Τα… μερίσματα του κινήματος Γκεζί
Οι πολιτικές και οικονομικές επιδράσεις της πρόσφατης αναταραχής στην Τουρκία.
Εάν η τουρκική αριστερά έχει την τάση να προσάπτει όλα τα κακά του κόσμου στον καπιταλισμό -γράφει η εφημερίδα Radikal– τότε η εθνικιστική δεξιά βλέπει παντού λόμπι και οργανωμένα συμφέροντα πίσω από την επιβράδυνση της εθνικής οικονομίας.
Το ίδιο μοτίβο βλέπουμε και σήμερα να επαναλαμβάνεται στην πολιτική σκηνή της χώρας, καθώς στους δρόμους της βρίσκεται στα σπάργανα ένα νέο κίνημα λαϊκής διαμαρτυρίας. Κατά τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, οι συνεχιζόμενες ταραχές με αφορμή το πάρκο Γκεζί υποκινούνται από το «λόμπι των επιτοκίων». Σαφώς και πρόκειται για μία ιδεοληψία, σχολιάζει η Radikal, που στερείται νοήματος και ουσίας.
«Είναι τουλάχιστον αφελές να υποστηρίζει κανείς ότι ο κόσμος προσπαθεί να προκαλέσει σκόπιμα ζημιά στην κυβέρνηση κάνοντας αγορές από τα τοπικά καταστήματα κι όχι από τα εμπορικά κέντρα, αποσύροντας χρήματα από τράπεζες ή μειώνοντας τα μηνιαία έξοδά του».
Παίρνει το αίμα του πίσω ο Ερντογάν
Αυτό που πραγματικά ισχύει είναι ότι «οι διαδηλώσεις μπορούν να καταστρέψουν τις χρηματαγορές, υπό την έννοια ότι μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τα επιτόκια δανεισμού, το επενδυτικό κλίμα και την παραγωγικότητα, που σχετίζονται με τις διακυμάνσεις των χρηματιστηρίων. Η κατανάλωση μπορεί κι αυτή να κάνει βουτιά, πατώντας φρένο στην ανάπτυξη».
Πράγματι, από τα τέλη Μαΐου -όποτε ξέσπασαν οι ταραχές- έως και σήμερα, οι απώλειες στην τουριστική βιομηχανία της Τουρκίας αγγίζουν τα 54,7 εκατομμύρια ευρώ, αναφέρει στην τελευταία έκθεσή της η Ένωση Τούρκων Ξενοδόχων και Επενδυτών (TUROB). Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι υπήρχα περίπου 216.000 ευρώ ακυρώσεις κρατήσεων την ημέρα!
Μέσα σε αυτό το κλίμα, η Παγκόσμια Τράπεζα αναθεώρησε προς τα κάτω τις αρχικές προβλέψεις της για ρυθμό ανάπτυξης 3,6% της τουρκικής οικονομίας μέσα στο 2013. Όμως, η επιβράδυνση δεν οφείλεται στις διαδηλώσεις στο Γκεζί, τονίζουν αξιωματούχοι του διεθνούς οργανισμού. Για την ακρίβεια, εκτιμάται ότι «είχαν περιορισμένο αρνητικό αντίκτυπο στην τουρκική οικονομία».
Σε κίνδυνο η τουρκική αγορά αλκοόλ
«Οι ρυθμοί ανάπτυξης στο πρώτο τρίμηνο του έτους ήταν αρκετά θετικοί», αναφέρεται στην τελευταία έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας. Όμως το κλίμα επιδεινώθηκε από την νομισματική πολιτική των ΗΠΑ και την συνεχιζόμενη οικονομική κρίση στην Ε.Ε.
Η αύξηση του overnight επιτοκίου δανεισμού που ανακοίνωσε στα τέλη Ιουλίου η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας κατά 75 μονάδες βάσης -μετά από δύο ολόκληρα χρόνια- καταδεικνύει το δίλημμα των αναπτυσσόμενων οικονομιών μπροστά στο προδιαγεγραμμένο τέλος της χαλαρής νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Από πολιτικο-οικονομικής πλευράς, η σημερινή κατάσταση θυμίζει μια ανάλογη που έχει ζήσει η Τουρκία στη δεκαετία του ’90, επισημαίνει η Radical. «Η οικονομική στασιμότητα επιδρά στην πολιτική ζωή της χώρας, εντείνοντας την αστάθεια. Και τότε μπορεί να βρεθούμε παγιδευμένοι σε έναν φαύλο κύκλο».
Από κοινωνικής πλευράς, ωστόσο, τα πράγματα είναι διαφορετικά. «Μέσα στις τελευταίες εβδομάδες, έχουν γίνει μικρά αλλά σημαντικά βήματα προς το μοντέλο της συμμετοχικής δημοκρατίας», γράφει η Radikal. «Τα κατασκευαστικά σχέδια στο Γκεζί ακυρώθηκαν εξαιτίας της λαϊκής αντίδρασης. Σήμερα, η κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Ακόμη και τα λεγόμενα του πρωθυπουργού μπορούν πια να αμφισβητηθούν». Κι αυτό μπορεί να προσμετρηθεί στα θετικά.
