Πως καταστράφηκε η Κύπρος σε 40 μέρες

Εκτενής αναφορά στο προσχέδιο της έκθεσης της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου για την οικονομική καταστροφή της Κύπρου ,που δόθηκε χθες στα κόμματα για να υποβάλουν τις εισηγήσεις τους εν όψει της σύνταξης του τελικού κειμένου, γίνεται στις σημερινές εκδόσεις των κυπριακών εφημερίδων. Τα δημοσιεύματα τονίζουν τα χαριστικά δάνεια ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, που παραχωρήθηκαν κυρίως από την πρώην Λαϊκή Τράπεζα, χωρίς να αναφέρονται όμως ονόματα, δεδομένου ότι δεν έχει αποφασισθεί ακόμη αν και ποιων τα ονόματα θα αποκαλυφθούν. Μια από αυτές τις περιπτώσεις, αφορά σε διαγραφή δανείου της εταιρείας Delta, θυγατρικής του ομίλου Μαρφίν, ύψους 29 εκατ. ευρώ. Με βάση έγγραφο που κατέθεσε στην επιτροπή ο κ. Συλλούρης, η προνομιακή μεταχείριση δανείων αφορά σε ονόματα που καταλαμβάνουν 7 σελίδες, ενώ άλλες 11 σελίδες καταλαμβάνουν τα ονόματα αυτών που έλαβαν δάνεια με χαμηλά επιτόκια.

Η ενέργεια που έφερε πιο γρήγορα την καταστροφή
Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύει από το προσχέδιο της έκθεσης, η εφημερίδα «Σημερινή», η Κύπρος οδηγήθηκε στην οικονομική καταστροφή μέσα σε 40 μέρες, από τις 23 Μαΐου 2012 μέχρι και τις 3 Ιουλίου 2012, όταν η Λαϊκή Τράπεζα άντλησε 6,2 δισ. ευρώ ως έκτακτη βοήθεια ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ELA), ενέργεια η οποία αποδίδεται σε «κάκιστους κι εγκληματικούς χειρισμούς των τότε αρμοδίων».

Ντάισελμπλουμ: «Είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε την Κύπρο»

Η άντληση αυτή, σημειώνεται, συνέβαλε τα μέγιστα στην κατάρρευση της οικονομίας. Ευθύνες γι’ αυτό επιρρίπτονται, διαχρονικά, στους δύο διοικητές της Κεντρικής, Αθανάσιο Ορφανίδη (παρά το ότι είχε φύγει στο τέλος Απριλίου από την Κεντρική) και Πανίκο Δημητριάδη, στον τότε υπουργό Οικονομικών Βάσο Σιαρλή και στο τότε συμβούλιο της τράπεζας, υπό τον Μιχάλη Σαρρή. Διαχρονικές ευθύνες επιρρίπτονται και στην προηγούμενη διοίκηση της Λαϊκής υπό τους Ανδρέα Βγενόπουλο και Ευθύμιο Μπουλούτα, που φρόντιζαν να ξεφορτώνουν τα δάνεια της θυγατρικής Λαϊκής στην Ελλάδα, φορτώνοντάς τα στη μητρική Λαϊκή στην Κύπρο.

Ευθύνες δεν επιρρίπτονται μόνο στην κυβέρνηση Χριστόφια αλλά και στη νυν, του Νίκου Αναστασιάδη, η οποία κατηγορείται ότι ενεργώντας σπασμωδικά, υπό την πρωτοφανή όμως πίεση των περιστάσεων που επικρατούσαν τις ημέρες που ακολούθησαν το κούρεμα και με διαπραγματευτική δύναμη στο κατώτατο δυνατό σημείο, προχώρησε σε πώληση των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα, για μόλις 450 εκατ., μια πράξη που δεν έπρεπε να γίνει ή τουλάχιστον όχι με τον τρόπο που έγινε.

Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι διαχρονικά η διοίκηση της Λαϊκής φόρτωνε την τράπεζα στην Κύπρο διατραπεζικό χρέος, ξεφορτώνοντάς το από τη Λαϊκή στην Ελλάδα. «Η διοίκηση της Λαϊκής και τα στελέχη της με μεθοδευμένο και εγκληματικό τρόπο, παρέσυραν την τράπεζα και ταυτόχρονα την κυπριακή οικονομία σε κατάρρευση» αναφέρεται στην έκθεση… Η όλη στάση των αρμοδίων και της διοίκησης της Λαϊκής εμπεριέχει μεθοδευμένη σκοπιμότητα σε βάρος του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Κύπρου, την ίδια ώρα που προστατεύονταν οι χρηματοοικονομικές ισορροπίες του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Ελλάδα. Ανάμεσα σε άλλα τίθεται το ερώτημα για ποιον λόγο η έγκαιρη διάλυση της Λαϊκής δεν αποτέλεσε ποτέ επιλογή μεταξύ των λύσεων που εξετάστηκαν».

Ανεξέλεγκτη άντληση ρευστότητας
Όπως τονίζεται, η άντληση ELA έγινε ανεξέλεγκτα και χωρίς να υπολογισθούν οι ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες για την κυπριακή οικονομία. Οι αποφάσεις για άντληση ELA από τη Λαϊκή πάρθηκαν χωρίς να ληφθεί υπόψη από τους αρμοδίους ότι μια και μόνη τράπεζα θα προέβαινε σε υπερδανεισμό από τον ELA, άκρως δυσανάλογου ύψους, σε σχέση με το ΑΕΠ ολόκληρης της Κύπρου. Ο ELA της Λαϊκής, στις 28 Μαρτίου 2013, έφτασε τα 9,1 δισ. σε σχέση με τα 17 δισ. που ήταν το ΑΕΠ της χώρας.
Διαπιστώνεται επίσης «αδράνεια και έλλειψη υπευθυνότητας των κρατικών αρμοδίων που δεν ενήργησαν έγκαιρα, δηλαδή αμέσως μετά το κούρεμα του ελληνικού χρέους, για να εντάξουν τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας εφόσον η Κυβέρνηση ευθύς εξαρχής δεν μπορούσε να στηρίξει ή να ανακεφαλαιοποιήσει τη Λαϊκή».

Αξιοσημείωτο αλλά και άξιον απορίας χαρακτηρίζει η Επιτροπή το γεγονός ότι μέσα σε διάστημα 40 ημερών (από τις 23/5/2012 μέχρι τις 3/7/2012) το ποσόν του ELA της Λαϊκής αυξήθηκε κατά 6,2 δισεκατομμύρια. Με βάση και μόνον αυτό, η Επιτροπή εξάγει το συμπέρασμα ότι «η κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και η οικονομική καταστροφή της Κύπρου συντελέστηκε λόγω των κάκιστων αλλά και εγκληματικών χειρισμών των αρμοδίων μέσα σε 40 ημέρες».

Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι σημαντικός παράγοντας για τον αυξημένο ELA ήταν η μεγάλη αύξηση παραχώρησης δανείων από τη Λαϊκή στην Ελλάδα, δάνεια τα οποία κάλυπτε με τα κεφάλαιά της η Λαϊκή στην Κύπρο. «Η Επιτροπή», τονίζεται στο πόρισμα, «κρίνει ότι χρήζει περαιτέρω διερεύνησης ποιος και υπό ποιες προϋποθέσεις και κριτήρια ενέκρινε την άντληση ELA, ειδικά μετά τον Ιούλιο του 2012, όταν η Λαϊκή έγινε κρατική, πώς τα δισεκατομμύρια αυτά κατέληγαν στην Ελλάδα και ποιοι τα έπαιρναν».

ΕΛΣΤΑΤ: Οι μισθοί πέφτουν μόνο σε Ελλάδα και Κύπρο

Ποιοι ευθύνονται
ο πόρισμα καταλογίζει ευθύνες για την κατάσταση στη Λαϊκή τόσο στον νυν όσο και στον τέως διοικητή της ΚΤ, οι οποίοι όφειλαν να γνωρίζουν ότι η παροχή ELA στη Λαϊκή εμπεριείχε σοβαρούς κινδύνους τόσο για την τράπεζα όσο και για ολόκληρη την οικονομία της Κύπρου. Επειδή, δε, η ΚΤ είναι αυτή που ζητά από την ΕΚΤ τον ELA, και αναλαμβάνει το κόστος και τους κινδύνους που είναι δυνατόν να προκύψουν από την παραχώρησή του, «είναι σαφές ότι η ΚΤ φέρει το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για την εξέλιξη της όλης κατάστασης».

Ευθύνες όμως επιρρίπτονται και στην ΕΚΤ για την άνευ όρων και ανεξέλεγκτη παραχώρηση ρευστότητας στη Λαϊκή. Ζητείται όμως να διερευνηθεί ποια στοιχεία τής έδινε η ΚΤ αλλά και ποια στοιχεία ζήτησε η ίδια η ΕΚΤ ώστε να συναινέσει για ELA.

Τέλος, ευθύνες καταλογίζονται και στην Επ. Κεφαλαιαγοράς για τη διερεύνηση με καθυστέρηση δύο χρόνων της παραπλανητικής δήλωσης του πρώην διευθύνοντος συμβούλου της Λαϊκής, Ευθύμιου Μπουλούτα, στον οποίο επεβλήθη τελικά πρόστιμο 100.000 ευρώ, επειδή στις 28/9/2011 είπε πως η Λαϊκή ήταν υγιής και δεν χρειαζόταν κεφάλαια, ενώ είχε ήδη αρχίσει να παίρνει ELA.

Εξ άλλου, η εφημερίδα «Αλήθεια» δημοσιεύει στοιχεία από το έγγραφο, χωρίς να αναφέρει ονόματα, για άτομα και εταιρείες στην Κύπρο και την Ελλάδα που πήραν δάνεια είτε με ευνοϊκά επιτόκια από 0% μέχρι 3%, είτε χωρίς εξασφαλίσεις, είτε χωρίς ημερομηνία αποπληρωμής, είτε ακόμα βάζοντας ως εξασφαλίσεις μετοχές της MIG του Ανδρέα Βγενόπουλου.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου ανέφερε πως από τα στοιχεία που έχουν κατατεθεί στην Επιτροπή διαπιστώνεται ότι σε δύο περιπτώσεις διαγράφηκαν δάνεια 29 εκατ. ευρώ και 117 εκατ. ευρώ από τη Λαϊκή. Η έκθεση καταγράφει για την περίοδο 2006-2012 τις περιπτώσεις δύο δανείων 40 και 31 εκατ. ευρώ χωρίς εξασφαλίσεις και άλλων 6 δανείων συνολικού ύψους 350 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 280 εκατ. δεν είχαν κάλυψη. Σε άλλες 45 περιπτώσεις, άτομα και εταιρείες από την Κύπρο και την Ελλάδα πήραν μεγάλα δάνεια με εξασφαλίσεις μετοχές της MIG. Ειδικότερα αναφέρεται εταιρεία που πήρε δάνειο 45 εκατ. ευρώ με εξασφάλιση 1,6 εκατ. σε μετοχές της MIG και με χρηματική ασφάλιση 751.000. ‘Αλλο δάνειο 41 εκατ. ευρώ είχε διασφαλίσεις 1,67 εκατ. ευρώ.

Το προσχέδιο της έκθεσης περιλαμβάνει μακρύ κατάλογο δανείων συνολικού ύψους πέραν των 45 εκατ. ευρώ με επιτόκιο μεταξύ 0 και 1,34%. Πάντως, η Marfin Investment Group, με ανακοίνωση που εξέδωσε αργά ψες, διέψευσε όσα αναφέρθηκαν για διαγραφή δανείων που παραχώρησε η Λαϊκή Τράπεζα σε εταιρεία συνδεδεμένη με τη MIG και σε ανώτατο στέλεχος της Τράπεζας Πειραιώς.