Το πιο… καλαίσθητο κινεζικό «πλυντήριο»
Όταν η τέχνη γίνεται όχημα για το «ξέπλυμα βρώμικου» χρήματος και φοροδιαφυγής.
Δύο τινά συμβαίνουν: ή στην Κίνα άρχισαν ξαφνικά να γίνονται υπερβολικά φιλότεχνοι, ή κάτι «σάπιο» υπάρχει στη μαζική στροφή των made in China νεόπλουτων στην τέχνη. Το μόνο σίγουρο είναι ότι, κάτω από ένα «πέπλο» μυστηρίου, η σχετική αγορά έχει εκεί εκτοξευτεί στα 15 δισ. δολάρια ετησίως.
«Η επιτυχία κάθε σχήματος για το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος είναι η μυστικότητα, η έλλειψη αποδεικτικών, χειροπιαστών στοιχείων», επισημαίνει η Λίντα Άλμπερτσον, διευθύνων σύμβουλος της Ένωσης για την Έρευνα Εγκλημάτων στον χώρο της Τέχνης. «Κι έτσι μοιραία, η ούτως ή άλλως αδιαφανής αγορά έργων τέχνης εξελίσσεται σε ένα ιδανικό μέσο ακριβώς γι’ αυτό τον σκοπό», παρατηρεί, «ειδικά δε στην Κίνα».
Τα στοιχεία που καθιστούν τον «ασιατικό γίγαντα» ειδική περίπτωση συνοπτικά συνίστανται, αφενός στην υπερσυγκέντρωση πλούτου στα χέρια της νέας κινεζικής ελίτ, αφετέρου στους περιορισμούς που έκρινε καλό να θεσπίσει το Πεκίνο στη φυγή των κεφαλαίων στο εξωτερικό, θέτοντας ως ετήσιο όριο μόλις τα 50.000 δολάρια το «κεφάλι»!
Διαβάστε ακόμη: Η Κίνα αγοράζει μανιωδώς έργα τέχνης
Δια της πλαγίου, λοιπόν, οι Κινέζοι πολυεκατομμυριούχοι στρέφονται σε αυτόν ακριβώς τον κλάδο, σε αναζήτηση μίας διόδου «εξαγωγής» κεφαλαίων -νομίμως ή και παρανόμως αποκτηθέντων- κάτω από τη «μύτη» των αρχών και με φαινομενικά νομότυπο τρόπο.
Η καλύτερη αγορά ήταν και παραμένει αυτή της αλλοδαπής. Ρόλο-«κλειδί» επιτελούν οι κατά τόπους συνεργάτες, οι οποίοι κατά τη συνήθη τακτική τους «φουσκώνουν» την αξία ενός προς πώληση έργου τέχνης, στη συνέχεια κρατούν την ουχί ευκαταφρόνητη προμήθειά τους και φροντίζουν το υπόλοιπο πόσο να κατατίθεται σε μία ασφαλή off shore, σε λογαριασμό που συνδέεται «σκοτεινά» με τον επενδυτή-πελάτη.
Έτσι, όλα μπορούν να γίνουν νομότυπα, με χαρτιά και αποδείξεις -αν και οι αγοραπωλησίες των περισσότερων έργων τέχνης γίνεται συνήθως είτε τοις μετρητοίς, είτε ανωνύμως, είτε πάλι μέσα από ένα δαιδαλώδες δίκτυο εμβασμάτων. Όσο για την υπερτιμημένη κάθε φορά αξία;
Διαβάστε ακόμη: Το Κατάρ γίνεται «Μέκκα» της τέχνης
Οι μεγάλες διακυμάνσεις στην εκτίμηση ενός έργου τέχνης αφήνει τεράστια περιθώρια για «μαγειρέματα», παρατηρεί ο Στιβ Ντίκινσον, δικηγόρος στην κινεζική εταιρία Harris&Moure. «Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι κανείς δεν είναι πραγματικά σε θέση να την αμφισβητήσει. Ένα συγκεκριμένο κομμάτι μπορεί λοιπόν να εκτιμηθεί από 50 δολάρια έως 50.000.0000 δολάρια», επισημαίνει.
Κάπως έτσι εκτιμάται ότι μόνον μέσα στην διετία 2011-2012 «πέταξαν» 1,08 τρισ. δολάρια από την Κίνα, παρακάμπτοντας κρατικούς περιορισμούς και γραφειοκρατικές διαδικασίες! Όμως με αυτόν τον τρόπο «προκαλείται σοβαρό πρόβλημα στους πραγματικούς συλλέκτες έργων τέχνης», διαμαρτύρεται η Κάτι ντε Τίλι, διευθύντρια της γκαλερί 10 Chancery Lane στο Χονγκ Κονγκ. Το αποτέλεσμα, λέει είναι «να δημιουργείται τεράστια σύγχυση στους επενδυτές και ένας επικίνδυνος τζόγος με την αξία των ίδιων των έργων τέχνης».
