Τα διλήμματα του Ταγίπ
Προεκλογική πόλωση, μετεκλογικοί «πονοκέφαλοι» στη διχασμένη Τουρκία.
«Θα πάμε στις κάλπες όχι μόνον για να εκλέξουμε δημάρχους, αλλά και κόμματα», τόνισε με νόημα την Τετάρτη ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ταγίπ Ερντογάν, σε μία από τις προεκλογικές συγκεντρώσεις του κυβερνώντος ΑΚΡ εν όψει των δημοτικών εκλογών της 30ης Μαρτίου, κι ενώ στα αστικά κέντρα της γείτονος γινόταν και πάλι «της μουρλής», με την αιματηρή καταστολή των νέων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων που εξαπλώνονται στη χώρα.
Με «φόντο» τις συγκρούσεις -που άφησαν πίσω τους δύο νεκρούς κι εκατοντάδες τραυματίες- ο Ερντογάν μιλούσε απτόητος προς τους ψηφοφόρους του για «την κρίσιμη επιλογή μεταξύ της παλιάς και της νέας Τουρκίας».
Κατά την κυβερνητική εκτίμηση, «παλιά Τουρκία» είναι το «παρακράτος» του ιεροκήρυκα Γκιουλέν και η κεμαλική αντιπολίτευση, η οποία ζητά εδώ και τώρα την παραίτηση του πρωθυπουργού για πολλούς λόγους. Για τα σκάνδαλα διαφθοράς που πλέον αγγίζουν και τον ίδιο. Για την κατάλυση κάθε έννοιας δημοκρατίας, μετά τη φίμωση -μέσα από μία σειρά επίμαχων νόμων- των ΜΜΕ, του Ίντερνετ και φυσικά της Δικαιοσύνης. Για την διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση της εθνικής οικονομίας…
Διαβάστε ακόμη: Ερντογάν κατά διαδηλωτών
«Η χρονική στιγμή και η ταχύτητα με την οποία επιβάλλονται τα νέα μέτρα έχουν να κάνουν με την επιδίωξη της κυβέρνησης της Άγκυρας να περιορίσει τους γκιουλενικούς, όμως ταυτόχρονα αποτελούν απόδειξη της ενισχυμένης πια ροπής του ίδιου του Ερντογάν προς την απολυταρχία», παρατηρεί ο Γκάρεθ Τζένκινς, συνεργάτης του πανεπιστημίου Χόπκινς. Εξ’ ου κι «ένα από τα βασικότερα προβλήματα αυτής της συγκυρίας είναι ότι όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται με βραχύ χρονικό ορίζοντα»: για την ακρίβεια μόλις δυόμιση εβδομάδων.
Αυτό απλά επειδή από το αποτέλεσμα των επερχόμενων δημοτικών εκλογών θα κριθούν πολλά για το μέλλον όχι μόνον του Ερντογάν, αλλά ολόκληρης της Τουρκίας, εξηγεί σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο του στην αραβική εφημερίδα Asharq Al-Awsat ο Δρ. Σαμίρ Σαλχά, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο πανεπιστήμιο του Κοτσελί.
«Αμέσως μετά τις εκλογές της 30ης Μαρτίου», γράφει, «ο Ερντογάν θα πρέπει να πάρει τις τελικές του αποφάσεις. Εάν το κόμμα του, το ΑΚΡ, εξασφαλίσει μία ισχυρή εκλογική νίκη, τότε θα μπορεί να θέσει υποψηφιότητα για τις προεδρικές εκλογές του ερχόμενου Αυγούστου -τις πρώτες στην τουρκική ιστορία όπου θα γίνει απευθείας εκλογή προέδρου. Μπορεί πάλι να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές, προκειμένου να ανακτήσει ό,τι έχει χάσει σήμερα από δύναμη και επιρροή» στη χώρα.
Διαβάστε ακόμη: Ο Ερντογάν διατηρεί την αλαζονική του στάση
«Εάν αντίθετα αποτύχει στις δημοτικές εκλογές ο Ερντογάν θα επιδιώξει τάχιστα να αλλάξει το καταστατικό του AKP, το οποίο τον εμποδίζει από το να συνεχίσει την πρωτοκαθεδρία του για τρίτη συνεχή θητεία και στην κομματική ηγεσία, αλλά και στην πρωθυπουργία».
Ως μέτρο σύγκρισης μεταξύ νίκης και ήττας για το κόμμα του Τούρκου πρωθυπουργού, ο Δρ. Σαλχά βάζει τον πήχη «τουλάχιστον στο 40%, δεδομένου ότι είχε κερδίσει με 39% τις προηγούμενες δημοτικές εκλογές του 2009». Καθώς μάλιστα οι δημοτικές εκλογές αφορούν το 80% του εκλογικού σώματος, ειδική βαρύτητα θα έχει μοιραία το ποσοστό αποχής από την κάλπη.
«Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας», προσθέτει ο Τούρκος καθηγητής, «είναι το ποσοστό που θα εξασφαλίσει το κουρδικό κόμμα BDP και τα μετεκλογικά του περιθώρια να «παζαρέψει» με τον Ερντογάν τη συνταγματική μεταρρύθμιση, έναντι του κουρδικού ζητήματος», το οποίο παραμένει μία από τις μεγαλύτερες εσωτερικές και περιφερειακές προκλήσεις.
Υπό αυτήν την έννοια, Νο1 ζητούμενο για όλες τις πλευρές σε αυτές τις εκλογές -κυρίως για το ΑΚΡ και την κεμαλική αντιπολίτευση- είναι η συσπείρωση της εκλογικής τους βάσης. Στόχευση, την οποία εξυπηρετεί τα μάλα το κλίμα πόλωσης, το οποίο παγιώνεται επικινδύνως στην Τουρκία. Καθώς όμως ο χρόνος μετρά αντίστροφα μέχρι να ανοίξει η κάλπη, υπάρχουν μερικά καθοριστικά ερωτήματα που μένει να απαντηθούν, μέχρι να μιλήσει κανείς για νικητές και ηττημένους.
Διαβάστε ακόμη: O Ερντογάν απειλεί να απαγορέψει Facebook και Υoutube
«Θα καταφέρει ο Τούρκος πρωθυπουργός να ενώσει το ΑΚΡ και να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους του έναντι της συνωμοσίας που ο ίδιος καταγγέλλει, διακηρύττοντας ότι στόχος δεν είναι μόνον αυτός προσωπικά, αλλά ολόκληρη η Τουρκία;», διερωτάται ο Δρ. Σαλχά.
«Ή τελικά ο Ερντογάν θα πάρει το μάθημά του από τους γκιουλενικούς;», αναφέρει, προσθέτοντας άλλα δύο κρίσιμα ερωτήματα στη λίστα. «Έχει το κίνημα Χιζμέτ κι άλλους «άσσους στο μανίκι» του, που θα μπορούσαν να βγάλουν τον Ερντογάν εκτός “παιχνιδιού”, καθώς πλησιάζει η ώρα της κάλπης;».
Και τέλος: «πόσο πιθανό είναι οι υποστηρικτές του Γκιουλέν να παίξουν τελικά το μεγαλύτερο πολιτικό τους “χαρτί”, σχηματίζοντας συμμαχία με την αντιπολίτευση στην Τουρκία;».
Μέχρι να ξεκαθαρίσουν όμως όλα αυτά, λέει ο Χακάν Αλτινάι του ινστιτούτο Brookings, η Τουρκία θα έχει ήδη περάσει από «40 κύματα». «Ο Ερντογάν έχει μεσσιανικά συμπλέγματα και η χώρα είναι πολύ μικρή για να χωρέσει δύο Μεσσίες», σχολιάζει. «Θα είναι μία τιτάνια μάχη, από την οποία θα βγουν και δύο (και ο Εντογάν και οι γκιουλενικοί) χαμένοι και βαριά τραυματισμένοι», καταλήγει. Αλλά μέχρι να σημάνει το τέλος της, «ο Ερντογάν θα έχει διαλύσει πια τον κοινωνικό ιστό της χώρας».
