Ο φοιτητής που τα έβαλε με το Facebook και νίκησε

Ήταν το 2008 όταν ο Αυστριακός φοιτητής Νομικής Μαξ Σρεμς στράφηκε εναντίον του Facebook υποστηρίζοντας ότι η εταιρεία δεν έχει δικαίωμα να επεξεργάζεται τα προσωπικά του δεδομένα στις ΗΠΑ. Τότε, λίγοι έδωσαν σημασία στην διαμάχη αυτή θεωρώντας τον φοιτητή ως «επαναστάτη χωρίς αιτία».

Επτά χρόνια αργότερα και ενώ μεσολάβησαν οι αποκαλύψεις του Εντουαρντ Σνόουντεν, ο Σρεμς δικαιώθηκε πανηγυρικά με μία απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

Η απόφαση του δικαστηρίου αναφέρεται σε παραβιάσεις συνταγματικών δικαιωμάτων από τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, στο δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, και στο δικαίωμα στη δικαστική προσφυγή, το οποίο οι Ευρωπαίοι στερούνται σε ό,τι αφορά την επεξεργασία των δεδομένων τους στις ΗΠΑ.

Το Δικαστήριο έκανε ιδιαίτερη μνεία στο πρόγραμμα PRISM, μέσω του οποίου οι αμερικανικές υπηρεσίες έχουν απευθείας πρόσβαση στους servers μεγάλων εταιρειών όπως η Google, η Αpple και η Facebook.

Με την απόφαση αυτή αναμένεται να αλλάξει ολόκληρος ο «χάρτης κανόνων» και το πλαίσιο της διατλαντικής επεξεργασίας δεδομένων που διέπουν εδώ και 15 χρόνια τη μεταφορά δεδομένων για εμπορικούς σκοπούς.

Ποιος είναι, όμως, ο 24χρονος που τα έβαλε με το Facebook;

Ο Μαξ Σρεμς, χρήστης του Facebook από το 2007, αποφάσισε να ασχοληθεί με το θέμα των προσωπικών δεδομένων της πλατφόρμας έπειτα  από συνάντηση που είχε  με ανθρώπους του Facebook, από την οποία προέκυψε πως υπάρχει μια «γκρίζα ζώνη» για τους κανόνες προστασίας δεδομένων και πως η αντίληψή τους για τους κανόνες αυτούς ήταν πολύ διαφορετική από εκείνη των Ευρωπαίων.

Μέσα απ’ την έρευνα του, ανακάλυψε πως τα δικαιώματα των χρηστών του Facebook εκτός ΗΠΑ και Καναδάς διέπονται απ’ τους κανόνες της Ιρλανδίας, όπου και εδρεύει η εταιρεία. Με άλλα λόγια, οι νόμοι και οι κανόνες προστασίας δεδομένων που υπάγονται, αφορούν σε Ιρλανδικό και Ευρωπαϊκό δίκαιο. Για την ακρίβεια θα έπρεπε να διέπονται απ’ τους κανόνες αυτούς, αλλά όπως αποδείχθηκε το Facebook αδιαφορεί πλήρως για τους Ευρωπαϊκούς νόμους.

Αυτό ήταν το κίνητρο του για να ξεκινήσει τη δική του εκστρατεία για την προστασία των δικαιωμάτων αυτών. Η πρώτη κίνηση ήταν να αποστείλει μαζί με μια ομάδα φίλων του ένα κείμενο παραπόνων στις Ιρλανδικές αρχές, ενώ έστειλαν και ένα αντίγραφο των δεδομένων τους ως χρήστες του Facebook, ένα αρχείο έκτασης 1.222 σελίδων όπου ήταν καταγεγραμμένες λεπτομερώς όλες οι πληροφορίες που τον αφορούσαν, ακόμα και αυτές που είχαν διαγραφεί (μηνύματα, προηγούμενα ονόματα, δημοσιεύσεις και φίλοι).

Τον Αύγουστο του 2011 προσέφυγε για πρώτη φορά εναντίον του Facebook καταγγέλλοντας την εταιρεία για καταχρηστική κατοχή προσωπικών δεδομένων. Η προσφυγή του, ενώπιον της Αρχής Προστασίας Ιδιωτικού Βίου (DPC) της Ιρλανδίας, απορρίφθηκε αρχικά. Ο νεαρός δεν έχασε την πίστη τους και στράφηκε απευθείας στην ιρλανδική δικαιοσύνη που με τη σειρά της προσέφυγε στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο ίδιος δεν δίστασε να εκφράσει τον ενθουσιασμό του για την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου μέσω του προσωπικού του λογαριασμού του στο Twitter λίγα λεπτά αφότου πληροφορήθηκε ότι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον δικαίωσε.