Οι κρίσιμες λεπτομέρειες πίσω από την πρόταση της ΤτΕ για τα κόκκινα δάνεια

Το σχέδιο για την μείωση των κόκκινων δανείων κατά περίπου 40 δισ. ευρώ που έχει επεξεργαστεί η Τράπεζα της Ελλάδος, περιλαμβάνεται στην Έκθεση για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη.

Το σχέδιο προβλέπει την ταυτόχρονη μεταφορά σε εταιρεία ειδικού σκοπού (SPV) αναβαλλόμενου φόρου 7,5 δισ. ευρω, ο οποίος σήμερα συνυπολογίζεται στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών, και κόκκινων δανείων ύψους 40 δισ. ευρω.

Μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει την εκχώρηση από τις τράπεζες του μισού κεφαλαίου τους, το οποίο έχει προέλθει από τον αναβαλλόμενο φόρο σε μια εταιρία ειδικού σκοπού (SPV). Στη συνέχεια η εταιρία αυτή, θα εκδώσει ομόλογα με τα οποία θα αγοράσει από τις 4 συστημικές τράπεζες μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα ονομαστικής αξίας περίπου 40 δισ. ευρώ, μειώνοντας έτσι, περίπου, στο μισό το συνολικό απόθεμα των κόκκινων δανείων. Τα δάνεια αυτά θα πουληθούν σε τιμές αγοράς.

Οι λεπτομέρειες του σχεδίου

Πιο αναλυτικά, το προτεινόμενο σχήμα προβλέπει τη μεταβίβαση σημαντικού μέρους των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων μαζί με μέρος της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης που είναι εγγεγραμμένο στους ισολογισμούς τους σε μία Εταιρία Ειδικού Σκοπού (Special Purpose Vehicle). Τα δάνεια θα μεταβιβαστούν στην αξία ισολογισμού (μετά από προβλέψεις). Το ποσό της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης που θα μεταβιβασθεί θα αντιστοιχεί σε κάλυψη πρόσθετων ζημιών, ώστε οι αποτιμήσεις των εν λόγω δανείων να προσεγγίσουν τιμές αγοράς. Εν συνεχεία, νομοθετική ρύθμιση θα ορίζει ότι η μεταβιβαζόμενη αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση θα καταστεί αμετάκλητη απαίτηση της Εταιρίας Ειδικού Σκοπού έναντι του Ελληνικού Δημοσίου με προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής (σύμφωνα με τη διάρκεια του σχήματος).

Για την κάλυψη του τιμήματος της μεταβίβασης, η Εταιρία Ειδικού Σκοπού θα προχωρήσει σε έκδοση τιτλοποίησης (securitization), όπου (ενδεικτικά) θα εκδοθούν τρεις τάξεις τίτλων (senior, mezzanine, junior/equity). H κατώτερη τάξη τίτλων (equity) θα καλυφθεί από τις τράπεζες (με συμμετοχή έκαστης που δεν θα υπερβαίνει το 20%) και το Ελληνικό Δημόσιο.

Η αποτίμηση των δανείων προς μεταβίβαση θα γίνει από ανεξάρτητους τρίτους φορείς και η τελική διάρθρωση της συναλλαγής (συμπεριλαμβανομένων των ποσοστών των τριών τάξεων τίτλων) από τους συμβούλους της έκδοσης βάσει συνθηκών αγοράς. Εκτιμάται ότι επενδυτές θα απορροφήσουν μέρος της ανώτερης τάξης τίτλων (senior) και σημαντικό ποσοστό της ενδιάμεσης τάξης (mezzanine). Η δυνατότητα απορρόφησης πρόσθετων ζημιών από τη συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου (μέσω του μετασχηματισμού της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης σε αμετάκλητη απαίτηση της Εταιρίας Ειδικού Σκοπού) ενισχύει σημαντικά την πιθανότητα αποπληρωμής των ανώτερων τάξεων ομολόγων (senior, mezzanine).

Παράλληλα,προβλέπεται, μέσω της συμμετοχής στην κατώτερη τάξη τίτλων (junior/equity), η κατανομή τυχόν πλεονασμάτων σε Ελληνικό Δημόσιο και τράπεζες. Η διαχείριση του σχήματος θα γίνεται αποκλειστικά από ιδιώτες (εταιρείες διαχείρισης για δάνεια και πιστώσεις) και αναμένεται να υπάρξει διαχωρισμός συναλλαγών και διαχείρισης ανά κατηγορία δανείων (επιχειρηματικά, στεγαστικά, καταναλωτικά, κ.λπ).

Σημειώνεται ότι, πριν από την ολοκλήρωση της συναλλαγής, οι τράπεζες αναμένεται ότι θα προχωρήσουν, σε συνεννόηση με τον εποπτικό βραχίονα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σε αναμόρφωση της τρέχουσας στοχοθεσίας μείωσης ΜΕΑ, με απώτερο στόχο την επίτευξη μονοψήφιου ποσοστού ΜΕΑ εντός τριετίας.

Με την πρόταση εκτός από την μείωση των κόκκινων δανείων επιτυγχάνεται και ο περιορισμός της Αναβαλόμενης Φορολογικής Απαίτησης στα εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών στο 30% απο 57% που είναι σήμερα.

Επισημαίνεται ότι η ταχεία επίλυση του προβλήματος των «κόκκινων δανείων» έχει αναγνωριστεί ως ύψιστης σημασίας για την επανεκκίνηση της οικονομίας και την επιστροφή της σε υψηλούς και διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης.

Μorgan Stanley: Θετικό βήμα η πρόταση της ΤτΕ

Ως θετικό βήμα κρίνει η Morgan Stanley την πρόταση της ΤτΕ αναφορικά με τα κόκκινα δάνεια. Μετά την χθεσινή δημοσιοποίηση από την κεντρική τράπεζα σημειώνει ότι υπάρχουν ακόμα κρίσιμες ερωτήσεις.

Χρησιμοποιώντας ωστόσο το παράδειγμα που παρατίθεται υπολογίζει την υπονοούμενη αξία αγοράς για τα καταγγελμένα NPEs που θα μεταφερθούν στα 42,4 σεντς ανά δολάριο.

Οι κρίσιμες λεπτομέρειες της πρότασης:

* Τα δάνεια θα μεταφερθούν στην καθαρή λογιστική αξία (καθαρή από προβλέψεις)

* Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (DTC) που θα μεταφερθούν θα καλύψουν επιπρόσθετες ζημιές έτσι ώστε η αξία των NPEs να προσεγγίσει την πραγματική αξία.

* Για να ολοκληρωθεί η μεταφορά το SPV θα τιτλοποιήσει τα δάνεια σε τρεις κατηγορίες (senior, mezzanine και equity).

* Το equity θα αποδοθεί στις τράπεζες και το Δημόσιο.

* Οι ιδιώτες επενδυτές θα αγοράσουν τα senior και mezzanine.

* Το DTC θα απορροφήσει επιπρόσθετες ζημιές, κάτι που αυξάνει την πιθανότητα αποπληρωμής των υψηλότερων κλάσεων.

Το παράδειγμα της τράπεζας

Στο παράδειγμα που παραθέτει η ΤτΕ , 40 δισ. ευρώ NPEs μεταφέρονται από τις ελληνικές τράπεζες σε ένα όχημα ειδικού σκοπού (SPV) μαζί με DTC αξίας 7,4 δισ. ευρώ. Τα NPEs μεταφέρονται στην καθαρή λογιστική αξία την οποία η Morgan Stanley υπολογίζει σε 16,7 δισ. ευρώ με βάση τα στοιχεία που δίνει το παράδειγμα.
Μετά την μεταφορά αυτά τα NPEs γίνονται ενεργητικό του SPV και τιτλοποιούνται. Το DTC αποτελεί το κεφάλαιο του οχήματος.

Η υφιστάμενη κάλυψη των NPEs στις ελληνικές τράπεζες είναι 49%, έτσι η αξία με την οποία θα διατεθούν στο SPV είναι 51%. Η υπονοούμενη αξία μετά την μεταφορά στο SPV είναι 36,5 δισ. ευρώ (η αξία μεταφοράς μείον τα 7,4 δισ. ευρώ κεφαλαίου) ή 42,4% της μεικτής αξίας των NPEs. Το έλλειμμα ή μαξιλάρι μεταξύ της αξίας μεταφοράς και της υπονοούμενης αξίας αγοράς είναι 8,6% (51% μείον 42,4%).

Τα 7,4 δισ. ευρώ κεφαλαίου δημιουργούν ένα μαξιλάρι απορρόφησης ζημιών για τους αγοραστές των ανώτερων τίτλων. Αυτό σημαίνει ότι αν η πραγματοποιηθήσα αξία τωνNPEs είναι χαμηλότερη από αυτή στην οποία έγινε η μεταφορά το κεφάλαιο απορροφά τη ζημιά και «απομονώνει» τις υψηλότερες κατηγορίες ομολόγων. Ωστόσο το σημείο στο οποίο δεν υπάρχει πλέον μαξιλάρι είναι αν η πραγματοποιηθήσα αξία είναι χαμηλότερη από το 42,4% της υπονοούμενης αξίας.