Η απροσδόκητη μεγαλοφυΐα του ιδιοκτήτη του Facebook, Μαρκ Ζούκερμπεργκ

του Άνταμ Λασίνσκι

Την πρώτη φορά που πήρα συνέντευξη από τον Μαρκ Ζούκερμπεργκ, το 2005, ήταν 21 ετών και φαινόταν για 16.

Είχε πρόσφατα παρατήσει το Χάρβαρντ για να εγκαταστήσει την εταιρεία του στην Σίλικον Βάλεϋ και προφανώς απολάμβανε το ότι ονομαζόταν Διευθύνων Σύμβουλος.

Η ιστοσελίδα του Facebook – δεν υπήρχε έκδοση για κινητά ακόμη – είχε 6 εκατομμύρια χρήστες και ήταν διαθέσιμη αποκλειστικά σε μαθητές γυμνασίου και φοιτητές.

Είχε μόλις προσθέσει ένα χαρακτηριστικό που επέτρεπε στους χρήστες να ανεβάσουν πολλές φωτογραφίες στο προφίλ τους. Αλλά η εταιρεία ήταν ήδη δημοφιλής, με αποτίμηση 100 εκατομμύρια δολάρια, και περιζήτητη από τους αγοραστές, οι οποίοι ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν πολύ περισσότερα. Και παρά την απειρία του, ήταν προφανές ότι ο Ζούκερμπεργκ ήταν ένας επιχειρηματίας, όπως έγραφα εκείνη την εποχή, «αφύσικα προσγειωμένος».

Αν υπήρχε κάτι για το οποίο ο Ζούκερμπεργκ ήταν πολύ απόλυτος εκείνη την ημέρα, ήταν το εξής: Δεν τον ενδιέφερε καθόλου να πουλήσει την εταιρεία του. «Κάνω αυτό που κάνω για να δημιουργήσω κάτι νέο, όχι για να εξαγοραστώ», είχε πει με ειλικρίνεια που ήταν εντελώς πειστική.

Έντεκα χρόνια αργότερα ο Ζούκερμπεργκ έχει δημιουργήσει κάτι πολύ περισσότερο: Έχει θέσει σε λειτουργία ένα παγκόσμιο φαινόμενο.

Το Facebook είναι μια ατμομηχανή στο χώρο των μέσων ενημέρωσης με σχεδόν 16.000 εργαζόμενους και αξία 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά και ένα μεγαθήριο της διαφημιστικής τεχνολογίας με ετήσια έσοδα άνω των 27 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2016 και απίστευτα κέρδη 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Το βασικό προϊόν της εταιρείας έχει πλέον 1,8 δισεκατομμύρια χρήστες, και ο Ζούκερμπεργκ έχει συγκεντρώσει ένα έξυπνο χαρτοφυλάκιο στοιχείων ενεργητικού για τη στήριξη του Facebook. Η πλήρης «οικογένεια εφαρμογών» περιλαμβάνει την υπηρεσία ανάρτησης φωτογραφιών Instagram και την υπηρεσία επικοινωνιών WhatsApp, συν δύο εφαρμογές, το Facebook Messenger και το Facebook Groups.

 

Επιπλέον, ο Ζούκερμπεργκ πιστεύει ότι τα γυαλιά εικονικής πραγματικότητας Oculus της εταιρείας θα είναι ο επόμενος τρόπος με τον οποίο θα επικοινωνούν μεταξύ τους οι άνθρωποι.

Τα τεράστια επιτεύγματα του Facebook έχουν ήδη καταστήσει σούπερ σταρ τον Ζούκερμπεργκ, εξισώνοντάς τον με τους ομοίους του Μπιλ Γκέιτς, Στιβ Τζομπς και Τζεφ Μπέζος.

Στα 32 του, είναι τόσο φρέσκος και χαλαρά ντυμένος όπως μια δεκαετία πριν, αλλά πλέον ο διευθύνων σύμβουλος του Facebook είναι μια διασημότητα όπου κι αν πάει. Συναγελάζεται με Προέδρους, Πρωθυπουργούς και τον Πάπα. Τον έχουν φωτογραφίσει να κάνει τζόκινγκ στο Πεκίνο και τη Βαρκελώνη. (Φέτος έτρεξε τον πρώτο ημι-μαραθώνιο).

Μαζί με τη σύζυγο του και γιατρό στο επάγγελμα, Πρισίλα Τσαν, έχει γίνει ένας από τους πιο φιλόδοξους φιλάνθρωπους του κόσμου, δωρίζοντας πρόσφατα τρία δισεκατομμύρια δολάρια σε μια πρωτοβουλία με τολμηρό στόχο: τη θεραπεία, πρόληψη ή διαχείριση όλων των ασθενειών στη διάρκεια της ζωής των παιδιών τους.

Ο Ζούκερμπεργκ δικαίως αναγνωρίζεται για την τεράστια επιτυχία του. Παρόλα αυτά, είναι εκπληκτικά υποτιμημένος για το επιχειρηματικό του δαιμόνιο. Ναι, έχει εκχωρήσει τις εμπορικές πτυχές του Facebook στη Σέριλ Σάντμπεργκ, την απαστράπτουσα γενική διευθύντρια του Facebook, απόφοιτο του Χάρβαρντ, η οποία είναι 15 χρόνια μεγαλύτερή του.

Η παρουσία της Σάντμπεργκ έχει καλλιεργήσει ένα αφήγημα μιας «ενήλικης εποπτείας» που είναι γνωστό στους παροικούντες την Κοιλάδα. Αλλά σε αντίθεση, ας πούμε, με τους ιδρυτές της Google, που ανέθεσαν την θέση του CEO στον Έρικ Σμιτ για μια δεκαετία, ο Ζούκερμπεργκ παρέμεινε διευθύνων σύμβουλος σε όλη την 12ετη πορεία του Facebook προς το μεγαλείο.

Παρά τις επανειλημμένες αμφιβολίες, όταν το Facebook «έχασε» τη μετάβαση στα έξυπνα τηλέφωνα, όταν θεωρήθηκε ότι διεξήγαγε μια αποτυχημένη δημόσια εγγραφή, όταν θεωρήθηκε ότι έχανε τη δημοτικότητά του με τους νέους – ο Ζούκερμπεργκ έχει παραμείνει επικεφαλής οραματιστής προϊόντων και στρατηγικός σχεδιαστής της εταιρείας.

Μέσα από τολμηρές εξαγορές και την άρθρωση μιας αξιοσημείωτα σταθερής αποστολής, ο Ζούκερμπεργκ έχει κρατήσει το Facebook σε καλό δρόμο παρά τις μετωπικές επιθέσεις από τη Google, το Twitter, το Snapchat και άλλα.

Οι θαυμαστές του αποδίδουν την επιχειρηματική επιτυχία του Ζούκερμπεργκ στην διερευνητική φύση του, καθώς και στη σχετικά προσγειωμένη σχέση του με την τεχνολογία.

«Πάντα ήθελε να μαθαίνει τα πάντα, σε επίπεδο που μερικές φορές ήταν εξωφρενικό λαμβάνοντας υπόψη πόσα περισσότερα θα πρέπει να μάθω εγώ από αυτόν απ’ ότι εκείνος από μένα», λέει ο Ματ Κόλερ, επενδυτής στην Benchmark και πρώην υπάλληλος στο Facebook, ο οποίος έχει διατηρήσει στενή σχέση με τον Ζούκερμπεργκ. «Διατηρεί μια αδιάκοπη έμφαση στην καινοτομία, αλλά ο ίδιος είναι τύπος της εφαρμοσμένης επιστήμης και του σχεδιασμού».

Τα επιτεύγματα του Ζούκερμπεργκ στο Facebook είναι εκπληκτικά, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της επιχείρησης. Σε τέσσερα χρόνια λειτουργίας τα έσοδα έχουν αυξηθεί κατά 50%, ενώ τα κέρδη έχουν πενταπλασιαστεί. Όπως ήταν αναμενόμενο, η μετοχή του Facebook έχει ακολουθήσει την ίδια πορεία, διπλασιάζοντας την τιμή της μέσα σε δύο χρόνια.

Στο πιο πρόσφατο τρίμηνο, το Facebook σημείωσε αύξηση εσόδων κατά 56% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και καθαρό εισόδημα αυξημένο κατά 166%. (Και όμως η μετοχή έχασε αξία στο άκουσμα των ειδήσεων, καθώς κάποιοι επενδυτές εξέφρασαν φόβους ότι η εταιρεία δεν θα είναι σε θέση να διατηρήσει αυτό το ρυθμό).

Η ανάπτυξη σε κλίμακα είναι το Άγιο Δισκοπότηρο της επιχειρηματικής ηγεσίας και αυτό το κατόρθωμα από μόνο του κάνει τον Ζούκερμπεργκ μια εύκολη επιλογή για το Fortune, για τον Επιχειρηματία της Χρονιάς για το 2016.

Ωστόσο, παρά την επιτυχία του Facebook και τη φήμη του Ζούκερμπεργκ ως οραματιστή, λίγα είναι γνωστά για τους λόγους που είναι τόσο αποτελεσματικός ως επαγγελματίας. Η εξέταση της επαγγελματικής του αντίληψης αποκαλύπτει ότι η επιτυχία του βασίζεται σε τρεις πυλώνες: τη μοναδική ικανότητά του να κοιτά προς το μέλλον, την φοβερή συνέπειά του και την επαγγελματική του πειθαρχία.

Ο Ζούκερμπεργκ έχει επίσης αποδειχθεί έμπειρος στην επιλογή ταλέντων, στηριζόμενος σε έναν πυρήνα από κορυφαία στελέχη που εργάζονται στο Facebook σχεδόν από την ίδρυσή του.

Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι αντλεί περισσότερη έμπνευση από τους ομότιμούς του, τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη, παρά από οποιοδήποτε σύμβουλο ή μέντορα.

Ενώ διατηρεί τη φήμη του ως μια ιδιοφυΐα στον προγραμματισμό, στην πραγματικότητα ο Ζούκερμπεργκ είναι άνθρωπος κατά 99% του μόχθου, που έχει περιβάλλει τον εαυτό του με μια ομάδα ανθρώπων που σέβεται και με τους οποίους συνεχώς δοκιμάζει τις υποθέσεις του.

«Οι ιδέες συνήθως δεν έρχονται από μόνες τους», είχε πει σε μια δημόσια συνέντευξη στο Facebook το 2014. «Έρχονται επειδή μιλάμε για κάτι ή σκεφτόμαστε κάτι και το συζητάμε με πολλούς ανθρώπους για μεγάλο χρονικό διάστημα».