Αποστολή Fortune: Γιατί η Βοστώνη είναι η νέα Silicon Valley
H Βοστώνη θεωρείται σήμερα το ιδανικό περιβάλλον για να λανσάρει κάποιος τη δική του εταιρεία. Δείτε ποιες ελληνικές startup κατάφεραν να το διαπιστώσουν.
Της Αναστασίας Παρετζόγλου
Το λεωφορείο είναι μισογεμάτο, η οδηγός είναι αφροαμερικάνα, οι στάσεις είναι συχνές, αλλά σε μια από αυτές το λεωφορείο σταματά και αργεί να ξεκινήσει. Παρατηρώ την μπροστινή πόρτα επιβίβασης. Και βλέπω πάνω από τα σκαλιά του λεωφορείου, να αναδύεται μια ηλεκτροκίνητη ράμπα και να ανεβαίνει ένα καροτσάκι που το οδηγεί, ηλεκτροκίνητα επίσης, μια κυρία προχωρημένης ηλικίας. Το «παρκάρει» με απανωτές μανούβρες στο σημείο που προβλέπεται για τα ΑΜΕΑ. Η οδηγός την παρακολουθεί ελέγχοντας, παράλληλα, ότι οι υπόλοιποι επιβαίνοντες «χτυπούν» κάρτα, εκδίδουν ή ακυρώνουν το εισιτήριό τους, σηκώνεται κατόπιν από τη θέση της, ασφαλίζει με προσοχή και με ζώνη ασφαλείας το καροτσάκι, ενημερώνει την ηλικιωμένη ότι θα είναι στη διάθεσή της, όταν εκείνη την ειδοποιήσει ότι το λεωφορείο έφτασε στον προορισμό της, επανέρχεται στη θέση του οδηγού και το λεωφορείο ξεκινάει με επόμενο προορισμό την Boylston Street…
Δεν είναι σκηνή από ταινία. Είναι ένα από τα περιστατικά που μπορείς να συναντήσεις, όταν κινείσαι με λεωφορείο στη Βοστώνη. Μια πόλη που σέβεται τους πολίτες της και που οι πολίτες έχουν δικαίωμα σε μια ζωή με αξιοπρέπεια.
Μια πόλη, που αν και ανήκει σε πολιτεία της Αμερικής, θυμίζει Ευρώπη, διόλου τυχαία, αφού οι πρώτοι άποικοι που εγκαταστάθηκαν το 1630 ήταν Άγγλοι, γι’ αυτό άλλωστε και αποκαλείται «New England». Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του πληθυσμού των ΗΠΑ το 2010, η πόλη της Βοστώνης έχει σήμερα 617.596 κατοίκους, ενώ συνολικά η μητροπολιτική περιοχή της Βοστώνης έχει περίπου 4.500.000 κατοίκους και είναι η δέκατη μεγαλύτερη στη χώρα. Διάσημη για τα κορυφαία πανεπιστημιακά ιδρύματά της (βλέπε Χάρβαρντ, ΜΙΤ και Ταφτς), η Βοστώνη είναι, επίσης, γνωστή για τα ιατρικά της κέντρα, όπως το Mass. General Hospital, για το Berklee College of Music, κορυφαίο μουσικό κολέγιο, καθώς και για τον Μαραθώνιό της (Boston Marathon), στον οποίο συμμετέχουν κάθε χρόνο δεκάδες χιλιάδες αθλητές απ’ όλον τον κόσμο.
Κι ενώ τη δεκαετία του “50 η Βοστώνη ήταν αλιευτικό και γεωργικό κέντρο, στην πορεία της διαμορφώθηκε σε κέντρο τεχνολογικής ανάπτυξης, ειδικά στους κλάδους των ηλεκτρονικών υπολογιστών και της βιοτεχνολογίας, όντας άμεσα συνδεδεμένη με τα καλύτερα ερευνητικά ινστιτούτα στον κόσμο.
Αυτό όμως που έχει ενδιαφέρον σήμερα στη Βοστώνη, είναι ότι διαθέτει ένα δυνατό οικοσύστημα καινοτομίας. Το βασικό «εξαγώγιμο» προϊόν της παραμένουν οι έξυπνοι άνθρωποι και τα διδακτορικά της (PhD), όμως τo Cambridge ειδικότερα, αλλά και η Βοστώνη στο σύνολό της, καθίστανται πλέον ένας προορισμός καινοτομίας. Ένα «innovation hub» που έχει ξεπεράσει πλέον σε πάρα πολλούς τομείς τη Silicon Valley. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι από τη Βοστώνη ξεκίνησε το καλοκαίρι η μεγαλύτερη γιορτή της τεχνολογίας και της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, το GES 2016, στο οποίο έδωσαν το παρόν από τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα μέχρι τον ιδρυτή του Facebook Μαρκ Ζούκερμπεργκ.
Διαβάστε σχετικά: Τι μας δίδαξε η κορυφαία διοργάνωση επιχειρηματικότητας του κόσμου
Αυτή η αναγέννηση οφείλεται εν πολλοίς σε success stories εταιρειών – από startups μέχρι τεχνολογικούς γίγαντες – οι οποίες επιδεικνύουν μεγάλο ενδιαφέρον στο να απορροφήσουν το ταλαντούχο προσωπικό και τις εταιρείες της περιοχής. Δεν είναι Silicon Valley εδώ – η Βοστώνη έχει ένα μοναδικό τεχνολογικό DNA και μια κουλτούρα που είναι βαθιά συνεργατική.
Είναι σαφές ότι το επίπεδο της τεχνολογίας στη Μασαχουσέτη είναι υψηλό και η φήμη της Βοστώνης ως έδρας νεοφυών επιχειρήσεων και καινοτομίας έχει προκύψει από τη συνεργασία και την καινοτομία από τα κάτω, από την ύπαρξη αφοσιωμένου και ταλαντούχου εργατικού δυναμικού και από μια πληθώρα επενδυτών και μια συνεχή ροή κρατικής υποστήριξης – ό,τι δηλαδή χρειάζεται μια πόλη για να αναγνωρίζεται ως μεγάλη δύναμη στον κλάδο της υψηλής τεχνολογίας.
Σε μια σύντομη συνάντηση με την Πρόξενο της Ελλάδας στη Βοστώνη, Ιφιγένεια Καναρά, μια εξαιρετικά δυναμική νέα γυναίκα, που κάνει τα πάντα για να φέρει σε επαφή το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας με το αμερικανικό, η Πρόξενος ήταν σαφής. «Αυτή η ακτή έχει άλλα πλεονεκτήματα σε σχέση με την Δυτική Ακτή. Είναι πολύ κοντά στη Ευρώπη, εδώ έχουν έδρα τα μεγάλα τεχνολογικά ιδρύματα, τα οποία τροφοδοτούν διαρκώς με νέες ιδέες και καινοτομία όλους τους κλάδους της βιομηχανίας και ειδικότερα τις φαρμακοβιομηχανίες, το software και τις κλινικές έρευνες. Υπάρχουν, επιπλέον, πολλά venture capitals που επενδύουν μεγάλα χρηματικά ποσά σε startup. Έτσι, η προσπάθεια της σύνδεσης των πανεπιστημίων με τη βιομηχανία έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς, σε σημείο που, όπως δείχνουν και τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, η Βοστώνη να έχει φθάσει την Silicon Valley που μέχρι πρότινος ήταν ο απόλυτος προορισμός και είναι σαφώς πολύ πιο μακριά. Αυτό ακριβώς το περιβάλλον οφείλουν και θέλουν οι ελληνικές startup και οι incubators να εκμεταλλευτούν. Διότι εδώ υπάρχει το κεφάλαιο που μπορεί να τροφοδοτήσει τα επενδυτικά τους σχέδια και να αναπτυχθούν.»
Μιλώντας με την Ιφιγένεια Καναρά, συνειδητοποιώ ότι αυτό που δεν γίνεται στην Ελλάδα, η σύνδεση δηλαδή των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων με την αγορά εργασίας, αλλά έχει αναπτυχθεί εντυπωσιακά τα χρόνια της κρίσης μέσα στην ελληνική κοινότητα των startup, το outsourcing δηλαδή, αποτελεί κεντρική πολιτική του Ελληνικού Προξενείου στη Βοστώνη. Όπως μου εξηγεί «η δουλειά του ελληνικού προξενείου είναι να φέρει σε επαφή το ελληνικό οικοσύστημα με το αμερικανικό, τον πιθανό προμηθευτή με τον πιθανό αγοραστή. Προβάλλουμε τις δυνατότητες για outsourcing των ελληνικών εταιρειών στους Αμερικανούς. Έτσι έχουμε πλέον ελληνικές εταιρίες, κυρίως στον τομέα του software engineering, που παίρνουν παραγγελίες από αμερικανικές εταιρείες και παράγουν στην Ελλάδα, κρατώντας το δυναμικό και την έδρα τους στην Ελλάδα και επεκτείνοντας την εμπορική τους δράση σε νέες αγορές».
Έτσι, με στόχο την προώθηση των νεοφυών, καινοτόμων επιχειρήσεων και την παρουσίαση του έργου τους στο επενδυτικό κοινό της Νέας Αγγλίας διοργανώνονται στο Προξενείο εκδηλώσεις με συμμετοχή ελληνικών startup. Σε πρόσφατη εκδήλωση στο Προξενείο, έχει ενδιαφέρον να δει κανείς το προφίλ των εταιρειών που έλαβαν μέρος αλλά και την διαδικασία που ακολουθήθηκε, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κέντρα έρευνας και ανάπτυξης των εν λόγω εταιριών –RDCs- βρίσκονται στην Ελλάδα.
α) ZOOTLE (εταιρία υψηλής τεχνολογίας): παρέχει στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να προσφέρουν ασύρματο ίντερνετ WiFi μέσω σύνδεσης των χρηστών με κοινωνικά δίκτυα ή με email.
β) CRYPTEIA NETWORKS (εταιρία υψηλής τεχνολογίας): παρέχει υπηρεσίες ασφάλειας δικτύων.
γ) H2ONLY BATTERY (υψηλή τεχνολογία στον τομέα της καθαρής ενέργειας): Πρόκειται για τη μοναδική στον κόσμο μπαταρία που επαναφορτίζεται με νερό ή οποιοδήποτε άλλο υγρό. Παράγει ενέργεια (ηλεκτρισμό) οπουδήποτε και οποτεδήποτε, χωρίς διακοπή.
δ) ZOOS (εταιρία τροφίμων/ ποτών): φυσικό κρύο τσάι του βουνού (η πρώτη ύλη εισάγεται από την Ελλάδα) σε 3 γεύσεις (λεμόνι, φυσικό και ροδάκινο). Η εταιρία ανέλαβε εμπορική δράση τον Ιούνιο του 2014 και ήδη έχει επιτύχει την είσοδο της σε σημαντικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ.
ε) KINEMS LEARNING GAMES (Εκπαιδευτικά παιχνίδια): η εταιρεία αναπτύσσει διαδραστικά εκπαιδευτικά παιχνίδια για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, βασισμένα στην πλατφόρα Kinnect της Microsoft.
Οι εκπρόσωποι των εταιρειών παρουσίασαν την επιχειρηματική τους ιδέα σε κριτική επιτροπή αποτελούμενη από μέλη της επιχειρηματικής και ακαδημαϊκής κοινότητας (VERIZON, Managing Principal, Jose Escobar και MIT Lab Director, Michail Bletsas), καθώς και εταιριών επενδυτικών κεφαλαίων (Data Point Capital, Scott Savitz).
Τις παρουσιάσεις, διάρκειας πέντε λεπτών, ακολούθησαν σχόλια της επιτροπής τα οποία επικεντρώθηκαν, κατά κύριο λόγο, στις διάφορες παραμέτρους των επιμέρους επιχειρηματικών σχεδίων (ανάπτυξη δικτύων, προσδοκώμενη κερδοφορία, επενδυτικές ανάγκες) και ακολούθησαν ερωτήσεις από το κοινό. Στη συνέχεια, κάθε κριτής καλούνταν να αξιολογήσει την επιχειρηματική ιδέα που παρουσιάστηκε.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με σύντομη ομιλία της διακεκριμένης στη Βοστώνη Ελληνοαμερικανίδας Marina Hatsopoulos, Προέδρου της Levitronix Technologies και Angel Investor, σχετικά με τη σημασία και τις προοπτικές της καινοτομίας στη Ελλάδα, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της κρίσης. Η Marina Hatsopoulos παρατήρησε ότι το επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα φαίνεται να αλλάζει, γεγονός που αποδεικνύεται από την παρουσία πλέον μεγάλων πολυεθνικών εταιριών που χρησιμοποιούν τη χώρα ως βάση για τις δράσεις τους στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (νησίδα σταθερότητας). Και σημείωσε ότι η επιχειρηματική δράση των νέων θα πρέπει να διευκολυνθεί περαιτέρω, μέσω κινήτρων, αλλά και αναγκαίων θεσμικών προσαρμογών, προκειμένου να αξιοποιηθεί το αδιαμφισβήτητα αξιόλογο νεανικό εργατικό δυναμικό.
Η ανταπόκριση εκ μέρους τόσο των νεαρών επιχειρηματιών, όσο και του κοινού στην πρωτοβουλία υπήρξε ιδιαιτέρως θετική, καθώς δόθηκε η ευκαιρία αφενός στις εταιρίες να παρουσιάσουν την επιχειρηματική τους πρόταση σε επιλεγμένο κοινό και να λάβουν πολύτιμες συμβουλές και σχόλια από ειδικούς σχετικά με την μελλοντική τους δράση και αφετέρου στο κοινό που ήταν κατά κύριο λόγο μέλη της τοπικής αμερικανικής επενδυτικής κοινότητας, να διαπιστώσουν το έργο που επιτελείται στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας από τους Έλληνες επιστήμονες και επιχειρηματίες, με έδρα την Ελλάδα.
Διαβάστε επίσης: Πώς η Ευρώπη θα «χτυπήσει» την Silicon Valley
Έξι λόγοι που καθιστούν τη Βοστώνη «Μέκκα» των startup
Αν προσπαθήσει κάποιος να αποκωδικοποιήσει τους λόγους για τους οποίους σήμερα η Βοστώνη θεωρείται η Μέκκα της διεθνούς κοινότητας των startups, το ιδανικό περιβάλλον για να λανσάρει κάποιος τη δική του startup ή, έστω, να κτίσει μια παρουσία για μια εταιρεία τεχνολογίας, συναντά έξι βασικούς λόγους:
1. Τα VCs δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον στις τοπικές startups – και αυτό αποδίδει.
Η ενέργεια των τοπικών startup είναι μεταδοτική, και αυτό φαίνεται ότι το γνωρίζουν καλά οι venture capitalists στη Βοστώνη. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι τα τελευταία 5 χρόνια, εταιρείες όπως οι Battery Ventures, Atlas Venture, Bessemer Venture Partners, Matrix Venture Partners μετακόμισαν στη Βοστώνη για να βρίσκονται κοντύτερα στην έκρηξη των startups. Μόνο το 2014, η οικονομία της Βοστώνης που συνδέεται με την καινοτομία συγκέντρωσε χρηματοδότηση 4 δισ δολαρίων – 1 δισ περισσότερο από το 2013. Επιπλέον, ένας μεγάλος αριθμός νέων εταιρειών της Μασαχουσέτης έκαναν το ντεμπούτο τους στην Wall Street. Οι HubSpot, Care.com, Demandware, TripAdvisor και Wayfair συγκαταλέγονται στις 9 αρχικές δημόσιες εγγραφές εταιρειών με έδρα τη Μασαχουσέτη, για να μην αναφερθούμε στις 196 έξυπνες εξαγορές στις οποίες προέβησαν εταιρείες με έδρα εκεί. Το 2015, σχεδόν 588 εταιρείες τεχνολογίας σε όλη τη χώρα προετοίμαζαν την αρχική δημόσια εγγραφή τους – και η Μασαχουσέτη φιλοξενούσε σχεδόν πενήντα εξ’ αυτών.
2. Υπάρχει ένα δίκτυο υποστήριξης νέων startup και καθιερωμένων εταιρειών σε όλη την πόλη
Με πάνω από 40 πανεπιστήμια και incubators / accelerators του κλάδου σε όλη την πολιτεία, οι επιχειρηματίες δεν έχουν πρόβλημα να βρίσκουν τους πόρους που χρειάζονται ώστε να μετατρέπουν τις ιδέες τους σε επιχειρηματική δραστηριότητα. Η Βοστώνη φιλοξενεί τις Blade, Bolt, Greentown Labs, Healthbox, LeanrLaunch, και MassChallenge καθώς και το Κέντρο Καινοτομίας Cambridge και το Venture Development Center. Η δημοτική αρχή έχει αναπτύξει προγράμματα που υποστηρίζουν τις startup, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν βοηθήσει τη Βοστώνη να εξελιχθεί σε ένα τεχνολογικό οικοσύστημα παγκόσμιας κλάσης. Στα προγράμματα αυτά περιλαμβάνεται και η θέσπιση θέσης «Τσάρου των startup», ο οποίος υποστηρίζει τους επιχειρηματίες και τις νεοφυείς επιχειρήσεις της πόλης. Επιπλέον, η Βοστώνη έχει εξαιρετικά προωθημένες υποδομές επαγγελματικών υπηρεσιών, στις οποίες περιλαμβάνονται νομικές υπηρεσίες, γραφεία δημοσίων σχέσεων, εταιρείες όπως η Deloitte και η KPMG, και άλλοι οργανισμοί που υποστηρίζουν κάθε ανάγκη μιας εταιρείας τεχνολογίας.
3. Η πόλη καλλιεργεί το ταλαντούχο εργατικό δυναμικό στον χώρο της τεχνολογίας – και καταφέρνει να προσελκύει γίγαντες του high-tech
Η Βοστώνη φιλοξενεί μερικές από τις κορυφαίες σχολές επιστήμης και τεχνολογίας στη χώρα: MIT, Harvard, Tufts, Northeastern, BU και Wentworth Institute of Technology. Στο Cambridge μόνο, οι δαπάνες ακαδημαϊκής έρευνας και ανάπτυξης στον χώρο της τεχνολογίας (σχεδόν 4 δις δολάρια) είναι μεγαλύτερες από οποιοδήποτε άλλο μέρος των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης και της Bay Area στο Σαν Φρανσίσκο (1,3 δις δολάρια).
Το γεγονός αυτό έχει τύχει της προσοχής τεχνολογικών γιγάντων όπως οι Facebook, Twitter και Amazon, οι οποίοι ανοίγουν γραφεία έρευνας & ανάπτυξης ή μηχανολογικών εφαρμογών στην πόλη, ή την επιλέγουν ως έδρα για την Ανατολική Ακτή. Άλλοι βασικοί παίκτες, όπως οι Google, IBM, Microsoft και Oracle, διατηρούν γραφεία στη Βοστώνη εδώ και χρόνια.
4. Οι γυναίκες είναι βασικές παίκτριες στο τεχνολογικό οικοσύστημα της Βοστώνης
Οι γυναίκες στην τεχνολογία είναι αντικείμενο εθνικού διαλόγου, και η Βοστώνη αναγνωρίζει τη σημασία τους. Οι γυναίκες επιχειρηματίες έχουν εκτενή παρουσία εδώ, όπως οι CEO Gail Goodman (Constant Contact), Sheila Marcelo (Care.com) και Brenna Haysom (Blowfish), οι συνιδρυτές της Co-Patient, Katie Vahle και Rebecca Palm, καθώς και η μέντορας Katie Rae.
Η παρουσία των γυναικών στον τεχνολογικό κλάδο σε όλη την Πολιτεία παρουσίαζε ήδη αύξηση 21,4% από το 2009 ως το 2013 – πρόκειται για το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό μεταξύ όλων των Πολιτειών. Και οι γυναίκες καταλαμβάνουν το 10% των θέσεων στα διοικητικά συμβούλια εταιρειών με έδρα τη Μασαχουσέτη. Όλα αυτά είναι μόνο η αρχή – οι προσπάθειες αύξησης του ποσοστού αυτού συνεχίζονται.
5. Η Βοστώνη δεν είναι μόνο βιοτεχνολογία και φαρμακευτικές
Είναι γνωστό ότι η Μασαχουσέτη είναι πόλος έλξης φαρμακευτικών εταιρειών και εταιρειών βιοτεχνολογίας – υπάρχουν πάνω από 500 στην περιοχή. Υπάρχουν εκατοντάδες εταιρείες που έχουν μεταβεί από το εργαστήριο στην αγορά και πλέον αναπτύσσουν startups, δίνοντας ώθηση σε ολόκληρο το επιχειρηματικό οικοσύστημα. Η Orig3n, πρωτοπόρος της αναγεννητικής ιατρικής, είναι μόνο ένα παράδειγμα• οι ιδρυτές της εργάζονταν στην έρευνα & ανάπτυξη στο PerkinElmer προτού ξεκινήσουν τη δική τους startup.
Πάντως, μπορεί ο κλάδος του φαρμάκου και της βιοτεχνολογίας να συνεχίζει να παράγει αξιοθαύμαστη καινοτομία, αλλά συμβαίνουν μεγάλα πράγματα και σε άλλους κλάδους, όπως τα ταξίδια (Kayak και TripAdvisor), οι επιχειρηματικές υπηρεσίες (Vistaprint και Constant Contact), τα παιχνίδια (Giant Spacekat, Disruptor Beam και Turbine), το ηλεκτρονικό εμπόριο (Shoebuy.com, RueLala και Karmaloop), και πολλοί άλλοι.
6. Αυτή η πόλη είναι υπερήφανη για την τεχνολογική της σκηνή όπως και για τις αθλητικές της ομάδες
Την τελευταία δεκαετία, οι αθλητικές ομάδες της Βοστώνης έχουν κερδίσει τρία World Series, τρία Super Bowl, ένα πρωτάθλημα NBA και ένα Stanley Cup. Για κάθε νίκη, η πόλη γιορτάζει με παρελάσεις, happy hours, και άλλες εκδηλώσεις. Οι κάτοικοι της Βοστώνης απολαμβάνουν τους εορτασμούς, είτε αυτοί αφορούν τις αθλητικές της ομάδες, είτε την τεχνολογική της σκηνή. Όμιλοι όπως οι MassTLC, Boston New Tech, Boston Tweetup, Greenhorn Connect, MITX, The Capital Network and VentureFizz διοργανώνουν τακτικά εκδηλώσεις δικτύωσης. Και ετήσια events όπως τα Inbound, MassTLC Unconference και Boston TechJam επιδεικνύουν ό,τι καλύτερο διαθέτει η σκηνή τεχνολογίας και startup της περιοχής.
