Το ψηφιακό στοίχημα της Ευρώπης και η τεχνολογία blockchain
Η Ε.Ε. διεκδικεί ηγετικό ρόλο παγκοσμίως στις νέες τεχνολογίες. Πώς μπορεί όμως να αφήσει το ψηφιακό της αποτύπωμα;
Αποστολή στο Ευρωκοινοβούλιο, Στρασβούργο
Σκεφτείτε μια μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ να μπορεί, μέσα σε δύο δευτερόλεπτα, να συλλέξει πληροφορίες για την εφοδιαστική της αλυσίδα τροφίμων, μια διαδικασία που κανονικά απαιτεί τουλάχιστον μια εβδομάδα. ‘Η όλα τα ήδη συμφωνιών – από πωλήσεις ακινήτων µέχρι επιχειρηµατικές αγορές και εργατικές συµβάσεις – που απαιτούν δικηγόρους και δικαστήρια για να εφαρµοστούν, να εκτελούνται μόνα τους. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Η απάντηση ακούει στη τεχνολογία Blockchain.
Κανένας όρος δεν διακινείται σήµερα µε τόση ένταση όσο αυτός, αλλά και κανένας δεν είναι τόσο ελάχιστα κατανοητός. Περπατώντας στους διαδρόμους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δημοσιογράφοι αλλά και Ευρωβουλευτές σχολιάζουν τη νέα πρωτοβουλία που ανέλαβε το Κοινοβούλιο με τη Κομισιόν να δημιουργήσουν παρατηρητήριο – φόρουμ για τη συγκεκριμένη τεχνολογία, προσπαθώντας στη πραγματικότητα να ανιχνεύσουν τι είναι αυτό που έρχεται, αλλά και τι αλλάζει ήδη από τη χρήση της.
O όρος δεν είναι καινούργιος για την Ένωση, η οποία στο συγκεκριμένο θέμα έχει κινηθεί με ταχύτητα και «προληπτικά» από το 2013, επενδύοντας στη τεχνολογία Blockchain, με τα συνολικά κεφάλαια να υπολογίζονται ότι θα φτάσουν τα 500 εκατ. ευρώ μέχρι το 2020. Το παρατηρητήριο έρχεται πλέον να συγκεντρώσει πληροφορίες, να αναλύσει τάσεις, αλλά και να διευκολύνει τη διασυνοριακή συνεργασία σχετικά με πρακτικά ζητήματα, φέρνοντας σε επαφή τους καλύτερους εμπειρογνώμονες της Ευρώπης και τα σημαντικά εκπαιδευτικά ιδρύματα. Στόχος είναι να λειτουργεί ως ένα ανοικτό φόρουμ για ειδικούς στην τεχνολογία blockchain, φορείς καινοτομίας, πολίτες, παράγοντες της βιομηχανίας, δημόσιες, καθώς και ρυθμιστικές και εποπτικές αρχές.
Πώς λειτουργεί η “αλυσίδα των μπλοκ”
Αρχικά ταυτίστηκε με τα κρυπτονομίσματα, όπως το Bitcoin. Στη πραγματικότητα είναι η τεχνολογία, μέσω της οποίας «γεννούνται» τα ψηφιακά νομίσματα και η αξία της διαχωρίζεται από τη λογιστική αξία που μπορεί να έχουν τα cryptos, των οποίων οι τιμές είναι όντως «φουσκωμένες» και χαρακτηρίζονται από ισχυρή μεταβλητότητα. Η blockchain είναι μια αποκεντρωμένη τεχνολογία που αλλάζει το διαδίκτυο, όπως το ξέρουμε μέχρι σήμερα. Πρόκειται για μια βάση δεδομένων, στην οποία καταχωρούνται διάφορες συναλλαγές με μεγάλη ασφάλεια και απόλυτη πιστοποίηση, και αντίγραφά της μπορεί να βρίσκονται σε πολλά δικτυακά σημεία, τα οποία ενημερώνονται ταυτόχρονα και είναι προσβάσιμα απ’ όλα τα μέρη. Το μεγαλύτερο όφελος αυτού του συστήματος είναι η αφαίρεση από την εξίσωση οποιουδήποτε φορέα, τμήματος, υπαλλήλου, επαγγελματία για τις ανάγκες πιστοποίησης μιας συναλλαγής και μιας ταυτότητας. Αυτό σημαίνει ταχύτατες συναλλαγές και μικρά κόστη ανάπτυξης και υλοποίησης, ενώ σε επίπεδο μεγάλων οργανισμών και τραπεζών για παράδειγμα, η εξοικονόμηση χρημάτων είναι τεράστια.
«Δουλεύουμε εδώ και περίπου τρία χρόνια πάνω σε αυτή την τεχνολογία. Βλέποντας ότι τα ψηφιακά νομίσματα αναπτύσσονται και ότι η τεχνολογία, πάνω στην οποία στηρίζονται, δίνει σημαντικές δυνατότητες, ζητήσαμε να δημιουργηθεί ένα παρατηρητήριο που θα παρακολουθεί τις εξελίξεις γύρω από τη blockchain τεχνολογία και θα φέρει όλη τη βιομηχανία της Ευρώπης σε μια κοινή πλατφόρμα σύνδεσης, με στόχο να προλαβαίνουμε τις εξελίξεις. Πιστεύουμε πώς η συγκεκριμένη τεχνολογία μπορεί να αλλάξει σημαντικούς τομείς της οικονομίας» αναφέρει στο fortunegreece.com, η Εύα Καϊλή, η πρώτη γυναίκα πρόεδρος Επιστήμης και Τεχνολογίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, που πρόσφατα διακρίθηκε για το έργο της στις νέες τεχνολογίες στο Ευρωκοινοβούλιο, επισημαίνει ότι βασικό χαρακτηριστικό της τεχνολογίας blockchain είναι ότι «καταργεί» τους μεσάζοντες, εξασφαλίζοντας παράλληλα έλεγχο και διαφάνεια. «Στην Ένωση έχουμε εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό για να στηρίξουμε τη blockchain τεχνολογία, ενώ υπάρχει σταθερό πλαίσιο για να μπορέσει να δουλέψει κάποιος, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει π.χ σε χώρες όπως η Κίνα και η Ιαπωνία σε αυτόν τον τομέα. Στη συγκεκριμένη τεχνολογία είμαστε πολύ μπροστά και μπορούμε να διεκδικήσουμε ηγετικό ρόλο σε μια αγορά που ήδη υπάρχει και έχει στηριχθεί από επενδύσεις» συμπληρώνει.
Το ψηφιακό «βήμα» της Ευρώπης
Ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, παρουσιάζοντας την ετήσια έκθεση της κεντρικής τράπεζας στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, άσκησε μεν σκληρή κριτική στα κρυπτονομίσματα, χαρακτηρίζοντας τα ως «οιονεί επικίνδυνα» που χρειάζονται ρύθμιση, ξεχώρισε δε τη τεχνολογία blockchain και το fintech ευρύτερα ως δύο βασικές παραμέτρους που θα διαμορφώσουν το μέλλον του χρηματοπιστωτικού κλάδου.
Ενδεικτικά, οι αναλυτές της βρετανικής επενδυτικής τράπεζας Santander InnoVentures υπολογίζουν ότι έως το 2022 οι εφαρμογές του blockchain θα μπορούν να εξοικονομήσουν για τις τράπεζες ένα ποσό ύψους 20 δισ. δολαρίων ετησίως. Μόνο το 2017 τα επενδυτικά οχήματα Venture Capital έκαναν 215 συμφωνίες ύψους 1 δισ. δολαρίων με startups που εξειδικεύονται στη συγκεκριμένη τεχνολογία.
«Τεχνολογίες, όπως η blockchain μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των δαπανών, αυξάνοντας παράλληλα την εμπιστοσύνη, την ιχνηλασιμότητα και την ασφάλεια. Έχουν τεράστιες δυνατότητες να κάνουν ασφαλέστερες τις διαδικτυακές κοινωνικές επαφές και οικονομικές συναλλαγές, παρέχοντας προστασία έναντι ενδεχόμενων επιθέσεων και εξαλείφοντας την ανάγκη για μεσάζοντες. Στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε τη σημαντική «δεξαμενή ταλέντων» της Ευρώπης και τις εξαιρετικές νεοφυείς επιχειρήσεις για να εξελιχτούμε σε μια ηγετική περιοχή παγκοσμίως που θα αναπτύξει την τεχνολογία blockchain και θα επενδύσει στην εφαρμογή της.» αναφέρει σχετικά ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επίτροπος αρμόδιος για την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά Άντρους Άνσιπ.
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επίτροπος αρμόδιος για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την Ένωση Κεφαλαιαγορών Βάλντις Ντομπρόβσκις αναφέρει: «Η blockchain, η οποία αποτελεί μία από τις πολλές τεχνολογίες που προωθούν την ψηφιακή καινοτομία, διαθέτει το αναγκαίο δυναμικό για να μετασχηματίσει ουσιαστικά τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και τις αγορές. Το παρατηρητήριο – φόρουμ για την τεχνολογία blockchain θα παρακολουθεί τις εξελίξεις και θα συμβάλλει στη διαδικασία χάραξης των πολιτικών μας.»
Εκτός από τη συγκεκριμένη τεχνολογία, η Ευρώπη φαίνεται πλέον να διεκδικεί ηγετικό ρόλο σε τομείς της ψηφιακής οικονομίας, που όχι μόνο μετασχηματίζουν την οικονομία και τις υπηρεσίες, αλλά κατ’ επέκταση αλλάζουν και την καθημερινότητά μας. Φυσικά θα πρέπει να αντιμετωπίζει βασικές προκλήσεις σε αυτό το κομμάτι, καθώς το ψηφιακό «χάσμα» ανάμεσα στα κράτη – μέλη της είναι υπαρκτό και σημαντικό.
«Η μεγάλη πρόκληση αυτή τη στιγμή είναι να αποκρυπτογραφήσουμε το πως οι νέες τεχνολογίες θα αλλάξουν τη ζωή μας και νομίζω ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ο κατάλληλος χώρος για να διαμορφώσουμε και θεσμικά το πλαίσιο της συζήτησης αυτής, καθώς κάθε κράτος μέλος δεν έχει τη δυνατότητα να εντρυφήσει τόσο πολύ. Έχουμε μια συνολική εικόνα για το τι συμβαίνει στην Ευρώπη και εκτός Ευρώπης και στόχος μας είναι να μειώσουμε τις τεχνολογικές ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών. Ένα παράδειγμα για να γίνει κατανοητό πόσο μπορούν να επωφεληθούν οι πολίτες από την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, όπως το Fintech, είναι το ύψος των κρυφών χρεώσεων που οι πολίτες των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πληρώνουν σε ετήσια βάση στα αντίστοιχα ευρωπαϊκά ιδρύματα και το οποίο ανέρχεται σε 130 δισ. ευρώ, όπως υπολογίζει ο ΟΟΣΑ » τονίζει η Εύα Καϊλή.
Έρευνα, Καινοτομία και συνέργειες οι μοχλοί ανάπτυξης
Η Ελληνίδα Ευρωβουλευτής επισημαίνει ότι ήδη γίνονται βήματα προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της έρευνας και της καινοτομίας μέσω της διεύρυνσης του προγράμματος Horizon, αρχικού προϋπολογισμού 80 δισ. ευρώ. «Αυτή την περίοδο επεξεργαζόμαστε το Multiannual Financial Framework (MFF) και τη διεύρυνση του προγράμματος Horizon, που εστιάζει στην έρευνα και την καινοτομία ως κεντρικούς μοχλούς για την έξυπνη, βιώσιμη και ολοκληρωμένη ανάπτυξη, στοχεύοντας παράλληλα στην αποτελεσματική αντιμετώπιση σημαντικών κοινωνικών προκλήσεων. Παράλληλα θέλουμε όχι μόνο να επενδύσουμε στην έρευνα, αλλά να ενισχύσουμε και την ευρωπαϊκή βιομηχανία, κρατώντας εδώ τους επιστήμονες μας. Και αυτό μπορεί να γίνει με περισσότερα κεφάλαια και συμμαχίες» επισημαίνει.
Στην ευρωπαϊκή ατζέντα βρίσκονται επίσης ζητήματα όπως αυτό της τεχνητής νοημοσύνης και της διαχείρισης και παράλληλα προστασίας των δεδομένων. «Στην Επιτροπή (STOA), ασχολούμαστε έντονα με το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς επηρεάζει οριζόντια τον τρόπο που εργαζόμαστε, και φυσικά με το θέμα της διαχείρισης των δεδομένων. Μέσω της σωστής επεξεργασία τους, μπορείς να αλλάξεις πολλούς τομείς όπως η υγεία, οι υπηρεσίες ασφάλισης, οι μεταφορές, το εμπόριο, κ.α» καταλήγει η Εύα Καϊλή.
