Ο «Καλικάντζαρος» της Κριμαίας

Πριν από ένα μήνα, όταν στο Κίεβο έρχονταν τα πάνω-κάτω, ελάχιστοι εκτός Κριμαίας είχαν ακούσει ποτέ το όνομά του. Δεν ήταν παρά μία περιθωριακή μορφή στο πολιτικό σκηνικό της χερσονήσου, ως ηγέτης της «Ρωσικής Ενότητας» του 4% και των 3 εδρών στην κριμαϊκή βουλή, σε σύνολο 100.

Όμως, τα πράγματα ήλθαν έτσι -και όχι από… μόνα τους- που ο Σεργκέι Αξιόνοφ είναι ο πρωταγωνιστής της ημέρας, ως ο de facto ηγέτης της Κριμαίας, βασικός υποκινητής του κρίσιμου δημοψηφίσματος στην περιοχή και πιθανός αυριανός διαπραγματευτής με το Κρελίνο για το μέλλον της γεωστρατηγικής σημασίας χερσονήσου.

Μυστήρια κι ενδιαφέρουσα από πολλές απόψεις, η ιστορία του και η πορεία του μέχρι εδώ έχει πολλά «σκοτεινά» κεφάλαια και μπολικούς σκελετούς κρυμμένους στη «ντουλάπα». Κυρίως γύρω από το πώς αυτός ο πρώην εκπαιδευόμενος του πάλαι ποτέ Κόκκινου Στρατού -που η πτώση της ΕΣΣΔ δεν του επέτρεψε να υπηρετήσει τη «μεγάλη πατρίδα»-  μετεξελίχθηκε σε μεγαλέμπορο (και κατά ορισμένες καταγγελίες σε μαφιόζο και μέγα λαθρέμπορο τσιγάρων), έφτιαξε τη δική του παραστρατιωτική οργάνωση και ανελίχθη στην εξουσία.

Η αρχή όλων έγινε πριν από 42 χρόνια, όταν ο Σεργκέι γεννήθηκε στα τότε σοβιετικά εδάφη της Μολδαβίας, με τον ρωσικό πατριωτισμό «χαραγμένο» στα γονίδιά του. Όπως ο παππούς του, έτσι κι ο πατέρας του ήταν αξιωματικός του Κόκκινου Στρατού, διορισμένος εκείνη την εποχή στη Μολδαβία, ο οποίος κατά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ πρωτοστάτησε στις αποσχιστικές τάσεις στην Υπερδνειστερία…

Σε ένα blue-print λίγο-πολύ των σημερινών μεθοδεύσεων στην Κριμαία, οι αυτονομιστές αυτής της περιοχής στην ανατολική Ευρώπη αυτοανακήρυξαν το 1990 την ανεξαρτησία των ανατολικών επαρχιών από την Μολδαβία και με τη βοήθεια Ρώσων, Κοζάκων και Ουκρανών εθελοντών, καθώς και της 14ης Ρωσικής Στρατιάς, νίκησαν δύο χρόνια αργότερα στον Πόλεμο της Υπερδνειστερίας. Έκτοτε, η περιοχή παραμένει σε μία μετέωρη κατάσταση. Κανείς δεν αναγνωρίζει την ανεξαρτησία της. Ούτε καν η Ρωσία, παρά το συντριπτικό «ναι» (με 93,1%) για ένωση μαζί της, στο τοπικό δημοψήφισμα του 2006. Κι έτσι, η Υπερδνειστερία παραμένει μέχρι και σήμερα στον ευρωπαϊκό χάρτη με ένα τεράστιο ερωτηματικό πάνω στα εδάφη της, χαρακτηριζόμενη απλά ως «περιοχή παγωμένης διαμάχης»…

Αυτές τις εξελίξεις στη γενέτειρά του -από το 1989 και μετά- ο έφηβος τότε Σεργκέι τις ζούσε εξ αποστάσεως, από τη Συμφερόπολη, πρωτεύουσα της Κριμαίας -της πατρογονικής του γης- όπου είχε πια μετακομίσει.

Εκεί φοιτούσε σε σχολή μηχανικών του σοβιετικού στρατού, απ’ όπου δεν πρόλαβε, όμως, ποτέ να αποφοιτήσει. Όταν η ΕΣΣΔ κατέρρευσε, αρνήθηκε να ορκιστεί πίστη στην ανεξάρτητη πια Ουκρανία. Αντ’ αυτού, στράφηκε στο εμπόριο. Τότε, δε, λόγω της γεωγραφικής θέσης της και της χαοτικής κατάστασης εκείνης της περιόδου, η Κριμαία είχε αναχθεί σε κόμβο παντώς είδους λαθρεμπορίου.

Ο ίδιος απορρίπτει σήμερα κάθε υπόνοια παράνομης δραστηριότητας -λέγεται πάντως ότι το παρατσούκλι «Καλικάντζαρος» το απέκτησε ως παράγοντας του τοπικού υποκόσμου. Σε κάθε περίπτωση, το σίγουρο είναι ότι το 1993 διετέλεσε υποδιευθυντής μίας εταιρίας τροφίμων με το όνομα «Ellada»!

 

Από τον Οκτώβριο του 1998 και για άλλα δέκα χρόνια πέρασε κι από άλλα πόστα υποδιευθυντή, μεταξύ αυτών στις εταιρίες «Asteriks» και «Eskada», ενώ διετέλεσε και επικεφαλής του οργανισμού ελληνο-ρωμαϊκής πάλη της Κριμαίας.

Τη πραγματική δύναμή του πάντως θα την έδειχνε από το 2008 κι εντεύθεν, όταν -αφού πρώτα πέρασε από τα κινήματα «Ρωσική Κοινότητα της Κριμαίας» και «Δράση Πολιτών Κριμαίας»- έφτιαξε το δικό του κόμμα, τη «Ρωσική Ενότητα». Για τις ανάγκες του, πήρε δάνειο 5 εκατ. δολάρια από τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης της Κριμαίας, Μίκολα Κιρίλτσουκ, ο οποίος έκτοτε εξαφανίστηκε μυστηριωδώς από τα εδάφη της χερσονήσου…

Λίγους μήνες μετά, στις τοπικές εκλογές του 2010, ο Σεργκέι Αξιόνοφ εξελέγη στην κριμαϊκή Βουλή, ως ένας από τους τρεις βουλευτές της «Ρωσικής Ενότητας», που αναδείχθηκε πέμπτη και τελευταία κοινοβουλευτική δύναμη στην Κριμαία.

Μέχρι και πρόσφατα, το κόμμα του Αξιόνοφ δεν συγκέντρωνε πάνω από 6% στις δημοσκοπήσεις. Όμως, αυτό δεν τον εμπόδισε εκείνο το περίεργο πρωινό της 27ης Φεβρουαρίου να ορισθεί πρωθυπουργός της χερσονήσου…

Το κτίριο της Βουλής, στην οδό Καρλ Μαρξ, είχαν ήδη καταλάβει από τα ξημερώματα ένοπλοι χωρίς διακριτικά, προφανώς πολλοί από αυτούς μέλη των «ομάδων αυτοάμυνας», της παραστρατιωτικής οργάνωσής του. Το νομοθετικό σώμα συγκλήθηκε εκτάκτως. Στην είσοδο, όσοι βουλευτές προέρχονταν παρέδιδαν τα κινητά τους στους ενόπλους. Και οι δημοσιογράφοι αποκλείστηκαν από την κάλυψη της συνόδου.

Το βράδυ εκείνης της εκρηκτικής Πέμπτης, λοιπόν, ανακοινώθηκε ότι ο Αξιόνοφ εξελέξη με 53 ψήφους νέος πρωθυπουργός της Κριμαίας, στη θέση του Ανατόλι Μογκιλίοφ, που ανήκε στο «Κόμμα των Περιφερειών» του έκπτωτου προέδρου της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Για την ακρίβεια, στον Μογκιλίοφ -που είχε ταχθεί δημόσια κατά της απόσχισης από την Ουκρανία- δεν επετράπη καν η είσοδος στο κοινοβούλιο την ημέρα της ψηφοφορίας…

 

«Δεν ήμουν καν στη Συμφερόπολη, παρόλα αυτά η ψήφος μου προσμετρήθηκε», καταγγέλλει ανωνύμως τώρα στο πρακτορείο Reuters ένας βουλευτής του «Κόμματος των Περιφερειών», υποστηρίζοντας ότι γνωρίζει τουλάχιστον άλλες δέκα τέτοιες περιπτώσεις. Όμως κανείς δεν τολμά να μιλήσει, αναφέρει, υπό τον φόβο των αντιποίνων.

«Μετά την πρώτη ψηφοφορία, μας είπαν πως θα άρχιζαν ποινικές έρευνες εναντίον οποιουδήποτε άνοιγε το στόμα του», λέει. Άλλωστε «αυτοί που είναι στην εξουσία δεν είναι στην πραγματικότητα πολιτικοί, αλλά επιχειρηματίες. Είναι εύκολο να τους ασκήσεις τέτοιες πιέσεις».

Στις 4 Μαρτίου, μία εβδομάδα μετά την ψηφοφορία, το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι αναγνωρίζει ως νόμιμο ηγέτη της Κριμαίας τον Αξιόνοφ, ο οποίος -σύμφωνα με το «Κέντρο Δημοσιογραφικών Ερευνών» της Συμφερόπολης- όταν πρωτομπήκε στην πολιτική ήταν καταχρεωμένος, αλλά τώρα διατηρεί μία τεράστια περιουσία, με κατασκευαστικές και  μεσιτικές εταιρίες, μονάδες ανταλλακτικών αυτοκινήτων, επεξεργασίας τροφίμων, κονσερβοποίησης, που κατά δήλωσή του είναι γραμμένες στα ονόματα συγγενών του.

Διαβάστε ακόμη:

Κριμαία: 93% υπέρ της ένωσης με τη Ρωσία δείχνει το πρώτο exit poll
Το τρένο από τη Συμφερόπολη
Συμφωνία προσωρινής εκεχειρίας Ουκρανίας-Ρωσίας
Το «φάντασμα» του ρωσικού δανεισμού «στοιχειώνει» την Ουκρανία
Αλυσιδωτές αντιδράσεις από το δημοψήφισμα της Κριμαίας
Καμία συμφωνία Ρωσίας-ΗΠΑ για την κρίση στην Ουκρανία