«Κόκκινος» συναγερμός σε 12 κεντρικές τράπεζες
Τουλάχιστον 12 κεντρικές τράπεζες έχουν μειώσει τα επιτόκια από την αρχή του έτους, αναδεικνύοντας το πόσο εύθραυστη είναι η παγκόσμια οικονομία σήμερα.
Η τάση να γίνει το χρήμα ακόμη φθηνότερο σαρώνει τις αναδυόμενες αγορές και τον ανεπτυγμένο κόσμο. Οι κεντρικές τράπεζες που αντιπροσωπεύουν περίπου το 60% της παγκόσμιας οικονομίας μειώνουν τα επιτόκια, ή χρησιμοποιούν άλλα εργαλεία για να εγχύσουν περισσότερα χρήματα στο σύστημα.
Η κεντρική τράπεζα της Αυστραλίας ήταν η τελευταία που μείωσε τα επιτόκια σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ, μετά τη μείωση από τις κεντρικές τράπεζες του Καναδά, της Ελβετίας, της Ρωσίας, της Ινδίας και άλλων κεντρικών τραπεζών από την αρχή του έτους. Η κεντρική τράπεζα της Κίνας – η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου – είχε μειώσει τα επιτόκια στα τέλη του 2014 ενώ μόλις ανακοίνωσε ότι προχώρησε σε νέα μείωση τους φτάνοντας στο 5,35%.
Επτά από 10 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου προσπαθούν να τονώσουν την κυκλοφορία του χρήματος. Οι Η.Π.Α και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ουδέτερες. Μόνο η Βραζιλία σήμερα αυξάνει τα επιτόκια.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες αντιδρούν στις προσδοκίες για βραδύτερη οικονομική ανάπτυξη. Η απειλή του αποπληθωρισμού, ο επικίνδυνα χαμηλός πληθωρισμός, είναι επίσης κάτι που τους αναγκάζει να ενεργήσουν.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ξεκινήσει ένα τεράστιο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων αξίας τουλάχιστον 1,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων τον επόμενο μήνα για να αντιμετωπίσει την πτώση των τιμών. Η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι θα συνεχίσει επίσης να τυπώνει χρήμα.
«Τα ποσοστά πληθωρισμού μειώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο, το οποίο πανικοβάλει τις κεντρικές τράπεζες που προσπαθούν να κάνουν περισσότερα και από τις προβλέψεις του πιο απαισιόδοξου αναλυτή», εξηγούν οι υπεύθυνοι στρατηγικού σχεδιασμού της Bank of America Merrill Lynch σε ένα ερευνητικό σημείωμα.
Οι μειώσεις των επιτοκίων και άλλα μέτρα νομισματικής πολιτικής αποσκοπούν στην τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας και του πληθωρισμού με την ενθάρρυνση του τραπεζικού δανεισμού. Επίσης, έχουν συχνά ως αποτέλεσμα την υποτίμηση του νομίσματος, γεγονός που βοηθά τις εξαγωγές.
Αλλά εδώ είναι το πρόβλημα: Αν ο καθένας προσπαθεί να αντιμετωπίσει τον αποπληθωρισμό πιέζοντας την αξία του νομίσματός του, κανείς δεν κερδίζει. Και αυτό θα μπορούσε να βλάψει τις ΗΠΑ, που είναι η μόνη μεγάλη οικονομία που αναμένεται να αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια φέτος.
Μετά την εντυπωσιακή ανάπτυξη 5% κατά το τρίτο τρίμηνο, η οικονομία των ΗΠΑ επιβραδύνθηκε στα τέλη του 2014. Το τέταρτο τρίμηνο η ανάπτυξη ήταν 2,6% χαμηλότερη από τις προβλέψεις.
Η επιβράδυνση μπορεί να αποδοθεί εν μέρει στο ράλι του δολαρίου, το οποίο έχει αυξηθεί κατά 18% σε σχέση με μια ομάδα άλλων βασικών νομισμάτων από τα μέσα του 2014.
Οι επενδυτές παγκοσμίως που αναζητούν υψηλότερες αποδόσεις έχουν ανεβάσει το δολάριο, αλλά αυτό απειλεί να πλήξει τις αμερικανικές εξαγωγές και τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό.
Η Microsoft, η Google και η Visa έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι η ισχύς του δολαρίου θα μπορούσε να βλάψει τις πωλήσεις τους στο εξωτερικό.
Ο Αμερικανός υπουργός οικονομικών Τζακ Λιου δήλωσε ότι η οικονομία των ΗΠΑ δεν μπορεί να τραβήξει τον υπόλοιπο κόσμο από το βούρκο.
«Αν και η ανάκαμψη της οικονομίας των ΗΠΑ συνέβαλε στην παγκόσμια ανάπτυξη, ο υπόλοιπος κόσμος δεν μπορεί να εξαρτάται από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως μοναδικό κινητήρα ανάπτυξης», είπε. «Πρέπει να δίνουμε το παράδειγμα, [αλλά] δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας».
Ένας παρατεταμένος «πόλεμος χαλάρωσης» μεταξύ των κεντρικών τραπεζών μπορεί να δημιουργήσει ακόμα ένα πονοκέφαλο στην πορεία, με την τεχνητή ενίσχυση της αξίας των μετοχών και των ακινήτων.
«Όσο περισσότερο συνεχίζεται αυτό, τόσο περισσότερο οι τιμές των στοιχείων ενεργητικού θα υπερτιμούνται και θα καθίστανται ευάλωτες σε διόρθωση», ανέφερε το Institute of International Finance.
