Πολιτικο-οικονομικό μπάχαλο α λα γαλλικά

Τι γίνεται όταν κάποιος επιχειρεί ανεπιτυχώς να είναι δημοσιονομικά πειθαρχημένος -κατά την σκληρή θεώρηση του Βερολίνου- και παράλληλα προσπαθεί να φιμώσει κάθε λογική φωνή αντίδρασης στους κόλπους της κλυδωνιζόμενης κεντροαριστερής κυβέρνησής του; Κατά την άποψη του Γάλλου προέδρου Ολάντ, η απάντηση είναι απλή, αν και πανικόβλητη: ανασχηματισμός!

Ήδη ο μεταρρυθμιστής πρωθυπουργός της Γαλλίας, Μανουέλ Βαλς υπέβαλε το πρωί στο Ελιζέ την παραίτηση σύσσωμης της κυβέρνησής του. Σύμφωνα με το προεδρικό γραφείο, θα ανακοινώσει αύριο τη νέα σύνθεσή της, αυτή τη φορά βάσει του «προσανατολισμού που ο ίδιος (ο πρόεδρος) έχει προσδιορίσει για τη χώρα»…

Για δεύτερη λοιπόν φορά μέσα σε έξι μήνες, το Ελιζέ ξαναμοιράζει την «τράπουλα» των υπουργείων, αφήνοντας τώρα εκτός τα «μπαλαντέρ» της αριστερής πτέρυγας των Σοσιαλιστών. Αυτών, που κατά τη λογική Ολάντ θα λειτουργούσαν ως «χρυσό χάπι» για την κοινωνική… κατάπωση της σκληρής λιτότητας, αλλά τελικά κατέληξαν να κάνουν ενδοκυβερνητικό αντάρτικο, κηρύσσοντας ταυτόχρονα «ανένδοτο» και κατά της Μέρκελ.

Ενδοκυβερνητικό αντάρτικο
Πρωτεργάτης τους, ο ίδιος ο υπουργός Οικονομίας, Αρνό Μοντεμπούρ, κεντροαριστερός και θιασώτης ενός νέου «πατριωτικού προστατευτισμού». Το Σάββατο, σε μία συνέντευξη-«ποταμό» στην έγκριτη Le Monde, τα είπε έξω από τα δόντια. «Πρέπει να υψώσουμε τον τόνο. Η Γερμανία έχει πιαστεί στην παγίδα της πολιτικής λιτότητας που έχει επιβάλει σε όλη την Ευρώπη. Κι όταν λέω Γερμανία», τόνισε, «μιλώ για τη γερμανική δεξιά που υποστηρίζει την Άνγκελα Μέρκελ».

«Η Γαλλία δεν έχει την τάση να ευθυγραμμίζεται με τα ιδεολογικά αξιώματα της γερμανικής δεξιάς. Δεν μπορώ παρά να ευχαριστήσω τον Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, τον σοσιαλιστή ομόλογό μου επί της Οικονομίας, ο οποίος σπρώχνει προς την ίδια κατεύθυνση μ’ εμάς», ξεσπάθωσε.

«Όμως η Γαλλία δεν μπορεί πλέον να άγεται και να φέρεται»! (διαβάστε αναλυτικά τη συνέντευξη του εδώ).

«Οι πολιτικές μείωσης των ελλειμμάτων (. . .) είναι ένας οικονομικός παραλογισμός καθώς, αφού καταπνίγουν την ανάπτυξη, δεν επιτυγχάνουν τους ίδιους τους στόχους τους, εξαιτίας της μείωσης της δραστηριότητας», επέμεινε σήμερα ο Μοντεμπούρ σε σύντομες δηλώσεις που έκανε στο υπουργείο του. «Το απόγευμα πληροφόρησα τον πρωθυπουργό ότι, εάν θεωρεί ότι έσφαλλα, εάν πιστεύει ότι οι πεποιθήσεις μου αντίκεινται στην κατεύθυνση της κυβέρνησης της οποίας ηγείται, τότε σε αυτή την περίπτωση θεωρώ απαραίτητο να με αφήσει να φύγω», είπε ο ίδιος. Από την πολιτική έκρηξη του Γάλλου (πρώην) υπουργού Οικονομίας δεν γλύτωσε ούτε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπου κατά τη θεώρησή του «σήμερα δυστυχώς υπερεκπροσωπούνται οι ιέρακες του πληθωρισμού, οι οποίοι πολεμούν τον πληθωρισμό όταν αυτός εξαφανίζεται, ξεχνώντας να πολεμήσουν το ουσιαστικό, τη μαζική ανεργία». Εν προκειμένω, δεν αναφέρθηκε ονομαστικά στη Γερμανία, αλλά ήταν κάτι παραπάνω από σαφείς οι βολές του για την πατρωνία του Βερολίνου.

Για τον Ολάντ, οι δηλώσεις αυτές ήταν μαχαιριά όχι στην πλάτη, αλλά στην καρδιά, την ώρα που οι νέες εκκλήσεις του για επαναπροσανατολισμό των ευρωπαϊκών πολιτικών υπέρ της ανάπτυξης και της απασχόλησης αντιμετωπίζονται με ψυχρό σνομπισμό από το Βερολίνο. Παρ’ όλα αυτά, σχεδόν δουλικά -κι ενώ η εθνική οικονομία πηγαίνει κατά διαόλου- ο αρχηγός του γαλλικού κράτους διεμήνυσε πως δεν επιθυμεί «αντιπαράθεση» με τη Μέρκελ. Φυσικό κι επόμενο λοιπόν που στα ροδαλά προεδρικά μάγουλα του Σοσιαλιστική Ολάντ άρχισαν να σκάνε το ένα μετά το άλλο τα ενδοκυβερνητικά πολιτικά «χαστούκια». Γιατί μετά τον Μποντεμπούρ, σειρά πήραν κι άλλοι. Στην Le Parisien, ο υπουργός Παιδείας, Μπενουά Αμόν, επέκρινε δριμύτατα την πολιτική λιτότητας του Παρισιού, καλώντας το Ελιζέ να υιοθετήσει πολιτικές που θα τονώσουν την κατανάλωση των νοικοκυριών.

«Δεν μπορείς να πουλήσεις τίποτε στους Γάλλους, αν δεν έχουν αρκετό εισόδημα», είπε τονίζοντας το αυτονόητο. «Η κυρία Μέρκελ δεν μπορεί πλέον να είναι αυτή που καθορίζει την πορεία της Ευρώπης».

Στον χορό μπήκε γρήγορα και ο υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν. «Η ευρωζώνη βρίσκεται σε κίνδυνο να κολλήσει σ’ ένα φαύλο κύκλο ασθενούς ή αρνητικής ανάπτυξης», , δήλωσε στην ιταλική εφημερίδα La Repubblica. «Πρέπει οπωσδήποτε να επιβραδύνουμε το ρυθμό της μείωσης των ελλειμμάτων»…

Η κεντρική πολιτική σκηνή καταρρέει μαζί με την οικονομία
Διαψεύδοντας οικτρά τις επίσημες εξαγγελίες και προβλέψεις του Παρισιού, η γαλλική οικονομία λίμνασε στο πρώτο τρίμηνο του έτους σε στασιμότητα, με ένα ολοστρόγγυλο μηδέν για ρυθμό ανάπτυξης. Το δεύτερο τρίμηνο ήταν μία από τα ίδια. Οι στόχοι για ανάπτυξη 1% μέσα στο έτος πηγαίνουν μοιραία στα «βράχια».

Την ίδια κατεύθυνση έχει και ο στόχος μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 3,8% για φέτος (πάνω από το 3% των κριτηρίων του Μάαστριχτ), μετά από δύο συνεχείς αρνήσεις των Βρυξελλών για παράταση της διορίας, αλλά και την αυστηρή προειδοποίηση της Κομισιόν, τον Μάρτιο, για «τη λήψη αποφασιστικών μέτρων» από το Παρίσι.

Παρά όμως την πολιτική δραστικών περικοπών σε φόρους για επιχειρήσεις κυρίως και λιγότερο για τα νοικοκυριά (συνολικά 40 δισ. ευρώ) και σε κρατικές δαπάνες (50 δισ. ευρώ, κοντά στο 2.5% του ΑΕΠ) μέσα στην επόμενη διετία, η ανεργία συνεχίζει να καλπάζει… αγέρωχη με ρυθμό πάνω από το 10%, κοντά σε ιστορικό υψηλό.

«Δεν γίνονται επενδύσεις, ούτε προσλήψεις», διαπίστωνε προ ημερών στη δεξιά εφημερίδα Le Figaro ο Πιέρ Γκατάζ, επικεφαλής της Medef, της μεγαλύτερης ένωσης εργοδοτών στη Γαλλία. «Η οικονομική κατάσταση είναι καταστροφική. Και η ανάπτυξη δεν έχει έλθει»…

Το αδιέξοδο επεκτείνεται πια και στο πολιτικό πεδίο. Στους κυβερνώντες Σοσιαλιστές, η δεξιόστροφη στροφή της πολιτικής του Ελιζέ -με την εξόφθαλμη ευνόηση των επιχειρήσεις και του κεφαλαίου, που προς το παρόν δεν ανταποκρίνονται στις εθνικές προκλήσεις- έχει αποξενώσει την αριστερή πτέρυγα του κόμματος, απειλώντας με οριστικό ρήγμα.

Στη δεξιά αξιωματική αντιπολίτευση, που βυθίζεται στα σκάνδαλα διαφθοράς και στις ηγεμονικές εσωκομματικές έριδες, η τελευταία κυβερνητική αναταραχή ήταν -κατά τη γνώμη στελεχών της- ένα τέλειο «ξεκάρφωμα» για την πολιτική της ανυπαρξία.

«Μα ποιος τέλος πάντων κυβερνά; Το ζεύγος του Μανουέλ Βαλς και του Φρανσουά Ολάντ, ή μήπως το δίδυμο των Μοντεμπούρ και Αμόν; Ποιος χαράσσει την οικονομική πολιτική της Γαλλίας;» διερωτήθη τάχα μου ο Μπρουνό Λε Μερ, εξέχων στέλεχος του UMP, το οποίο παραπαίει. Για την ταμπακιέρα, βέβαια, δεν ανέφερε κουβέντα!

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο ηγέτης του -σχεδόν ξεγραμμένου από τον πολιτικό «χάρτη»- κεντρώου κόμματος MoDem, αρκούμενος στα προφανή. Ζούμε «εδώ και πολύ καιρό μια κατάσταση πρωτοφανούς αποσύνθεσης και εσωτερικής αποδιοργάνωσης της κυβέρνησης», απεφάνθη ο Φρανσουά Μπαϊρού. Όμως, για τη Γαλλία, η κρίση πια είναι πολλαπλή, κι εκτός από οικονομικο-πολιτική, αγγίζει πια και τους θεσμούς της χώρας…

Αγγίζει πια την «καρδιά» της Πέμπτης Δημοκρατίας και το προεδρικό σύστημα διακυβέρνησής της.

«Όλοι οι διάδοχοι του στρατηγού Ντε Γκολ πασχίζουν να αναπληρώσουν αυτή τη θέση», έγραφαν προ ημερών οι Financial Times, «κι όχι τυχαία: ηγήθηκαν και ηγούνται μίας Γαλλίας που έχει μικρότερη ελευθερία κινήσεων στο διεθνές πεδίο, είναι οικονομικά πιο ασταθής και πλέον θέλει να ερευνά τις επαγγελματικές και προσωπικές ζωές των προέδρων της».

Η εβδομαδιαία εφημερίδα Le Point το διετύπωσε πιο γλαφυρά. «Η Γαλλία βρίσκεται σήμερα σε μία προ επανάστασης περίοδο, όπου όλα μοιάζουν πιθανά», έγραφε σε κύριο άρθρο της από τον περασμένο Ιούνιο.

Η Λεπέν καιροφυλαχτεί
Προς το παρόν, το πιο πιθανό σενάριο -έτσι όπως πάνε τα πράγματα- είναι η ηγέτιδα της ακροδεξιάς, Μαρίν Λεπέν, να κεφαλαιοποιήσει κι άλλο τη λαϊκή δυσαρέσκεια από την κρίση και να εξευτελίσει τους αντιπάλους της στις προεδρικές εκλογές του 2017.

Το είπε ξεκάθαρα και ο Μοντεμπούρ. «Δύο βασικά προβλήματα έχουμε σήμερα: την ευρωπαϊκή δημοσιονομική πολιτική, με τη συσσώρευση σχεδίων λιτότητας σε όλες τις χώρες της Ένωσης, και τη νομισματική πολιτική, η οποία είναι υπερβολικά κλειστή. Τα διδάγματα της δεκαετίας του 1930 θα πρέπει να μας κάνουν να καταλάβουμε ότι η ανεργία είναι αυτή που προκαλεί σκλήρυνση και μια άνοδο των άκρων στις ευρωπαϊκές κοινωνίες».

Στο καλύτερο σενάριο, γράφουν oi FT, την άνοδο της Λεπέν στην γαλλική προεδρία δεν αποκλείεται να την προλάβουν οι εξελίξεις και οι Γάλλοι νομοθέτες, ξαναγράφοντας το σύνταγμα και εγκαθιδρύοντας «ένα πιο δημοκρατικό, διαφανές κοινοβουλευτικό σύστημα στη χώρα».

Προς το παρόν, οι ηγέτες της συνεχίζουν να κατρακυλούν -εκτός από τον δημοσιονομικό- και στον δημοσκοπικό γκρεμό. Σύμφωνα με την Ifop, η δημοτικότητα του πρωθυπουργού Βαλς έχει πέσει στο 36% και του προέδρου Ολάντ στο 17%, το χαμηλότερο ιστορικά σημείο!

Κατά τα λοιπά η Μέρκελ -που απολαμβάνει υψηλής δημοτικότητας στη χώρα της, ως επιβράβευση για τα σχέδια… κινεζοποίησης της υπόλοιπης Ευρώπης- υπεραμύνθηκε και πάλι σήμερα της πολιτικής σκληρής λιτότητας, έχοντας στο πλευρό της έναν ηγέτη της προβληματικής και καταχρεωμένης περιφέρειας του ευρώ: τον Ισπανό δεξιό πρωθυπουργό Ραχόι.

Διαβάστε ακόμη: 

Τα «απόνερα» των δηλώσεων Ντράγκι για το μέλλον της Ευρωζώνης

Νομπελίστες προς Μέρκελ: «Άνγκελα σύνελθε»!

Με την «ευλογία» της Μέρκελ ο επόμενος πρόεδρος του Eurogroup