Ακήρυχτος «Ψυχρός Πόλεμος» με «έπαθλο» την Ουκρανία

Το «φιτίλι» του ουκρανικού εμφυλίου άναψε, με απρόβλεπτες πια συνέπειες για τη συνοχή της χώρας. Όμως, το ερώτημα που πλανάται πάνω από το Κίεβο είναι ποιος άναψε το «σπίρτο». Το σίγουρο είναι ότι η πολιτική ηγεσία της Ουκρανίας δεν είναι «αυτόφωτη» πολιτικά, παρά αυτοπροσδιορίζεται από την κατά περίπτωση διεθνή πατρωνία: η σημερινή κυβέρνηση είναι «βαμμένη» φιλορωσική, η αντιπολίτευση φιλοδυτική ως το «μεδούλι». Κι έτσι, η κρίση στο γεωγραφικό αυτό άκρο μεταξύ Ανατολής και Δύσης εξελίσσεται μοιραία σε έναν νέο τύπου «Ψυχρού Πολέμου», μεταξύ Ρωσίας από τη μια, ΗΠΑ και ΕΕ από την άλλη. Καθείς από αυτούς τους διεθνείς «παίκτες» έχει τα δικά του συμφέροντα να εξυπηρετήσει. Μένει λοιπόν τώρα να φανεί σε αυτό το γεωπολιτικό «μπρα-ντε-φερ» ποιος θα επικρατήσει…

Ρωσία
Το Κρεμλίνο φαίνεται να κρατά τα πιο «γερά χαρτιά» στο γεωπολιτικό «πόκερ» της Ουκρανίας. Είναι οι διμερείς ιστορικοί δεσμοί, η γεωγραφική γειτνίαση, η ροή ρωσικής ενέργειας που κρατά ζωντανή την ασθμαίνουσα ουκρανική οικονομία και, φυσικά, τα 15 δισ δολάρια που η Μόσχα έχει υποσχεθεί από τα μέσα Δεκεμβρίου στο Κίεβο, υπό την προϋπόθεση ότι η νέα ουκρανική κυβέρνηση θα συνεχίσει να λειτουργεί προς όφελος των διμερών δεσμών: πολιτικών, οικονομικών και γεωστρατηγικών, στο πλαίσιο δηλαδή και της Ευρασιατικής Ένωσης, που στήνει με πείσμα στην ρωσική περιφέρεια ο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Μέχρι και τη Δευτέρα, από το ρωσικό πακέτο των 15 δισ είχε διατεθεί μόλις το 1/5 στην Ουκρανία. Προχθές, ωστόσο, η Μόσχα προανήγγειλε την αποδέσμευση άλλων 2 δις.δολαρίων, που όπως ανέφεραν Ουκρανοί αξιωματούχοι θα έχει εκταμιευτεί μέχρι την Παρασκευή. Ένδειξη κατά πολλούς αναλυτές ότι η Ρωσία είχε λάβει πια διαβεβαιώσεις από τον Ουκρανό πρόεδρο, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ότι η εγχώρια κρίση οδεύει προς «ξεκαθάρισμα», με τον διορισμό ενός νέου πρωθυπουργού της απολύτου ρωσικής αρεσκείας.

Οι ραγδαίες εξελίξεις στο Κίεβο φαίνεται, ωστόσο, να προκατέβαλαν τις προεδρικές μεθοδεύσεις. Και κάπως έτσι η Μόσχα αποφάσισε να σπάσει τη μακρά σιωπή, μέσα από μία σκληρή ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, με την οποία κατηγορεί ανοιχτά τη Δύση για υποκίνηση της αναταραχής στο Κίεβο, ως μέσο για να γίνει «reset» στο εγχώριο πολιτικό και διεθνές διπλωματικό «παιχνίδι»…

Αιματηρές ολονύχτιες συγκρούσεις στο Κίεβο – Δείτε τις φωτογραφίες

ΗΠΑ
Θεωρητικά, το «πάθημα» με την… ατυχή κατάληξη της «Πορτοκαλί Επανάστασης», προ 10ετιας, θα έπρεπε να είχε γίνει «μάθημα» για την Ουάσιγκτον, ως προς τα περιθώρια πολιτικής παρέμβασης στη γεωπολιτική «γειτονιά» της Ρωσίας. Έκτοτε, βέβαια, έχουν μεσολαβήσει πολλά. Ο Μπαράκ Ομπάμα διανύει τη δεύτερη προεδρική θητεία του, έχοντας απέναντι ένα εχθρικό Κογκρέσο. Και οι γεωπολιτικές ισορροπίες με τη Μόσχα διαρκώς αναταράσσονται, με πλείστες όσες αφορμές, π.χ. την made in USA αντιπυραυλική ασπίδα στην Ευρώπη, την υπόθεση Σνόουντεν-NSA, τις διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και τον εμφύλιο στη Συρία. Τώρα, η Ουάσιγκτον αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την ουκρανική κρίση ως τακτική έναντι της «ανησυχητικής» -όπως τη χαρακτηρίζει ο Λευκός Οίκος- τακτικής της Ρωσίας έναντι των γειτόνων της, αναφέρει ανωνύμως στο πρακτορείο Reuters Αμερικανός κυβερνητικός αξιωματούχος.

Ήδη, το «παιχνίδι» έχει αρχίσει να «χοντραίνει». Καθώς οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην Ουκρανία απέκτησαν αίφνης μέσα στο τελευταίο 48ωρο νέα δυναμική, Ουάσιγκτον και ΕΕ ετοιμάζονται να επιβάλουν στο Κίεβο κυρώσεις, απειλώντας έτσι να επιφέρουν ένα τελειωτικό «χτύπημα» στην υπό κατάρρευση ουκρανική οικονομία. Κατά τον Στίβεν Πίφερ, πρώην πρέσβη των ΗΠΑ στο Κίεβο και νυν αναλυτή στο ινστιτούτο γεωπολιτικών αναλύσεων Brookings, η τακτική αυτή εμπεριέχει ένα τεράστιο ρίσκο. «Εάν οι ΗΠΑ και η ΕΕ προτείνουν να δώσουν αυτές (μέσω του ΔΝΤ) τα 15 δις δολ της οικονομικής βοήθειας στην Ουκρανία», εξηγεί, «ο Πούτιν μπορεί να απαντήσει με ακόμη πιο μεγάλη προσφορά. Είναι σε θέση να το κάνει».

Φαίνεται, ωστόσο, υπάρχουν κι άλλα μέσα πίεσης. Στην τελευταία της με τον Ουκρανό πρόεδρο Γιανουκόβιτς, στο Κίεβο, στις αρχές Φεβρουαρίου, η Αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδια για ευρωπαϊκές υποθέσεις, Βικτόρια Νούλαντ, λέγεται ότι του μετέφερε ένα αυστηρότατο μήνυμα, εν είδει τελεσιγράφου. Τον κάλεσε να συναινέσει στο αίτημα της αντιπολίτευσης για πολιτικές και συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, το πολύ εντός 6μηνου. Ειδεμή, αναφέρει το Reuters, «τον προειδοποίησε ότι, με την πάροδο αυτού του διαστήματος, μπορεί να μην έχει καν χώρα να κυβερνήσει»!

Διαβάστε ακόμη: Σε εξέλιξη «αντιτρομοκρατική» επιχείρηση σε ολόκληρη την Ουκρανία

ΕΕ- ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Μπορεί στα αυτιά των Ευρωπαίων αξιωματούχων ακόμη να αντηχεί το θρυλικό πια «να πάει να γ@@@θεί η ΕΕ» της Βικτόρια Νούλαντ, που έκανε προ ημερών το γύρο του κόσμου, με τη δημοσιοποίηση της υποκλαπείσας τηλεφωνικής συνομιλίας της με τον Αμερικανό πρέσβη στην Ουκρανία.

Διαβάστε επίσης: Η Ουκρανία βάζει στον «πάγο» τις σχέσεις Ε.Ε. – ΗΠΑ

Όμως το Βερολίνο δείχνει να έχει αναλάβει πρόθυμα πια το ρόλο του “καλού μπάτσου”, έναντι του “κακού” Αμερικανού, στις διεθνείς μεσολαβητικές προσπάθειες για την -κατά το… δυτικό δοκούν- επίλυση της ουκρανικής κρίσης. «Για τη Γερμανία, είναι ένα πρώιμο τεστ των προσπαθειών της να διαδραματίσει έναν πιο ενεργό διπλωματικό ρόλο διεθνώς», σχολιάζει το πρακτορείο Associated Press. Και η συγκυρία την βολεύει.

Η Ουκρανία είναι μία μεγάλη χώρα στην ευρωπαϊκή ήπειρο, βρίσκεται γεωγραφικά κοντά στη Γερμανία και διέρχεται μίας πολύ πιο δύσκολης πολιτικής μετάβασης, συγκριτικά με την πρόσφατη εμπειρία άλλων πρώην σοβιετικών δημοκρατιών, όπως π.χ. οι χώρες της Βαλτικής, οι οποίες εντάχθηκαν στην ευρωπαϊκή «οικογένεια» συν τω χρόνω. Όχι τυχαία, η γερμανική ανάμιξη στην ουκρανική κρίση έχει αρχίσει εδώ και μήνες, δια… της πλαγίου οδού. Το Ίδρυμα Αντενάουερ -που διατηρεί στενούς δεσμούς με τους Χριστιανοδημοκράτες της Άνγκελα Μέρκελ– έχει αναλάβει «εργολαβία» την πολιτική μετεκπαίδευση ενός εκ των τριών ηγετών της ουκρανικής αντιπολίτευσης, του Βιτάλι Κλιτσκό.

Στόχος είναι ο γερμανοτραφής πρώην Παγκόσμιος Πρωταθλητής Πυγμαχίας να μετουσιωθεί σε έναν πολιτικά αξιόπιστο συνομιλητή της Δύσης. Προχθές, μάλιστα, ο Κλιτσκό πέρασε κι επίσημα το κατώφλι της γερμανικής Καγκελαρίας, για κατ’ ιδίαν συζητήσεις με την Μέρκελ.

Διαβάστε επίσης: Ημέρα πένθους την Πέμπτη στην Ουκρανία – «Θύελλα» διεθνών αντιδράσεων

Μαζί του είχε πάρει αυτή τη φορά τον Αρσένι Γιατσένιουκ: πρώην υπουργό Οικονομικών και Εξωτερικών της Ουκρανίας και νυν ηγέτη του αντιπολιτευόμενου κόμματος “Πατρίδα”, το οποίο ουσιαστικά «κληρονόμησε» από τη -φυλακισμένη σήμερα για διαφθορά- πρωθυπουργού της «Πορτοκαλί Επανάστασης», Γιούλια Τιμοσένκο. Η κρίσιμη αυτή συνάντηση διήρκεσε πάνω από δύο ώρες. Κι όπως εξηγεί η Σούζαν Στιούαρτ, αναλύτρια στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων κι Ασφάλειας: «είναι σημαντικό η ΕΕ να αποκτήσει μία ξεκάθαρη εικόνα για αυτούς τους ανθρώπους, με τους οποίους μπορεί να ξαναβρούμε μπροστά μας ως συνομιλητές στο μέλλον, με την ιδιότητα πια των νέων ηγετών της Ουκρανίας»…