Equifund: Game Changer για startups και ΜμΕ

Η διαμόρφωση ενός νέου παραγωγικού προτύπου για τη χώρα, με βάση την ανάπτυξη της Οικονομίας της Γνώσης, φαντάζει επιτακτική για την ελληνική οικονομία. Η βασική πρώτη ύλη υπάρχει και δεν είναι άλλη από το εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτει η χώρα, νέους επιστήμονες και ερευνητές, οι οποίοι πρέπει να βρεθούν στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας ανάκαμψης.

Οι νεοφυείς ελληνικές επιχειρήσεις (startups), που έχουν “γεννήσει” ένα νέο ήθος στην ελληνική επιχειρηματική σκηνή, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), που αποτελούν διαχρονικά τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, και η αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων από πανεπιστήμια και οργανισμούς, είναι οι τρεις βασικοί άξονες που μπορούν να στηρίξουν αυτό το νέο μοντέλο.

“Σύμμαχό” τους από το 2018 και για τα επόμενα πέντε χρόνια θα έχουν το Ταμείο Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Equifund), γνωστό και ως “fund of funds”, που αποτελεί μια ολιστική, συγκροτημένη και συστηματική, βήμα προς βήμα, προσέγγιση. Πρόκειται για μια επενδυτική πλατφόρμα με πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο στην οικονομία και στην κοινωνία, ένα καινοτόμο προϊόν για την επιχειρηματικότητα, που συνδυάζει χρηματοδότηση και εμπειρία από σημαντικούς θεσμικούς φορείς και την απαραίτητη ευελιξία για την δημιουργία επιτυχημένων επενδύσεων.

Το Equifund ξεκινά τη λειτουργία του με κεφάλαια τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους και 60 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (European Investment Fund), βραχίονα της ΕΤΕπ – το οποίο είναι και διαχειριστής του Ταμείου – καθώς και επιπλέον κεφάλαια από διεθνή πιστωτικά ιδρύματα και ιδιώτες επενδυτές. Πρόκειται στην ουσία για το μεγαλύτερο τέτοιου τύπου Ταμείο, που υλοποιείται αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη με πόρους ΕΣΠΑ, με ενεργή συμμετοχή των επενδυτών, οι οποίοι δεν βάζουν μόνο κεφάλαια, αλλά συμμετέχουν στο ίδιο το σχήμα, μεταφέρουν τεχνογνωσία και διευκολύνουν τις συμπράξεις μεταξύ των επιχειρήσεων.

Ήδη έχουν υπογραφεί συμφωνίες με επτά υποταμεία (που “τρέχουν” το EquiFund), τα οποία έχουν ξεκινήσει τις επαφές με υποψήφιες επιχειρήσεις, ενώ εντός του μήνα αναμένεται να ανακοινωθεί η συμφωνία για τη σύσταση ακόμη δύο υποταμείων. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις τα κονδύλια που θα διαθέσουν συνολικά αυτά τα υποταμεία για την ενίσχυση καινοτόμων επιχειρήσεων – μέσω της συμμετοχής τους στα μετοχικά κεφάλαια – αναμένεται να κυμανθούν γύρω στα 400-500 εκατ. ευρώ μέσα στην επόμενη πενταετία, κινητοποιώντας συνολικούς πόρους της τάξης του ενός δισ. ευρώ.

Βάσει των προβλέψεων αναμένεται να ενισχυθεί ιδιαίτερα και η περιφέρεια, καθώς στην Αττική, συνολικά, θα πρέπει να κατευθυνθούν κάτι λιγότερο από το 50% των συνολικών επενδύσεων των Funds του EquiFund.

Ένα διαφορετικό υπερ – ταμείο την κατάλληλη χρονική στιγμή

Η έναρξη της λειτουργίας του Equifund είναι ζωτικής σημασίας, σε μία περίοδο που ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι η εξασφάλιση ρευστότητας και η άντληση νέων κεφαλαίων. Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια τα funds, κυρίως μέσω της πρωτοβουλίας Jeremie που διοχέτευσε στην αγορά περί τα 270 εκατ. ευρώ, έκαναν την εμφάνιση τους στην ελληνική αγορά, η χώρα μας παραμένει σε χαμηλές θέσεις, βάσει των στοιχείων του ΟΟΣΑ, στην προώθηση εναλλακτικών τρόπων χρηματοδότησης.

Παράλληλα ο βαθμός πιστωτικής επέκτασης των τραπεζών παραμένει αρνητικός και στις περισσότερες έρευνες η χρηματοδότηση παραμένει το ζητούμενο τόσο για startups, όσο και για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, αν και δεν είναι το μόνο.

Εκτός από τα κεφάλαια που θα διοχετεύσει το υπερταμείο στην ελληνική οικονομία, αξίζει να επισημανθεί ότι η ενίσχυση των επιχειρήσεων θα γίνει στοχευμένα και μακροπρόθεσμα. Πρόκειται για επενδύσεις στο μετοχικό κεφάλαιο των εταιρειών (equity funding), που όπως έχει δείξει η διεθνής εμπειρία και πρακτική, έχουν αποδειχθεί επωφελείς για τις επιχειρήσεις, καθώς εκτός από άμεση ρευστότητα, συνήθως συμπεριλαμβάνουν και μια σημαντική “ένεση” τεχνογνωσίας. Παράλληλα ενισχύεται και η δυνατότητα της επιχείρησης να δανειοδοτηθεί επιπλέον.

Ακόμη πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις, οι οποίες θα αναζητήσουν πόρους από το Ταμείο Επιχειρηματικών Συμμετοχών, θα πρέπει να δώσουν έμφαση στο business plan τους και παράλληλα να εστιάσουν σε χαρακτηριστικά όπως η καινοτομία, η εξωστρέφεια και η βιωσιμότητα, που αποτελούν βασικές παραμέτρους επιβίωσης σε παγκόσμιο επίπεδο.

Όλα τα παραπάνω μπορούν να συμβάλουν στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, στη μετάβαση σε ένα πιο υγιές και ποιητικό επιχειρηματικό σκηνικό που θα δημιουργήσει προστιθέμενη αξία για την οικονομία και νέες θέσεις εργασίας, υψηλών προδιαγραφών.

Τρία “παράθυρα” ευκαιρίας για τις επιχειρήσεις

Το ταμείο, μέσω συμμετοχών, θα στηρίξει επιχειρήσεις κυρίως πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες σε όλα τα στάδια ανάπτυξης, μέσω τριών επενδυτικών παραθύρων.

Προβλέπεται η αξιοποίηση:

– κεφαλαίων σποράς (seed capital- VCs) και μεταφοράς τεχνολογίας (technology transfer)
– πρωτοβουλιών επιχειρηματικής επιτάχυνσης (accelerator funds)
– κεφαλαίων για την ανάπτυξη υφιστάμενων δυναμικών επιχειρήσεων (growth funds/private equity).

Τρεις θα είναι οι βασικοί τομείς επενδύσεων, τα λεγόμενα “παράθυρα” της πλατφόρμας:

Επενδύσεις στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, επενδύσεις γενικής επιχειρηματικότητας για επιχειρήσεις σε αρχικά στάδια και επενδύσεις γενικής επιχειρηματικότητας για επιχειρήσεις σε στάδιο ανάπτυξης. Τα ενδιάμεσα εννέα ταμεία συμμετοχών αντιστοιχούν λοιπόν στα λεγόμενα “παράθυρα”, δηλαδή στους τρεις αυτούς βασικούς τομείς επενδύσεων.

Α) Στο Παράθυρο Καινοτομίας (τουλάχιστον 80 εκατ. ευρώ) περιλαμβάνεται το ταμείο μεταφοράς τεχνολογίας (Technology TransferFund – TT Fund) και το ταμείο επιτάχυνσης (Accelerator Fund).

Το TT Fund θα στοχεύει έργα ή/και εταιρείες (SMEs) προερχόμενες από ΑΕΙ, ερευνητικά κέντρα ή άλλους οργανισμούς με σημαντική ερευνητική δραστηριότητα. Ο στόχος είναι η αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων που βρίσκονται σε σχετικό επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας, η διαμόρφωση επιχειρηματικών σχεδίων και η εμπορική αξιοποίησή τους. Η αξιοποίηση μπορεί να περιλαμβάνει επενδυτικά σχέδια υφιστάμενων επιχειρήσεων, την ίδρυση τεχνοβλαστών (spin-off, spin-out), την εκμετάλλευση δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας, εκχωρήσεις δικαιωμάτων κ.λπ. Το Ταμείο αναμένεται να χρησιμοποιήσει κεφάλαια για επενδύσεις “pre-seed”, “proof-of-concept” και “seed”.

Το Ταμείο Επιτάχυνσης θα στοχεύει ομάδες/έργα ή/και νεοφυείς επιχειρήσεις (startups) οι οποίες συνδέονται με δομές στήριξης της επιχειρηματικότητας, όπως Θερμοκοιτίδες, Τεχνολογικά Πάρκα, χώρους συν-εργασίας (co-workingspaces), δομές στα ΑΕΙ και στα ερευνητικά κέντρα κ.λπ. Στόχος κατά τη λειτουργία του Ταμείου Επιτάχυνσης είναι να παράσχει την αναγκαία χρηματοδότηση, ώστε δράσεις όπως η συμβουλευτική (mentoring – coaching) και η δικτύωση (networking) μεταξύ των ενδιαφερόμενων ομάδων με το επενδυτικό, επιχειρηματικό, ερευνητικό, ακαδημαϊκό οικοσύστημα να ενδυναμωθούν. Το Ταμείο αναμένεται να χρησιμοποιήσει κεφάλαια για επενδύσεις “pre-seed”, “proof-of-concept” και “seed”.

Β) Στη γενική επιχειρηματικότητα αναμένεται η δημιουργία δύο Παραθύρων:

• Για Early Stage Venture Capital Funds (τουλάχιστον 100 εκατ. ευρώ)

• Για Growth Stage Private Equity Funds (τουλάχιστον 80 εκατ. ευρώ)

Στη γενική επιχειρηματικότητα το Ταμείο θα απευθύνεται σε κάθε είδους επιχειρήσεις, με ιδιαίτερη όμως έμφαση στους στρατηγικούς τομείς προτεραιότητας της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή τουρισμό, ενέργεια, αγροδιατροφή, περιβάλλον, εφοδιαστική αλυσίδα, τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, υγεία και φαρμακευτική βιομηχανία, δημιουργικές και πολιτιστικές βιομηχανίες, υλικά – κατασκευές, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, τη μετάβαση στην ποιοτική επιχειρηματικότητα, με αιχμή την καινοτομία και την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας. Το νέο μοντέλο αναδεικνύει σε κεντρικό ρόλο παραγωγικούς, ανταγωνιστικούς και εξωστρεφείς τομείς της οικονομίας.