Telegraph: «Οι ελληνικές startups αναδύονται από τα ερείπια»
Εκτενές δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας για την «ασυνήθιστη αναγέννηση» των νεοφυών επιχειρήσεων που λαμβάνει χώρα στην Αθήνα.
Στη διαρκώς ανερχόμενη ελληνική σκηνή των startups και τις επιτυχίες που έχουν σημειώσει αρκετές από αυτές στο εξωτερικό αναφέρθηκε με εκτενές αφιέρωμα η βρετανική εφημερίδα «Telegraph» της Κυριακής. Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο της δημοσιογράφου Rebecca Burn-Callander εδώ:
Η Ελλάδα βρίσκεται σε δεινή θέση. Μετά από έξι χρόνια ύφεσης, περισσότερο από το ένα τέταρτο του πληθυσμού των 11 εκατομμυρίων στην Ελλάδα είναι άνεργοι. Για τους νέους κάτω των 25 ετών, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 56,9%, το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας νέων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ταραχές παραμένουν στους δρόμους της Αθήνας, εναντίον των μέτρων λιτότητας. Αλλά παρά τις κοινωνικο-οικονομικές αντιξοότητες, ένα οικοσύστημα εκκολαπτόμενων ελληνικών νέων επιχειρήσεων αναγεννιέται από τις στάχτες της ελληνικής οικονομίας.
Ο διογκωμένος δημόσιος τομέας, που απασχολούσε κάποτε 1,2 εκατομμύρια, έχει αναγκαστεί να απολύσει 250.000 ανθρώπους μέσα σε τρία χρόνια. Ο ιδιωτικός τομέας δεν ήταν σε θέση να απορροφήσει τους ανέργους. Πολλοί έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, αλλά αυτοί που μένουν πίσω ανακαλύπτουν καινοτόμους μηχανισμούς για να συντηρήσουν τον εαυτό τους.
Σύμφωνα με την οργάνωση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Endeavor Greece, 144 νέες επιχειρήσεις δημιουργήθηκαν πέρυσι – σε σχέση με 16 το 2010. Ο αριθμός δεν είναι υπερβολικός από μόνος του – υπήρχαν 500 νεοσύστατες επιχειρήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2013 – αλλά οι οικονομολόγοι και οι επενδυτές συμφωνούν ότι η Ελλάδα είναι στα πρόθυρα μιας άνθησης νέων εταιρειών.
«Τα τελευταία 20 χρόνια, ο δημόσιος τομέας ήταν ο μεγαλύτερος εργοδότης στην Ελλάδα», εξηγεί ο κ. Οδυσσέας Κυριακόπουλος, πρώην πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων στην Ελλάδα. «Τώρα ο καθένας καταλαβαίνει ότι αυτό τελείωσε. Αυτό ώθησε πολλούς ανθρώπους να σκεφτούν δημιουργικά για εναλλακτικές λύσεις. Ανοίγοντας ακόμα μια μπουτίκ ή κομμωτήριο δεν είναι η λύση, καθώς υπάρχουν ήδη πάρα πολλά, έτσι βλέπουμε πολλές νέες ιδέες».
Ο Χρήστος Ψάλτης ίδρυσε τη Mist.io το 2010, παρέχοντας μια κινητή πλατφόρμα διαχείρισης, παρακολούθησης και αυτοματισμού για servers που βρίσκονται σε cloud. Ίδρυσε την επιχείρηση κατά τη διάρκεια της κρίσης κάνοντας χρήση των υψηλής ειδίκευσης ανέργων στην Ελλάδα.
«Έχουμε πολλούς ταλαντούχους ανθρώπους εδώ που είναι άνεργοι», λέει. «Στη Σίλικον Βάλεϊ ο ανταγωνισμός είναι υψηλός, εδώ το ταλέντο έχει εγκαταλειφθεί».
Το ελληνικό εργατικό δίκαιο θέτει ορισμένα προβλήματα, ωστόσο. «Η εθνική ασφάλιση και το φορολογικό σύστημα προσθέτουν 45% στο κόστος του κάθε εργαζόμενου», λέει ο Νίκος Μωραϊτάκης, συνιδρυτής της επιτυχημένη πλατφόρμας HR Workable. «Υπάρχουν πολλοί περίεργοι περιορισμοί στην Ελλάδα για το ωράριο που οι άνθρωποι μπορούν να εργαστούν. Μια νέα εταιρεία μπορεί να πρέπει να εργαστεί αργά ή τα Σαββατοκύριακα για να υποστηρίξει τους διεθνείς πελάτες της, έτσι παραβιάζει το νόμο όλη την ώρα».
Ο Μωραϊτάκης και ο συνιδρυτής Σπύρος Μαγιάτης συναντήθηκαν ενώ εργαζόταν στην ελληνική εταιρεία διαφημίσεων σε κινητά Upstream. Ο γίγαντας της τεχνολογίας, η οποία έχει το 99,5% των εσόδων της προερχόμενα έξω από την Ελλάδα, ιδρύθηκε από το Μάρκο Βερέμη το 2002, και κατέγραψε έσοδα 200 εκατομμυρίων δολαρίων το περασμένο έτος. Η Upstream ήταν η πρώτη από τις εταιρείες τεχνολογίας επόμενης γενιάς που επικεντρώθηκε αποκλειστικά σε μη εγχώρια έσοδα.
«Όταν ξεκινήσαμε, η οικονομία ήταν πολύ αποκομμένη, εσωστρεφής», δήλωσε ο Βερέμης, ο φετινός νικητής του βραβείου Έλληνας Επιχειρηματίας της Χρονιάς της Ernst & Young. «Στον τομέα της τεχνολογίας, οι περισσότερες εταιρείες εξυπηρετούν το κράτος. Αλλά από την αρχή, ήμασταν πολύ εξωστρεφείς».
«Στο παρελθόν, η Ελλάδα ήταν έκανε πολλές εισαγωγές», λέει ο Πάνος Παπάζογλου, διευθύνων σύμβουλος της Ernst & Young στην Ελλάδα. «Το 50% των τοματών που καταναλώναμε ήταν εισαγωγής. Ήταν τρελό. Τώρα βλέπουμε πολλούς νέους ανθρώπους που πηγαίνουν στο γεωργικό τομέα, που παράγουν υψηλής ποιότητας προϊόντα που προορίζονται για εξαγωγή.»
Ο τουρισμός βρίσκεται επίσης σε άνθηση, με προβλέψεις ρεκόρ 18,5 εκατομμυρίων επισκεπτών για το τρέχον έτος, από 17,9 εκατομμύρια το 2013. Τα έσοδα αναμένεται να ανέλθουν στα 13 δισεκατομμύρια ευρώ το τρέχον έτος, το ένα έκτο του ΑΕΠ της Ελλάδας. Μια σειρά από νεοσύστατες επιχειρήσεις έχουν ξεφυτρώσει για να το εκμεταλλευτούν αυτό, από την εφαρμογή για τα ταξί Taxibeat, η οποία επιτρέπει στους χρήστες να αξιολογήσουν τις διαδρομές τους, μέχρι τη Discoveroom, μια πλατφόρμα για διαφήμιση στην αγορά για μπουτίκ ξενοδοχεία.
Η Incrediblue, μια νεοσύστατη εταιρεία του 2012 που φέρνει σε επαφή ταξιδιώτες με ιδιοκτήτες σκαφών, έχει συγκεντρώσει πάνω από 800.000 δολάρια από χρηματοδότηση seed funding μέχρι σήμερα. Ο συνιδρυτής Αντώνιος Φιοράκης λέει, «η Ελλάδα έχει ένα τεράστιο αριθμό διαθέσιμων σκαφών. Οι δυνατότητες είναι απεριόριστες».
Εν τω μεταξύ, ενώ η ευρωζώνη ετοιμάζει ένα τρίτο πακέτο διάσωσης, έχουν δημιουργηθεί τέσσερα νέα ελληνικά επενδυτικά κεφάλαια. Το Jeremie Openfund, το Odyssey, το First Athens και το PJ Tech Catalyst έχουν ανακοινώσει σχέδια να επενδύσουν σε περισσότερες από 30 ελληνικές εταιρείες σε τρία χρόνια. Οι διεθνείς επενδυτές δίνουν ολοένα και μεγαλύτερη προσοχή στις νέες ελληνικές επιχειρήσεις. H Workable έλαβε πρόσφατα χρηματοδότηση από τη Greylock, η Bugsense πωλήθηκε στην Splunk και η Fleksy έλαβε χρηματοδότηση από την Kleiner Perkins.
Το πολιτικό τοπίο είναι επίσης ρευστό. Τα κόμματα στο δεξί και το αριστερό άκρο του πολιτικού φάσματος προσελκύουν περισσότερους ψηφοφόρους. «Οι άνθρωποι δεν έχουν τίποτα να χάσουν, οπότε επιλέγουν το κόμματα που δίνουν τις μεγαλύτερες υποσχέσεις», λέει ο Κυριακόπουλος. Και τα πανεπιστήμια δεν παράγουν νεοφυείς επιχειρήσεις με τον ίδιο ρυθμό όπως σε άλλα μέρη στον κόσμο.
«Δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ της εκπαίδευσης και των επιχειρήσεων», λέει ο Μωραϊτάκης.
Ωστόσο, οι ειδήμονες συμφωνούν ότι η Ελλάδα διανύει μια πολιτισμική αλλαγή. Πριν από μια δεκαετία, οι Έλληνες γονείς ονειρεύονταν τα παιδιά τους να γίνουν δημόσιοι υπάλληλοι – σε υψηλόμισθες, ασφαλείς κυβερνητικές θέσεις εργασίας με προνόμια. Η εικόνα των επιχειρηματιών ήταν «πολύ κακή», λέει ο Παπάζογλου. «Οι πολιτικοί αισθανόντουσαν πολύ άβολα όταν μιλούσανε για εταιρείες κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Αυτό τώρα αλλάζει».
Αλλά ο Μωραϊτάκης προειδοποιεί ότι είναι πολύ νωρίς για να στηριχθούν οι ελπίδες του συνόλου της ελληνικής οικονομίας στις νέες επιχειρήσεις. «Υπάρχουν εταιρείες που κάνουν φανταστικά πράγματα που θα ήταν αδύνατο πριν από πέντε χρόνια, αλλά δεν μπορούμε να αναζωογονήσουμε την οικονομία μόνοι μας», λέει.
Διαβάστε ακόμα:
O χάρτης των επενδύσεων σε τεχνολογικές startups
TIME: Οι τεχνολογικές startups ανθίζουν στην Ελλάδα της ύφεσης
