Αυτή είναι η «μανία» του blockchain
Η τεχνολογία πίσω από το bitcoin και τα άλλα ψηφιακά νομίσματα μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Δείτε πώς.
Ακόµα κaι αν η τρέλα για bitcoin και ethereum υποχωρεί, η δύναµη της τεχνολογίας της αλυσίδας των µπλοκ (blockchain) που βρίσκεται πίσω απ’ αυτά τα νοµίσµατα είναι απολύτως πραγµατική. Ιδού πώς οι εταιρείες προσπαθούν να την τιθασεύσουν, γιατί δεν έχουν την πολυτέλεια να την αγνοήσουν.
Του Robert Hackett
Είναι ένα ζεστό καλοκαιρινό πρωινό και εγώ βρίσκοµαι σε ένα καφέ στη Λεωφόρο Ατλάντικ του Μπρούκλιν. Μπροστά µου έχω το MacBook Pro µου, ενώ δεκάδες χιλιάδες µηχανές σε όλο τον κόσµο προετοιµάζονται να εγγράψουν ανεξίτηλα στη συλλογική συνείδησή τους ένα αρχείο της ενασχόλησής µου. Βρίσκοµαι εν µέσω της διαδικασίας δηµιουργίας της δικής µου ψηφιακής µάρκας −ουσιαστικά ενός διαδικτυακού νοµίσµατος− σε ένα εξαπλωνόµενο αποκεντρωµένο δίκτυο, γνωστό ως Ethereum.
Ο Mike Goldin, developer λογισµικού στην ConsenSys, ένα στούντιο ανάπτυξης ethereum µε έδρα στο Μπούσγουικ, µου εξηγεί τη διαδικασία συγγραφής κώδικα. Σήµερα ο Goldin, πολύτιµος βοηθός µου, απαντά µε υποµονή και κατανόηση σε κάθε µου ερώτηση. Μάλιστα, µου λέει ότι δεν υπήρχε κανένας λόγος να ξοδέψω 10 ώρες την προηγούµενη ηµέρα για να κατεβάζω λογισµικό· θα χρησιµοποιήσουµε µια άλλη µέθοδο που θα επιτύχει τον στόχο µου µέσα σε µερικά λεπτά.
Προσπαθώ να βρω ένα όνοµα για τη µάρκα µου −«fortunecoin», «hackettoken», «κανένα από τα δύο token». Τελικά, επιλέγω το «petsdotcoin» σαν υπενθύµιση της φούσκας του Διαδικτύου τη δεκαετία του ’90. Και πατάω το κουµπί «δηµιουργία». Κωδικός συναλλαγής: 0xc14d13893bd0f0ff997a8e701c0c8844881a6ddb821a42f2f81c8c7ad0d158 (σε εξέλιξη)… (σε εξέλιξη)… 27 δευτερόλεπτα µετά είµαι ο υπερήφανος κάτοχος 500 νέων µαρκών petsdotcoin. Η δηµιουργία τους µου κόστισε 1,57 δολάριο σε Ether, το κρυπτονόµισµα που τροφοδοτεί το δίκτυο Ethereum. Παρά τη δαπάνη µου, οι µάρκες µου αποτιµώνται στ0 Ether, δηλαδή 0,00 δολάρια, όπως µου υπενθυµίζει το πρόγραµµα. Δεν αξίζουν τίποτα. Εάν, όµως, είχα συνδέσει τις µάρκες µου µε µια επιχειρηµατική ιδέα, το petsdotcoin ίσως να προσέφερε στους επενδυτές έναν ριζικά νέο τρόπο για να µε χρηµατοδοτήσουν, να παρακολουθούν το µερίδιό τους και να συµµετέχουν σε µια µίνι εικονική οικονοµία βασισµένη σε app. Κατ’ αυτή την έννοια, το δικό µου µάλλον αστείο project µου είναι κοµµάτι µιας ευρύτερης τάσης µε µεγάλη οικονοµική σηµασία.
Σε περίπτωση που δεν το γνωρίζετε ήδη, οι ψηφιακές µάρκες είναι ένα νέο στοιχείο ενεργητικού που τροφοδοτείται από δίκτυα κρυπτονοµισµάτων όπως το bitcoin και το ethereum. Ο κλάδος έχει ήδη γίνει αποδέκτης επενδυτικού ενδιαφέροντος που τείνει να λάβει χαρακτηριστικά µανίας, δίνοντας στα e-νοµίσµατα παράλογα φουσκωµένες αποτιµήσεις. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει πολλούς να συγκρίνουν την τωρινή κατάσταση µε την εποχή της τροµερής φούσκας του dotcom. Σήµερα η συνολική αξία όλων των εικονικών νοµισµάτων έχει εκτοξευθεί πάνω από τα 135 δισ. δολάρια, ενώ στην αρχή του χρόνου ήταν µόλις 20 δισ. δολάρια. Εκατοντάδες projects έχουν συγκεντρώσει συνολικά πάνω από ένα δισ. δολάρια µέσω «αρχικών προσφορών νοµισµάτων» (Initial Coin Offerings – ICOs). Πλέον υπάρχουν µάρκες που χρηµατοδοτούν όποια δραστηριότητα µπορείτε να φανταστείτε: αποκεντρωµένη αποθήκευση στο cloud (FileCoin, Storj), ψηφιακή διαφήµιση (Basic Attention Token, adToken), λέσχη για κυρίους στο Λας Βέγκας (Legends Room), µαριχουάνα (Potcoin), σάτιρα (PonzICO). Υπάρχει ακόµα και για τους οδοντίατρους (DentaCoin). Σε µια φωτογραφία που αναρτήθηκε πρόσφατα στο Instagram, ο µποξέρ Floyd Mayweather κάθεται µέσα σε ένα ιδιωτικό τζετ περιτριγυρισµένος από µασούρια µε δολάρια, διαλαλώντας την αγορά µαρκών για µια αγορά πρόβλεψης µε την επωνυµία Stox − γεγονός που κάποιοι αντιλήφθηκαν ως απόδειξη ότι η βαβούρα γύρω από την αρχική προσφορά νοµισµάτων έχει πλέον λάβει διαστάσεις τρέλας.
Σηµαντικές εταιρείες venture capital όπως η Sequoia, η Andreessen Horowitz και η Union Square Ventures «σπρώχνουν» εκατοµµύρια δολάρια σε hedge funds κρυπτονοµισµάτων. Όλη η Wall Street µιλάει για το συγκεκριµένο θέµα. Αξίζει, όµως, να σηµειωθεί ότι οι επενδυτές που λειτουργούν µε µακροχρόνιο ορίζοντα δεν βλέπουν µε καλό µάτι το τωρινό ντελίριο µε τα κρυπτονοµίσµατα. «Αυτήν τη στιγµή είναι ευκολότερο για κάποιους να εστιάσουν σε βραχυπρόθεσµες πτυχές όπως η αρχική προσφορά νοµισµάτων» λέει ο Chris Dixon, γενικός εταίρος στην Andreessen Horowitz. «Θεωρώ ότι αυτό δυστυχώς επισκιάζει το σηµαντικότερο ζήτηµα που είναι η τεχνολογία».
Πίσω απ’ όλη αυτή την «κρυπτοϋστερία» βρίσκεται µια τεράστια καινοτοµία στον τοµέα της λογιστικής. Οι φανατικότεροι θαυµαστές αυτής της νέας πρακτικής των «ηλεκτρονικών βιβλίων», συµπεριλαµβανοµένου και του Dixon, πιστεύουν ότι τα projects που βασίζονται σε µάρκες θα θεµελιώσουν την επόµενη επανάσταση του Διαδικτύου, πολλαπλασιάζοντας εταιρείες και υπηρεσίες που θα χρηµατοδοτούνται µέσω crowdfunding και θα προσφέρουν περισσότερη αξία στους χρήστες τους, ενώ θα εξαρτώνται λιγότερο από διαφηµιστές ή µεσάζοντες.
Κοιτάξτε πίσω από τη µανία µε τις αρχικές προσφορές νοµισµάτων και θα δείτε µια αλλαγή παραδείγµατος που εµπνέεται από αυτή την καινοτοµία. Εταιρείες σε διάφορους κλάδους, από τα χρηµατοπιστωτικά µέχρι την ενέργεια, και από την ιατροφαρµακευτική περίθαλψη µέχρι τα τρόφιµα, αρχίζουν να έλκονται από τη συγκεκριµένη τεχνολογία βλέποντας δυνατότητες µείωσης του κόστους, αποτελεσµατικότερου και ασφαλούς διαµοιρασµού πληροφοριών και παρουσίασης νέων προϊόντων γρήγορα. Και το κάνουν αυτό γνωρίζοντας ότι κάποια ηµέρα θα κρίνεται η ίδια τους η επιβίωση. Έχοντας παρατηρήσει τον αντίκτυπο της έλευσης της ψηφιακής τεχνολογίας, του cloud και των κινητών συσκευών σε εταιρείες που έµειναν πίσω, κανένας δεν θέλει να βρεθεί να κυνηγάει τους προπορευόµενους. Όσο για την τεχνολογία που γεννά όλες αυτές τις εξελίξεις; Προφανώς αναφερόµαστε στο θαύµα που ονοµάζεται αλυσίδα των µπλοκ. Κανένας όρος δεν διακινείται σήµερα µε τόση ένταση όσο αυτός, αλλά και κανένας δεν είναι τόσο ελάχιστα κατανοητός. Κατά τη διάρκεια µιας συζήτησης στο συνέδριο Brainstorm Tech του Fortune φέτος το καλοκαίρι, ο Peter Smith, CEO της Blockchain, ενός παρόχου «πορτοφολιού» κρυπτονοµισµάτων µε έδρα στο Λονδίνο, όρισε µεταξύ σοβαρού και αστείου την αλυσίδα των µπλοκ ως έναν όρο του µάρκετινγκ που χρησιµοποιούν οι πωλητές για να κλείνουν συµφωνίες. Ένας λιγότερο κυνικός ορισµός ίσως είναι ο ακόλουθος: Μια αλυσίδα των µπλοκ είναι ένα είδος «καθολικού» (ledger), ένας πίνακας που χρησιµοποιούν οι εταιρείες για να παρακολουθούν πιστώσεις και χρεώσεις. Αλλά δεν είναι µια οποιαδήποτε χρηµατοοικονοµική βάση δεδοµένων. Ένα από τα διακριτά χαρακτηριστικά της αλυσίδας των µπλοκ είναι ότι συνδέει (ή «αλυσοδένει») κρυπτογραφικά επαληθευµένες συναλλαγές σε αλληλουχίες λιστών (ή µπλοκ). Το σύστηµα χρησιµοποιεί σύνθετες µαθηµατικές συναρτήσεις για να καταλήξει σε µια οριστική καταγραφή του «ποιος κατέχει τι, πότε;». Κατάλληλα εφαρµοσµένη, µια αλυσίδα των µπλοκ µπορεί να συµβάλει στην εξασφάλιση της αξιοπιστίας των δεδοµένων, τη διατήρηση ελέγξιµων αρχείων και τη µετατροπή χρηµατοοικονοµικών συµβάσεων σε προγραµµατιζόµενο λογισµικό.
Οι «ακόλουθοι» της αλυσίδας των µπλοκ λένε ότι η ανάπτυξή της είναι εξίσου σηµαντική µε την ανακάλυψη της διπλογραφικής µεθόδου τήρησης λογιστικών βιβλίων. Πρόκειται για την επαναστατική µέθοδο πινακοποίησης στοιχείων ενεργητικού και παθητικού που χρησιµοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ιταλία την εποχή της Αναγέννησης και, σύµφωνα µε κάποιους ιστορικούς, έδωσε αέρα στα πανιά του καπιταλισµού, επεκτείνοντας το εµπόριο και επιτρέποντας σε επενδυτές και επιχειρηµατίες τη σύµπραξη µέσα από εταιρείες. Η αλυσίδα των µπλοκ, αν ακολουθήσουµε την αναλογία αυτή, ισοδυναµεί µε την τήρηση λογιστικών βιβλίων τριπλής εγγραφής, όπου η τρίτη καταχώριση είναι µια επαληθεύσιµη κρυπτογραφική απόδειξη κάθε συναλλαγής.
Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι µια αλυσίδα των µπλοκ µπορεί να ωθήσει σε συνεργασία ακόµα και ανταγωνιστές, για τη δηµιουργία ενός κοινού αρχείου που να είναι προσβάσιµο στον καθένα και ελέγξιµο από κανέναν. Αυτός ήταν ο στόχος του ιδιοφυούς Satoshi Nakamoto (πρόκειται για το ψευδώνυµο του άγνωστου µέχρι σήµερα δηµιουργού ή δηµιουργών της πρώτης αλυσίδας των µπλοκ, του bitcoin, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2009). Από τότε η αξία ενός bitcoin έχει φτάσει ως και τα 4.300 δολάρια. Ένα κοµµάτι της µυστικής «συνταγής» του bitcoin είναι ο µηχανισµός ο οποίος επιτρέπει στους ανθρώπους να συναινούν πάνω σε µια σειρά συναλλαγών, αποτρέποντας την απάτη µέσω ενός συνδυασµού κρυπτογραφίας και οικονοµικών κινήτρων βασισµένων στη θεωρία παιγνίων. Και όλα αυτά χωρίς την παρουσία ενός τρίτου ή µεσάζοντα, όπως µιας τράπεζας. Ακόµα και αν οι συµµετέχοντες δεν εµπιστεύονται ο ένας τον άλλον, µπορούν να βασιστούν στο κοινό καθολικό που δηµιουργούν µέσω του λογισµικού τους. Μεταξύ κλεφτών δεν χρειάζονται κώδικες τιµής, αρκεί µια αλυσίδα των µπλοκ. Αν το bitcoin έδειξε το τι ήταν δυνατό, το ethereum, ένα αντίπαλο σύστηµα, πήγε την ευφυΐα του συστήµατος στο λογικό της άκρο. Ο Vitalik Buterin, ένας προγραµµατιστής γεννηµένος στη Ρωσία (Νο 10 στη φετινή λίστα 40 Under 40 του Fortune), δηµιούργησε µια αλυσίδα των µπλοκ που στόχο έχει να είναι το οτιδήποτε στον οποιονδήποτε. Το ethereum του µπορεί να αναπαριστά οποιοδήποτε στοιχείο ενεργητικού, χαρακτηριστικό που το έχει αναδείξει σε βασικό «καύσιµο» της έκρηξης των ψηφιακών µαρκών. Επιδεικνύοντας τη θεµελιώδη ευελιξία της αλυσίδας των µπλοκ, η άνοδος του ethereum έχει τροφοδοτήσει µια έκρηξη έρευνας και ανάπτυξης στην Αµερική. Πολλές εταιρείες προσαρµόζουν και προωθούν την τεχνολογία για να ταιριάξει µε τις ανάγκες τους, ενώ κάποιοι ερευνούν το ψηφιακό νόµισµα και το δωρεάν για όλους οικοσύστηµα ανοιχτού κώδικα αλυσίδων των µπλοκ (τα δύο κυριότερα παραδείγµατα των οποίων είναι το bitcoin και το ethereum). Πολλοί περισσότεροι εστιάζουν στο πώς η τεχνολογία στην οποία βασίζονται αυτά τα συστήµατα µπορεί να προσθέσει αξία στις επιχειρηµατικές δραστηριότητές τους, βοηθώντας τους µε τα πάντα: από τη διαχείριση ιατρικών αρχείων µέχρι την παρακολούθηση της προέλευσης µιας χοιρινής µπριζόλας. Κάποιοι, µάλιστα, κατασκευάζουν «εξουσιοδοτηµένες» ή «ιδιωτικές» αλυσίδες των µπλοκ σχεδιασµένες για µια πιο συγκεντρωτική αρχιτεκτονική όπου επιτρέπεται η είσοδος µόνο σε εξουσιοδοτηµένους χρήστες. Για κάποιους φανατικούς, αυτή η εκµετάλλευση του συστήµατος από τις εταιρείες αντιτίθεται στην αρχική, εξιδανικευµένη αλυσίδα των µπλοκ που εισήγαγε ο Nakamoto. «Ο όρος υφαρπάχτηκε, βασικά, µε στόχο την πώληση εταιρικού λογισµικού» λέει ο Olaf Carlson-Wee, ιδρυτής της Polychain Capital, ίσως του γνωστότερου από τα hedge funds κρυπτονοµισµάτων που έχουν συσταθεί. Κάποιοι επιχειρηµατίες, όπως ο CEO της Chain, Adam Ludwin, επισηµαίνουν ότι η νέα τεχνολογία καθολικού δεν είναι στην πραγµατικότητα αλυσίδα των µπλοκ αν τα στοιχεία που παρακολουθεί δεν είναι χρηµατοοικονοµικά. Η R3 CEV, µια κοινοπραξία χρηµατοοικονοµικών εταιρειών που ξεκίνησε ως startup στον τοµέα της αλυσίδας των µπλοκ, πλέον αποφεύγει τον όρο, αποκαλώντας τον εαυτό της «εταιρεία τεχνολογίας κατανεµηµένου καθολικού» (distributed ledger technology). Αλλά αυτό το σχίσµα ως προς την ορολογία δεν µπαίνει εµπόδιο στην επιστήµη. Εντέλει, ο καθένας που εργάζεται πάνω σε δοµές δεδοµένων επόµενης γενιάς µε κρυπτογραφικές υπογραφές και κοινά στοιχεία ενδιαφερόµενων µερών βρίσκεται κάτω από την «οµπρέλα» της αλυσίδας των µπλοκ. «Είναι πλέον κοµµάτι της καθοµιλουµένης» λέει ο Matt Higginson, εταίρος στο Τµήµα Παγκόσµιας Στρατηγικής της McKinsey. Και ανεξάρτητα από το πώς θα το αποκαλέσετε, ολοένα και περισσότερες εταιρείες σπεύδουν προς τα εκεί.
Τον περασµένο Δεκέµβριο, ο Frank Yiannas πήγε σε ένα κατάστηµα της Walmart κοντά στην έδρα της εταιρείας στο Αρκάνσας και παρέλαβε ένα κουτί µάνγκο σε φέτες. Ο Yiannas είναι αντιπρόεδρος Ασφάλειας Τροφίµων και τα φρούτα ήταν κοµµάτι ενός κρίσιµου πειράµατος. Έφερε τα µάνγκο στο γραφείο του, έβαλε το κουτί στο τραπέζι και είπε στην οµάδα του την επόµενη αποστολή της: «Βρείτε από πού ήρθαν αυτά τα µάνγκο». Χρειάστηκε να περάσουν έξι µέρες, 18 ώρες και 26 λεπτά για να πάρει απάντηση. Αυτό είναι καλύτερο από τις εβδοµάδες οι οποίες απαιτούνται για κάποιες εταιρείες, λέει ο Yiannas. Και πάλι, όµως, µια εβδοµάδα είναι µια µεγάλη χρονική περίοδος. Αν ξεσπάσει κάποια νόσος που µεταφέρεται από τα τρόφιµα. Εάν π.χ. κάποιο παθογόνο συνδεθεί µε τα µάνγκο κάπου στον πλανήτη, το χρονικό αυτό διάστηµα θα µπορούσε να αποδειχθεί δραµατικά µεγάλο. 
Μερικούς µήνες µετά ο Yiannas επαναλαµβάνει µια εκδοχή του δοκιµαστικού της IBM για µένα. Καταχωρίζει έναν εξαψήφιο κωδικό σε ένα διαδικτυακό portal. Αµέσως οι λεπτοµέρειες των συγκεκριµένων µάνγκο εµφανίζονται στην οθόνη: φέτες µάνγκο, συσκευασία 300 γραµµαρίων, ποικιλίας «Τόµι». Η συγκοµιδή των φρούτων έγινε στις 14 Απριλίου από ένα αγρόκτηµα στην Οαχάκα, στο Nότιο Μεξικό. Μια µέρα µετά τα φρούτα τοποθετήθηκαν σε ζεστό νερό για την εξολόθρευση εν δυνάµει επικίνδυνων εντόµων. Στις 27 Απριλίου, ένας εισαγωγέας παρέλαβε το φορτίο. Έπειτα από µερικές ηµέρες, το φορτίο πέρασε από το τελωνείο και κατέληξε σε ένα εργοστάσιο επεξεργασίας φρούτων στις ΗΠΑ, όπου τα µάνγκο κόπηκαν σε φέτες την 1η Μαΐου. Από εκεί µεταφέρθηκαν σε έναν χώρο ψύξης στο Λος Άντζελες. Τέλος, το φορτίο έφτασε στο κατάστηµα της Walmart.
Για να συλλέξει και να παρουσιάσει όλες αυτές τις πληροφορίες, ο Yiannas χρειάστηκε δύο δευτερόλεπτα. (Δυο δευτερόλεπτα χρειάστηκε και για να κάνει την επίδειξη στην ετήσια γενική συνέλευση της Walmart το περασµένο καλοκαίρι.) Σε περίπτωση εµφάνισης κρουσµάτων E.coli ή σαλµονέλας, η διαφορά µεταξύ των δύο δευτερολέπτων και των έξι ηµερών µπορεί να είναι καθοριστικής σηµασίας και να σώσει ζωές. Αλλά στο πλαίσιο µιας εφοδιαστικής αλυσίδας, ένα blockchain είναι κάτι παραπάνω από ένα µέτρο έκτακτης ανάγκης: Οι ασφαλείς καταχωρίσεις στο σύστηµα µπορούν να αποτρέψουν περιπτώσεις απάτης και να προσφέρουν µια διεπαφή που είναι εύκολη στη χρήση ώστε τα στελέχη να παρακολουθούν τη ροή των αγαθών και οι εποπτικές αρχές να µπορούν να παρέµβουν αν χρειαστεί. «Εδώ δεν ψάξαµε το λαµπερό κέρµα» λέει ο Yiannas. «Εδώ υπήρχαν επιχειρηµατικές προκλήσεις που προσπαθήσαµε να λύσουµε». Και άλλες εταιρείες εξερευνούν τη δυνητική αξία της αλυσίδας των µπλοκ. Η Maersk, ο δανέζικος γίγαντας της ναυτιλίας, ξεκίνησε τη δοκιµή µιας αλυσίδας των µπλοκ προκειµένου να παρακολουθεί τις αποστολές των φορτίων και να συντονίζει τις ενέργειές της µε τις τελωνειακές αρχές. Η Airbus, η γαλλική εταιρεία κατασκευής αεροσκαφών, σκέφτεται να αρχίσει να χρησιµοποιεί τις blockchains για να παρακολουθεί τα πολλά σύνθετα µέρη ενός αεροσκάφους που µεταφέρονται από διάφορα σηµεία στον χώρο συναρµολόγησης. Και η Daimler, η γερµανική αυτοκινητοβιοµηχανία, εξερευνά παρεµφερείς δυνατότητες για τα οχήµατά της. Και η ιστορία δεν σταµατά στα χειροπιαστά, υλικά αγαθά, όπως τα πεπόνια και τα χαρτοµάντιλα. Πολλές εταιρείες και κυβερνήσεις πιστεύουν ότι οι αλυσίδες των µπλοκ µπορούν να τις βοηθήσουν να δηµιουργήσουν απρόσβλητα συστήµατα για την αποθήκευση δεδοµένων κάθε είδους. Η BAE Systems, η βρετανική βιοµηχανία όπλων, εξετάζει τρόπους διαµοιρασµού µέσω blockchain κάποιων δεδοµένων που σχετίζονται µε απειλές κυβερνοασφάλειας. Οι Pokitdok και Gem επιζητούν να δώσουν ώθηση στην ηλεκτρονική διαχείριση ιατρικών αρχείων. Και η Accenture έχει αρχίσει να συνεργάζεται µε τη Microsoft και µια οµάδα των Ηνωµένων Εθνών για να φτιάξει µια αλυσίδα των µπλοκ για ψηφιακές ταυτότητες, κάτι ιδιαίτερα χρήσιµο για πρόσφυγες που δεν διαθέτουν επίσηµα έγγραφα. Πάντως, κατά κοινή οµολογία, ο χρηµατοπιστωτικός κλάδος είναι εκείνος όπου η υπόσχεση της τεχνολογίας blockchain είναι πιο εµφανής.
Η ΑΛΥΣΙΔΑ ΤΩΝ ΜΠΛΟΚ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ
Οι αλυσίδες των µπλοκ, ήτοι η τεχνολογία πίσω από το bitcoin και το ethereum, µετασχηµατίζουν ήδη βασικούς κλάδους. Για τις εταιρείες, φαντάζει ιδιαίτερα ελκυστικό να έχουν µια ασφαλή εφοδιαστική αλυσίδα, να ξεφορτωθούν τους µεσάζοντες και να µειώσουν τα κόστη. Ιδού πέντε παραδείγµατα της αλυσίδας των µπλοκ σε δράση. – Jeff John Roberts
ΝΑΥΤΙΛΙΑ
Η Maersk, η µεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία στον κόσµο, ολοκλήρωσε µια δοκιµή χρήσης µιας αλυσίδας των µπλοκ για την παρακολούθηση των φορτίων της. Η δοκιµή περιελάµβανε όχι µόνο τη Maersk αλλά και τρίτα µέρη, όπως τα ολλανδικά τελωνεία και το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, και όλοι µαζί παρακολουθούσαν τα εµπορευµατοκιβώτια εξ αποστάσεως. Οι κρυπτογραφικές υπογραφές καθιστούν δυσκολότερη την παραποίηση των ετικετών, ενώ το φορτίο βρίσκεται εν κινήσει, και µπορούν να µειώσουν τον χρόνο της µεταφοράς.
ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ
Ο τραπεζικός κλάδος ταλαιπωρείται από αργά συστήµατα τα οποία χρειάζονται ώρες, ακόµη και µέρες, για την επικύρωση βασικών συναλλαγών, όπως η πώληση µετοχών και η µεταφορά χρηµάτων. Η υιοθέτηση των blockchains από τη Barclays και άλλες τράπεζες δείχνει ότι τα πράγµατα αλλάζουν. Στο εγγύς µέλλον, αναµένεται να αυξηθεί η ταχύτητα των τραπεζικών υπηρεσιών, ενώ οι µεσάζοντες θα αποδιοργανωθούν. Μάλιστα, οι τράπεζες σκέφτονται να χρησιµοποιήσουν αλυσίδες των µπλοκ για τη µετατροπή του συστήµατος SWIFT, το οποίο χρησιµοποιείται για παγκόσµιες διατραπεζικές συναλλαγές.
ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ
Η Walmart ξεκίνησε να χρησιµοποιεί την τεχνολογία της αλυσίδας των µπλοκ το 2016 για να παρακολουθεί το ταξίδι των γουρουνιών από την Κίνα, µέσω της εφοδιαστικής αλυσίδας της εταιρείας, στο τραπέζι των Αµερικανών καταναλωτών. Και τον Αύγουστο ένας κτηνοτροφικός συνεταιρισµός στο Αρκάνσας χρησιµοποίησε κωδικούς QR σε παλέτες µε κοτόπουλα για την παρακολούθηση όλων των συναλλαγών που αφορούσαν το συγκεκριµένο φορτίο. Όλα αυτά αναµένεται να βοηθήσουν τις εταιρείες να µειώσουν τα αλλοιωµένα τρόφιµα και να αποτρέψουν τη µετάδοση ασθενειών.
ΔΙΚΑΙΟ
Όλα τα είδη συµφωνιών – από πωλήσεις ακινήτων µέχρι επιχειρηµατικές αγορές και εργατικές συµβάσεις – απαιτούν δικηγόρους και δικαστήρια για να εφαρµόζονται. Πλέον, ολοένα και περισσότερες εταιρείες πειραµατίζονται µε «έξυπνες συµβάσεις» που εκτελούνται µόνες τους: Ένα σύστηµα blockchain µπορεί, για παράδειγµα, να αποδεσµεύσει τα χρήµατα µιας εγγύησης µόλις ένα συµβαλλόµενο µέρος µεταφέρει έναν τίτλο ιδιοκτησίας.
Φυσικά, αυτό δεν σηµαίνει ότι οι δικηγόροι πρέπει να αρχίσουν να ανησυχούν ότι θα χάσουν τις δουλειές τους· οι έξυπνες συµβάσεις βρίσκονται ακόµα σε πρώιµη φάση.
ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ
Ο κλάδος των διαµαντιών χαρακτηρίζεται από την κοινή ανησυχία πελατών και εµπόρων ως προς την καταγωγή και την αυθεντικότητα των πολύτιµων λίθων. Αυτό εξηγεί και την επιτυχία της Everledger, µιας εταιρείας που µπορεί να καταγράψει πάνω από 40 χαρακτηριστικά ενός διαµαντιού, όπως π.χ. το χρώµα, και να τα καταχωρήσει σε µια αλυσίδα των µπλοκ. Η Everledger έχει ψηφιοποιήσει πάνω από 1 εκατοµµύριο διαµάντια και σχεδιάζει να επεκταθεί και σε άλλους κλάδους, όπως π.χ. τα κρασιά.
Η πολιτεία-πρωτεύουσα του αµερικανικού εταιρικού δικαίου κόλλησε το «µικρόβιο» του blockchain
Από την 1η Αυγούστου, ένας νέος νόµος επιτρέπει στις εταιρείες στο Ντέλαγουερ, όπου έχουν συσταθεί πάνω από τα δύο τρία των εταιρειών της λίστας Fortune 500, να διατηρούν τη λίστα των µετόχων τους σε µια αλυσίδα των µπλοκ.
Οι υποστηρικτές του νόµου ελπίζουν ότι αυτός ο νέος νόµος θα ενθαρρύνει τις εταιρείες να αντικαταστήσουν τα αρχεία Excel και τις βάσεις δεδοµένων SQL για να καταγράφουν τους µετόχους τους. Όµως, ο εν λόγω νόµος αποτελεί την αφετηρία µιας πιθανής επανάστασης στην εταιρική τήρηση βιβλίων. Το Ντέλαγουερ πρόκειται να δηµιουργήσει ένα σύστηµα που θα επιτρέπει στις εταιρείες να κάνουν τα πάντα -από την υποβολή των εγγράφων σύστασης µέχρι την εγγραφή των µετοχών- µέσω µιας αλυσίδας των µπλοκ.
Σύµφωνα µε τον Mark Smith, CEO της Symbiont (εταιρεία µε έδρα στη Νέα Υόρκη που παρέχει τεχνολογία αλυσίδας των µπλοκ στην Πολιτεία), ένα δίκτυο δικηγορικών γραφείων ήδη αναπτύσσει εργαλεία που θα βοηθήσουν τις εταιρείες να αποθηκεύουν τα αρχεία τους στην αλυσίδα των µπλοκ του Ντέλαγουερ. Τα εργαλεία, εφόσον πετύχουν, θα προσφέρουν έναν νέο και αποτελεσµατικό τρόπο στις εταιρείες να κάνουν µια σειρά πραγµάτων όπως π.χ. διαίρεση µετοχών ή ψήφο εξ αποστάσεως. Οι εταιρείες θα µπορούν επίσης να χρησιµοποιούν τις κρυπτογραφικές λειτουργίες που είναι ενσωµατωµένες στην αλυσίδα των µπλοκ για να προσφέρουν σε εποπτικές αρχές ή επενδυτές µια ασφαλή προσωρινή πρόσβαση σε εµπιστευτικά έγγραφα.
Το τµήµα venture capital της εταιρείας λιανικής πώλησης Overstock.com έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα µεταφέρει τα αρχεία του στην υπηρεσία blockchain του Ντέλαγουερ, ενώ αναµένεται να ακολουθήσουν κι άλλες εταιρείες. Γι’ αυτές τις εταιρείες, τα πλεονεκτήµατα θα µπορούσαν να είναι τεράστια, όπως π.χ. η εξοικονόµηση εκατοµµυρίων δολαρίων ετησίως από τα µειωµένα κόστη συναλλαγών και τήρησης αρχείων, και οι ταχύτερες ελεγκτικές διαδικασίες.
Ευρύτερα, το Ντέλαγουερ φιλοδοξεί να στήσει ένα one-stop shop, µια υπηρεσία «µιας στάσης» για εταιρικά αρχεία που να είναι ασφαλής και πάντα προσβάσιµη. Εν τω µεταξύ, η πρόσβαση στα αρχεία θα είναι διαθέσιµη µέσω µιας ιστοσελίδας, γεγονός που θα διευκολύνει τους απλούς πολίτες.
Βέβαια, οι φιλοδοξίες του Ντέλαγουερ είναι µεγάλες αλλά η εµπειρία των άλλων πολιτειών επιβάλλει προσοχή. Το Βέρµοντ, για παράδειγµα, ανακοίνωσε το 2015 ότι θα έβαζε τα αρχεία των τίτλων ιδιοκτησίας σε µια αλυσίδα των µπλοκ – αλλά τελικά το σχέδιο δεν υλοποιήθηκε ποτέ, καθώς κρίθηκε υπερβολικά δαπανηρό.
Ο Smith λέει ότι η περίπτωση του Ντέλαγουερ θα είναι διαφορετική επειδή η πολιτεία χρησιµοποιεί την εταιρεία του και όχι τη γραφειοκρατία της για να δηµιουργήσει και να υλοποιήσει το «στοίχηµα» του blockchain. Εν τω µεταξύ, η Andrea Tinianow, πολιτειακή αξιωµατούχος που κάποιοι αποκαλούν «τσαρίνα της αλυσίδας των µπλοκ», λέει ότι οι αλλαγές στα αρχεία του Ντέλαγουερ δεν απέχουν έτη φωτός· αντιθέτως, θα τεθούν σε εφαρµογή το 2018.
