Ο «γρίφος» της Βραζιλίας
«Καμπανάκι» από την οικονομική επιβράδυνση στη χώρα των BRICs.
Ακούγεται παράδοξο, όμως πριν από μόλις λίγους μήνες έρευνες καταδείκνυαν ότι οι Βραζιλιάνοι είναι ευτυχισμένοι. Σύμφωνα με το ινστιτούτο IPEA, τα 3/4 των οικογενειών στη Βραζιλία δήλωναν στις αρχές του 2013 ότι η οικονομική κατάσταση έχει βελτιωθεί τον περασμένο χρόνο κι ότι ήταν ακόμη πιο αισιόδοξοι για φέτος.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, μία άλλη έρευνα του ινστιτούτου Gallup συμπέραινε ότι οι αισιόδοξοι ήταν περισσότεροι από τους απαισιόδοξους για την πορεία της εθνικής οικονομίας με διαφορά κατά πολύ μεγαλύτερη από κάθε άλλη μεγάλη οικονομία του πλανήτη.
Τι συνέβη λοιπόν και ο λαός της «οικονομικής ατμομηχανής» της Λατινικής Αμερικής πέρασε από την αισιοδοξία στην οργή; Η απάντηση κρύβεται και πάλι στον τρόπο «ανάγνωσης» των αριθμών και των οικονομικών δεικτών.
Διαβάστε: Μπορεί το Παγκόσμιο Κύπελλο να σώσει τον τουρισμό της Βραζιλίας;
Όταν η Βραζιλία μπήκε και επίσημα ως ειδική αναφορά στον παγκόσμιο οικονομικό «χάρτη» στο 2001 ως το «Β» από τις «BRICs» -τις αναδυόμενες οικονομίες δηλαδή- έκλεινε μία μακρά περίοδο σταθερής οικονομικής ανόδου. Μεταξύ 1995 και 2002 η ανάπτυξη έτρεχε με ρυθμούς 2,3% του ΑΕΠ. Τα επόμενα οκτώ χρόνια κάλπαζε στο 4%. Όμως, έκτοτε, ήταν φανερό ότι η χώρα ξέμενε από «καύσιμα».
Το 2011 η ανάπτυξη περιορίστηκε στο 2,7%. Πέρυσι έφθασε στο ισχνό 0,9%. Ο υψηλός πληθωρισμός συνέχιζε να καλπάζει καταβροχθίζοντας την αγοραστική δύναμη της πλειοψηφίας των Βραζιλιάνων, που μέχρι τότε κατάφερναν να τα βγάζουν πέρα βάσει ενός μετρίου εισοδήματος.
Για την ακρίβεια, σύμφωνα με βρετανικά δημοσιεύματα, η αύξηση στην τιμή των εισιτηρίων στα μέσα μαζικής μεταφοράς -που αποτέλεσε την αφορμή για την μεγάλη κοινωνική αναταραχή του Ιουνίου- δεν ήταν τίποτε μπροστά στη ραγδαία αύξηση των τιμών, εξαιτίας μίας μακράς πληθωριστικής περιόδου 30 μηνών, σε βασικά αγαθά και στο κόστος στέγασης στη Βραζιλία.
Τη μεγαλύτερη απειλή αντιμετωπίζει ο μισός πληθυσμός της χώρας. Πρόκειται για τη μεσαία τάξη που δημιουργήθηκε στη Βραζιλία μέσα στην τελευταία δεκαετία: περίπου 40 εκατομμύρια άνθρωποι που, χάρη και στις μισθολογικές αυξήσεις των τελευταίων ετών, μάλιστα άνω του πληθωρισμού, κατάφεραν να αποδράσουν από την απόλυτη φτώχεια, αλλά σήμερα δεν απέχουν πολύ από το σημείο να επιστρέψουν πάλι εκεί. Γι’ αυτό και τώρα επιδιώκουν τον επανακαθορισμό της σχέσης τους με την κυβέρνηση της Μπραζίλια.
Διαβάστε: Επεισοδιακή επίσκεψη του Πάπα στη Βραζιλία
«Θεωρούν την περαιτέρω βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης ως αναφαίρετο δικαίωμά τους και είναι αποφασισμένοι να πολεμήσουν με νύχια και με δόντια για να μην ξαναδιολισθήσουν πίσω στη φτώχεια, αρνούμενοι να δεχθούν να είναι απλά ευγνώμονες για το ότι μπορούν να μαζεύουν τα ψίχουλα που πέφτουν από τα τραπέζια των πλουσίων, προτάσσουν το γεγονός ότι πληρώνουν φόρους και ότι δικαιούνται ανταλλαγμάτων», επισημαίνουν βρετανικά δημοσιεύματα. Πόσο μάλλον όταν η φορολόγησή τους αντιστοιχεί στο 36% του ΑΕΠ, από τα υψηλότερα στον ανεπτυγμένο κόσμο!
Παρά τις πρόσφατες βελτιώσεις στη διανομή των κερδών από την ανάπτυξη, η Βραζιλία παραμένει μία χώρα ανισοτήτων, όπου οι φτωχοί δίνουν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους σε φόρους και εισπράττουν τα λιγότερα οφέλη από τις δημόσιες δαπάνες. Τόσο, ώστε η παρεχόμενη παιδεία και η υποδομή -για να μην αναφερθούμε στη γραφειοκρατία που σκοτώνει την επιχειρηματικότητα- έχουν σαν αποτέλεσμα ο μέσος Βραζιλιάνος εργάτης είναι μόλις κατά 25% παραγωγικός, συγκριτικά με έναν Αμερικανό.
«Όσο οι μισθοί συνεχίσουν να αυξάνονται και οι Βραζιλιάνοι απασχολούνται σε δουλειές που θα μπορούσαν να ανατεθούν εξωχώρια, θα συνεχίσουν να κρίνονται ως ασύμφοροι στην αγορά εργασίας, για τις εγχώριες επιχειρήσεις» επισημαίνουν βρετανικές πηγές. «Εάν η Βραζιλία θέλει να μπει στο κλαμπ των πλούσιων χωρών, το ΑΕΠ της θα πρέπει να αυξηθεί. Με μόνον 11.000 δολάρια κατά κεφαλήν ΑΕΠ, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια, ανεξαρτήτως του πόσο δίκαια γίνεται η διανομή του πλούτου», καταλήγουν.
