Ο προϋπολογισμός ψηφίστηκε, τα δύσκολα (ξανά)αρχίζουν

Με την ψήφιση του προϋπολογισμού του 2017 το βράδυ του Σαββάτου ξεκινά ένας ακόμη γύρος διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς από την αρχή της εβδομάδας, με τον ερχομό των τεχνικών κλιμακίων και των επικεφαλής τους στην Αθήνα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα έχουν δύο ζητήματα. Το ένα αφορά την έμπρακτη αντίδραση των δανειστών στις εξαγγελίες Τσίπρα για 13η σύνταξη και πάγωμα της αύξησης του ΦΠΑ σε νησιά του Αιγαίου που δέχτηκαν μεγάλο αριθμό προσφύγων και μεταναστών. Το δεύτερο έχει να κάνει με την κόντρα Αθήνας-Ευρώπης-ΔΝΤ, στην οποία όλοι φαίνεται να διαφωνούν με όλους όσον αφορά τα πλεονάσματα, τις απαιτήσεις για νέα δημοσιονομικά μέτρα και την απόκλιση -ή μη- από τους στόχους του μνημονίου. Μια κόντρα η οποία προμηνύει εξελίξεις αναφορικά με τη μετατροπή του λεγόμενου δημοσιονομικού «κόφτη» σε έναν διαρκή και πολύχρονο ελεγκτικό μηχανισμό ο οποίος μπορεί να επεκταθεί ακόμη και μετά το τέλος της θητείας της παρούσας κυβέρνησης.

Την ίδια στιγμή ο Αλέξης Τσίπρας προγραμματίζει μια σειρά από διεθνείς επαφές με Ευρωπαίους ηγέτες ενόψει της Συνόδου Κορυφής την ερχόμενη Πέμπτη, με άμεσο στόχο να πείσει το εξωτερικό ότι η δεύτερη αξιολόγηση μπορεί να κλείσει πριν τελειώσει ο χρόνος, κάτι το οποίο απέκλεισε ουσιαστικά ο Γερούν Ντάισελμπλουμ στο τελευταίο Eurogroup στις Βρυξέλλες.

Μέρκελ και Ολάντ αναμένεται να ακούσουν από τον Αλέξη Τσίπρα τις αιτιάσεις για ορθή πορεία των οικονομικών και ξεπάγωμα των μεταρρυθμίσεων που απαιτεί το τρίτο μνημόνιο, με ταυτόχρονη αντιμετώπιση μιας αναπάντεχης πολιτικής κρίσης η οποία ίσως προκύψει στο άκουσμα της απαίτηση του ΔΝΤ για νέα μέτρα για το 2018, το 2019 και αργότερα. Μάλιστα, ο στενός κύκλος του πρωθυπουργικού γραφείου έχει ήδη διαρρεύσει ότι σε περίπτωση που οι Βρυξέλλες, το Βερολίνο ή η Ουάσινγκτον αποφασίσουν να «τινάξουν τη αξιολόγηση στον αέρα», τότε η ελληνική κυβέρνηση «δεν θα φοβηθεί τη σύγκρουση».

Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι οι βασικές θέσεις της Αθήνας αφορούν:

– Το πρωτογενές πλεόνασμα μετά το 2018, όπου αποκλείουν το ενδεχόμενο να δεχτούν να παραμείνει στο 3,5%. Μάλιστα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ήδη κατέθεσε και στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό στη βουλή την πρόταση για 2,5% πλεόνασμα, και η μία μονάδα που απομένει να αφιερωθεί στην ανάπτυξη μέσω μείωση φορολόγησης στις επιχειρήσεις και στις ασφαλιστικές εισφορές.

– Την κάλυψη του ΔΝΤ, χρησιμοποιώντας το «τέχνασμα» της ανάσας στην αγορά μέσω της παραπάνω πρότασης. Στο ελληνικό οικονομικό επιτελείο θεωρούν ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό και αποκλείει την πλήρη απόρριψη του προγράμματος από το Βερολίνο που θέτει ως βασικό στόχο τη συμμετοχή του Ταμείου στο μνημόνιο.

– Την υπό όρους συνέχιση του «κόφτη» με όρους πολιτικών αποφάσεων σε επίπεδο Eurogroup, εφόσον τα πάντα μπλοκάρουν στο αμέσως επόμενο διάστημα. Κυβερνητικά στελέχη αναφέρουν ότι αυτό το μέτρο θα είναι μια δικλείδα ασφαλείας για την επίτευξη των στόχων, και δεν θα συνοδευτεί από συγκεκριμένα μέτρα όπως ζητά το ΔΝΤ.

– Την αποδοχή από πλευράς Ευρώπης και ΔΝΤ της επαναφοράς των συλλογικών διαπραγματεύσεων, οι οποίες περιέχονται στις «βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές» που αναφέρει το μνημόνιο για τα εργασιακά, αλλά απορρίπτονται από το ΔΝΤ και –κατά την υπουργό Εργασίας- και τους Ευρωπαίους που μετέχουν στο κουαρτέτο (Κομισιόν, ΕΚΤ, ESM).

Τέλος, δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη τι θα γίνει με τις ομαδικές απολύσεις, καθώς παράγοντες της αγοράς έχουν ήδη προετοιμάσει το έδαφος για εφαρμογή του διπλασιασμού του ποσοστού από το 5% στο 10%, ή μια ελαφρά αύξησή του ούτως ώστε να θεωρηθεί ως μια πράξη καλής θέλησης από την Αθήνα για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης.