Η πολιτική άνοδος του Ουκρανού «Willy Wonka»
«Βίος και πολιτεία» του Πέτρο Ποροσένκο, επικρατέστερου υποψηφίου στις σημερινές προεδρικές εκλογές στην Ουκρανία.
Οπορτουνιστής ή οραματιστής; Το ερώτημα πλανάται γύρω από τον 48χρονο Πέτρο Ποροσένκο, 7o πλουσιότερο ολιγάρχη της Ουκρανίας, γνωστό στη χώρα του ως «o βασιλιάς της Σοκολάτας», ως «ο Ουκρανός Willy Wonka» στο εξωτερικό.
Εφόσον οι τελευταίες δημοσκοπήσεις επιβεβαιωθούν για τις σημερινές κρίσιμες προεδρικές εκλογές στη χώρα του, δεν αποκλείεται να ανακηρυχθεί απόψε -από τον α’ κιόλας γύρο- ύπατος πολιτειακός άρχοντας στη ρημαγμένη από τον ακήρυχτο εμφύλιο και την χρεοκοπία χώρα.
Μόλις τέσσερις μήνες πριν, αυτό φάνταζε απίθανο! Όταν φιλορώσοι και φιλοδυτικοί σφάζονταν κυριολεκτικά στο Κίεβο, το όνομά του ούτε καν «έπαιζε» στη λίστα των εθνοσωτήρων. Όμως, ο Ποροσένκο δεν είναι μία τυχαία φυσιογνωμία στη χώρα του. Πέραν από δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας, έχει να επιδείξει μία πλούσια πολιτική καριέρα, την οποία άρχισε το 1998 στο πλευρό του φιλορώσου τότε προέδρου Κούτσμα, αλλά στη συνέχεια την «εμπλούτισε» με «περάσματα» σχεδόν από όλο το πολιτικό φάσμα της Ουκρανίας: κεντρώα, αριστερά και δεξιά κόμματα, φιλοδυτικά και φιλορωσικά. Σήμερα, είναι ανεξάρτητος βουλευτής.
Κοντολογίς, είναι ο ολιγάρχης-πολιτικός του… λίγο απ’ όλα! Κάτι, που σήμερα αποδεικνύεται για τον ίδιο μεγάλο ηγετικό «ατού».
Ολιγάρχης «μπαλαντέρ»
Το 2000, ο Ποροσένκο υπήρξε εκ των συνιδρυτών του φιλορωσικού «Κόμματος των Περιφερειών», που στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές ανέδειξε τον -έκπτωτο σήμερα- Βίκτορ Γιανουκόβιτς (την αντικατάσταση του οποίου ο Ποροσένκο σήμερα διεκδικεί).
Tο 2001 μεταπήδησε με περισσή άνεση στο φιλοδυτικό «στρατόπεδο» του Βίκτορ Γιούσενκο και μετά την «Πορτοκαλί Επανάσταση» του 2004 -την οποία λέγεται ότι χρηματοδότησε αθρόα- διορίστηκε επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ασφάλειας και Αμύνης.
Εκείνη την περίοδο γνωρίστηκε «από την καλή και την κακή» με την τότε πρωθυπουργό, σήμερα βασική αντίπαλό του στις προεδρικές εκλογές και.. εσαεί «πριγκίπισσα του φυσικού αερίου», Γιούλια Τιμοσένκο.
Με αυτήν την έτερη ισχυρή «πασιονάρια»-ολιγάρχη της Ουκρανίας, ο Ποροσένκο αντάλλαξε δημόσια βαριές κατηγορίες για το ποιος από τους δύο ευνοήθηκε περισσότερο επιχειρηματικά από τις μετα-σοβιετικές ιδιωτικοποιήσεις και για το ποιος εξυπηρετούσε τα «σκοτεινότερα» οικονομικά συμφέροντα στη χώρα.
Η άγρια, δημόσια κόντρα τους οδήγησε τελικά σε ανασχηματισμό και τις καθαιρέσεις και των δυο. Ο Ποροσένκο «αποκαταστάθηκε» λίγο αργότερο στο υπουργείο Εξωτερικών. Όμως, οι πρόδηλες ηγετικές φιλοδοξίες του -και βασικά οι κατηγορίες ότι είχε στήσει έναν «βυζαντινού τύπου» δικό του εσωκυβερνητικό μηχανισμό- τον οδήγησαν σε μία lux πολιτική «εξορία» στην διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας της Ουκρανίας.
Μέχρι που το 2012 επανήλθε δριμύτερος στην πολιτική σκηνή, με μία ακόμη θεαματική «κολοτούμπα», περνώντας αυτή τη φορά και πάλι στο φιλορωσικό «στρατόπεδο», τα ηνία του οποίου κατείχε πια ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς.
Στο πλάι του, ο Ποροσένκο έγινε υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης και Εμπορίου. Αλλά οι δρόμοι τους χώρισαν -προφητικά για τον ολιγάρχη, όπως δείχνουν οι πρόσφατες καταιγιστικές εξελίξεις- στις βουλευτικές εκλογές του 2012.
Ο «βασιλιάς της σοκολάτας» κατέβηκε ως ανεξάρτητος υποψήφιος στην μονοεδρική περιφέρεια της Βινίτσια, όπου έχει την έδρα της η επιχειρηματική του αυτοκρατορίας. Και φυσικά εξελέγη πανηγυρικά, με… σοβιετικού τύπου ποσοστά, κοντά στο 70%. Έκτοτε, ακολούθησε μία φαινομενικά αυτόνομη πολιτική πορεία.
Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα;
Στο μεσοδιάστημα, οι επιχειρηματικές δραστηριότητές του «αυγάτισαν», ξεπερνώντας σε καθαρή αξία τα 1,3 δισ. δολάρια! Η σοκολατοποιία του, η Roshen, έγινε η μεγαλύτερη στη Ουκρανία και επεκτάθηκε σε μονάδες στη Λιθουανία, στην Ουγγαρία και -μέχρι πρότινος- στη γειτονική Ρωσία…
Στο μεσοδιάστημα, ο Ποροσένκο άνοιξε και μία μονάδα κατασκευής εξαρτημάτων αυτοκινήτων και λεωφορείων, ένα ναυπηγείο στην (de facto ρωσική πια) Κριμαία, καθώς και το κανάλι Kanal 5, με το οποίο στήριξε ενεργά τη φιλοδυτική εξέγερση στο Κίεβο, στα τέλη του 2013.
Η πρώτη του πάντως απόπειρα για μία δημόσια εμφάνιση στην εξεγερμένη τότε πλατεία Μεϊντάν κατέληξε στην άτακτη φυγή του, υπό τις έντονες αποδοκιμασίες των νεοναζί, που φώναζαν: «Στα τσακίδια, εβραϊκό σκουπίδι»!
Προ ημερών, με ένα 30λεπτο φιλμ υπό τον τίτλο «Σοκολατένιος Λαγός», το ρωσικό κανάλι NTW εκτόξευσε εναντίον του Ποροσένκο βαριές -πλην αναπόδεικτες- κατηγορίες ότι χρηματοδότησε μισθοφόρους για να πυροβολήσουν στο ψαχνό διαδηλωτές στο Μεϊντάν. Ότι απέκτησε τον πλούτο του με παράνομες μεθόδους. Ακόμη κι ότι οι σοκολάτες του περιέχουν καρκινογόνο βενζοπυρένιο!
Κάτι που δεν φάνηκε πάντως να πτοεί την ίδια τη Γιούλια Τιμοσένκο να τους κάνει γκρίζα διαφήμιση. «Εγώ κι η οικογένειά μου αγοράζουμε και τρώμε σοκολάτες Roshen», είπε τις προάλλες μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες! «Όμως αυτοί που θα ψηφίσουν είναι οι Ουκρανοί και όχι οι πολιτικοί με τις συμφωνίες τους», έριξε την «μπηχτή» της…
Πολιτικές συμφωνίες «κάτω από τραπέζι»
Προφανώς η Γιούλια με τα “χρυσά” μαλλιά -που προεκλογικά προέβη σε μπόλικες καταγγελίες κατά του Ποροσένκο, εσχάτως όμως σώπασε και τώρα φημολογείται ότι μπορεί να διοριστεί νέα πρωθυπουργός της Ουκρανίας- αναφερόταν στις φήμες ότι ο «βασιλιάς της σοκολάτας» εξαγοράζει έναν έναν τους πολιτικούς αντιπάλους του.
Πρώτος σε αυτή τη λίστα φέρεται να είναι ο Βιτάλι Κλιτσκό: ο γερμανοτραφής πρώην πυγμάχος, ηγέτης της φιλοδυτικής επανάστασης στο Μεϊντάν και μέχρι πρότινος επίδοξος προεδρικός υποψήφιος, ο οποίος αποσύρθηκε αίφνις από την κούρσα της ουκρανικής προεδρίας, κάλεσε τους οπαδούς του να ρίξουν «δαγκωτό» στον Ποροσένκο και τώρα αρκείται στη διεκδίκηση της δημαρχίας του Κιέβου.
Αυτή η συμφωνία συνεργασίας -όπως αποκάλυψαν πρόσφατα αυστριακές εφημερίδες- έκλεισε ουσιαστικά τον περασμένο Μάρτη, στη Βιέννη. Η τοποθεσία δεν επελέγη τυχαία. Το deal -βλέπετε- λέγεται ότι «σφράγισε» με τη μεσολάβηση του Ντμίτρο Φίρτας και του Σεγκέι Λιοβότσκιν.
Ο μεν Φιρτάς είναι ολιγάρχης και 14ος πλουσιότερος Ουκρανός. Διατηρεί στενούς δεσμούς με το Κρεμλίνο. Όμως εδώ και τρεις μήνες βρίσκεται «εγκλωβισμένος» στην αυστριακή πρωτεύουσα, μετά τη σύλληψή του (βάσει εντάλματος του αμερικανικού FBI, επισήμως για διαφθορά) και την μετέπειτα, υπό όρους προσωρινή αποφυλάκισή του, με την καταβολή της εγγύησης-μαμούθ 125 εκατ. ευρώ. Ο δε Λιοβότσκιν ήταν μέχρι πρότινος ο επιτελάρχης του Ουκρανού έκπτωτου προέδρου Γιανουκόβιτς, ο οποίος «φιλοξενείται» σήμερα στα εδάφη της Ρωσίας.
Σε αυτή τη συνάντηση -που δεν έχει επίσημα επιβεβαιωθεί από τις αρχές της Αυστρίας- φαίνεται ότι αποφασίστηκαν πολλά για το μέλλον της Ουκρανίας. Όχι μόνον το επιχειρηματικό, όπως απλοϊκά έγραψε μερίδα του διεθνούς Τύπου, αλλά και το πολιτικό-διπλωματικό. Και η μακροημέρευσή της μάλλον «μαρτυρεί» ότι δεν έγινε αποκλειστικά και μόνον με την… παραίνεση του Κρεμλίνου.
Στις αρχές Μαϊου, ο Ποροσένκο έκανε μάλιστα ένα ταξίδι-αστραπή στο Βερολίνο, για μία άτυπη συνάντηση με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Μέρκελ. Με το πέρας της, δεν έγιναν κοινές δηλώσεις. Ωστόσο ο Ποροσένκο φρόντισε -μαζί με τις απαραίτητες εθνικοπατριωτικές «κορώνες»- να δηλώσει ανοιχτός σε έναν μετεκλογικό διάλογο με οποιονδήποτε, για οποιαδήποτε μελλοντική κρατική δομή της Ουκρανίας.
Στις ημέρες που έκτοτε μεσολάβησαν, «σκαρφάλωνε» ολοένα και πιο πολύ στις δημοσκοπήσεις. Στις δημόσιες τοποθετήσεις του, απέρριψε εμφατικά κάθε ενδεχόμενο δημοψηφίσματος για την ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ. Κι εκτίμησε ότι η ευρωπαϊκή της ενσωμάτωση δεν μπορεί να ολοκληρωθεί πριν από το 2025…
Σήμερα, διακηρύττει ότι θα εφαρμόσει το επιχειρηματικό μοντέλο του σε εθνικό επίπεδο για να βγάλει την χώρα του από την αστάθεια και την οικονομική μιζέρια, αποσιωπώντας βέβαια το γεγονός ότι η Ουκρανία είναι πια “δέσμια” του ΔΝΤ κι ενός σκληρότατου μνημονίου.
Για να δώσει μάλιστα το καλό παράδειγμα, ο Ποροσένκο έχει δεσμευτεί ότι, αμέσως μετά την εκλογή του, θα πουλήσει όλη την περιουσία του. Κι επιμένει ότι, υπό την προεδρία του, το ενιαίο ουκρανικό κράτος θα γίνει τόσο αξιοζήλευτο, ώστε οι κάτοικοι της Κριμαίας θα θέλουν πια από μόνοι τους να ξαναενωθούν με την υπόλοιπη χώρα!
Συμπέρασμα
Στα 23 χρονια της ανεξαρτησίας της, η Ουκρανία ουδέποτε υπήρξε μία πραγματικά ανεξάρτητη χώρα. Αντιθέτως, βρισκόταν πάντα σε έναν γεωπολιτικό “Προκρούστη”. «Τώρα ο ουκρανικός λαός ονειρεύεται ένα happy end, λες και είναι σε χολυγουντιανή ταινία», σχολιάζει καυστικά στο CNN ο πολιτικός αναλυτής Ίγκορ Ποπόφ.
«Ονειρεύονται ότι από αύριο κιόλας, αμέσως μετά το κλείσιμο της κάλπης, τα όπλα θα σιγήσουν, το ουκρανικό νόμισμα θα επανέλθει σε μία φυσιολογική συναλλαγματική ισοτιμία και ότι όλα τα προβλήματα θα λυθούν ως δια μαγείας».
«Όμως αυτό δεν πρόκειται να γίνει. Κανείς δεν μπορεί να λύσει άμεσα τα εθνικά προβλήματα», καταλήγει. «Παρ’ όλα αυτά, εάν συγκρίνει κανείς τον Ποροσένκο με τους υπόλοιπους πολιτικούς αυτής της χώρας, τότε μάλλον θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτός είναι που έχει τελικά τις περισσότερες πιθανότητες να κρατήσει την Ουκρανία ενωμένη»…
Διαβάστε περισσότερα:
Κρίσιμες εκλογές στην Ουκρανία στη σκιά της βίας
Η Γιούλια, ο «βασιλιάς της σοκολάτας» και ο Ουκρανός Darth Vader!
