Αντώνης Κεραστάρης: «Η αγορά θα πληρώσει τον πόλεμο τιμών»

Ο Αντώνης Κεραστάρης ανοίγει τα χαρτιά του στο FortuneGreece.com και μιλάει για όλα: για την ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ και το «θεμελιώδες λάθος» που τη συνόδεψε, για τις επενδύσεις που πρέπει άμεσα να πραγματοποιηθούν στον κλάδο των Τηλεπικοινωνιών, για τα 300 εκατομμύρια ευρώ που έχασε το Ελληνικό δημόσιο τα τελευταία δύο χρόνια από το έργο «Σύζευξις ΙΙ» που ακόμη εκκρεμεί και για τον πόλεμο τιμών στον κλάδο, που οδηγεί μοιραία σε μη ορθολογικές πρακτικές τιμολόγησης.

Με την Hellas On Line να σημειώνει στο πρώτο εξάμηνο του 2013, αύξηση 3,4% της λειτουργικής της κερδοφορίας στα € 34,7 εκατ., μείωση τραπεζικού δανεισμού κατά € 8,7 εκατ., αύξηση πελατών κατά 4,5% σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2012, 509.287 LLU πελάτες και κατέχοντας, παράλληλα, την πρώτη θέση σε καθαρές νέες συνδέσεις το Β’ τρίμηνο, δικαιούται να είναι αισιόδοξος.

Πιστεύει ότι η  «επόμενη ημέρα» θα είναι καλύτερη για την Ελλάδα και προβλέπει ότι το μέλλον στις Τηλεπικοινωνίες  θα φέρει συγκέντρωση στην αγορά, άρα λιγότερους παίκτες και συγκέντρωση στις υπηρεσίες. 

Τι σας απασχολεί αυτό τον καιρό;
Με απασχολεί πού θα είναι η χώρα μας και η αγορά μας τους επόμενους 12 με 24 μήνες, ξεκινώντας από το 2014, που θα είναι μία πιο δύσκολη χρονιά από το 2013.

Οι γερμανικές εκλογές πλησιάζουν. Θα μας επηρεάσει το αποτέλεσμα τους;
Νομίζω πως όχι, γιατί η πορεία της χώρας μας δεν σχετίζεται με το αποτέλεσμα τους, μόνο με την χρονική συγκυρία. Όποιος και να κερδίσει, τα πράγματα θα έχουν τη δική τους πορεία για την Ελλάδα. Τα πράγματα θα είναι πιο δύσκολα για την Ελλάδα, γιατί οι αποφάσεις που έπρεπε να έχουν ήδη παρθεί αναβάλλονται για μετά τις γερμανικές εκλογές. Το ίδιο και για το θέμα του ελληνικού χρέους. Το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι μεγαλύτερο απ’ ότι ήταν πριν τα επώδυνα μέτρα. Υποτίθεται ότι η χώρα ξεκίνησε να κάνει ότι έκανε γιατί είχε πολύ υψηλό δημόσιο χρέος. Ύστερα από τρία χρόνια και “κούρεμα” 40% των πραγματικών εισοδημάτων, το χρέος ως % του ΑΕΠ αυξάνεται αντί να μειώνεται. Προφανώς κάτι φταίει στη συνταγή ή δεν έχουμε δει όλη την εικόνα ακόμα.

Είστε εν τούτοις αισιόδοξος;
Είμαι αισιόδοξος σαν άνθρωπος και πιστεύω ότι υπάρχει επόμενη μέρα, η οποία θα είναι καλύτερη από την προηγούμενη για την Ελλάδα. Απλώς, δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε πότε θα έρθει η επόμενη μέρα.

Ποια είναι η εικόνα στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών; Χρειάζονται συνέργειες;
Οι τηλεπικοινωνίες είναι ένας από τους κλάδους που είναι άμεσα συνδεδεμένοι με το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών και προσφέρουν υπηρεσίες στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας. Η μείωση των εσόδων που έχουμε στο σύνολο του κλάδου – κινητής και σταθερής – αντανακλά και τη μείωση στο διαθέσιμο εισόδημα. Στο κομμάτι της σταθερής και της ευρυζωνικότητας, ο κλάδος έχει περισσότερους παίκτες απ’ όσους μπορεί να «σηκώσει» η αγορά. Εδώ και αρκετό καιρό, περιμένουμε, εύλογα, μία φάση συγκέντρωσης, η οποία θα βοηθήσει τόσο την αγορά, όσο και τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις και νομίζω ότι βλέπουμε το ξεκίνημα της. Οι τηλεπικοινωνίες, ως κλάδος στην αιχμή της τεχνολογίας, απαιτούν υψηλές και συνεχείς επενδύσεις για να καινοτομούν και να εξελίσσονται. Πρέπει να παράγεις αρκετό χρήμα ώστε να μπορείς να επενδύεις και να αναπτύσσεσαι, συνθήκη που δεν είναι εύκολη με τον υπάρχοντα αριθμό παικτών στην αγορά μας.

Υποστηρίζετε ότι είναι απαραίτητος ο λειτουργικός διαχωρισμός του ΟΤΕ όσον αφορά τις υποδομές και τις υπηρεσίες. Θα βοηθήσει κάτι τέτοιο τις επενδύσεις;
Κάτι τέτοιο θα βοηθήσει τις επενδύσεις στις τηλεπικοινωνίες στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από το ποιος θα το κάνει. Καταρχήν, κατά την ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ το Ελληνικό Δημόσιο έκανε ένα, θεμελιώδες για τέτοιες συναλλαγές, λάθος. Αντί να διαχωρίσει την εμπορική δραστηριότητα του ΟΤΕ από το δίκτυο (όπως σχεδιάζει να κάνει τώρα με την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ) πούλησε το σύνολο της επιχείρησης, αντίθετα με την λογική, αλλά και τη διεθνή πρακτική. Σαν αποτέλεσμα, ο ΟΤΕ παρέμεινε ιδιοκτήτης μιας μοναδικής εθνικής υποδομής, για την χρήση της οποίας εισπράττει περίπου 500 εκατ. τον χρόνο από τους 5 εκατ. πελάτες σταθερής στην Ελλάδα και την οποία χρησιμοποιεί και σαν εργαλείο νόθευσης του ανταγωνισμού στην αγορά. Έχουμε δηλαδή το παράδοξο ο ΟΤΕ να είναι ο κυριότερος ανταγωνιστής και συνάμα ο μεγαλύτερος προμηθευτής των άλλων παρόχων. Με τον λειτουργικό διαχωρισμό, που, σημειωτέον, είναι πρακτική σε πολλές χώρες, θα διορθώσουμε το σημερινό παράδοξο. Ο ανταγωνισμός θα μεταφερθεί στο εμπορικό πεδίο, όπου και ανήκει και η υποδομή θα είναι ανεξάρτητη και αυτοδιαχειριζόμενη.  Με αυτό τον τρόπο θα είναι πιο εύκολο να γίνει εθνικός σχεδιασμός επενδύσεων στο δίκτυο, όπως σε ένα δίκτυο οπτικών ινών (το περίφημο Fiber To The Home), αλλά και να προσελκύσει η χώρα επενδυτές για το έργο αυτό. Για μας ο λειτουργικός διαχωρισμός του ΟΤΕ είναι το αυτονόητο που θα διορθώσει την ισορροπία στην αγορά και θα δώσει αναπτυξιακή πνοή στην οικονομία της Ελλάδας.

Και ο ΟΤΕ όμως έχει παράπονα. Υποστηρίζει, για παράδειγμα, ότι η Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών λειτουργεί υπέρ του ανταγωνισμού. Διαφωνείτε;
Βεβαίως. Σήμερα, αν εξαιρέσουμε την hellas online, κανένας εναλλακτικός πάροχος δεν παρουσιάζει κέρδη προ φόρων. Αντίθετα, παρουσιάζουν σημαντικές ζημιές, όχι μόνο τώρα αλλά κατά τα τελευταία 20 χρόνια. Πώς γίνεται να έχεις ένα ρυθμιστή ο οποίος, σύμφωνα με την άποψη του ΟΤΕ,  λειτουργεί προς όφελος των  εναλλακτικών παρόχων και αυτοί να έχουν όλοι ζημιές; Και μάλιστα, όταν η κοστολογική τους δομή είναι πολύ καλύτερη από αυτή του παρόχου με τη δεσπόζουσα θέση. Ο ρόλος του ρυθμιστή στην αγορά είναι να διαφυλάσσει τον ανταγωνισμό και τους κανόνες του παιχνιδιού, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία. Προφανώς δέχεται πιέσεις, προφανώς ο ισχυρότερος παίκτης ασκεί περισσότερη πίεση και προφανώς ο ισχυρότερος σήμερα παίκτης έχει συγκυριακά, λόγω του μετόχου του, και περισσότερη δύναμη σε πολιτικό επίπεδο και εύλογα την χρησιμοποιεί. Τα άλλα είναι παιχνίδι εντυπώσεων, νομίζω.

Διαβάστε τι υποστηρίζει στο Fortune o Μιχάλης Τσαμάζ για το ρόλο της ΕΕΤΤ

 

Κι εσείς τι σκέφτεστε να κάνετε, όχι μόνον ως HOL αλλά, ευρύτερα, ως εναλλακτικοί πάροχοι;
Κλαδική εκπροσώπησή δεν υπάρχει και δεν είναι εύκολο να υπάρξει όταν υπάρχουν διαφορετικά επιχειρηματικά συμφέροντα. Εξάλλου, αυτό δεν είναι δουλειά της HOL, αλλά απαιτεί ευρύτερη πολιτική βούληση γιατί ούτε και η εθνική υποδομή είναι της HOL· ανήκει σε όλη τη χώρα. Χρειάζεται λοιπόν η πολιτική βούληση η οποία θα μεταφραστεί και στο ρυθμιστικό πλαίσιο, που θα επιτρέψει στον ανταγωνισμό να λειτουργεί με ίσους όρους και να  απελευθερώσει τις επενδύσεις. Όπως άλλωστε έχει επισημανθεί και από την ΕΕ, αύξηση της τάξης του 10% στην ευρυζωνική διείσδυση ή/και της ταχύτητας πρόσβασης στο διαδίκτυο οδηγεί σε αύξηση του ΑΕΠ μιας χώρας κατά 1%. Αυτό, για μας είναι, τελικά, το ζητούμενο.

Τι προτίθεστε να κάνετε προς αυτή την κατεύθυνση;
Έχουμε κάνει ότι μπορούσαμε και προς την πολιτεία και προς το ρυθμιστή, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι η πρωτοβουλία είναι κυρίως στην κυβέρνηση. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα για 300 εκατομμύρια ευρώ έλλειμμα αναγκαζόμαστε να παίρνουμε κοινωνικά  επώδυνα μέτρα, και την ίδια στιγμή πληρώνουμε 150 εκατομμύρια ευρώ ακριβότερα σαν ευρύτερο κράτος για τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες. Αν είχαμε φέρει δυο χρόνια νωρίτερα το έργο «Σύζευξις», θα είχαμε γλιτώσει ως ελληνικό δημόσιο 300 εκατομμύρια ευρώ.

Ποιο είναι το έργο «Σύζευξις»;
Το «Σύζευξις ΙΙ» είναι η τηλεπικοινωνιακή διασύνδεση όλων των κρατικών κτιρίων στην Ελλάδα. Αυτό είναι ένα έργο που έχει ανακοινωθεί από το 2009, είμαστε στο 2013 και δεν έχει δημοπρατηθεί ακόμα, με αποτέλεσμα να ισχύει το προηγούμενο καθεστώς στο οποίο πρακτικά ο ΟΤΕ έχει το σύνολο του έργου.

Υπάρχει ένας πόλεμος τιμών στην αγορά τηλεπικοινωνιών. Αυτό ωφελεί τελικά τον καταναλωτή;
Όταν υπάρχουν πολλοί παίκτες, μοιραία το κυνήγι του μεγαλύτερου μεριδίου και της πρώτης θέσης οδηγεί σε μη ορθολογικές πρακτικές τιμολόγησης, δηλαδή σε πρακτικές που οδηγούν σε ζημιές. Αυτό σε αγορές ρυθμιζόμενες όπως η δική μας, έχει να κάνει και με το ανώτερο όριο που ο ρυθμιστής ρυθμίζει τον πάροχο με τη δεσπόζουσα θέση. Αυτό που ονομάζουμε βιώσιμο περιθώριο, είναι το περιθώριο ανάμεσα στην τιμή χοντρικής και στην τιμή λιανικής του παρόχου με δεσπόζουσα θέση. Μειώνοντας την τιμή λιανικής και κρατώντας σταθερή την τιμή χοντρικής, ο ρυθμιστής συμπιέζει το βιώσιμο περιθώριο, περιορίζοντας έτσι το περιθώριο λειτουργίας όλων των άλλων παρόχων. Όταν σε αυτές τις συνθήκες αρχίζουν και ανταγωνισμοί ανάμεσα στους παρόχους για αύξηση του μεριδίου αγοράς, τότε δημιουργούνται στρεβλώσεις. Μπορεί, βραχυπρόθεσμα, κάτι τέτοιο να ωφελεί τον καταναλωτή, αλλά τέτοιες πρακτικές δεν είναι βιώσιμες, γιατί στην πράξη συρρικνώνουν τις επενδύσεις και επηρεάζουν την ποιότητα των υπηρεσιών. Μακροπρόθεσμα δεν είναι ο σωστός δρόμος. Δυστυχώς φαίνεται ότι δεν μάθαμε από τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας, οι οποίοι προηγήθηκαν• αυτό η αγορά γρήγορα θα το καταλάβει, και θα το πληρώσει.

Κύριε Κεραστάρη, τι πιστεύετε ότι θα φέρει το αύριο στην αγορά τηλεπικοινωνιών; Τι έχουμε να περιμένουμε;
Έχουμε να περιμένουμε συγκέντρωση στην αγορά, άρα λιγότερους παίκτες, και συγκέντρωση στις υπηρεσίες, δηλαδή οι πάροχοι που θα μείνουν στην αγορά θα πρέπει να προσφέρουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες που δίνουν αξία στον καταναλωτή. Η hellas online πάντως είναι καλά προετοιμασμένη για την επόμενη μέρα των τηλεπικοινωνιών, καθώς διαθέτει αυτά τα στοιχεία και δίνει έμφαση στην καινοτομία και την υγιή πορεία ανάπτυξής της.

*  Η Αναστασία Παρετζόγλου είναι brand manager του Fortune

Διαβάστε ακόμη: HOL: Αύξησε την κερδοφορία της το α’ εξάμηνο