Τα επόμενα δέκα χρόνια του Facebook

Πριν από δύο χρόνια το Facebook ήταν ένα πασίγνωστο παγκόσμιο δίκτυο που παρήγαγε ζημιές με ανησυχητικό, για πολλούς, ρυθμό. Ήταν η εποχή που η Yahoo! έκανε πρόταση εξαγοράς στον Μαρκ Ζούκερμπεργκ για $1 δισ. και εκείνος την απέρριψε σχεδόν χωρίς συζήτηση. Οι λαλίστατοι αναλυτές που θεωρούσαν βέβαιη την εξαγορά κατάπιαν τα πληκτρολόγιά τους.

Η επέτειος των 10 ετών από την έναρξη λειτουργίας του το 2004 βρίσκει το Facebook με κεφαλαιοποίηση $159 δισ. και κύκλο εργασιών το 2013 $7,8 δισ. Μόνο η Google έχει μεγαλώσει τόσο πολύ και τόσο γρήγορα. Προσθέστε και τους 1,23 δισ. χρήστες (από τους οποίους τα 750 εκατ. το χρησιμοποιούν καθημερινά) και έχετε την πλήρη εικόνα μιας επιχειρηματικής επιτυχίας πρώτου μεγέθους.

Διαβάστε ακόμη: Το βιβλίο της «κυρίας Facebook» στη μεγάλη οθόνη

Σήμερα ο ιδρυτής απηύθυνε μια ανοιχτή επιστολή με τη μορφή ενός (τεράστιου) status update στο οποίο θυμάται την εποχή που, τρώγοντας πίτσα με τους φίλους του, τους έλεγε πόσο ενθουσιασμένος νιώθει που συνδέει τους ανθρώπους της φοιτητικής του κοινότητας, αλλά πάντα είχε στο μυαλό του ότι κάποιος τελικά θα έπρεπε να συνδέσει ολόκληρο τον κόσμο. «Τα καταφέραμε απλώς επειδή νοιαζόμασταν περισσότερο», γράφει εξηγώντας το γιατί πέτυχε εκείνος και όχι οι τόσες άλλες προσπάθειες πριν από εκείνον.

Για τους περισσότερους χρήστες του, το Facebook είναι κάτι σαν το νερό: νιώθουν την έλλειψη του μετά από λίγες ώρες και η ιδέα ότι μπορεί να είναι βρεθούν μακριά του για μέρες είναι κάτι το ανήκουστο. Εκεί επικοινωνούν με τους φίλους τους, εκεί μοιράζονται σκέψεις, τις πρώτες φωτογραφίες του παιδιού τους, ειδήσεις, γεγονότα ζωής, ανησυχίες, αγαπημένα φιλμ, το πιάτο που μαγείρεψαν, την πόλη που επισκέφθηκαν και γεμάτοι χαρά αλλάζουν το relationship status τους σε «In a relationship» όταν βρουν ταίρι. Αλλά όποιον και να ρωτήσεις θα σου πει πως το βλέπει απλώς σαν ένα μέσο επικοινωνίας και τίποτα περισσότερο. Λένε ψέματα.

Διαβάστε ακόμη: 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι στο Facebook κάθε μήνα

Ωστόσο, τα μηνύματα που έρχονται δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικά για το δημοφιλέστερο κοινωνικό δίκτυο του κόσμου. Πρόσφατες μετρήσεις διαπιστώνουν πως δεν είναι πια και τόσο δημοφιλές στους εφήβους -που είναι και οι πιθανοί μελλοντικοί πελάτες του- αφού εκεί βρίσκουν τους γονείς τους, ακόμα και τους παππούδες τους ενώ οι διαφημιζόμενοι πιέζουν για όλο και περισσότερο χώρο στις οθόνες των χρηστών, κάτι που οι περισσότεροι χρήστες θεωρούν εισβολή στον προσωπικό τους χώρο και δεν το θεωρούν καλή ιδέα.

Mobile ανησυχίες
Η μεγαλύτερη ανησυχία για το μέλλον του Facebook προκύπτει από το γεγονός ότι δεν έχει προλάβει να προσαρμοστεί επαρκώς στην εποχή όπου όλα πια περιστρέφονται γύρω από τα smartphones. Όλο και περισσότεροι αναλυτές, αλλά και ο πρόεδρος της Google Eric Schmidt σε πρόσφατες δηλώσεις του, διαπιστώνουν πως το PC ως κέντρο της ψηφιακής ζωής έχει ήδη πεθάνει. Μπορεί όλο και περισσότεροι χρήστες να μπαίνουν στο Facebook από το κινητό τους, όμως οι διαφημιζόμενοι δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν τα ίδια χρήματα που δίνουν για προβολή στη desktop έκδοση, καθώς θεωρούν ότι η παρουσία τους στις μικρές οθόνες δεν αξίζει όσο εκείνη στις τεράστιες των υπολογιστών. Ο ίδιος ο Ζούκερμπεργκ παραδέχτηκε πριν από λίγες ημέρες πως η σχετική λύση δεν έχει βρεθεί.

Διαβάστε ακόμη: Πόσο χρόνο σπαταλήσατε στο Facebook;

Ωστόσο, η τιμή και η κίνηση της μετοχής δείχνουν ότι η αγορά μάλλον προεξοφλεί την επιτυχία. Το Facebook έχει πείσει τους διαφημιστές ότι αξίζει να πληρώσουν για διαφημίσεις που στοχεύουν απ’ ευθείας στον χρήστη χρησιμοποιώντας πληροφορίες που ο ίδιος έχει δημοσιεύσει. Για παράδειγμα κάποιος/α που μόλις δήλωσε αρραβωνιασμένος μπορεί να αρχίσει να παίρνει προσφορές για κοστούμια ή νυφικά. Κάποιος που παντρεύτηκε πριν από λίγους μήνες μπορεί να βλέπει στον τοίχο του προϊόντα για μωρά. 16χρονοι και 17χρονοι προσφορές για κολέγια κ.ο.κ.

Το Facebook το θεωρεί αυτό τεράστια διευκόλυνση και πιστεύει ότι οι χρήστες θα έπρεπε να είναι ευχαριστημένοι. Οι διαφημιζόμενοι έχουν την ίδια άποψη και πληρώνουν αδρά. Οι χρήστες αντιδρούν, προς το παρόν, μόνο γκρινιάζοντας και είναι πολύ πιθανό να προσαρμοστούν και σε αυτή την εξέλιξη όπως εδώ και χρόνια προσαρμόζονται σε κάθε μικρή και μεγάλη αλλαγή, είτε αυτές αφορούν σε κάτι επιφανειακό όσο ο σχεδιασμός της σελίδας είτε σε κάτι τόσο σοβαρό όσο οι ρυθμίσεις ασφαλείας.

Διαβάστε ακόμη: H «επιδημία» του Facebook

Το μέλλον θα δείξει
Τι σχεδιάζει λοιπόν ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ για τα επόμενα δέκα χρόνια; Καταρχάς, έχει ήδη δηλώσει πως θέλει ως τότε να έχει φτάσει τα 6 δισ. χρήστες, ότι συνεργάζεται με τους mobile operators σε όλο τον κόσμο με στόχο να αναπτυχθούν «νέα μοντέλα της πρόσβασης στο Internet», ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. «Το να βοηθήσουμε όλο και περισσότερους ανθρώπους να βρεθούν online είναι βασικής σημασίας στη δημιουργία της παγκόσμιας οικονομίας της γνώσης».

Γνωρίζοντας πως ο μόνος τρόπος να διατηρήσει το Facebook τα έσοδα και την επιρροή του -ειδικά τώρα που ο ρυθμός ανάπτυξής του δείχνει να «φρενάρει»- είναι όλο και περισσότεροι νέοι χρήστες, οι δηλώσεις του είναι αναμενόμενες. Όπως και το ότι πρέπει συνεχώς να «επανεφευρίσκει» τον εαυτό του και την παρουσία του. Το ολοκαίνουριο Paper που μόλις παρουσιάστηκε -ουσιαστικά ένα news feed που μοιάζει με το Flipboard- είναι σε αυτή την κατεύθυνση.

Διαβάστε ακόμη: Οι έφηβοι εγκαταλείπουν το Facebook

Όπως πριν από δέκα χρόνια κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει τι θα καταφέρει το Facebook στο μέλλον, έτσι και σήμερα είναι αδύνατο να γνωρίζει κανείς τι θα του συμβεί ως το 2024. Οι μελετητές του Princeton προέβλεψαν μεν ότι θα σβήσει σαν ιός που δεν μπορεί να μεταδοθεί άλλο, όμως ήδη το Facebook καλύπτει τεράστιο ποσοστό -τόσο σε χρόνο όσο και σε «χώρο»- στις ζωές των χρηστών και δεν πρόκειται να φύγει χωρίς να αντικατασταθεί από κάτι άλλο – με τον ίδιο τρόπο που το MySpace καταποντίστηκε όταν οι χρήστες του πήγαν στο Facebook και το Twitter.

Τα επόμενα χρόνια, λοιπόν, από το Facebook μπορείτε να περιμένετε πολλές νέες εφαρμογές, πολλά παιχνίδια, πολλές λειτουργίες που εκμεταλλεύονται τις mobile εφαρμογές και πολλές, πολλές διαφημίσεις. Ίσως περισσότερες από όσες μπορούμε να αντέξουμε.