Σύγκρουση δύο γραμμών και «εμφύλιος» Δραγασάκη – Φλαμπουράρη για τα κόκκινα δάνεια

Οι δηλώσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη για τα κόκκινα δάνεια και την ανάγκη αντιμετώπισης του ζητήματος, ώστε να μην υπάρξει και νέα ανακεφαλαιοποίηση, άναψαν φωτιά στην κυβέρνηση και προκάλεσαν αντιδράσεις από την αντιπολίτευση.

Σε μια περίοδο που οι τράπεζες ετοιμάζονται να μεταβιβάσουν προβληματικά δάνεια και η προστασία της πρώτης κατοικίας αποτελεί βασικό σημείο τριβής μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών – τραπεζών, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης σημείωσε από το βήμα της Βουλής: «Δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι η χώρα με τα περισσότερα κόκκινα δάνεια. Αρα δεν υπάρχουν λύσεις manual, δεν υπάρχει κάποιος οδηγός να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Αν δεν το προσέξουμε, μπορεί να κάνουμε ρυθμίσεις που να οδηγήσουν τις τράπεζες σε σημείο που να απαιτηθούν νέα κεφάλαια. Και άρα αυτός είναι ο λόγος που δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί η νομοθέτηση».

Οι δηλώσεις αυτές είχαν στην πράξη αποδέκτη τον υπουργό Επικρατείας και αρμόδιο για τα τραπεζικά ζητήματα, Αλέκο Φλαμπουράρη, στον οποίο σύμφωνα με πληροφορίες ο κ. Δραγασάκης καταλογίζει προεκλογική αντιμετώπιση του ζητήματος.

Η προειδοποίηση Δραγασάκη για πιθανές λανθασμένες κινήσεις στις ρυθμίσεις των κόκκινων δανείων και ειδικά η αιχμή που άφησε για πιθανό κίνδυνο νέας ανακεφαλαιοποίησης με τα λεφτά των φορολογουμένων προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης.  Όπως ανέφεραν δημοσιεύματα, ο Αλέξης Τσίπρας φέρεται να έδωσε εντολή στον αντιπρόεδρο να βγει δημόσια να μαζέψει το θέμα, ενώ ανάλογος ήταν οι εκνευρισμός και του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου, που δεν περνά και τις καλύτερες ημέρες συνεργασίας με τον κ. Δραγασάκη.

Ο κ. Δραγασάκης μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ προχώρησε σε αναδίπλωση και ανέφερε σχετικά: «Είναι εντυπωσιακός ο βαθμός διαστρέβλωσης για άλλη μια φορά. Ποτέ δεν δήλωσα ότι θα γίνει νέα ανακεφαλαιοποίηση», υποστήριξε, «αντίθετα τόνισα τη σημασία που έχει η μείωση των κόκκινων δανείων και ότι αυτή η κυβέρνηση έκανε και κάνει ό,τι χρειάζεται για να λύσει το πρόβλημα των κόκκινων δανείων και να απελευθερώσει την κοινωνία και την οικονομία από το βάρος αυτό που μας κληροδότησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις».

Ο Αλέκος Φλαμπουράρης, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό τομέα, μετά από συζήτηση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς έχει καταθέσει πρόταση, ώστε να προστατευθεί η πρώτη κατοικία όσων έχουν «κόκκινα» δάνεια τα οποία και έχουν φέρει σε δύσκολη θέση τις τράπεζες. Σύμφωνα με την πρόταση του κ. Φλαμπουράρη, προβλέπεται η προστασία της πρώτης κατοικίας με τους εξής τρόπους: αξία πρώτης κατοικίας έως διακόσιες πενήντα χιλιάδες ευρώ και εισόδημα τριανταπέντε χιλιάδες ο νέος νόμος θα περιλαμβάνει στεγαστικά αλλά και επιχειρηματικά δάνεια.

Πιεστικές απαιτήσεις και προθεσμίες

Ο μόνιμος μηχανισμός εποπτείας (SSM) έχει θέσει ως στόχο τη μείωση των κόκκινων δανείων κατά 50 δισ. ευρώ μέχρι το 2021, με τις τράπεζες να είναι έτοιμες να πουλήσουν μαζικά τα προβληματικά δάνεια σε funds και εξειδικευμένες εταιρείες διαχείρισης. Ηδη η Τράπεζα της Ελλάδος έχει δώσει άδεια σε 16 εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων και αναμένουν την αδειοδότησή τους περισσότερες από άλλες δέκα. Για να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί, πρέπει να τα κόκκινα δάνεια να μειώνονται από φέτος και για τα επόμενα δύο χρόνια κατά 17,8 δισ. το χρόνο.

Ο δύσκολος γρίφος για την προστασία της πρώτης κατοικίας

Παράλληλα με τη στρατηγική για τη μείωση των κόκκινων δανείων, προωθείται και το νέο πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Και αυτή είναι μια δύσκολη εξίσωση για την κυβέρνηση, ενόψει των εκλογών. Διανύουμε προεκλογική περίοδο και η κυβέρνηση θέλει να επωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι οφειλέτες από τις ευνοϊκές ρυθμίσεις που θα περιλαμβάνουν κούρεμα οφειλής και επιδότηση δόσης.

Μπροστά στο ενδεχόμενο μαζικής ρευστοποίησης προβληματικών δανείων, η εισήγηση της κυβέρνησης δια του κ. Φλαμπουράρη είναι ο νέος νόμος να προστατεύει πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας έως 250.000 ευρώ για δανειολήπτες με ετήσιο εισόδημα έως 35.000 ευρώ και να περιληφθούν στις διατάξεις και νέες κατηγορίες δανειοληπτών, όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες κ.ά.

Οι τραπεζίτες από την πλευρά τους, επιμένουν ότι το όριο πρέπει να διαμορφωθεί στα επίπεδα των 100.000 – 120.000 ευρώ, για εισοδήματα έως 25.000, απορρίπτοντας αυτόματα κουρέματα και άλλα ανάλογα που περιλαμβάνει η κυβερνητική πρόταση. Επίσης οι τράπεζες ζητούν η προστασία να αφορά μόνο τα στεγαστικά πρώτης κατοικίας και όχι όλα τα δάνεια (καταναλωτικά, μικρά επιχειρηματικά) που έχουν ως εγγύηση πρώτη κατοικία.

Μάλιστα τη Δευτέρα θα υπάρξει κρίσιμη συνάντηση μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών για τις αλλαγές στο Νόμο Κατσέλη στο Μέγαρο Μαξίμου,καθώς παραμένει αγεφύρωτο το χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών.

Το κυπριακό μοντέλο

Όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς στο Fortune, είναι πολύ πιθανό να υπάρξει αντιγραφή του κυπριακού μοντέλο «ΕΣΤΙΑ» που έχει ως βάση τη σχέση αξίας δανείου και υποκείμενου ακινήτου (loan to value).

Δηλαδή, όταν η αξία του δανείου είναι υψηλότερη από την τρέχουσα αξία του ακινήτου, η τράπεζα θα «κουρεύει» το υπερβάλλον ποσό, στη συνέχεια θα συμφωνεί με τον δανειολήπτη νέα ρύθμιση, η δόση της οποίας θα επιδοτείται κατά το 1/3 από το κράτος.

Οι Κύπριοι δημιούργησαν μια κρατική οντότητα που πληρώνει το 1-/3 ενός αναδιαρθρωμένου δανείου, χρησιμοποιώντας κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ τα υπόλοιπα καλύπτονται από τον ίδιο τον δανειολήπτη.

Παράλληλα, για να είναι πληροί τα κριτήρια, το ετήσιο εισόδημα του δανειολήπτη δεν πρέπει να υπερβαίνει τα €50.000, η αξία της κύριας κατοικίας του δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα €350.000, ενώ το υπόλοιπο του ενεργητικού τους δεν πρέπει να υπερβαίνει το 125% της αγοραίας τιμής της κατοικίας.

Ωστόσο, ακόμα δεν είναι σαφές πόσοι από τους δανειολήπτες στην Ελλάδα θα επωφεληθούν από ένα τέτοιο σχέδιο, το οποίο θα έχει ως βασικό στόχο την επιστροφή όσο το δυνατό περισσότερων κόκκινων δανείων στην κανονικότητα , βοηθώντας εν τέλει τις τράπεζες να απομακρυνθούν από τον κίνδυνο, ώστε να «βάλουν πλάτη» στην ανασυγκρότηση της οικονομίας.

Πάντως, άλλη πηγή αναφέρει ότι παράλληλα εξετάζονται λύσεις τύπου «κακής τράπεζας» η οποία θα επωμιστεί το βάρος του προβληματικού δανεισμού ή άλλου ειδικού φορέα που θα περιλαμβάνει κρατική στήριξη και θα χρησιμοποιεί μετρητά.