Ώστε θες να γίνεις δημιουργική ευφυΐα;

Είμαστε όλοι δημιουργικοί; Σίγουρα, αλλά με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικό βαθμό. Υπάρχει τεράστια απόσταση μεταξύ μιας εφηβικής μπαλάντας και μιας συμφωνίας του Μπετόβεν.

Η δημοκρατική μας διάθεση να καταστήσουμε όλους και όλα ίσα, μας έχει οδηγήσει στο να μην μπορούμε να ξεχωρίσουμε το δημιουργικό μεγαλείο από μια πράξη προσωπικής έκφρασης. Αυτό που απουσιάζει είναι μια ουσιαστική εκτίμηση των διαφορετικών επιπέδων δημιουργικότητας και του τρόπου με τον οποίο μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε ως μέσα για να αυξήσουμε τις δημιουργικές δυνατότητές μας.

Ιδού πέντε επίπεδα και είδη δημιουργικότητας, από την ευκολότερη στην πιο δύσκολη:

Μιμητική δημιουργικότητα
Η μίμηση είναι όρος αρχαιοελληνικός. Είναι η πιο βασική μορφή δημιουργικότητας. Ζώα όπως τα κοράκια της Καληδονίας ή οι ουρακοτάγκοι έχουν τη δυνατότητα να δημιουργούν εργαλεία παρατηρώντας άλλα πλάσματα. Το παιδί μαζί με τη μαμά του κάνουν ίδια πράγματα. Είναι η βάση της διαδικασίας μάθησης.

Μια συχνά παραμελημένη μορφή δημιουργικότητας είναι η μεταφορά μιας ιδέας από ένα πεδίο ενδιαφέροντος ή επιστήμης και η εφαρμογή του σε ένα άλλο. Για παράδειγμα, ένας γιατρός στη Mayo Clinic που θέλει να βελτιώσει την εξυπηρέτηση των ασθενών μπορεί να επισκεφτεί το Ritz-Carlton που φημίζεται για την εξυπηρέτησή του.

Πώς να βρείτε το επόμενο «αστέρι» της επιχείρησής σας

Δικοινωνική δημιουργικότητα
Ο όρος «δικοινωνικός» είναι επινόηση του Άρθουρ Κέστλερ στο βιβλίο του Πράξη Δημιουργίας για να ερμηνεύσει τον τρόπο με τον οποίο το συνειδητό μπορεί να συσχετιστεί με τη διαισθητική σκέψη για να παράγει στιγμές επιφοίτησης. Στην παράδοση Ζεν, η πράξη της κοινωνίας αποκαλείται Σατόρι, που σημαίνει ξαφνική φώτιση. Η δικοινωνική δημιουργικότητα συμβαίνει όταν μια οικεία ιδέα συνδέεται με μια άγνωστη για να παραχθεί μια νέα υβριδική ιδέα.

Η δικοινωνική δημιουργικότητα βασίζεται στη δυναμική των ακόλουθων συστατικών:
– Ευχέρεια: είναι πιο παραγωγικό να έχεις πολλές ακατέργαστες ιδέες παρά ορισμένες «καλές» διότι το μεγαλύτερο εύρος στις ιδέες σημαίνει μεγαλύτερο φάσμα πιθανών λύσεων.
– Ευελιξία: συχνά έχουμε τη «σωστή» ιδέα αλλά στο «λάθος» μέρος οπότε πρέπει να τις μετακινήσουμε για να δούμε που ταιριάζουν καλύτερα.
– Ροή: δεν είμαστε δημιουργικοί κατά παραγγελία. Πρέπει να είμαστε και κινητοποιημένοι και χαλαροί για να αντλήσουμε την ενέργεια που απαιτείται για δημιουργία. Οι ιδέες ρέουν αβίαστα όταν μπούμε σε ρυθμό.

Πώς να είστε χαρούμενοι στη δουλειά

Αναλογική Δημιουργικότητα
Οι μεγάλοι πρωτοπόροι, από τον Αρχιμήδη μέχρι τον Άινσταϊν χρησιμοποίησαν αναλογίες για την επίλυση σύνθετων προβλημάτων. Χρησιμοποιούμε αναλογίες για τη μεταφορά πληροφοριών που θεωρούμε ότι κατανοούμε μέσα σε ένα πεδίο (η πηγή) για να επιλύσουμε μια πρόκληση σε ένα άγνωστο πεδίο (ο στόχος). Για παράδειγμα, ο σχεδιασμός της ηλεκτρικής σκούπας παρέμενε αναλλοίωτος για περίπου έναν αιώνα μέχρι που ο εφευρέτης Τζέιμς Ντάισον χρησιμοποίηση μια άλλη αναλογία – τους κυκλώνες – για να διαχωρίσει τα σωματίδια μέσω φυγοκέντρου δύναμης.

Αφηγηματική δημιουργικότητα
Έχετε ποτέ ακούσει παιδί να προσπαθεί να πει ιστορία δίχως να τα μπλέξει; Μήπως έχετε κάποιον φίλο που πάντα μπουρδουκλώνει την τελική ατάκα στα ανέκδοτα; Και τα δύο είναι παραδείγματα του πόσο δύσκολο είναι να αφηγηθεί κανείς με συνοχή και νόημα μια ιστορία.

Οι ιστορίες είναι σύνθετες γιατί περιλαμβάνουν χαρακτήρες, πράξεις, σενάρια, περιγραφές και γραμματική. Το κυριότερο, έχουν αφηγητή – τη φωνή μας – αυθεντικό ή μιμούμενο. Το ποσό καλά λέμε μια ιστορία μπορεί είτε να δώσει ζωή στο πιο κοινό ανέκδοτο είτε να καταστήσει βαρετή την πιο δεινή ρητορική.

Διαβάστε ακόμη: Η εξέλιξη κρύβεται στην ανανέωση

Διαισθητική δημιουργικότητα
Σε αυτό το σημείο η δημιουργικότητα μεγαλώνει και πιθανώς μας ξεπερνά. Η διαίσθηση είναι η σύλληψη ιδεών αλλά και η δημιουργία τους. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για την απελευθέρωση και το άδειασμα του μυαλού – διαλογισμός, γιόγκα και η ψαλμωδία μεταξύ αυτών. Η βασική ιδέα είναι τα χαλάρωμα και η απόσπαση της προσοχής του μυαλού ώστε να αδειάσει και να αρχίσει να δημιουργεί νέες ιδέες.

Ο Ραμπιντρανάθ Ταγκόρε, ο πρώτος ασιάτης λογοτέχνης που κέρδισε Νόμπελ, είχε αναπτύξει κάποιες ιατρικές πρακτικές για να τονώσει την προσωπική δημιουργικότητα, όπως και ο Ρούντολφ Στάινερ, ιδρυτής του εκπαιδευτικού συστήματος Waldorf. Οι προσεγγίσεις στη διαισθητική δημιουργικότητα είναι πολλές για να τις αναφέρουμε εδώ. Κυμαίνονται από την αυτόνομη συγγραφή μέχρι τη λήψη παραισθησιογόνων ναρκωτικών (δεν το συνιστούμε…).

Μπορεί να μην είμαστε ο Σαίξπηρ, ο Ρέμπραντ ή ο Λεονάρντο αλλά πάντα μπορούμε να αυξήσουμε με κάποιους τρόπους τη δημιουργική μας δυνατότητα. Όλες αυτές οι προσεγγίσεις είναι μέσα στις δυνατότητές μας – πρέπει πάντα να δοκιμάζει κανείς νέα πράγματα. Και ας θυμόμαστε ότι δημιουργική ζωή σημαίνει ότι την ορίζεις στην πορεία.