Η Τουρκία ψηφίζει για πρόεδρο
Ο σημερινός πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν και νυν υποψήφιος φαίνεται να παίζει χωρίς αντίπαλο.
Τα εκλογικά τμήματα στην Τουρκία άνοιξαν από τις 08:00 για να υποδεχθούν 53 εκατομμύρια ψηφοφόρους που θα εκλέξουν σήμερα για πρώτη φορά με άμεση ψηφοφορία τον πρόεδρο της χώρας. Τα εκλογικά τμήματα θα κλείσουν στις 17.00 και η σημερινή εκλογική αναμέτρηση αναμένεται να καταλήξει σε θρίαμβο του σημερινού πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που κυβερνά την Τουρκία από το 2003.
Η εκλογή του θα δώσει στον ισχυρό άνδρα της Τουρκίας, που επικρίνεται για τον όλο και περισσότερο αυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης, λευκή επιταγή για πέντε χρόνια ώστε να συνεχίσει την αναμόρφωση της χώρας με γνώμονα το ισλαμο-συντηρητικό μοντέλο που ακολουθεί στο πλαίσιο μίας επίσης αναμορφωμένης από το χέρι του προεδρικής εξουσίας.
Έπειτα από μία εκλογική εκστρατεία στην οποία κυριάρχησε με την προσωπική του ακτινοβολία και με τη βοήθεια εκλογικού υλικού αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ, κανείς από τους δύο άλλους υποψήφιους δεν φαίνεται ικανός να τού ανακόψει την πορεία.
Στις πύρινες κορώνες του πρωθυπουργού, ο υποψήφιος των δύο κομμάτων της αντιπολίτευσης, του σοσιαλδημοκρατικού και του εθνικιστικού, ο Εκμελεντίν Ιχσάνογλου, ο 70χρονος διακεκριμένος ιστορικός, δεν μπόρεσε να αντιπαραθέσει παρά την εικόνα της πραότητας και της σύνεσης. Όσο για τον υποψήφιο της κουρδικής μειονότητας Σελαχατίν Ντεμιρτάς, τον 41χρονο δικηγόρο με το φωτογενές χαμόγελο, η αριστερή του ρητορική υπέρ των ελευθεριών των μειονοτήτων μάλλον δεν θα τού επιτρέψει να ξεπεράσει κατά πολύ τα όρια των ψηφοφόρων της κουρδικής μειονότητας.
Τα δεδομένα της εκλογικής αναμέτρησης
Οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών έδιναν προβάδισμα στον Ερντογάν με ποσοστό 55-57% και ακολουθούσαν ο Ιχσάνογλου με 33-34% και ο Ντεμιρτάς με 9-11%.
Στις βουλευτικές εκλογές του 2011 τα ποσοστά των κομμάτων που στηρίζουν τους τρεις υποψηφίους είχαν ως εξής: Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης 49,83%, Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα 25,98%, Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος 13,01%, Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών 6,5%.
Στις δημοτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 30 Μαρτίου 2014 τα ποσοστά των κομμάτων στα νομαρχιακά συμβούλια -τα οποία θεωρούνται εφάμιλλα με ποσοστά βουλευτικών εκλογών- η δύναμη των κομμάτων είχε ως εξής: ΚΔΑ 43,39%, ΡΛΚ 25,61%, ΚΕΚ 17,62% ΔΚΛ 6,5%.
Προφανώς τα ποσοστά που εμφανίζονται στις δημοσκοπήσεις ειδικά για λογαριασμό του Ερντογάν είναι πολύ υψηλότερα σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του 2011 και τις δημοτικές του 2014. Αυτό όμως που μπορεί να παρατηρηθεί είναι ότι η επιλογή του Ιχσάνογλου δεν αποκλείεται να προκαλέσει διαρροή ψηφοφόρων από τα δύο κόμματα που στηρίζουν την υποψηφιότητα αυτή. Κι αυτό επειδή ο Ιχσάνογλου είναι γνωστός στην Τουρκία για το «ισλαμιστικό» του προφίλ. Έτσι, μπορεί να υπάρξει διαρροή από το ΡΛΚ προς τον Σελαχατίν Ντεμιρτάς κι από το ΚΕΚ προς τον Ερντογάν.
Πολύ σίγουρος για τον εαυτό του, ο Ερντογάν έκλεισε την προεκλογική του εκστρατεία καλώντας τους οπαδούς του «να τινάξουν στον αέρα τις κάλπες» για να δώσουν «ένα δημοκρατικό χαστούκι» στους αντιπάλους τους.
«Αν το θελήσει ο Θεός, μία νέα Τουρκία γεννιέται αύριο», ήταν η τελευταία του χθεσινή δήλωση.
Ποιος θα πάρει τη θέση του πρωθυπουργού
Σημαντικό ζήτημα των εκλογών, είναι το συνταγματικό θέμα που έχει αρχίσει ήδη να συζητείται. Ο Ερντογάν έχει δηλώσει ότι θα παραμείνει πρωθυπουργός έως ότου λήξει η θητεία του απερχόμενου προέδρου Αμπντουλάχ Γκιουλ, δηλαδή μέχρι τις 28 Αυγούστου. Το Σύνταγμα αναφέρει ότι ο εκλεγείς Πρόεδρος παύει να έχει σχέσεις με πολιτικό κόμμα και να είναι βουλευτής. Ωστόσο δεν αναφέρονται συγκεκριμένα χρονικά περιθώρια. Η αντιπολίτευση από τώρα υποστηρίζει ότι εφόσον εκλεγεί πρόεδρος, η παραμονή του Ερντογάν στη θέση του πρωθυπουργού, είτε εκλεγεί στον πρώτο γύρο είτε στο δεύτερο, θα συνιστά παραβίαση του συντάγματος.
Ακόμη πιο σημαντικό όμως είναι το ζήτημα της μετάβασης σε προεδρικό σύστημα που θέτει ο Ερντογάν. Ειδικά αν εκλεγεί από τον πρώτο γύρο, θα έχει πολύ ισχυρό πλεονέκτημα. Η μετάβαση όμως προϋποθέτει την απόκτηση ισχυρής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, σε βαθμό που θα επιτρέπει την συνταγματική αλλαγή, για λογαριασμό του κυβερνώντος κόμματος στις προσεχείς βουλευτικές εκλογές. Αυτές υπό κανονικές συνθήκες θα γίνουν τον Ιούνιο του 2015.
Ωστόσο η εκλογή του Ερντογάν από τον πρώτο γύρο, σε συνδυασμό με τα εσωκομματικά προβλήματα που θα εμφανιστούν στα δύο κόμματα που στηρίζουν την υποψηφιότητα Ιχσάνογλου, μπορεί να οδηγήσει το κυβερνών κόμμα στην επιλογή πραγματοποίησης πρόωρων βουλευτικών εκλογών.
Ο φιλοκυβερνητικός τύπος έχει γράψει ότι στις 24 Αυγούστου θα συγκληθεί έκτατο συνέδριο του κυβερνώντος κόμματος για να εκλεγεί ο νέος αρχηγός του κόμματος, ο οποίος θα είναι και ο νέος πρωθυπουργός. Ονόματα που έχουν ακουστεί ως πιθανοί αντικαταστάτες του Ερντογάν είναι ο υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αλί Μπαμπατζάν.
Διαβάστε ακόμη:
