Αν ο Παπανδρέου δεν είχε ακούσει τον Παπακωνσταντίνου…
Όταν η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα.
Το 2014 μου θυμίζει στις αρχές του το 2010, όσον αφορά στο ζήτημα του ελληνικού χρέους. Στις 23 Απριλίου του 2010 ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωνε την είσοδο της Ελλάδας στο Μνημόνιο, από το Καστελόριζο, όπου βρισκόταν εκείνη την ημέρα. Ακολουθούν τα πρώτα πολύ σκληρά μέτρα τον Μάιο του ίδιου χρόνου, που σοκάρουν την ελληνική κοινωνία και οικονομία. Από τότε μέχρι σήμερα η Ελλάδα βρίσκεται σε αδιάκοπες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές της στην προσπάθειά της να «κλείσει» δημοσιονομικές τρύπες, παρά τη μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή που επετεύχθη με θυσίες του ελληνικού λαού. Το χρέος όμως εξακολουθεί να είναι ένα από τα πιο σημαντικά εμπόδια στην προσπάθεια της χώρας μας να επιστρέψει στις αγορές το 2014 και να προσελκύσει επενδυτές , που βλέπουν ως το βασικότερο εμπόδιο τη μη βιωσιμότητα του. Ποιος άλλωστε θέλει να επενδύει σε μια χώρα που είναι δεδομένο ότι δεν μπορεί να αποπληρώσει τις οφειλές της στο ακέραιο, όπως έχει παραδεχτεί και ο ίδιος ο πρωθυπουργός;
Τα νούμερα μιλάνε από μόνα τους: To 2010, χρονιά εισόδου της Ελλάδας στα Μνημόνια, το χρέος μας έφτανε σε απόλυτους αριθμούς τα 329,50 δισ. ευρώ (ή στο 148,3% του ΑΕΠ). Στο κλείσιμο του 2011 έφτασε στα 355,2 δισεκατομμύρια ευρώ ή 170% περίπου του ΑΕΠ και το 2012 έκλεισε στα 303,9 δισεκατομμύρια ευρώ ή στο 156,9% του ΑΕΠ». Για το 2013 και μετά την εφαρμογή του PSI (δηλαδή του κουρέματος των ομολόγων που διακρατούσαν οι ιδιώτες επενδυτές) εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 320 δισ. ευρώ ή αλλιώς στο 176% του ΑΕΠ σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της Κομισιόν.
Αναπόφευκτα η συζήτηση για την ανάγκη δεύτερης γενναίας αναδιάρθρωσης έρχεται ξανά στο τραπέζι των συζητήσεων. Στη θέση του Γιώργου Παπακωνσταντίνου, βρισκεται αυτή τη φορά ο Γιάννης Στουρνάρας, που έχει φροντίσει να ξεκαθαρίσει ότι πρέπει να «αφήσουμε στην άκρη κάθε σκέψη για νέα ονομαστική μείωση του χρέους» που τώρα είναι στα χέρια των εταίρων και του ευρωσυστήματος. Ο λόγος; Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα και την συνέντευξή του στους Financial Times, ο κ. Σόιμπλε του είπε να το «ξεχάσει» , όταν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τον παρότρυνε να το «θυμηθεί» . Άλλωστε η κ. Λαγκάρντ και ο εκπρόσωπόςς της στην Ελλάδα , Πολ Τόμσεν, γνωρίζουν ότι τα περίπου 28 δισ. ευρώ ελληνικού χρέους που έχουν στα χέρια τους δεν μπορούν καν να ψαλιδιστούν.
Διαβάστε ακόμη: Το δημοσιονομικό παράδοξο της Γερμανικής Ευρώπης
Πίσω στο 2010. Ο κ. Παπακωνσταντίνου πείθει τον Γιώργο Παπανδρέουνα μην θέσει ζήτημα ριζικής αναδιάρθρωσης του χρέους, όπως του εισηγείται ο Ντομινίκ Στρος Καν, γιατί η Γερμανία δεν ήταν σύμφωνη και «θυμώνει» και μόνο με μια τέτοια σκέψη. Προφανώς και το Βερολίνο δεν ήθελε με τίποτα να ακούσει για «κούρεμα» και θα έκανε τα πάντα, ώστε να μεταφερθούν ακέραιες οι ζημίες των τραπεζών (και των γερμανικών) στους ώμους των ευρωπαίων φορολογούμενων- πράγμα το οποίο, τελικά, επετεύχθη με το Μνημόνιο. Η «τυφλή» εφαρμογή των συμβουλών του οικονομικού επιτελείου του κ. Παπακωνσταντίνου είναι γνωστό σήμερα πού οδήγησε τόσο τον ίδιο τον πρώην πρωθυπουργό, όσο και τον πρώην υπουργό Οικονομικών…Τότε ήταν οι τράπεζες και οι ευρωπαϊκές οικονομίες, σύμφωνα και με τον Όλι Ρεν, που «επέβαλαν» την είσοδό μας στο Μνημόνιο και την απαγόρευση κάθε αναφοράς ακόμα και σκέψης για «ελάφρυνση» χρέους. Άλλωστε ο κ. Παπακωνσταντίνου γνώριζε, όταν διέψευδε στα τηλεοπτικά παράθυρα, ότι κάτι τέτοιο είχε δρομολογηθεί με μεγάλη καθυστέρηση και με τους Ευρωπαίους να «κερδίζουν χρόνο» σε βάρος της Ελλάδας.
Διαβάστε επίσης: Το πρωτογενές πλεόνασμα είναι λιγότερο αξιόπιστο και από τον Άη-Βασίλη
Σήμερα δεν φαίνεται να έχει αλλάξει κάτι ούτε στον τρόπο που λειτουργεί η Ευρωζώνη, ούτε σε αυτόν που «διαπραγματεύεται» η ελληνική κυβέρνηση. Γιατί η αξίωση από ελληνικής πλευράς για νέο «κούρεμα» του χρέους δεν είναι ο «εύκολος δρόμος», ούτε μια «ανέξοδη λύση», όπως κάποιοι επιχειρούν να παρουσιάσουν, αλλά μια λογική επιδίωξη με βάση τις εκτιμήσεις για την ελληνική οικονομία τα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα πάλι με την τελευταία έκθεση της Κομισιόν το χρέος θα διαμορφωθεί στο 174,5% του ΑΕΠ το 2014 και στο 170,9% του ΑΕΠ το 2015. Ας κάνει κάποιος τους υπολογισμούς του , για να μας πει πόσο πρωτογενές πλεόνασμα και πόση ανάπτυξη χρειάζεται η ελληνική οικονομία για «ρίξει» το χρέος στο 110% του ΑΕΠ το 2020.
Ωστόσο η ελληνική πλευρά θα πρέπει τουλάχιστον να επιδιώξει μια επιμήκυνση του χρόνου εξόφλησης των δανείων από 30 σε 50 έτη, ώστε να μειώσει ικανοποιητικά το ετήσιο ποσό αποπληρωμής προς τους δανειστές. Και τότε ίσως μιλήσουμε ξανά για επενδύσεις…
*Ο Τάσος Ζάχος είναι αρχισυντάκτης του περιοδικού Fortune και του FortuneGreece.com
