Σχέδια της Κομισιόν για την ενεργειακή ασφάλεια της Ε.Ε.
Προσομοιώσεις κρίσεων εφοδιασμού και άλλους μηχανισμούς αντικατάστασης του ρωσικού φυσικού αερίου πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η κρίση στην Ουκρανία ανέδειξε την εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το ρωσικό φυσικό αέριο και λίγο μετά τις Ευρωεκλογές που ανέδειξαν την έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών προς τον θεσμό της ΕΕ, η Κομισιόν πρότεινε την υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την ενίσχυση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ που θα έχει ως κύρια στοιχεία τη διαφοροποίηση του εξωτερικού ενεργειακού εφοδιασμού, την αναβάθμιση των ενεργειακών υποδομών, την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισημαίνεται η ανάγκη συντονισμού των εθνικών αποφάσεων σε θέματα ενεργειακής πολιτικής, καθώς και η σημασία του να μιλά η ΕΕ με μία φωνή στις διαπραγματεύσεις της με εξωτερικούς εταίρους. Οι προτάσεις της Επιτροπής, καθώς και οι ενέργειες για τη διασφάλιση του απρόσκοπτου εφοδιασμού τον επόμενο χειμώνα, θα συζητηθούν από τους Ευρωπαίους ηγέτες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 26-27 Ιουνίου.
Για να διασφαλιστεί ο απρόσκοπτος εφοδιασμός τον χειμώνα που μας έρχεται, η Επιτροπή προτείνει πλήρεις εκτιμήσεις κινδύνου («τεστ αντοχής»). Οι εκτιμήσεις αυτές θα γίνουν σε περιφερειακό και κοινοτικό επίπεδο, με προσομοιώσεις κρίσεων εφοδιασμού σε φυσικό αέριο. Στόχος είναι να διαπιστωθεί πώς μπορεί το ενεργειακό σύστημα να αντιμετωπίζει κινδύνους που συνδέονται με την ασφάλεια του εφοδιασμού και, βάσει αυτού, να καταρτιστούν σχέδια έκτακτης ανάγκης και εφεδρικοί μηχανισμοί. Τέτοιοι μηχανισμοί θα μπορούσαν να είναι η αύξηση των αποθεμάτων φυσικού αερίου, η μείωση της ζήτησης αερίου μέσω αλλαγής καυσίμου (ιδίως για τη θέρμανση), η ανάπτυξη υποδομών έκτακτης ανάγκης, όπως η συμπλήρωση των δυνατοτήτων αντίστροφης ροής και η από κοινού αξιοποίηση μέρους των υφιστάμενων ενεργειακών αποθεμάτων ασφαλείας.
«Η ΕΕ έχει κάνει πολλά μετά την κρίση του φυσικού αερίου του 2009 για να αυξήσει την ασφάλεια του ενεργειακού της εφοδιασμού. Παραμένει, όμως, ακόμα ευάλωτη. Η ένταση στην Ουκρανία έφερε ξανά στο προσκήνιο το ζήτημα αυτό. Με δεδομένο ότι η συνολική μας εξάρτηση από εισαγωγές ενέργειας υπερβαίνει το 50%, οφείλουμε να κάνουμε κι άλλα βήματα. Η Επιτροπή υπέβαλε σήμερα μια συνολική στρατηγική, η οποία θα συζητηθεί από τους ηγέτες των χωρών της ΕΕ τον Ιούνιο. Προσβλέπω στη σθεναρή υποστήριξή τους, αφού η αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας είναι προς το συμφέρον όλων μας. Σε θέματα ασφάλειας ενεργειακού εφοδιασμού, η Ευρώπη πρέπει να μιλά και να ενεργεί με ενιαίο τρόπο», δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.
Από την πλευρά του ο επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Γκίντερ Έτινγκερ, με τον οποίο είχε νωρίτερα συνάντηση και ο Αντ. Σαμαράς, δήλωσε τα εξής: «Θέλουμε να έχουμε ισχυρές και σταθερές εταιρικές σχέσεις με σημαντικούς προμηθευτές, αλλά δεν θα πρέπει να πέσουμε θύματα πολιτικών και εμπορικών εκβιασμών. Η ΕΕ και τα κράτη – μέλη της έχουν ενώπιόν τους πολλές προκλήσεις. Θα πρέπει όλοι μαζί να ενισχύσουμε την αλληλεγγύη μας με τα πιο ευάλωτα κράτη – μέλη. Πρέπει επίσης να ολοκληρώσουμε την εσωτερική αγορά ενέργειας, να βελτιώσουμε τις υποδομές μας, να αυξήσουμε την ενεργειακή μας απόδοση και να αξιοποιήσουμε καλύτερα τους δικούς μας ενεργειακούς πόρους. Επιπλέον, πρέπει να επισπεύσουμε τη διαφοροποίηση των εξωτερικών προμηθευτών ενέργειας, ιδιαίτερα φυσικού αερίου. Αυτά θα επιτευχθούν μόνο με συγκεκριμένες δράσεις»
Οι εκπρόσωποι της Κομισιόν αναφέρθηκαν και στην διένεξη για το χρέος των 2,9 δισ. ευρώ, που οφείλεται από την Ουκρανία στην Gazprom, το οποίο εξακολουθεί να μην έχει διευθετηθεί, με αποτέλεσμα ο ρωσικός όμιλος να απειλεί να σταματήσει τις παραδόσεις στις 3 Ιουνίου. «Κινδυνεύουμε να βρεθούμε σε μια κατάσταση όπου οι Ρώσοι δεν θα παραδίδουν πλέον αέριο στην Ουκρανία, αλλά θα παραδίδουν το αέριο που αγοράζεται από την ΕΕ. Στην περίπτωση αυτή, οι ποσότητες που αγοράζονται από την Πολωνία, την Ουγγαρία, άραγε θα φθάνουν;», αναρωτήθηκε ο Έτινγκερ.
«Η ΕΕ παραμένει πολύ ευάλωτη», είπε ακόμη ο Μπαρόζο, υπενθυμίζοντας πως η «γηραιά ήπειρος» εισάγει εδώ και δέκα χρόνια το 53% της ενέργειας που καταναλώνει, κάτι που κοστίζει 1 δισεκατομμύριο δολάρια την ημέρα (734,8 εκατ. ευρώ), αλλά και ότι «ο κύριος προμηθευτής είναι η Ρωσία για το 39% των αγορών (της ΕΕ) σε αέριο και το 33% των αγορών της σε πετρέλαιο».
Η ΕΕ εισήγαγε 480 δισεκ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου για την κατανάλωσή της το 2013. Η Gazprom προμήθευσε 133 δισεκ. κυβικά μέτρα, από τα οποία τα 63 εκατ. κυβικά μέτρα πέρασαν από την Ουκρανία.
Σε περίπτωση που υπάρξει κρίση ήδη από το φετινό χειμώνα, αν η Gazprom διακόψει τις παραδόσεις αερίου στην Ουκρανία, η ΕΕ θα μπορούσε να αντιμετωπίσει δυσκολίες, δήλωσε ευρωπαϊκή πηγή. «Αν σταματήσει η διέλευση του φυσικού αερίου από την Ουκρανία, η ΕΕ μπορεί να στραφεί προς τους άλλους προμηθευτές της και να αντλήσει από τα αποθέματά της. Τα κράτη μέλη έχουν αυτή τη στιγμή 47,3 δισεκ. κυβικά μέτρα στις δεξαμενές τους, δηλαδή είναι καλυμμένο το 58,6% των αποθηκευτικών δυνατοτήτων τους. Οι Ευρωπαίοι μπορούν επίσης να στραφούν προς τους άλλους παραδοσιακούς προμηθευτές τους, κυρίως τη Νορβηγία, που όμως βρίσκεται «στο όριο των δυνατοτήτων της και δεν θα μπορούσε να παράσχει μια επιπλέον ποσότητα 130 εκατ. κυβικών μέτρων την ημέρα παρά για μερικές ημέρες», εξήγησε η ίδια πηγή.
Η αύξηση των αγορών υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι επίσης μια εναλλακτική επιλογή, αλλά οι τιμές είναι πιο υψηλές απ’ αυτές του ρωσικού φυσικού αερίου, εξηγούν ειδικοί.
Τα κράτη μπορούν τέλος να στραφούν στην Gazprom, η οποία μπορεί να αυξήσει τις ποσότητες που περνούν από τον Nord Stream, τον αγωγό αερίου που φθάνει απ’ ευθείας στη Γερμανία. Όμως αυτή η λύση ενισχύει την εξάρτηση από τη Μόσχα και ευνοεί το παιγνίδι του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος κάλεσε τους Ευρωπαίους να υποστηρίξουν την κατασκευή αγωγών αερίου που παρακάμπτουν την Ουκρανία, κυρίως το πρόγραμμα South Stream.
H Gazprom παρακολουθεί προσεκτικά τα ευρωπαϊκά σχέδια, αλλά δεν εκδηλώνει κανένα φόβο.
Σε μια ενημερωτική επιστολή της, η ρωσική εταιρεία υπενθυμίζει πως οι δύο κύριοι πελάτες της, η Γερμανία (43% των αγορών) και η Ιταλία (35%), παραμένουν εξαιρετικά εξαρτημένοι, διότι «είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν εναλλακτικές επιλογές για τις προμήθειες» και «η επιλογή του υγροποιημένου φυσικού αερίου παραμένει πολύ δαπανηρή».
Διαβάστε ακόμη:
Η ενεργειακή πολιτική στο επίκεντρο της συζήτησης Σαμαρά-Έτινγκερ
Έφτασε η ώρα για ενιαία ευρωπαϊκή τιμή στο ρωσικό αέριο;
