Τι αλλάζει σε εξωδικαστικό μηχανισμό και νόμο Κατσέλη το πολυνομοσχέδιο

Aρση του τραπεζικού απορρήτου, σε βάθος πενταετίας, για τους δανειολήπτες που αιτούνται την υπαγωγή τους στον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, υπαγωγή στον εξωδικαστικό μηχανισμό και των επιχειρηματικών οφειλών που δημιουργήθηκαν πριν τις 31 Δεκεμβρίου του 2017 αλλά και εξώδικη πρόσκληση για ρύθμιση χρεών σε οφειλέτες πριν αυτές μεταβιβαστούν σε funds, προβλέπει το πολυνομοσχέδιο της κυβέρνησης.

Με τις αλλαγές που προωθούνται στον νόμο Κατσέλη θα επιταχυνθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες και το πλαίσιο θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.

Ειδικότερα το νέο πλαίσιο στις διατάξεις του για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά προβλέπει επίσης:

• Ότι αν ο οφειλέτης καθυστερεί την πληρωμή τουλάχιστον τριών μηνιαίων δόσεων που ορίστηκαν για το διάστημα από την κατάθεση της αίτησης μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης, τότε αυτομάτως θα παύει να ισχύει η αναστολή των καταδιωκτικών μέτρων, υπό την προϋπόθεση ο πιστωτής να έχει στείλει εξώδικη όχληση στον οφειλέτη.
• Οι πιστωτές ( τράπεζες) θα μπορούν να αναλαμβάνουν για λογαριασμό των δικαιούχων οφειλετών που έχουν ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη να καταθέτουν αίτηση είσπραξης του ποσού που επιδοτεί το ελληνικό δημόσιο για την αποπληρωμή των μηνιαίων δόσεων
• Παρέχεται δικαίωμα στους εγγυητές που εκπλήρωσαν την υποχρέωσή τους, όπως προκύπτει από την εγγύηση, να υποκαταστήσουν τον πιστωτή στο σχέδιο αποπληρωμής.
• Μειώνεται η υποχρέωση παροχής εγγράφων από τους οφειλέτες, με παράλληλη υποχρέωση των τραπεζών, των δημόσιων αρχών και κάθε άλλου εμπλεκόμενου φορέα να τα προσκομίζουν στο δικαστήριο.
• Η προστασία της πρώτης κατοικίας θα γίνεται βάσει της εμπορικής της αξίας (και όχι της αντικειμενικής), εφόσον υφίσταται έκθεση ανεξάρτητου εκτιμητή ακινήτων που είναι εγγεγραμμένος στο οικείο μητρώο του υπουργείου Οικονομικών.
• Αποτρέπεται το ενδεχόμενο διαιώνισης υποθέσεων μέσω ματαίωσης της συζήτησης χωρίς επαναπροσδιορισμό τους.
• Καθιερώνεται ένας πρώτος έλεγχος της εγκυρότητας των στοιχείων που υποβάλει ο δανειολήπτης από τη γραμματεία του Ειρηνοδικείου η οποία παρουσιάζει σχετική έκθεση που θα λαμβάνει υπόψη του ο δικαστής για την απόφαση του.

Εξωδικαστικός μηχανισμός

Αλλαγές όμως προβλέπονται και για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης των επιχειρηματικών οφειλών. Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής:

• Υπαγωγή στον εξωδικαστικό προς ρύθμιση και των οφειλών που γεννήθηκαν και βεβαιώθηκαν έως και 31.12.2017. Περαιτέρω, εισάγεται διαφοροποίηση ως προς τον ορισμό των οφειλών προς το Δημόσιο και υπέρ τρίτων σε σχέση με τις οφειλές προς Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης. Ενώ για τις δύο πρώτες κατηγορίες κρίσιμος παραμένει ο χρόνος της βεβαίωσης, για την τελευταία κατηγορία, κρίσιμος καθίσταται ο χρόνος γέννησης της οφειλής. Σκοπός της ρύθμισης αναφορικά με τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, είναι να μη χάνει ο διοικούμενος το δικαίωμα ρύθμισης των εισφορών του 2017 μόνο και μόνο για το λόγο ότι αυτές βεβαιώθηκαν το 2018.
• Ενημέρωση της ΕΓΔΙΧ (Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους) αναφορικά με την επίτευξη συμφωνίας ή όχι στη διμερή διαπραγμάτευση και μετά την πάροδο των 3 μηνών (σε περίπτωση που επεκταθεί η διαπραγμάτευση και πέραν του χρονικού αυτού διαστήματος).
• Αντιμετώπιση μικροπιστωτών όταν έχουν ακριβώς ισόποση απαίτηση και οι απαιτήσεις αυτές, αθροιζόμενες με τις μικρότερες απαιτήσεις, υπερβαίνουν το 15% της συνολικής οφειλής. Η λύση που προκρίθηκε είναι η συμμετοχή όλων των μικροπιστωτών με ίσες απαιτήσεις στη διαδικασία και δέσμευσή τους από τη σύμβαση αναδιάρθρωσης.
• Δυνατότητα ομόρρυθμων εταίρων να υποβάλλουν και οι ίδιοι αίτηση για τη ρύθμιση των δικών τους οφειλών, εφόσον αυτές είναι κατά νόμο επιλέξιμες. Συγκεκριμένα όταν εταίροι ζητούν τη ρύθμιση των δικών τους οφειλών, οι πιστωτές επιβάλλεται να έχουν πλήρη εικόνα των οικονομικών τους στοιχείων, σαν να υποβαλλόταν αυτοτελής αίτηση. Επίσης προβλέπεται πως δεν θα αποκλειστεί η ρύθμιση των οφειλών του εταίρου από το γεγονός ότι ο εταίρος έχει διακόψει ατομική επιχειρηματική του δραστηριότητα (περ. γ΄ της παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 4469/2017), αρκεί να μην έχει λυθεί η ίδια η εταιρία. Από την άλλη πλευρά, ο εταίρος μπορεί να ρυθμίσει τις δικές του οφειλές, εντάσσοντας και τις οφειλές που τον βαρύνουν ως ομόρρυθμο εταίρο, ακόμα και αν η εταιρία έχει λυθεί, εφόσον ο εταίρος διατηρεί δική του ατομική επιχείρηση σε λειτουργία. Αναφορικά με την επιλεξιμότητα (μία θετική χρήση στις τρεις τελευταίες), αυτή εκ των πραγμάτων δεν θα μπορεί να κριθεί στο πρόσωπο του εταίρου, αφού ο ίδιος δεν τηρεί λογιστικά βιβλία στο δικό του όνομα. Επομένως αναγκαστικά η επιλεξιμότητα θα πρέπει να κριθεί στο πρόσωπο της εταιρίας.
• Ρύθμιση ζητημάτων αναφορικά με την αμφισβήτηση του ύψους της οφειλής. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού προβλέπεται ότι ο οφειλέτης θα συμπληρώνει και το χρόνο, αναφορικά με τον οποίο προσδιορίζεται το ύψος της κάθε οφειλής, οπότε, αν μετά το χρόνο αυτό η οφειλή επιβαρύνθηκε, να μην θεωρείται καν ότι υφίσταται διαφωνία.
• Ο συντονιστής μπορεί να εδρεύει οπουδήποτε στην Περιφέρεια του οφειλέτη, με απλή προτίμηση των συντονιστών που εδρεύουν στην ίδια Περιφερειακή Ενότητα, εφόσον φυσικά ο κατά προτίμηση διορισμός τους δεν παραβιάζει τον κανόνα της ισοκατανομής των υποθέσεων μεταξύ των συντονιστών της Περιφέρειας.
• Επιμήκυνση του χρονικού διαστήματος αυτοδίκαιης αναστολής της αναγκαστικής εκτέλεσης από εβδομήντα σε ενενήντα ημέρες. Η επιμήκυνση κρίθηκε αναγκαία, καθώς είναι αρκετές οι περιπτώσεις, κατά τις οποίες η διαδικασία δεν ολοκληρώνεται εντός εβδομήντα ημερών.
• Υποχρεωτική συμμετοχή Δημοσίου στις διαπραγματεύσεις και την ψηφοφορία για οφειλές έως 20.000 ευρώ όταν οι πιστωτές είναι μόνον προερχόμενοι από το δημόσιο τομέα.
• Περιορισμός των συνεπειών των κατασχέσεων που επιβλήθηκαν από το Δημόσιο με αποδέσμευση των μελλοντικών απαιτήσεων σε περίπτωση επίτευξης συμφωνίας αναδιάρθρωσης. Πλήρης ανατροπή της κατάσχεσης μπορεί να επιτευχθεί μόνο εφόσον η κατάσχεση επιβλήθηκε αποκλειστικά για οφειλές εντεταγμένες στη σύμβαση και μόνο εφόσον εξοφλήθηκε τουλάχιστον το 75% του ποσού που πρέπει να καταβληθεί στο Δημόσιο δυνάμει της σύμβασης.
• Επέκταση της αυτοδίκαιης αναστολής εκτέλεσης και στην περίπτωση της διαδικασίας διμερούς διαπραγμάτευσης με το Δημόσιο ή με Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.
• Επέκταση της χρήσης της πλατφόρμας σε περιπτώσεις επιχειρήσεων που δεν υπάγονται στην κανονική διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού, ιδίως αγροτών ή ελεύθερων επαγγελματιών, που όμως επιθυμούν να ρυθμίσουν διμερώς τις οφειλές τους με τους χρηματοδοτικούς φορείς. Επίσης προβλέπεται άρση του τραπεζικού και του φορολογικού απορρήτου και σε αυτές τις περιπτώσεις.

Τι προβλέπεται στην πώληση των μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων στα funds 

Αίρεται η υποχρέωση των τραπεζών να ενημερώνουν μέσα σε 12 μήνες τους οφειλέτες και τους εγγυητές μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων, πριν την πώλησή στα funds. Ταυτόχρονα αίρεται και η δυνατότητα που παρέχεται, από το ισχύον καθεστώς, στους οφειλέτες να διακανονίσουν τις οφειλές τους σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Δεοντολογίας. Το συγκεκριμένο μέτρο, δηλαδή πώληση του δανείου χωρίς πρότερη ενημέρωση, ίσχυε μόνο για τους μη συνεργάσιμους οφειλέτες. Πλέον το μέτρο επεκτείνεται και στα μη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά δάνεια, ενώ εκτός του μέτρου μένουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των φυσικών προσώπων.

Επίσης προβλέπεται πως οι εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις οι οποίες λαμβάνουν ειδική άδεια από την Τράπεζα της Ελλάδος και εποπτεύονται από την ΤτΕ, δεν είναι απαραίτητο να εδρεύουν στην Ελλάδα. Κάτι που εφαρμόζεται και σε εταιρείες, που έλαβαν άδεια πριν τεθεί σε ισχύ το πολυνομοσχέδιο. Επίσης η ενημέρωση των οφειλετών και των εγγυητών μπορεί να γίνει και με email πιθανότατα και με sms. Όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο του πολυνομοσχεδίου: «Αναγγελία της καταχώρισης γίνεται ατύπως προς τους οφειλέτες και τους εγγυητές με κάθε πρόσφορο μέσο, συμπεριλαμβανομένων και των μέσων ηλεκτρονικής επικοινωνίας».