Έτσι αποφύγαμε το τραπεζικό «κραχ»
Οι κινήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος προκειμένου να αποφευχθεί η φυγή καταθέσεων τον Ιούνιο του 2012.
Ένα αποκαλυπτικό βιβλίο για τις συνθήκες που επικρατούσαν στην Ελλάδα πριν τις εκλογές του Ιουνίου του 2012, αναμένεται να παρουσιάσει η Τράπεζα της Ελλάδος την Τετάρτη. Το βιβλίο έχει τίτλο «Το Χρονικό της Μεγάλης Κρίσης 2008-2013» και αναφέρεται στις κινήσεις της ΤτΕ προκειμένου να αποφευχθεί η φυγή καταθέσεων και ένα ενδεχόμενο τραπεζικό κραχ.
Για το πώς έφτασε η χώρα κοντά στη χρεοκοπία, στο βιβλίο σημειώνεται ότι η ΤτΕ είχε προειδοποιήσει από πολύ νωρίς για τις αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας και την ανάγκη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στη λειτουργία των αγορών, στο επιχειρηματικό περιβάλλον και στο Δημόσιο.
Σύμφωνα με την εφημερίδα το «Βήμα», στο βιβλίο αποκαλύπτεται ότι η ΤτΕ είχε προχωρήσει σε τρεις έκτακτες εισαγωγές μετρητών, μία από την Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας ύψους 1,5 δισ. ευρώ και δύο από την Κεντρική Τράπεζα της Αυστρίας -η πρώτη τον Ιούνιο του 2011 ύψους 1,92 δισ. ευρώ και η δεύτερη στα τέλη Νοεμβρίου του ίδιου έτους ύψους 1,86 δισ. ευρώ- και κατάφερε έτσι να ανταποκριθεί στην έκτακτη ζήτηση για μετρητά που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης και κορυφώθηκε λίγο πριν τις βουλευτικές εκλογές.
Με αυτό τον τρόπο η ΤτΕ ενίσχυσε την αξία των χαρτονομισμάτων που είχε στο θησαυροφυλάκιό της κατά 5,26 δισ. ευρώ, αποτρέποντας ένα bank run με καταστροφικές συνέπειες. Όπως αναφέρεται στο βιβλίο, η ΤτΕ χρειάστηκε να εφοδιάσει τις τράπεζες με διπλάσια μετρητά από ό,τι συνήθως, ώστε να καλυφθεί η αυξημένη ζήτηση, μια επιχείρηση η οποία υπήρξε σύνθετη, καθώς έπρεπε να διασφαλιστεί ότι και το τελευταίο ΑΤΜ του πιο απομακρυσμένου τραπεζικού καταστήματος δεν έπρεπε να ξεμείνει από μετρητά.
Μεγάλη ζήτηση για μετρητά
Είναι ενδεικτικό, σύμφωνα πάντα με το βιβλίο, ότι ο ρυθμός αύξησης της ζήτησης για μετρητά ήταν πολύ μεγάλος. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται, υπήρξαν 11 εβδομάδες με εκροές πάνω από 1 δις. ευρώ. Κορυφαία ήταν η εβδομάδα πριν από τις επαναληπτικές εκλογές του Ιουνίου του 2012, με το ύψους τους να φτάνει τα 3 δισ. ευρώ.
Για να ανταπεξέλθει στις συνθήκες, η ΤτΕ πραγματοποίησε πολλαπλές χρηματαποστολές. Μόνο στο διήμερο 14-15 Ιουνίου, πριν από τις εκλογές, από το κέντρο διακίνησης χρημάτων στο Χαλάνδρι (Νομισματοκοπείο) εξυπηρετήθηκαν αντιστοίχως 76 και 71 αυτοκίνητα χρηματαποστολών, έναντι ημερήσιου μέσου όρου 20 οχημάτων (παραδόσεις, αλλά και παραλαβές) υπό φυσιολογικές συνθήκες.
Τα χρήματα έφευγαν από τα θησαυροφυλάκια της ΤτΕ σε χρηματοδέματα («τούβλα») των 1.000 χαρτονομισμάτων. Στην κορύφωση της κρίσης διοχετεύτηκαν συνολικά στην αγορά περίπου 135.000 «τούβλα», όταν ο μέσος όρος το 2009 ήταν 85.000.
Όπως επισημαίνεται στο βιβλίο, «από την αρχή της κρίσης, ιδίως τη διετία 2011-2012, κύριο μέλημα της ΤτΕ ήταν η αποτροπή μιας αιφνίδιας και γενικευμένης κρίσης εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα που θα οδηγούσε την οικονομία σε κατάρρευση και η απόλυτη προστασία των καταθέσεων, πράγμα που επιτεύχθηκε με σειρά ενεργειών που διασφάλισαν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και συνέβαλαν καθοριστικά στην αξιοπιστία, στην εξυγίανση και στην ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματος».
Η ανησυχία των Ελλήνων δεν αποτυπωνόταν ωστόσο μόνο στις εκροές καταθέσεων, αλλά και στις αυξημένες αγορές χρυσών λιρών. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία αγοραπωλησίας χρυσών λιρών της ΤτΕ, το Μάιο και τον Ιούνιο του 2010, όταν η Ελλάδα μπήκε στο Μνημόνιο, αγοράστηκαν από την ΤτΕ 68.000 χρυσές λίρες, επί συνόλου 194.500 χρυσών λιρών στο σύνολο του έτους. Επίσης 104.000 λίρες αγοράστηκαν το πεντάμηνο Οκτωβρίου 2011 – Φεβρουαρίου 2012, όταν η πολιτική αστάθεια εντεινόταν, με αφορμή τις προθέσεις του Γ. Παπανδρέου για διεξαγωγή δημοψηφίσματος.
Διαβάστε ακόμη:
Έτσι σώθηκε το ευρώ: Γιατί δεν εφαρμόστηκε το μυστικό «Σχέδιο Ζ»
