Πέτρος Ευθυμίου: Ο «σπόρος» της ανάπτυξης βρίσκεται στους νέου τύπου αγροτικούς συνεταιρισμούς
Ο γνωστός δημοσιογράφος και πρώην υπουργός εξηγεί πώς οι νέοι αγρότες «οργώνουν» το επιχειρείν και κάνουν πράξη το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας.
«Για να αλλάξουμε την Ελλάδα, πρέπει πρώτα να αλλάξουμε εμείς». Αυτή η φράση του Πέτρου Ευθυμίου ίσως «συμπυκνώνει» την πιθανή λύση για πολλά από τα προβλήματα που «γέννησαν» την κρίση, οδηγώντας την χώρα μας σε πολύ δύσκολη θέση. Η Ελλάδα έχει τις δυνατότητες και το ανθρώπινο δυναμικό να πετύχει πολλά, όμως πολλές φορές αυτό δεν μετουσιώνεται σε πράξη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρωτογενής παραγωγή, ένας από τους βασικούς παραγωγικούς τομείς, που η χώρα μας δεν κατάφερε να μετατρέψει τα μεγάλα συγκριτικά της πλεονεκτήματα σε πραγματική ανάπτυξη. Αφορμή για τη συνάντηση μας με τον Πέτρο Ευθυμίου στάθηκε η πρόσφατη έρευνα που «έτρεξε» για λογαριασμό της «διαΝΕΟσις» με θέμα τους επιχειρηματικούς συνεταιρισμούς νέου τύπου, που προσπαθούν να αλλάξουν αυτή την κατάσταση.
Μια έρευνα που προκάλεσε πολλές συζητήσεις, σχετικά με το μοντέλο της φαύλης ανάπτυξης των κρατικοδίαιτων συνεταιρισμών και τις πραγματικές αιτίες της κατάρρευσής τους, που σε μεγάλο βαθμό εξηγούν πώς το σύνολο της ελληνικής οικονομίας οδηγήθηκε σε αδιέξοδο με τις γνωστές συνέπειες.
Μια έρευνα που, ταυτόχρονα, δημιουργεί προσδοκίες για κάτι διαφορετικό, ένα «νέο παιδί που μοιάζει έτοιμο να γεννηθεί», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Πέτρος Ευθυμίου για τους νέου τύπου επιχειρηματικους συνεταιρισμούς, που εξαπλώνονται στην Ελλάδα και αναπτύσσονται πάνω στα ερείπια των παλιών δομών και νοοτροπιών. Νέοι, κυρίως, αγρότες ή κτηνοτρόφοι είναι οι πρωταγωνιστές είτε καινοτόμων αγροτικών επιχειρήσεων, είτε επιχειρηματικών clusters, είτε, ιδίως, νέου τύπου επιχειρηματικών συνεταιρισμών. Υπάρχει ένας άνεμος «αλλαγής από τα κάτω» στην ελληνική ύπαιθρο και στη φυτική και τη ζωική παραγωγή, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει.
Στη συζήτηση που ακολουθεί μιλήσαμε για το πως περάσαμε από τους συνεταιρισμούς – «φαντάσματα» στους νέους επιχειρηματίες – αγρότες, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, για τις δυνατοτητες της Ελλάδας στην πρωτογενή παραγωγή, αλλά και για την έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού, ώστε αυτές να μετατραπούν σε μοχλούς πραγματικής ανάπτυξης.
Κ. Ευθυμίου πώς προέκυψε η συγκεκριμένη έρευνα της διαΝΕΟσις και γιατί επιλέξατε το θέμα των αγροτικών συνεταιρισμών;
Η χώρα μας έχει τεράστια περιθώρια και προοπτικές αγροτικής και κτηνοτροφικής ανάπτυξης. Διαθέτει το κατάλληλο κλίμα, το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό, εφόσον αυτό στραφεί προς τον πρωτογενή τομέα, αλλά και τη δυνατότητα να τυποποιήσει μια αλυσίδα προϊόντων με μοναδικό τρόπο, χρησιμοποιώντας την ιστορικότητα του πολιτισμού που «κουβαλάει». Για παράδειγμα, το κρασί Νεμέας συνδέεται με το μύθο του Ηρακλή και του «Λιονταριού της Νεμέας», που κάθε μέσος μορφωμένος άνθρωπος στον κόσμο γνωρίζει. Άρα υπάρχουν όλα τα δεδομένα που συνθέτουν ένα ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα, πλην ενός. Ότι δεν το κάνουμε πράξη, και αυτός ήταν ένας βασικός λόγος που με οδήγησε στο να ερευνήσω πώς θα αξιοποιήσουμε όλα τα παραπάνω. Παράλληλα, αντίθετα με όσα πιστεύει ο κόσμος, στην Ευρώπη και στην Αμερική τα τελευταία 20 χρόνια ο κυρίαρχος τύπος οργάνωσης στην αγροδιατροφική αλυσίδα είναι οι συνεταιρισμοί, με διάφορους τύπους οργάνωσης και με υψηλό ποσοστό αποτελεσματικότητας, καθώς έχουν τη μερίδα του λέοντος στις ροές των αγροτικών προϊόντων διεθνώς. Οι ίδιοι οι παραγωγοί γίνονται πρωταγωνιστές, τόσο στην παραγωγή, όσο και στη διάθεση των προϊόντων τους. Αναφέρομαι σε συνεταιρισμούς παραγωγών με καθαρά επιχειρηματικό προσανατολισμό. Πάρτε για παράδειγμα την περίπτωση της Friesland (γάλα ΝΟΥΝΟΥ). Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι η πλειοψηφία των μετοχών της πολυεθνικής εταιρείας, με παρουσία σε περισσότερες από 100 χώρες, παραμένει στα χέρια των 18.900 οργανωμένων αγελαδοτρόφων της Ολλανδίας, του Βελγίου και τη Γερμανίας, από το 1870 που ξεκίνησε, μέχρι και σήμερα.
Οι συνεταιρισμοί, ως μορφές οργάνωσης στην Ελλάδα έχουν επίσημα ιστορία 102 χρόνων, από την ίδρυσή τους από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ως σήμερα. Όμως, το κρατικοδιαιτο μοντέλο που ακολουθήσαμε στην Ελλάδα όχι μόνο δεν λειτούργησε παραγωγικά και αναπτυξιακά, αλλά χρεοκόπησε παταγωδώς, πολύ πριν από τη χρεοκοπία της χώρας. Οι κρατικοδίαιτοι συνεταιρισμοί έχουν πλέον τελειώσει και δεν μπορούν να υπάρξουν ξανά στο πλαίσιο της Ενωμένης Ευρώπης και της παγκόσμιας ανταγωνιστικής οικονομίας.
Μεταξύ άλλων, η έρευνά μας καταγράφει ότι το ελληνικό Δημόσιο συναλλασσόταν για δεκαετίες με συνεταιρισμούς-βιτρίνα. Μετά την υποχρεωτική (εκ των μνημονιακών υποχρεώσεων) δημιουργία του Εθνικού Μητρώου, από τους 6.700 ελληνικούς αγροτικούς συνεταιρισμούς απέμειναν λιγότεροι από το 10%, μέχρι στιγμής (περίπου 670). Οι υπόλοιποι, είτε δεν πληρούσαν τις απαραίτητες προϋποθέσεις, είτε ήταν πρακτικά εικονικοί και λειτουργούσαν ως μεταβιβάσεις κοινοτικών κονδυλίων ή δανείων της αγροτικής τράπεζας, χωρίς να δίνουν έμφαση ούτε στο σκέλος της παραγωγής των προϊόντων, ούτε στο σκέλος της εμπορίας τους. Τα χρέη του αγροτικού τομέα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, είναι 7 δισ. ευρώ, όσο δηλαδή το ποσό που εισφέρει ο αγροτικός τομέας στην ελληνική οικονομία. Από αυτά, τα μισά προέρχονται μόνο από τους συνεταιρισμούς, ενώ τα υπόλοιπα αφορούν σε χρέη στο δημόσιο, ασφαλιστικές εισφορές καθώς και στις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις, τα λεγόμενα πακέτα Χατζηγάκη και Κοντού, που ζητούνται επισήμως πίσω με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Στην Ελλάδα όμως ακόμα και σήμερα, όταν κάποιος ακούει για συνεταιρισμούς, το μυαλό του πάει στο κράτος και στην κομματικοποίηση.
Δεν ισχύει πια, αλλά έτσι ήταν η κατάσταση. Να υπενθυμίσουμε, ότι στην Ελλάδα συνολικά ψηφίστηκαν έξι νόμοι για τους συνεταιρισμούς, πέρασαν χιλιάδες τροπολογίες και δεκάδες χιλιάδες υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι για τον συγκεκριμένο τομέα, σε σημείο που η κατάσταση, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, άλλαζε σχεδόν δύο φορές κάθε μήνα (!). Όλη αυτή η ιστορία συνδέονταν με τη πελατειακή σχέση που υπήρχε με το κράτος και με την απορρόφηση των κοινοτικών επιδοτήσεων ως εισοδηματική και όχι ως παραγωγική ενίσχυση. Αυτό δεν οδήγησε μόνο τους αγρότες στο λάθος μοντέλο, καθώς δεν επένδυαν αυτά τα χρήματα σε παραγωγικές δραστηριότητες, αλλά και τους συνεταιρισμούς.
Το πιο τυπικό παράδειγμα είναι η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λάρισας, που κατέρρευσε απόλυτα και έκανε απίθανες «επενδύσεις», όπως σε σούπερ μάρκετ, του οποίου μόνο τα εγκαίνια και ο ανθοστολισμός στοίχισαν 200.000 ευρώ. Η κομματικοποίηση υπήρχε λόγω αυτής της οργανικής σχέσης με το κράτος. Ήταν θα λέγαμε ένα είδος συστήματος που περιγράφεται ως «ουροβόρος όφις», δηλαδή το φίδι που τρέφεται τρώγοντας την ουρά του. Ένα ενιαίο σύστημα στο οποίο κόμμα και κράτος αλληλοδιαπλέκονται με κοινή παράμετρο την πελατειακή βάση. Δεν υπήρχε καμιά πρόβλεψη, ώστε να μεγιστοποιηθεί η παραγωγική απόδοση των συνεταιρισμών, άρα και η μεγιστοποίηση κερδών για τους παραγωγούς που συμμετείχαν. Μάλιστα ο βασικός λόγος χρεοκοπίας ήταν φυσικά οι κλοπές, όσο και οι αχρείαστοι μαζικοί διορισμοί στις δομές των συνεταιρισμών, αλλά, κυρίως, το αρνητικό αρμπιτράζ στις τιμές. Ο συνεταιρισμός αγόραζε τα προϊόντα από τα μέλη του σε υψηλότερες τιμές από αυτές που τα διέθετε στην αγορά…Σε οποιαδήποτε επιχείρηση, αν συνέβαινε αυτό, θα είχε κλείσει. Όμως στην περίπτωση μας το κενό το κάλυπτε ο ευνοϊκός δανεισμός από την Αγροτική ή τα κρατικά (κοινοτικά) «πακέτα». Αυτά τα χρέη, μετά τις γνωστές κινητοποιήσεις διαγραφόταν, με κυβερνητική απόφαση…Αρκετοί συνεταιρισμοί στην Ελλάδα αντιστάθηκαν σε αυτή τη κατάσταση, όμως ήταν μειοψηφία σε σχέση με τη συνολική πραγματικότητα. Άρα πρέπει να πάμε στο καινούργιο και αυτό το καινούργιο ευτυχώς υπάρχει.
Τι μπορούμε να μάθουμε από τον τρόπο λειτουργίας των «νέου τύπου» συνεταιρισμών που αναπτύσσονται πάνω στα ερείπια των παλιών; Πόσο αισιόδοξος είστε μετά και την επαφή σας με νέους «επιχειρηματίες-συνεταιριστές»;
Έξι μήνες ήμουν στο πεδίο της έρευνας, επισκέφθηκα πολλούς συνεταιρισμούς και συνάντησα πολλούς αγρότες. Μπορώ να πω ότι ήταν μια από τις ωραιότερες εμπειρίες της ζωής μου. Ένοιωσα περηφάνια για αυτούς τους ανθρώπους και διαπίστωσα ένα νέο τύπο πατριωτισμού στα μέλη αυτών των πρότυπων συνεταιρισμών. Υπάρχει μια ριζική αλλαγή νοοτροπίας, μια «κάθετη» απόρριψη του κρατικοδίαιτου συνεταιριστικού μοντέλου και μια αναζήτηση νέων τρόπων παραγωγής και εμπορίας των αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. Αυτοί οι συνεταιριστές-επιχειρηματίες επιδιώκουν παντού ακραία διαφάνεια στις προμήθειες κάθε είδους, αλλά η επιλογή γίνεται πάντοτε μεταξύ ελληνικών εταιρειών, από τη συσκευασία μέχρι τη διανομή των προϊόντων τους. Έχουν απόλυτη συνείδηση ότι μόνο έτσι η Ελλάδα μπορεί να σηκωθεί όρθια και να πάμε όλοι μαζί μπροστά. Από τον Έβρο ως την Κρήτη διαπιστώνει κανείς ότι όλοι υπηρετούν έναν κοινό κανόνα, ένα κοινό πνεύμα.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτών των ανθρώπων και ποια τα ερεθίσματα τους;
Μιλάμε για την έννοια του πρωτοπόρου, του ανθρώπου που συγκρούεται με μια παράδοση, δημιουργεί ένα καινούργιο περιβάλλον και κυρίως έχει την αίσθηση ότι μπορεί να πετύχει πολλά περισσότερα. Όλοι αυτοί οι νέοι «επιχειρηματίες – συνεταιριστές», έχουν ταξιδέψει κυρίως στην Ευρώπη, έχουν επισκεφθεί πρότυπα σχήματα και στηρίζονται στην καινοτομία. Αναπτύσσουν τους συνεταιρισμούς βάσει «business plan» και επιδιώκουν τις συνέργειες. Για παράδειγμα, ο συνεταιρισμός ΘΕΣγάλα στη Λάρισα, συνδέεται οργανικά με τον δίδυμο συνεταιρισμό «ΘΕΣ γή» που παράγει ζωοτροφές με συμβολαιακή σχέση για τον «ΘΕΣ γάλα», ενώ υποστηρίζει και βοηθά έναν νέο επιχειρηματία, απόφοιτο των ΤΕΙ, στην προσπάθειά του να παράγει ζωοτροφές σε εναέριες, υδροπονικές, εν σειρά καλλιέργειες, και έχει σύμβαση με επιχειρηματία, απόφοιτο του Πολυτεχνείου, ο οποίος, συλλέγοντας τις σβουνιές από τις φάρμες του συνεταιρισμού, τροφοδοτεί την μονάδα παραγωγής ενέργειας που έχει δημιουργήσει, πουλώντας ρεύμα από μεθάνιο στη ΔΕΗ.
Πανεπιστημιακή μόρφωση και εξαγωγικός προσανατολισμός
Επίσης ορισμένοι από αυτούς τους νέου τύπου συνεταιρισμούς είναι 100% εξαγωγικοί και τα μέλη τους –εξ αποτελέσματος-νοιώθουν ισότιμοι αν όχι καλύτεροι παραγωγοί σε σχέση με αντίστοιχα σχήματα στο εξωτερικό. Στους συνεταιρισμούς αυτούς ηγούνται κυρίως νέοι άνθρωποι, 35 έως 45 ετών, που έχουν πανεπιστημιακή και τεχνολογική παιδεία. Είναι σε θέση να περάσουν στην εποχή της ψηφιακής γεωργίας, στις προδιαγραφές της γεωργίας ακριβείας και βρίσκονται σήμερα στην τεχνολογική πρωτοπορία της Ευρώπης, στον τομέα του ο καθένας.
Αυτό που μου έκανε ακόμη εντύπωση είναι ότι στον «πυρήνα» αυτών των εγχειρημάτων, βρίσκονται οι αγρότες που έχουν μεγάλες εκτάσεις γης ή οι κτηνοτρόφοι με μεγάλα κοπάδια. Βγήκαν αυτοί μπροστά, καθώς ένιωσαν την πίεση μιας ανταγωνιστικής αγοράς, που απαιτεί την ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας για να επιβιώσεις και να επιτύχεις. Με αυτό τον τρόπο έδρασαν ελκυστικά και για τους μικρότερους παραγωγούς, καθώς «εγγυήθηκαν» την ενίσχυση της διαπραγματευτικής τους δύναμης. Αυτά τα σχήματα πλέον στηρίζουν και μεγάλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, γιατί πιστεύουν στην ποιότητα των προϊόντων τους και στον επαγγελματισμό τους. Παράλληλα στην αλυσίδα αξίας, σημαντικό ρόλο παίζουν τα πανεπιστήμια και ΤΕΙ, που ενισχύουν την καινοτομία και βελτιώνουν την παραγωγή των Ελλήνων αγροτών. Η γνώση μεταφράζεται σε ποιότητα προϊόντος.
H μελέτη καταλογίζει «αδιαφορία» από την πλευρά του ελληνικού κράτους προς αυτά τα νέα σχήματα και επισημαίνει την έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού. Πώς το εννοείτε ακριβώς αυτό;
Το ελληνικό κράτος προσπαθεί με χαρακτηριστική υστέρηση να προσαρμοστεί στην νέα πραγματικότητα που πιέζει για συνεταιριστικές μορφές οργάνωσης. Ο Επίτροπος Γεωργίας Φιλ Χόγκαν έχει επισκεφθεί τουλάχιστον 4 φορές την Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια για να διευκολύνει τη δημιουργία ενώσεων παραγωγών, καθώς σήμερα μόνο το 14% της παραγωγής μας περνάει από συλλογικές μορφές διαχείρισης. Η κοινοτική γραμμή είναι υπέρ της ενίσχυσης των συνεταιρισμών, κάτι που πλέον σημαίνει μια εξολοκλήρου διαφορετική πολιτική για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της πρωτογενούς παραγωγής. Βασικό πρόβλημα σήμερα είναι επίσης η «μαύρη» οικονομία. Η συντριπτική πλειοψηφία της διακίνησης των αγροτικών προϊόντων γίνεται με βουλγάρικα, αλβανικά και τουρκικά τιμολόγια, όπως διαπιστώθηκε από την έρευνά μας. Η μαύρη διακίνηση της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής τσακίζει κάθε υγιή αγροτική επιχείρηση και το ελληνικό κράτος απέχει εκεί που πρέπει να δώσει το παρόν. Δηλαδή στην εύρυθμη λειτουργία των αγορών μέσω των θεσμών ελέγχου και εποπτείας. Ο νέος Έλληνας παραγωγός είτε ανεξάρτητα, είτε ως μέλος ενός συνεταιρισμού παράγει στην Ελλάδα, φορολογείται και συνεισφέρει στην ελληνική οικονομία, την ώρα που δίπλα του γιγαντώνεται χωρίς κανένα εμπόδιο μια παράλληλη «μαύρη» αγορά. Αν δεν υπάρχει παρουσία του κράτους, μέσω της εποπτείας και του ελέγχου, κινδυνεύει να «πνιγεί» αυτό το θαυμάσιο νέο εγχείρημα που εξαπλώνεται σε όλη την Ελλάδα. Να σας πω εδώ ότι το κεντρικό γνώρισμα των νέων υγιών συνεταιρισμών είναι ότι δεν θέλουν καμία σχέση με το κράτος. Απαιτούν από αυτό να κάνει τη δουλειά του, όχι παρεμβαίνοντας καθ’ οποιονδήποτε τρόπο στους συνεταιρισμούς, αλλά αίροντας τα εκατοντάδες μικρά και μεγάλα γραφειοκρατικά εμπόδια που εμποδίζουν και στραγγαλίζουν κάθε υγιή επιχειρηματική προσπάθεια. Δεν θέλουν καν νόμο περί συνεταιρισμών. Στην Ελλάδα δεν πάσχουμε από νόμους. Χρειαζόμαστε όμως το κατάλληλο περιβάλλον, που θα τονώσει την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία.
Ποιο θα λέγατε ότι είναι το πιο παράδοξο στοιχείο από όσα ανέδειξε η έρευνα σας;
Η χρεοκοπία της χώρας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ασφαλιστικό σύστημα και στην ανάγκη χρηματοδότησης του. Στην έρευνα το οποίο «άγριο» στοιχείο που προέκυψε είναι το εξής. Πήραμε τα επίσημα στοιχεία του ΕΦΚΑ στον οποίο έχει πλέον ενσωματωθεί ο ΟΓΑ. Στην αρχή νομίσαμε ότι έγινε λάθος, καθώς δεν πιστεύαμε στα μάτια μας. Οι γεννηθέντες το 1997 ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ, είναι πανελλαδικά 32 άτομα! Αυτοί οι 32 κατ’ επάγγελμα αγρότες, με τις εισφορές τους, θα κληθούν να χρηματοδοτήσουν ένα Ταμείο το οποίο συμπεριλαμβάνει με τον ένα ή άλλο τρόπο πάνω από 500.000 «δικαιούχους». Σήμερα η εκκαθάριση των στοιχείων έχει προχωρήσει. Κατά κύριο επάγγελμα αγρότης (ΚΕΑ) θεωρείται αυτός που, ποσοστό άνω του 50% του εισοδήματος του, προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας έχουν αναγνωριστεί 274.000 αγρότες (ΚΕΑ) στην Ελλάδα και είναι ανατριχιαστικό ότι αυτό το ποσοστό στην ασφάλιση δεν ανανεώνεται και δεν ανεβαίνει. Είναι απίστευτο.
Ποια είναι τα ευρύτερα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα στην Ελλάδα και γιατί δεν κάνουμε «πράξη» το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα, όπως το ορίσατε παραπάνω και το ανέδειξε η έρευνα;
Πρέπει να μεταβληθεί ριζικά και άμεσα η οργανωτική δομή της αγροτικής παραγωγής προς δύο κατευθύνσεις. Πρώτον, αν κάποιοι αγρότες δεν θέλουν να υπαχθούν σε ομάδες παραγωγών ή σε συνεταιρισμούς, πρέπει τουλάχιστον να προχωρήσουν σε επιχειρηματικά clusters, να αναπτύξουν δηλαδή τις απαραίτητες συνέργειες και συνεργασίες που απαιτούνται για να επιβιώσουν. Δεύτερον η Ελλάδα έχει ως βασικό γνώρισμα τον πολύ μικρό κλήρο, με την παραγωγή να είναι «κατακερματισμένη». Λόγω του μικρού κλήρου (μέσος όρος 34 στρέμματα ανά παραγωγό), μόνο με τη δημιουργία ισχυρών συνεταιρισμών με επιχειρηματικό πνεύμα και λογική ανταγωνιστικότητας μπορεί να επιτευχθεί υψηλή εθνική παραγωγή, έτσι ώστε να υποκατασταθούν οι εισαγωγές και να ενισχυθούν οι εξαγωγές. Η ΠΙΝΔΟΣ, έχει 500 μέλη και ελέγχει το 30% της συνολικής αγοράς πτηνοτροφικών προϊόντων στην Ελλάδα, με ετήσιο κύκλο εργασιών 200 εκατ. ευρώ. Μια «αντίστοιχη» για τα ευρωπαϊκά δεδομένα συνεταιριστική επιχείρηση, η Danish Agro, που ιδρύθηκε το 1901, έχει 12.000 αγρότες-μετόχους, απασχολεί 5.000 εργαζόμενους, έχει επεκτείνει την δραστηριότητα της σε 16 χώρες και σε έξι διαφορετικούς τομείς αγροτικής δραστηριότητας, και έχει ετήσιο κύκλο εργασιών 24.1 δισ. δανέζικες κορώνες, δηλαδή πάνω από 3,2 δισ. ευρώ. Κι αυτό σε μία χώρα με τον μισό πληθυσμό της Ελλάδας…
Όσο παραμένουμε λοιπόν στην ατομική παραγωγή, που είναι και πιο επιρρεπής στην «μαύρη» οικονομία και στο «εύκολο» κέρδος, δεν προχωρούμε μπροστά.
Τι απαντάτε σε όσους ισχυρίζονται ότι οι ποσοστώσεις της Ε.Ε. στην αγροτική παραγωγή «σκότωσαν» κάποια προϊόντα που παράγονται στη χώρα μας;
Είμαι κατηγορηματικά απέναντι τοποθετημένος σε αυτή τη διαρκή αναζήτηση «άλλοθι». Ένα απλό παράδειγμα είναι το λάδι μας, το οποίο τυποποιούμε στη χώρα μας μόνο σε ποσοστό 14% και κυρίως το διαθέτουμε χοντρικά, σαν «κάρβουνο» σε άλλες χώρες, κυρίως στην Ιταλία, η οποία το εκμεταλλεύεται και το πουλάει ως «διαμάντι» παγκοσμίως. Αυτό είναι δικό μας πρόβλημα. Τι σχέση έχουν οι ποσοστώσεις; Είναι θέμα κακής αντίληψης το πώς οργανώνουμε την παραγωγή μας και εκμεταλλευόμαστε τον πλούτο μας. Η Ελλάδα έχει μέση παραγωγή 190 ευρώ το στρέμμα, την ώρα που το Ισραήλ έχει μέση παραγωγή 1.200 ευρώ το στρέμμα. Αν καταφέρουμε να πιάσουμε αντίστοιχες επιδόσεις, δεν θα αλλάξει μόνο η αγροτική, αλλά και η εθνική οικονομία της Ελλάδας. Έχουμε όλες τις δυνατότητες να το κάνουμε, αλλά δεν το επιχειρούμε. Για να αλλάξουμε την Ελλάδα πρέπει πρώτα να αλλάξουμε εμείς.
Η διαΝΕΟσις είναι ένα think tank που πραγματοποιεί εξαιρετικά ενδιαφέρουσες και πρωτότυπες έρευνες. Τα αποτελέσματά των ερευνών – συχνά σοκαριστικά γιατί μιλούν πάντα με αριθμούς – πόσο πιστεύετε ότι εν τέλει επηρεάζουν τον κόσμο και τους φορείς;
Η διαΝΕΟσις έχει μια δύναμη στην αφετηρία της ως εγχείρημα, που οφείλεται στον τρόπο που ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος αντιλήφθηκε ένα μεγάλο κενό. Στην Ελλάδα έχουμε πληθώρα ερευνών και η κρίσιμη διαφορά που εντοπίστηκε από το συγκεκριμένο think tank είναι ότι δεν φτάνει απλά να κάνουμε θεωρητικές έρευνες, αλλά πρέπει να είναι και εφαρμοστικές. Δηλαδή δεν αρκεί μόνο να καταγράψεις τι συμβαίνει π.χ σε ένα τομέα, αλλά πρέπει να καταλήξεις σε άμεσες, συγκεκριμένες, εφαρμόσιμες, πρακτικές προτάσεις. Αυτό κάνει η διαΝΕΟσις και έτσι κατάφερε σε σύντομο χρονικό διάστημα να γίνει αποδεκτή τόσο εγχώρια, όσο και στο εξωτερικό, καθώς για παράδειγμα, ευρωπαικοί οργανισμοί αντλούν στοιχεία από μελέτες της Διανεοσις. . Το «κλειδί» είναι ότι στις έρευνες της διαΝΕΟσις υπάρχει μια κατεύθυνση σύνδεσης της έρευνας με την πράξη. Η έρευνα που «τρέξαμε» σε αυτή την περίπτωση είχε μια πολύ θετική αποδοχή και αίσθηση μου είναι από ότι μπορεί να οδηγήσει σε συγκεκριμένες αλλαγές, δράσεις και κατευθύνσεις.
Στο δεύτερο μέρος της συνέντευξης ο Πέτρος Ευθυμίου μιλάει για την Ελλάδα, την οικονομία, το πραγματικό διακύβευμα για την επόμενη μέρα της χώρας και για τη διεθνή συγκυρία. Αυτή την Πέμπτη στο FortuneGreece.com.
