Ένας μακρύς δρόμος στρωμένος με αγκάθια…
Η Ε.Ε. συμφώνησε να αρχίσουν πάλι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα, για να φέρει τον Ερντογάν πίσω στο «σωστό δρόμο».
Στις 5 Νοεμβρίου θα ξαναβρεθούν οι δυο πλευρές -Τούρκοι και Ευρωπαίοι- στο ίδιο τραπέζι, μετά από το τριετές πάγωμα των σχέσεων. Για τους 27 ηγέτες της Ε.Ε. αυτή είναι η ευκαιρία και το κίνητρο να πείσουν τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να ενδυναμώσει τις ατομικές ελευθερίες και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα του. Τα επεισόδια με αφορμή το πάρκο Γκεζί στην Κωνσταντινούπολη, που συγκλόνισαν την Τουρκία το καλοκαίρι, ήταν τουλάχιστον η αφορμή για να μην πραγματοποιηθεί η προγραμματισμένη έναρξη των διαπραγματεύσεων τον Ιούνιο και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αφήσει να εννοηθεί ότι διατηρεί τις επιφυλάξεις της.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν Άσελμπορν ήταν αρκετά ξεκάθαρος στις δηλώσεις του. Παρότι ο στόχος της πλήρους ένταξης είναι πολύ μακρινός, είπε, κάθε βήμα αποτελεί «θετική επιρροή» για τη ζωή στην Τουρκία, κι «αν κόψουμε τους δεσμούς, θα είναι σαν να κλέβουμε από τον τουρκικό λαό την ελπίδα ότι η Ευρώπη θα προωθήσει τις βασικές ελευθερίες των πολιτών». Η επόμενη φάση των συνομιλιών αφορά στις πολιτικές για την περιφερειακή βοήθεια, αλλά οι Βρυξέλλες σκοπεύουν να πιέσουν και για τα ανθρώπινα δικαιώματα και για το δικαστικό σύστημα, ένα θέμα που συνήθως, μέχρι τώρα, άφηναν τελευταίο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με άλλες χώρες.
Οκτώ χρόνια από την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε., η Άγκυρα δεν έχει σπουδαία πρόοδο να επιδείξει. Έχει κάνει μόνο το 1/35ο από τα νομοθετικά και πολιτικά βήματα, που πρέπει να γίνουν για να μπει στο κλάμπ, πράγμα που αντανακλά, αφενός την έλλειψη διάθεσης από την Ε.Ε. να δεχθεί νέα μέλη, και μάλιστα την ώρα που η οικονομική κρίση αφενός εξακολουθεί να προκαλεί αναταράξεις κι αφετέρου να ενισχύει τη στροφή της Τουρκίας προς τη Μέση Ανατολή.
Κι αυτό είναι το δεύτερο «αγκάθι» στις σχέσεις με την Ευρώπη.
Όπως είπε μέλος της Ευρωβουλής, μιλώντας στην εφημερίδα Hurriyet για την πολιτική της Αγκυρας στην κρίση στη Συρία: «Είδαμε το νέο πρόσωπο του Ερντογάν… είναι φανερό ότι η Ε.Ε. δεν είναι πλέον προτεραιότητά του. Η Τουρκία δεν συνεισέφερε στην επίλυση της κρίσης. Το αντίθετο, ήταν μέρος του προβλήματος και αποτελούσε πρόκληση. Είναι πολύ περίτεχνος αυτός ο χορός και χρειάζονται δυο για να χορέψουν τανγκό. Η Τουρκία πρέπει να αποφασίσει ποιοι είναι οι στρατηγικοί της στόχοι».
Διαβάστε σχετικά: Ο Ερντογάν, οι «μάγισσες» και η τουρκική οικονομία
Η ετήσια έκθεση της Ένωσης για την πρόοδο της Τουρκίας, που παρουσιάστηκε πριν λίγες ημέρες, αντανακλά όλες τις ανησυχίες και για τους εσωτερικούς χειρισμούς της κυβέρνησης, αλλά και για την εξωτερική της πολιτική. Και για πολλούς στις Βρυξέλλες ήταν μια εξισορροπιστική προσπάθεια των Ευρωπαίων να στείλουν μεν σκληρά μηνύματα στην Άγκυρα, χωρίς, όμως, να αποξενώσουν την κυβέρνηση.
Ο επίτροπος της Κομισιόν Στέφαν Φούλε, παραδέχτηκε ότι η «απεμπλοκή» με την Τουρκία λόγω των χειρισμών των αρχών στις ταραχές του καλοκαιριού, τέθηκε στο τραπέζι, ωστόσο, επικράτησε η άποψη ότι πρέπει «να εκπληρωθούν οι νόμιμες προσδοκίες των Τούρκων πολιτών για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις, που θα ενισχύσουν την ελευθερία της έκφρασης, την ελευθερία των μέσων ενημέρωησης και την ελευθερία της συλλογικής διαμαρτυρίας».
Ένας άλλος βετεράνος του Ευρωκοινοβουλίου, γράφει η Hurriyet, που καιρό τώρα είναι υπέρ της ένταξης της Τουρκίας, όχι μόνο στα λόγια, αλλά και με πράξεις, άρχισε τώρα να αμφισβητεί τις προθέσεις του Ερντογάν. «Παραβίασε την “κόκκινη γραμμή” στην περίπτωση του Γκεζί. Σαν να υπάρχει έλλειψη σεβασμού στις ευρωπαϊκές αξίες. Και αυτό είναι επικίνδυνο. Ειδικά μετά το Γκεζί, πρέπει να γίνουν επιλογές και να επιστρέψει η χώρα στον ευρωπαϊκό δρόμο», είπε στην εφημερίδα, υποστηρίζοντας ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός στριμώχτηκε μόνος του στη γωνία με τους χειρισμούς του.
Διαβάστε ακόμη: Δημοκρατική «στροφή» του Ερντογάν
Όπως σημειώνει το σχετικό ρεπορτάζ, στους διαδρόμους της Ε.Ε., σε αντίθεση με τις θέσεις του Ερντογάν, πολλοί έλαβαν ευχάριστα υπόψη τους τις συναινετικές προσπάθειες του προέδρου Αμπντουλάχ Γκιουλ, εκτιμώντας ότι αυτή η διαφορά αντιλήψεων θα παίξει σημαντικό ρόλο, ενόψη των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών του 2014-2015.
Η Άγκυρα έδειξε ευχαριστημένη με τις εξελίξεις. Ο Ερντογάν φυσικά βρήκε λόγο να επικρίνει την Κομισιόν, επειδή δημοσιοποίησε την έκθεση προόδου στο μέσον της μεγάλης γιορτής του Μπαϊράμ, επιδεικνύοντας «έλλειψη σεβασμού», ωστόσο, φάνηκε ικανοποιημένος από την ενθαρρυντική γλώσσα που χρησιμοποίησαν οι Ευρωπαίοι. Από την άλλη μεριά, ο κορυφαίος σύμβουλός του Γιγκίτ Μπουλούτ, αρθρογραφώντας στην εφημερίδα Star, ήταν αρκετά καυστικός.
«Επιτρέψτε μου να εκνευρίσω κι άλλο τους Ευρωπαίους φίλους μας» ήταν ο τίτλος του άρθρου με το οποίο ο Μπουλούτ υποστήριζει ότι μέρα με τη μέρα η χώρα του κτίζει ένα πιο λαμπρό μέλλον και ότι «αυτές οι χώρες που χαρακτήριζαν την Τουρκία «τον ασθενή της Ευρώπης, τώρα, αγκομαχούν για την επιβίωση τους». Κάθε μέρα, γράφει ο Μπουλούτ βλέπει δυσφημιστικά δημοσιεύματα για την Τουρκία σε γερμανικές, αυστριακές και βρετανικές εφημερίδες, ισχυριζόμενος ότι η στοχοποίηση από τα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης είναι απόδειξη πως η χώρα του κάνει τα κατάλληλα βήματα για να υλοποιήσει «το όνειρο της Μεγάλης Τουρκίας».
Παρουσιάζοντας ίσως το «άλλο πρόσωπο» της κυβέρνησης Ερντογάν, ο Μπουλούτ πρόσφατα είχε δηλώσει ότι η Άγκυρα θα πρέπει να πάψει να στοχεύει στην ένταξη της στην Ε.Ε. και να επιδιώξει να επεκτείνει την επιρροή της στη Μέση Ανατολή και άλλες περιοχές του πλανήτη.
