Οι επόμενοι Ουκρανοί «εθνοσωτήρες»

Σε ένα σκηνικό «κινούμενης άμμου» -που συνθέτουν μία τεταμένη εκεχειρία, μία κενή περιεχομένου συμφωνία πολιτικού συμβιβασμού υπό την αιγίδα της ΕΕ, μία κυβέρνηση που έχει πλέον καταρρεύσει και μία ετερογενή αντιπολίτευση που αδημονεί για εξουσία- η Ουκρανία κάνει σήμερα το πιο μετέωρο βήμα της προς το μέλλον…

Η αστυνομία έχει πια συνταχθεί ξεκάθαρα με το μέρος των διαδηλωτών, το ίδιο και οι ειδικές δυνάμεις της «Μπερκούτ». Ο στρατός παραμονεύει. Και το «φάσμα» του εμφυλίου ή ακόμη και της διάσπασης της χώρας -ίσως με την προσάρτηση εδαφών στην «αδελφή» Ρωσία- γίνεται όσο ποτέ άλλοτε ορατό, μετά τα σχετικά μηνύματα που φθάνουν από τις ρωσόφωνες ανατολικές επαρχίες και τη γεωστρατηγική Κριμαία στον νότο, όπου έχει τη βάση του ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας.

Εν μέσω ενός οργίου φημών ότι έχει καταφύγει στην ανατολική Ουκρανία, στην Κριμαία ή ακόμη και στο μακρινό Ντουμπάι, ο -αυταρχικών πρακτικών- πρόεδρος Γιανουκόβιτς διεμήνυσε το απόγευμα από τηλεοράσεως ότι δεν φεύγει, δεν παραιτείται, κι ότι αυτό που συμβαίνει στη χώρα του είναι «πραξικόπημα», με ξένο «δάκτυλο» και… πατέντα που θυμίζει «Γερμανία του 1933»!

Διαβάστε σχετικά: Πραξικόπημα καταγγέλλει ο Γιανουκόβιτς 

Η ορκισμένη αντίπαλός του κι «εκλεκτή» της Δύσης, εν τω μεταξύ, η Γιούλια Τιμοσένκο, προετοιμάζεται στην πολιτική επάνοδό της, μετά την σημερινή απελευθέρωση της. Στο μεσοδιάστημα, στενοί της σύμμαχοι αναλαμβάνουν με την κοινοβουλευτική έγκριση το ένα μετά το άλλο πόστα της κεντρικής κυβέρνησης του Κιέβου: το δεξί της «χέρι», Ολεξάντρε Τουρτσίνοφ, είναι ο νέος πρόεδρος της Βουλής, ενώ στενός συνεργάτης της είναι και ο νέος, υπηρεσιακός υπουργός Εσωτερικών, Αρσέν Αβάκοφ.

Παράλληλα, η «τριανδρία» της ουκρανικής αντιπολίτευσης (Κλίτσκο, Γιατσένιουκ και Τιαχνίμποκ) ετοιμάζεται κι αυτή για την ανάληψη εξουσιών.

Βίντεο: Ελεύθερη η Γιούλια Τιμοσένκο

 

Γιούλια Τιμοσένκο
«Ηρωίδα» της φιλοδυτικής «Πορτοκαλί Επανάστασης» του 2004 , μετέπειτα δις πρωθυπουργός της χώρας, στο… «παρά τσάκ» ατυχήσασα υποψήφια στις προεδρικές εκλογές του 2010, έχει ως σήμα κατατεθέν της την χαρακτηριστική ξανθιά πλεξίδα στα μαλλιά της, τη φιλοευρωπαϊκή πορεία της και το άσβεστο μίσος της για τον Βίκτορ Γιανουκόβιτς. «Ειλικρινά, ήθελα απλά να σε σκοτώσω», του έγραψε σε επιστολή, την επομένη που το Κίεβο απέρριψε τη συμφωνία σύνδεσης κι ελεύθερου εμπορίου με την Ε.Ε., στα τέλη Νοεμβρίου. Μία από τις ρήτρες της συμφωνίας ήταν η άμεση αποφυλάκισή της.

Αυτή αφορούσε στην ποινή επταετούς φυλάκισης, που της επιβλήθηκε το 2011 -επί προεδρίας Γιανουκόβιτς- όταν δικαστήριο του Κιέβου την έκρινε ένοχη για κατάχρηση εξουσίας και διαφθορά. Κατά… τραγική ειρωνεία, αιτία ήταν η συμφωνία που είχε κλείσει η κυβέρνησή της, το 2009, με τη ρωσική Gazprom για την προμήθεια φυσικού αερίου, σε τιμές που κρίθηκε ότι ήταν ζημιογόνες για την χώρα. Για τη Γιούλια -η οικογένεια της οποίας έχτισε την περιουσία της πάνω στα «απομεινάρια» της ΕΣΣΔ και τις μαζικές ιδιωτικοποιήσεις- αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που οδηγείτο στη φυλακή. Το 2001, είχε κρατηθεί για 42 ημέρες, κατηγορούμενη για λαθραία εξαγωγή φυσικού αερίου και φοροδιαφυγή. Εκείνη την περίοδο, διατελούσε αντιπρόεδρος της ουκρανικής κυβέρνησης, αρμόδια για ενεργειακά θέματα. Τελικά, απολύθηκε από τον τότε πρόεδρο Κούτσμα.
Αυτή τη φορά, ωστόσο, η φυλάκισή της κρίθηκε «πολιτικά υποκινούμενη» από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και ξεσήκωσε διεθνή κατακραυγή. Η ίδια είχε αιτηθεί πολλάκις να μεταφερθεί στη Γερμανία, επικαλούμενη σοβαρό πρόβλημα στη μέση. Η συνεχής απόρριψη των αιτημάτων της από τις ουκρανικές αρχές την οδήγησαν σε τρεις απεργίες πείνας…

Δείτε: Καρέ – καρέ η «Μαύρη Πέμπτη» της Ουκρανίας

Τώρα που το ποινικό μητρώο της «καθαρίζει», μετά την απόφαση του -αλλαγμένου πια σε πολιτικούς συσχετισμούς- ουκρανικού κοινοβουλίου, ο δρόμος ανοίγει για την επάνοδό της στην πολιτική σκηνή της χώρας. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει μία εξαιρετικά αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, όχι μόνον λόγω πολιτικής προκατάληψης, αλλά και εξαιτίας του πρωθύστερου πολιτικού της βίου.

Όταν ήταν στην εξουσία, αθέτησε πολλές πολιτικές της υποσχέσεις. Δεν προώθησε πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις -για την ακρίβεια, «σφάχτηκαν» με τον πρώην σύμμαχό της και πρόεδρο της «Πορτοκαλί Επανάστασης», Γιούσενκο, για το ποιος έφερε την ευθύνη για την οικονομική κατάρρευση της χώρας. Συν τω χρόνω, δε, η Γιούλια άρχισε να πατά ταυτόχρονα σε δύο «βάρκες»: και στην ευρωπαϊκή, αλλά και στη ρωσική, οικοδομώντας στενές σχέσεις με τον Βλαντιμίρ Πούτιν -τόσο που στις εκλογές του 2010 την στήριξε πιο ενεργά, απ’ ότι τον Γιανουκόβιτς!

Πρώην στενοί συνεργάτες της την έχουν κατηγορήσει δημόσια για καιροσκοπισμό και άσβεστη δίψα για εξουσία. Κατά τον Σέργι Ταράν, διευθυντή του Διεθνούς Ινστιτούτου Δημοκρατίας του Κιέβου, η υπέρτατη φιλοδοξία της είναι να γίνει πρόεδρος της Ουκρανίας. «Θα μπορούσε να γίνει μία σπουδαία αναμορφωτής του πολιτικού σκηνικού», λέει στην Guardian. «Από την άλλη, θα μπορούσε να εξελιχθεί σε… δικτατορίσκο»!

Βιτάλι Κλιτσκό
Έχει περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μεταξύ Γερμανίας και ΗΠΑ. Μέχρι πρότινος, ήταν Παγκόσμιος Πρωταθλητής Πυγμαχίας στην κατηγορία Βαρέων Βαρών, με το παρατσούκλι «Δρ. Σιδερένια Γροθιά». Όμως, εδώ και τρεις μήνες, είναι η πιο προβεβλημένη μορφή της ουκρανικής αντιπολίτευσης, υπό την ιδιότητα του ηγέτη του φιλοευρωπαϊκού κόμματος «Udar» -ένα ακρωνύμιο… ταυτοποίησης, καθώς στα ουκρανικά μεταφράζεται ως «γροθιά»!

Η ενασχόλησή του με την πολιτική σκηνή του Κιέβου μετρά περίπου εννέα χρόνια. Ξεκίνησε ως διάσημος υποστηρικτής της φιλοδυτικής «Πορτοκαλί Επανάστασης» το 2004. Μετέπειτα διορίστηκε σύμβουλος του προέδρου της «Πορτοκαλί Επανάστασης», Βίκτορ Γιούσεκνο. Στη συνέχεια έκανε δύο ατυχείς απόπειρες διεκδίκησης της δημαρχίας του Κιέβου (στη δεύτερη είχε προσλάβει ως σύμβουλο τον Ρεπουμπλικανό πρώην δήμαρχο Νέας Υόρκης, Ρούντι Τζουλιάνι).

Διαβάστε ακόμη: Ακήρυχτος «Ψυχρός Πόλεμος» με «έπαθλο» την Ουκρανία

Μέχρι στιγμής, το αποκορύφωμα της πολιτικής καριέρας του είναι η είσοδος του «Udar» και του ίδιου στην ουκρανική Βουλή, με τις εκλογές του 2010. Έκτοτε, το κόμμα του είναι τρίτη δύναμη στο κοινοβούλιο, ενώ έχει καθεστώς παρατηρητή στο «Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα». Τώρα, οι πολιτικές φιλοδοξίες του 42χρονου Βιτάλι φθάνουν μέχρι την προεδρία. Όμως «σκοντάφτουν» ακόμη πάνω στον εκλογικό νόμο, που θέτει ως προϋπόθεση τη 10ετη παραμονή του εκάστοτε προεδρικού υποψήφιου στην Ουκρανία.

Διαθέτει, ωστόσο, πολύ ισχυρούς συμμάχους. Θεωρείται το «αγαπημένο παιδί» του Βερολίνου και διατηρεί ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας με την ίδια την Καγκελάριο Μέρκελ. Η πλατφόρμα του είναι άκρως φιλοευρωπαϊκή και κατά της διαφθοράς. Ο ίδιος εν τω μεταξύ απορρίπτει ως μυθεύματα τις καταγγελίες ότι στα νιάτα του, πίσω στη δεκατία του ΄90, είχε αναλάβει να μαζεύει τα χρωστούμενα για λογαριασμό του Ουκρανού αρχιμαφιόζου Βίκτορ Ριμπάκλο, ο οποίος σκοτώθηκε το 2005.

Αρσένι Γιατσένιουκ
«Κληρονόμησε» την ηγεσία του κόμματος «Πατρίδα» της αξιωματικής αντιπολίτευσης από την «πρωταγωνίστρια» της «Πορτοκαλί Επανάστασης» και πρώην πρωθυπουργό, Γιούλια Τιμοσένκο, μετά τη φυλάκιση της για κατάχρηση εξουσίας και διαφθορά, το 2011. Μόλις 2 χρόνια πριν, εν τω μεταξύ, κατηγορούσε ανοιχτά ότι Γιανουκόβιτς και Τιμοσένσκο «είναι το ίδιο πράγμα»…

Δικηγόρος και πρώην υποδιοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Ουκρανίας, ο 39χρονος πολιτικός έχει περάσει από τα υπουργεία Οικονομικών και Εξωτερικών (επί πρωθυπουργίας του φιλορώσου Γιανουκόβιτς). Έχει διατελέσει πρόεδρος της Βουλής (επί προεδρίας του φιλοδυτικού Γιούσενκο). Ενώ προ ημερών αρνήθηκε την πρόταση Γιανουκόβιτς να αναλάβει το πόστο του πρωθυπουργού -κίνηση, που το φιλοκυβερνητικό «στρατόπεδο» απέδιδε σε προσπάθεια αποκλιμάκωσης της κρίσης και η αντιπολίτευση «μετέφρασε» ως «μπανανόφλουδα», με στόχο τη διάσπασή της.

Ήταν η δεύτερη απόρριψη σχετικής πρότασης του Γιανουκόβιτς προς τον Αρσένι: η πρώτη ήταν το 2010, όταν αυτός δεν είχε ακόμη ενώσει τις δυνάμεις του με την Γιούλια Τιμοσένκο στον συνασπισμό «Πατρίδα». Την ίδια μάλιστα χρονιά είχε κατέβει ως αντίπαλός της στις προεδρικές εκλογές, όπου «τερμάτισε» στην τέταρτη θέση, παρά τα 70 εκατομμύρια δολάρια που ξόδεψε για την προεκλογική του εκστρατεία.

Τότε, είχε δεχθεί οξεία φραστική επίθεση από έναν αντίπαλό του ότι -αν και ελληνοκαθολικός στο θρήσκευμα- είναι ένας «δόλιος Εβραίος μασόνος», που «εξυπηρετεί τα συμφέροντα όσων κλεφτών λυμαίνονται την εξουσία στην Ουκρανία». Σήμερα, θεωρείται από τους Αμερικανούς ως το ισχυρό ουκρανικό «χαρτί» στην μετα-Γιανουκόβιτς εποχή, στη θέση της πρωθυπουργίας…

Όλεχ Τιαχνίμποκ
Ηγέτης του ακροδεξιού και καταγγελλόμενου ως αντισημιτικού ή ακόμη και φασιστικού κόμματος «Svoboda» -που κατά τραγική ειρωνεία σημαίνει «Ελευθερία»- συμπεριλαμβάνεται στο «τρίο» της ουκρανικής αντιπολίτευσης, παρά το γεγονός ότι δεν θέλει σχέσεις ούτε με τη Ρωσία, αλλά ούτε και με την Ευρώπη.

Εκλέχθηκε πρώτη φορά βουλευτής το 1998 κι επανεξελέξη αργότερα με το κόμμα του φιλοδυτικού Βίκτορ Γιούσενκο. Το 2004, ωστόσο, αποβλήθηκε από τη Βουλή, μετά τους δημόσιους ισχυρισμούς του ότι την Ουκρανία κυβερνά η «μοσχοβίτικη-εβραϊκή μαφία». Σήμερα, το Svoboda είναι τέταρτη κοινοβουλευτική δύναμη. Και ο ίδιος διαρρηγνύει τα ιμάτιά του ότι το κόμμα του -παρά την άκρως εθνικιστική «ατζέντα» του- ανήκει στο δημοκρατικό χώρο.

Και για τους Ευρωπαίους, και για τους Αμερικανούς, φαίνεται ότι η συμμετοχή του στην διαπραγματεύσεις ήταν ένας αναγκαίος συμβιβασμός, δεδομένης της πολιτικής του ισχύος. Μεταξύ των προτάσεών του είναι να απαγορευτεί η χρήση της ρωσικής ως δεύτερης επίσημης γλώσσας στην Ουκρανία και να επιβληθεί καθεστώς βίζας με τη γειτονική Ρωσία. Πάντως, στην υποκλαπείσα τηλεφωνική συνομιλίας της με τον πρέσβη των ΗΠΑ στο Κίεβο -η οποία έκανε προ ημερών τον γύρο του κόσμου- η Αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδια για ευρωπαϊκές υποθέσεις, Βικτόρια Νούλαντ, ακούγεται να τον χαρακτηρίζει «πρόβλημα». Αυτό που μένει τώρα να φανεί η μετεξέλιξή του…