Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, η Δύση και οι Ρώσοι ολιγάρχες
Βαρύς προβληματισμός -εν όψει νέων δυτικών κυρώσεων- στους πολιτικούς και επιχειρηματικούς «κύκλους» της Μόσχας.
«Το πολιτικό τοπίο στη χώρα μας έχει σαφώς αλλάξει. Υπάρχουν εγχώριες δυνάμεις που ήθελαν εδώ και καιρό να μας οδηγήσουν στην απομόνωση. Σήμερα, βρίσκουν πρόσφορο έδαφος. Μου προκαλεί πραγματικά κατάπληξη ο βαθμός της αντιδυτικής ρητορικής»…
«Οι επιχειρήσεις λειτουργούν ωστόσο διαφορετικά. Οι επιχειρηματίες θέλουν κύκλους εργασιών, να κάνουν επενδύσεις, να χτίζουν εργοστάσια και να αναπτύσσουν το εμπόριο. Τώρα, είναι πολύ προβληματισμένοι με όσα ακούν στα ρωσικά ΜΜΕ» και με τις παρενέργειες της ουκρανικής κρίσης.
Ασυνήθιστα υψηλών τόνων, η συνέντευξη του Αλεξέι Κούντριν στο ρωσικό πρακτορείο Itar-Tass έπεσε σαν βόμβα μεγατόνων σε μία χώρα όπου τηρείται πειθαναγκαστικά «σιγή ασυρμάτου» για την άσκηση πολιτικής απ’ το Κρεμλίνο. Δεν μιλάμε εξάλλου για έναν τυχαίο Ρώσο αξιωματούχο…
Στενός συνεργάτης του Βλαντιμίρ Πούτιν, υπουργός Οικονομικών μέχρι και το 2011 -οπότε παραιτήθηκε, διαφωνώντας με την αύξηση των αμυντικών δαπανών- ο Κούντριν παραμένει ένας από τους ισχυρότερους συμβούλους του Κρεμλίνου. Λέγεται μάλιστα πως ο Πούτιν έχει τουλάχιστον μία μαζί του κάθε μήνα, για να συζητήσουν κατ΄ιδίαν συνάντηση τις φλέγουσες -οικονομικές και μη- εξελίξεις.
Πολιτικά ηχηρή λοιπόν, η δημόσια αυτή παρέμβαση μεταφράζεται ήδη από πολλούς αναλυτές ως αυστηρή προειδοποίηση για την επικίνδυνη ατραπό στην οποία εισέρχεται η Μόσχα, καθώς βαθαίνει η ρήξη της με τη Δύση. «Πρόκειται επίσης για το πιο ξεκάθαρο μήνυμα ότι υπάρχει μία μάχη εξουσίας στις τάξης της πολιτικής ελίτ της Μόσχας», κατά τους Financial Times.
«Οι σκληρές δηλώσεις Κούντριν και η δημοσιοποίησή τους από το κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο εκλαμβάνονται ως μία προσπάθεια των οπαδών της οικονομικής μεταρρύθμισης να αμβλύνουν τις πιέσεις που ασκούνται από τους συντηρητικούς στον στενό κύκλο του προέδρου Πούτιν, χαράσσοντας μία πορεία πολιτικού αυταρχισμού και οικονομικού απομονωτισμού».
Στον απόηχο της προειδοποίησης ενός από τους πιο πετυχημένους υπουργούς Οικονομικών της Ρωσίας, κυβερνητικά στελέχη έσπευσαν εν χορώ να διαβεβαιώσουν ότι η εθνική οικονομία δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα. «Ποιες κυρώσεις;» χλεύασε χθες ο Ρώσος υπουργός Εμπορίου, Ντενίς Μαντούροφ. «Η φύση αναπληρώνει πάντα το κενό: εάν μία αγορά κλείσει, ανοίγει μία άλλη». Και σε σύγκριση με την εποχή της ΕΣΣΔ, προσέθεσε, «αυτά που συμβαίνουν σήμερα δεν είναι παρά τρίχες»!
Το ενδιαφέρον θα ήταν βέβαια να γνωρίζαμε τι σκέφτονται και οι ισχυροί Ρώσοι ολιγάρχες: ένα κλειστό κλαμπ που αντιπροσωπεύει μόλις το 2% του πληθυσμού, στα χέρια του οποίου βρίσκεται σχεδόν το σύνολο του εθνικού πλούτου. Προς το παρόν, αναμένοντας προφανώς τις εξελίξεις, τηρούν μια… εκκωφαντική σιγή.
Ο προβληματισμός ωστόσο πλέον περισσεύει. Το καταδεικνύει η συνεχής εκροή κεφαλαίων από τη Ρωσία, που μόνον φέτος αγγίζει τα 75 δισ. δολ. και διαρκώς εντείνεται, υπό τον φόβο νέων σκληρότερων κυρώσεων από τη Δύση. Αντίστοιχα, η εισροή κεφαλαίων στις ρωσικές τράπεζες και επιχειρήσεις ολοένα και στερεύει, στραγγαλίζοντας μία οικονομία που βρίσκεται ήδη σε στασιμότητα, εξαιτίας της καθυστέρησης των διαρθρωτικών αλλαγών. Όχι τυχαία, ο ρωσικός δείκτης Micex υποχωρεί πια, σε ετήσια βάση, κατά 5,5%…
«Η αγορά στέλνει το μήνυμα ότι η Ρωσία θα πρέπει να αποφύγει τον ρόλο του παρία και τον αποκλεισμό της από τις διεθνείς αγορές», επισημαίνει ο Αλεξέι Μπέλκιν, επικεφαλής επενδύσεων στην Kapital Asset Management της Μόσχας. «Ο Πούτιν πιστεύει ότι θα δικαιωθεί και ξέρει πολύ καλά ότι δεν πρόκειται να βρεθεί αντιμέτωπος με ένα ενιαίο μέτωπο στην Ουκρανία. Όμως μήνα με το μήνα», επισημαίνει, «το τίμημα γίνεται ολοένα και πιο βαρύ».
Μέχρι στιγμής, τις μεγαλύτερες απώλειες υφίσταται η κάστα των ολιγαρχών, γεγονός που μοιραία τους εκνευρίζει. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι τους 20 ισχυρότερους, οι 14 μετρούν ήδη μεγάλες «πληγές». Πρώτοι στη λίστα αυτή είναι οι Άλισερ Ουσμάνοφ και Βλαντιμίρ Λίζιν, καθείς με απώλειες περί τα 2,8 δισ. δολ. Συνολικά, οι ζημίες των Ρώσων κροίσων αγγίζουν τα 16 δισ. δολ., κοντά στο 7% του συνολικού τους πλούτου!
Όπως φρόντισε μάλιστα να τονίσει ο Κούντριν, αυτή δεν αποκλείεται να είναι μόνον η αρχή. «Οι συνέπειες θα έχουν ως εξής: επιδείνωση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ κατά μερικές μονάδες για μερικά χρόνια, μείωση του πραγματικού εισοδήματος και των μισθών». Για όλα αυτά τα απαισιόδοξα υπάρχουν βέβαια ορισμένες προϋποθέσεις.
Αφενός θα πρέπει η διχασμένη Δύση όχι απλά να προχωρήσει στην επιβολή σκληρών κυρώσεων από τη Δύση, αλλά και να τις διατηρήσει μακροπρόθεσμα -πράγμα μάλλον απίθανο από πλευράς της ΕΕ, καθώς σε αυτήν την περίπτωση θεωρείται βέβαιο ότι ακόμη και οι πιο ισχυρές οικονομίες της θα βυθιστούν στην ύφεση.
Αφετέρου, μένει να φανεί εάν ευσταθούν οι φόβοι περί του ρωσικού απομονωτισμού, πόσο μάλλον όταν η Μόσχα σφυρηλατεί έναν νέο ισχυρό άξονα συνεργασίας με το οικονομικά ισχυρό Πεκίνο. Ενώ μαζί με τις Κίνα, Βραζιλία, Ινδία και Ν.Αφρική, βάζει πια σε νέα βάση διαπραγματευτικής ισχύος τον όμιλο των BRICS, που όχι μόνον αποκτά τη δική του “Αναπτυξιακή Τράπεζα”, αλλά χάρη στα τεράστια αποθεματικά της (100 δισ. δολ.) μπορεί πρακτικά να αμφισβητήσει ευθέως την παντοκρατορία του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, κατ’ αρχάς…
Διαβάστε ακόμα:
Εμφανές το κόστος των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας στη Γερμανία
