Στους ρυθμούς των εθνικιστών η Ρωσία

Οι εξτρεμιστές εθνικιστές εδώ και χρόνια είναι μέρος της πολιτικής ζωής της Ρωσίας, αλλά κανένα από τα πολλά κόμματα και κινήματα -που διασπώνται και συγχωνεύονται συνεχώς- δεν έχει καταφέρει μέχρι τώρα να αναδειχθεί σε σοβαρή πολιτική δύναμη. Για πολλούς, όμως, η φετινή χρονιά μπορεί να αποτελέσει καμπή, μετά και τις μεγάλες μαχητικές διαδηλώσεις εθνικιστών και ακροδεξιών στοιχείων ανήμερα της γιορτής της «Εθνικής Ενότητας». Οι πρόσφατες ταραχές κατά των μεταναστών δείχνουν ότι ο εθνικισμός και ξενοφοβία δεν είναι σημαία μιας μόνο μικρής ομάδας εξτρεμιστών, αλλά γρήγορα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος σε μερίδα της κοινωνίας.

Από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης το 1991, η Ρωσία έχει γίνει μαγνήτης για τους μετανάστες. Περίπου 13 εκατομμύρια υπολογίζονται οι νέες αφίξεις από το 1993 και μετά από τις νέες ανεξάρτητες δημοκρατίες, καθώς η συρρίκωνση του πληθυσμού της Ρωσίας αύξησε τη ζήτηση νέων εργατικών χεριών.

Λίγα χρόνια αργότερα, οι Ρώσοι από όλες τις κοινωνικές τάξεις άρχισαν να παραπονούνται ότι οι «ξένοι» αλλοιώνουν τις πόλεις τους. «Έχουμε πλημμυρίσει από μετανάστες. Όταν βγαίνω στον δρόμο αναρωτιέμαι εάν βρίσκομαι στη Μόσχα ή όχι», λέει η δασκάλα Όλγκα Ριατζάντσεβα, κάτοικος της πρωτεύουσας. «Αυτοί οι τύποι, για παράδειγμα οι Τατζίκοι είναι διαφορετικοί από εμάς. Δεν εκτιμούν την παιδεία όπως εμείς οι Ρώσοι. Τα μόνα που τους αρέσουν είναι τα στιλέτα και τα όπλα».

Διαβάστε ακόμη: Ανησυχία στην Ε.Ε. για την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων

Αυτός ο φόβος και ο θυμός έφθασαν σε εκρηκτικό σημείο μετά το μαχαίρωμα, τον περασμένο μήνα, κατοίκου σε εργατική συνοικία της Μόσχας από ένα μετανάστη από το Αζερμπαϊτζάν. Μετά την προβολή σχετικού βίντεο από τα τηλεοπτικά κανάλια που έδειχνε έναν άνδρα «μη σλαβικής εμφάνισης», ένας όχλος ντόπιων εισέβαλε σε παραπλήσια αγορά, όπου εργάζονται πολλοί μετανάστες, για να τον κυνηγήσουν. Περισσότερα από 300 άτομα συνελήφθησαν μετά τις ταραχές, αλλά λίγο αργότερα ένας 51χρονος από το Ουζμπεκιστάν βρέθηκε νεκρός στην περιοχή, με 14 μαχαιριές. Οι κάμερες ασφαλείας κατέγραψαν το άγριο φονικό και οι δράστες φαίνεται ότι ήταν μια ομάδα εφήβων που φορούσαν στρατιωτικές μπότες και στολές των εξτρεμιστών νεο-εθνικιστών του πρόσφατου παρελθόντος.

Η Ρωσία δείχνει ακόμα να μην μπορεί να αποφασίσει εάν θέλει να διατηρήσει τον τίτλο της υπερδύναμης ή εάν επιδιώκει να παραμείνει απλώς μια μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα. Για τον Βλαντιμίρ Τορ, έναν από τους ηγέτες εθνικιστικών ομάδων, η Ρωσία πρέπει να στραφεί στον πυρήνα της, στις ρίζες της, για να βρει τη δύναμη της. Οι οπαδοί του θέλουν να μειώσουν την χρηματοδότηση της Μόσχας προς τις άλλες δημοκρατίες, όπως η Τσετσενία και το Νταγκεστάν και να υιοθετηθεί καθεστώς βίζας για τους μετανάστες από την Κεντρική Ασία.

H διφορούμενη πολιτική που ακολουθεί προς το παρόν το Κρεμλίνο -αναγνωρίζοντας μεν τους «φόβους», που προκαλούν στους Ρώσους οι μετανάστες, αλλά υποστηρίζοντας επίμονα τον πολυεθνικό χαρακτήρα της χώρας και την επιθυμία για κυριαρχία δυτικά και ανατολικά, πέρα από τα σύνορα της-  ρίχνει λάδι στην φωτιά.

Μετά τις ταραχές, οι αρχές προσπάθησαν να καθησυχάσουν τους «ντόπιους». Ο Δήμαρχος της Μόσχας έκλεισε την αγορά των μεταναστών στα λαϊκά προάστια, έκανε εκατοντάδες προσαγωγές για έλεγχο ταυτοτήτων και βίζας, ενώ οι διωκτικές αρχές υποσχέθηκαν τακτικές επιδρομές, κάθε Παρασκευή και συχνούς ελέγχους «σκουρόχρωμων» επιβατών στο μετρό!

Διαβάστε ακόμη: H νεαρή γυναίκα καμικάζι, οι μειονότητες και ο Πούτιν

Σε κάθε περίπτωση ο κόσμος φαίνεται να πιστεύει πως οι χειρισμοί της πολιτείας δεν φτάνουν και κατέβηκε στους δρόμους στις 4 Νοεμβρίου.  Ανάμεσα στα πλήθη ήταν καλοντυμένα ζευγάρια, έφηβοι, γιαγιάδες και οικογένειες με τα παιδιά τους που ενώθηκαν με τους συνηθισμένους σκληροπυρηνικούς εθνικιστές με τη μαύρη δερμάτινη στολή και τα μισοκαλυμμένα πρόσωπα.

Αυτοί οι εκπρόσωποι της μεσοαστικής τάξης βρήκαν ότι η διαδήλωση «αρκετά πολιτισμένη», δήλωσαν ότι «η Ρωσία θα πρέπει να ανήκει στον λαό που κατοίκησε αυτή τη γη επί αιώνες», υποστήριξαν ότι «το πρόβλημα της μετανάστευσης επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα» και απαίτησαν από την κυβέρνηση να κλείσει τα σύνορα της Ρωσίας με την Κεντρική Ασία. Όπως είπε και ο επιχειρηματίας Ντμιτρι Αλφιόροφ, που αυτοχαρακτηρίζεται ναζιστής και θαυμαστής του Χίτλερ, «φέτος στις πορείες κατέβηκαν “κανονικοί” άνθρωποι, όχι μόνο εθνικιστές και φασίστες».

Παρότι αυτού του είδους οι πορείες ξεκίνησαν το 2005, χρόνο με τον χρόνο η συμμετοχή είναι μεγαλύτερη και ο κόσμος όλο και πιο εξαγριωμένος. «Μέχρι τώρα φέτος έχουμε ήδη καταγράψει 19 θύματα από εξτρεμιστές εθνικιστές, όσοι ήταν συνολικά το 2012», λέει ο Αλεξάντερ Βερκόφσκι, επικεφαλής του κέντρου Sova  που ερευνά την ρατσιστική έξαρση στην Ρωσία. «Παρουσιάζεται έξαρση της βίας και αυτό είναι αποτέλεσμα της εκστρατείας των αρχών κατά των μεταναστών. Δεν πιστεύω ότι ήταν μεταξύ των προθέσεων του Κρεμλίνου, αλλά αυτό ήταν το αποτέλεσμα της πολιτικής του… να στοχοποιεί τελικά τους μετανάστες ως εχθρούς».

Διαβάστε ακόμη: Η Ολυμπιακή φιέστα αξίας 50 δισ. δολαρίων του Πούτιν