Οι μεγάλες καπνοβιομηχανίες κόλλησαν τον «πυρετό» των startups

Τον Ιανουάριο, η Philip Morris International Inc., η μεγαλύτερη εισηγμένη καπνοβιομηχανία στον κόσμο, έστησε εκ νέου την ιστοσελίδα της. Στο κέντρο της αρχικής σελίδας, ένα νέο «φρέσκο» μήνυμα καλωσορίζει τους επισκέπτες: «Σχεδιάζοντας ένα μέλλον χωρίς καπνό».

Πρόκειται για μια μάλλον …περίεργη φιλοδοξία για μια εταιρεία που μόλις πέρυσι είχε έσοδα άνω των 26 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε προϊόντα καπνού.

Στην αρχική σελίδα δεν υπάρχουν εικόνες των κορυφαίων εμπορικών σημάτων της εταιρείας – ούτε Marlboro, ούτε Virginia Slims. Αντίθετα, διαβάζουμε το εξής ερώτημα: «Για πόσο ακόμα θα παραμείνει στον κλάδο της καπνοβιομηχανίας η μεγαλύτερη καπνοβιομηχανία του κόσμου;».

Είναι γνωστό ότι το ερώτημα αυτό πλανάται πάνω από την εταιρεία για κάμποσο καιρό τώρα, αν και η απάντηση σ’ αυτό δεν είναι και τόσο σαφής. Σε μια ενημέρωση των δημοσιογράφων στην έδρα της Philip Morris International στη Λωζάννη της Ελβετίας, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Αντρέ Καλαντζόπουλος εισήλθε στην αίθουσα κρατώντας ένα IQOS (προφέρεται «άι-κοζ»), μια συσκευή καπνού που ευθύνεται εν μέρει για το φλερτάρισμα της Philip Morris μ’ έναν κόσμο δίχως τσιγάρα.

«Δεν υπάρχει καμία επίπτωση στο περιβάλλον» εξηγεί το ανώτατο στέλεχος στους παρευρισκόμενους στην αίθουσα. «Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για κανέναν από σας». Για την υπόλοιπη ώρα, ο Καλαντζόπουλος συνεχίζει την παρουσίαση, βάζοντας κάθε λίγο το IQOS στα χείλη του και ρουφώντας βαθιά.

Στη συσκευή ο καπνός θερμαίνεται χωρίς καύση, και άρα δεν διαφεύγει φωτιά, καπνός, ή στάχτη. Κι αυτό, θεωρητικά, κάνει λιγότερο καταστροφική για την υγεία τη χρήση μιας τέτοιας συσκευής σε σχέση με το κάπνισμα ενός τσιγάρου. «Ήμουν κι εγώ καπνιστής» λέει ο Καλαντζόπουλος. «Το γύρισα σ’ αυτό, κι από τότε δεν μπορώ να καπνίσω τσιγάρα».

H νέα τεχνολογία της PMI μέσω του IQOS, μειώνει στο ελάχιστο πίσσα και νικοτίνη και αφαιρεί τη στάχτη, τον καπνό και τη μυρωδιά του τσιγάρου. Το καινοτόμο προϊόν χρησιμοποιεί την τεχνολογία IQOS Heat control, η οποία θερμαίνει στους 300 βαθμούς τον καπνό μέσω της λεπίδας από χρυσό και πλατίνα που βρίσκεται στο εσωτερικό του.

Όταν ο Καλαντζόπουλος βρέθηκε στο τιμόνι της Philip Morris International, τα κέρδη της ήταν ισχυρά. Στο οικονομικό έτος που έληξε τον Δεκέμβριο του 2012, η εταιρεία είχε κέρδη 8,8 δισεκατομμύρια δολάρια με έσοδα 31,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αλλά η ανησυχία εντεινόταν εντός της εταιρείας. Τα ποσοστά καπνιζόντων μεταξύ των καταναλωτών με ανώτερο επίπεδο εκπαίδευσης μειώνονταν στις αναπτυγμένες οικονομίες. Και για να αντισταθμίσουν τις απώλειες από τις πτωτικές πωλήσεις, οι εταιρείες άρχισαν να αυξάνουν τις τιμές, αλλά κι αυτό δεν μπορούσε να κρατήσει επ’ άπειρο.

Εντωμεταξύ, ένας αυξανόμενος αριθμός πελατών άρχισαν να μεταπηδούν στο ηλεκτρονικό τσιγάρο ελπίζοντας να γλιτώσουν από τον εθισμό τους και να προστατέψουν την υγεία τους. Και το 2013, τα ετήσια έσοδα της αγοράς ηλεκτρονικού τσιγάρου ανέρχονταν σε 3,7 δισεκατομμύρια δολάρια και είχαν αυξητική τάση, σύμφωνα με τη Euromonitor International.

Η Philip Morris International έσπευσε να λανσάρει συσκευές παράδοσης νικοτίνης για να προσελκύσει τους καταναλωτές καπνού. Το IQOS παρουσιάστηκε το 2014 στην Ιαπωνία, όπου και απέκτησε φανατικούς ακολούθους. Από τότε, η συσκευή έχει εισέλθει σε 20 αγορές, όπως η Ιταλία, ο Καναδάς, η Γερμανία, η Ρουμανία, η Ρωσία και πρόσφατα η Ελλάδα.

Σύμφωνα με έναν εκπρόσωπο της εταιρείας, το IQOS έχει πάνω από 1,4 εκατομμύρια τακτικούς χρήστες. Τα στελέχη της Philip Morris International λένε ότι ένας τρέχων καπνιστής έχει περισσότερες πιθανότητες να μεταπηδήσει στο IQOS παρά στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, επειδή θεωρούν ότι η εμπειρία της θέρμανσης του καπνού δίχως καύση παραπέμπει περισσότερο στην εμπειρία του καπνίσματος σε σχέση με το άτμισμα.

Εκεί βασίζεται όλη η στρατηγική πωλήσεων της εταιρείας. Εξάλλου, οι συσκευές που βασίζονται στον καπνό δίνουν στην καπνοβιομηχανία ένα κρίσιμο πλεονέκτημα έναντι του κατατεμαχισμένου κόσμου των νεοφυών επιχειρήσεων στο ηλεκτρονικό τσιγάρο. Οι καπνοβιομηχανίες είναι ήδη σε θέση να παράγουν συσκευασμένο καπνό σε τεράστια κλίμακα. Και ο Καλαντζόπουλος σημειώνει ότι η εταιρεία πρόκειται να λανσάρει κι άλλες παρεμφερείς «πλατφόρμες» στην αγορά. Συνολικά, η εταιρεία έχει επενδύσει πάνω από 3 δισεκατομμύρια δολάρια στη συγκεκριμένη τεχνολογία.

Η Philip Morris International δεν είναι η μοναδική εταιρεία που έχει κολλήσει τον …πυρετό της καινοτομίας. Όπου και να γυρίσεις το βλέμμα σου στον κλάδο, οι εταιρείες επενδύουν μεγάλα ποσά στην ανάπτυξη προϊόντων, μιμούμενες το στυλ της Σίλικον Βάλεϊ. Χρηματοδοτούν «θερμοκοιτίδες» τεχνολογίας, διαχειρίζονται venture funds, φιλοξενούν ομιλίες τύπου TED, και αναπτύσσουν εφαρμογές. Το νέο δόγμα διαδίδεται ταχύτατα. Τα τσιγάρα ανήκουν στο παρελθόν. Και οι πλατφόρμες καπνού μειωμένου κινδύνου είναι το μέλλον.