«Το Brexit είναι καταστροφή»
Παλαίμαχος Βρετανός διπλωμάτης θεωρεί ότι η εξωτερική πολιτική αφέθηκε στην ψήφο ανθρώπων που δεν ξέρουν τίποτα.
Μπορεί να έχουν περάσει χρόνια απ’ το 1973, όμως ο Κρίσπιν Τίκελ το θυμάται ακόμα αυτό: το Ηνωμένο Βασίλειο γινόταν μέλος της ΕΟΚ… 44 χρόνια μετά , το Brexit φέρνει το τέλος της ευρωπαϊκής περιπέτειας της χώρας του και ο πρώην Βρετανός διπλωμάτης λυπάται για τις χαμένες ευκαιρίες.
Η έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση; «Πιστεύω ότι είναι καταστροφή. Μία αποτυχία της εξωτερικής πολιτικής» του Ηνωμένου Βασιλείου, δηλώνει ο 86χρονος διπλωμάτης στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP).
«Η βρετανική εξωτερική πολιτική έγινε αντικείμενο της ψήφου ανθρώπων που δεν γνωρίζουν τίποτα και πιθανότατα εκκινούν από κάποιου είδους αποστροφής προς τους ξένους», δηλώνει χωρίς περιφράσεις ένας από τους προνομιούχους μάρτυρες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης των τελευταίων δεκαετιών.
Ο Κρίσπιν Τίκελ εργαζόταν στη βρετανική πρεσβεία στο Παρίσι όταν οι Γάλλοι μπλόκαραν τη δεκαετία του ’60 τις προσπάθειες του Ηνωμένου Βασιλείου να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Στη συνέχεια έγινε βοηθός τριών διαπραγματευτών που εργάσθηκαν για τη συμφωνία ένταξης του 1973.
Αντίθετα με ό,τι δηλώνουν ορισμένοι υποστηρικτές του Brexit, σύμφωνα με τους οποίους ο πολιτικός χαρακτήρας της συμμετοχής του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ δεν είχε προβλεφθεί αρχικά, ο Κρίσπιν Τίκελ υποστηρίζει ακριβώς το αντίθετο.
«Ήταν προφανές ότι οδεύαμε προς αυτήν την κατεύθυνση, προς τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης. Αλλά αυτό δεν σήμαινε ότι επρόκειτο να εγκαταλείψουμε την κυριαρχία μας», λέει.
Εκείνη την εποχή, θυμάται στο γεμάτο βιβλία διαμέρισμά του στο Λονδίνο, υπήρχε το αίσθημα ότι οι Βρετανοί συμμετείχαν σε αυτό που έμελλε να είναι το μεγαλύτερο εμπορικό μπλοκ στον κόσμο, μία οντότητα που θα συμμερίζεται «τις αξίες μας και την νοοτροπία μας».
Αλλά επίσης και ότι «θα ήμασταν όλο και περισσότερο αποτελεσματικοί την ώρα που η Κοινοπολιτεία παρήκμαζε σιγά σιγά και το Ηνωμένο Βασίλειο έχανε την επιρροή του».
Η συμμετοχή στο ευρωπαϊκό σχέδιο, «όπως το είχε πολύ καλά καταλάβει ο τότε πρωθυπουργός Τεντ Χιθ, μας έδινε μία πολύ ισχυρότερη θέση».
«Αυτό που δεν καταφέραμε να κάνουμε είναι να επωφεληθούμε, να κατανοήσουμε τι μπορούσαμε να έχουμε κάνει».
Παρών σε πληθώρα διαπραγματευτικών γύρων, ο Κρίσπιν Τίκελ διαβεβαιώνει ότι η χώρα του είχε καταλήξει σε μία καλή συμφωνία. Όμως, το πρόβλημα είναι ότι «ορισμένοι Βρετανοί ηγέτες δεν αντιμετώπισαν ποτέ σοβαρά το θέμα».
«Υπάρχουν τόσα πράγματα που θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει χωρίς να αποχωρήσουμε», λέει.
Έπειτα από 36 χρόνια καλών και πιστών υπηρεσιών, ο Κρίσπιν Τίκελ αποχώρησε από το Foreign Office για να πάρει θέση συμβούλου των πρωθυπουργών Τζον Μέιτζορ και Τόνι Μπλερ σε περιβαλλοντικά θέματα.
Σήμερα εξακολουθεί να διατηρεί επαφές με την κυβέρνηση μέσω του υπουργού Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον, ο πατέρας του οποίου, ο Στάνλεϊ, είναι παλιός του φίλος και η μητέρα του, η Σάρλοτ Τζόνσον Ουάλ, έχει ζωγραφίσει το πορτρέτο του ίδιου και της συζύγου του.
Ο παλαίμαχος διπλωμάτης φοβάται ότι μόλις επισημοποιηθεί το διαζύγιο με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο διεθνής ρόλος του Ηνωμένου Βασιλείου θα συρρικνωθεί.
«Αρκεί να δει κανείς με ποιον τρόπο οι Αμερικανοί δεν μας παίρνουν πλέον στα σοβαρά όσο πριν».
Η μόνη ελπίδα, λέει, είναι οι διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες να εξελιχθούν μη ικανοποιητικά. «Τότε θα μπορούσαμε να αποφασίσουμε ότι μας συμφέρει να παραμείνουμε», επιμένει ο Κρίσπιν Τίκελ.
