Τα επαγγέλματα του μέλλοντος και τα «αγκάθια» στην αγορά εργασίας

Δυσοίωνο προβλέπεται το μέλλον των εργαζομένων στη χώρα μας αφού σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν πρόσφατα στη δημοσιότητα από την παγκόσμια τριμηνιαία έρευνα που διεξήγαγε η ManpowerGroup για τις Προοπτικές Απασχόλησης κατά το Δ’ τρίμηνο του 2015, οι εργοδότες στην Ελλάδα προβλέπουν υποτονικές προσλήψεις, με τις Προοπτικές Απασχόλησης να περιορίζονται στο -2% για την περίοδο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου του 2015. Ωστόσο, τα καλά νέα έρχονται από τον τομέα των Χρηματοοικονομικών, των Ασφαλειών, της Ακίνητης Περιουσίας και Παροχής Υπηρεσιών προς Επιχειρήσεις καθώς και από τον τομέα του Τουρισμού όπου προβλέπεται αύξηση του αριθμού των εργαζομένων παρά τις αντίξοες συνθήκες.

Για ριζικό εκσυγχρονισμό της αγοράς εργασίας αλλά και των κοινωνικών δομών κάνει λόγο η Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος της ManpowerGroup, κ. Βενετία Κουσία. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Fortune Greece προτάσσει ως επιτακτική ανάγκη την ανάπτυξη νέων εργαλείων που θα έχουν ως στόχο όχι την προώθηση της επιδοτούμενης απασχόλησης, αλλά εκείνης της απασχόλησης που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας με προοπτική. Αν πάντως αναρωτιέστε ποια είναι η θέση εργασίας με τη μεγαλύτερη δυσκολία κάλυψης στην Ελλάδα, η κ. Κουσία απαντά πως για 7η συνεχόμενη χρονιά δεν είναι άλλη από εκείνη του Επαγγελματία Πωλητή!

Κυρία Κουσσία σε παλαιότερη έρευνά της η Manpower είχε αναδείξει το πρόβλημα της μη εύρεσης κατάλληλα καταρτισμένου προσωπικού που αντιμετωπίζουν όσες επιχειρήσεις θέλουν να προβούν σε προσλήψεις. Σήμερα τα δεδομένα θεωρείτε ότι έχουν αλλάξει όταν την ίδια στιγμή μιλάμε για “Brain Drain”;

Υπάρχει σαφώς συσχετισμός ανάμεσα στο φαινόμενο του Brain Drain και του κενού που σχηματίζεται ανάμεσα στην ζήτηση, των εργοδοτών, και την προσφορά, των υποψηφίων. Συνήθως εκείνοι που επιλέγουν να φύγουν στο εξωτερικό είναι άνθρωποι τολμηροί, οι οποίοι θέλουν να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους σε χώρες όπου οι ευκαιρίες είναι περισσότερες, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι είναι οι πιο καλοί, οι πιο υπομονετικοί και οι πιο επίμονοι, και ότι όσοι «μένουν πίσω» είναι λιγότερο αξιόλογοι, λιγότερο επίμονοι, υστερούν.

Οφείλουμε να αναπτύξουμε νέα εργαλεία, ειλικρινείς συνεργασίες και πρακτικές λύσεις που θα συνδυάζουν τα ταλέντα του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας μας με αυτά που χρειάζονται οι επιχειρήσεις για να γίνουν παραγωγικότερες ώστε να υπάρχουν οι απαραίτητες προοπτικές απασχόλησης με πραγματικές θέσεις απασχόλησης κι όχι μόνο επιδοτούμενες που δεν μετεξελίσσονται σε πρωτογενείς.

Σε ποια επαγγέλματα καταγράφεται η μεγαλύτερη ζήτηση και ποια έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση;

Αναμφίβολα η κρίση έχει επηρεάσει δραματικά όλους τους οικονομικούς τομείς, με το Λιανικό Εμπόριο, την Βιομηχανία και τα επαγγέλματα που αφορούν τις κατασκευές και τις υποδομές να έχουν πληγεί περισσότερο.

Σύμφωνα με την Ετήσια Έρευνα Έλλειψης Ταλέντου της ManpowerGroup για το έτος 2015, 6 στους 10 εργοδότες στην Ελλάδα δυσκολεύονται να καλύψουν τις ανοικτές θέσεις εργασίας, ποσοστό που αποτελεί το υψηλότερο των τελευταίων 8 χρόνων, το οποίο μοιάζει, αλλά δεν είναι, παράδοξο εάν αναλογιστούμε τα δραματικά ποσοστά ανεργίας της χώρας μας. Η θέση εργασίας με τη μεγαλύτερη δυσκολία κάλυψης στην Ελλάδα για 7η συνεχόμενη χρονιά αποτελεί εκείνη του Επαγγελματία Πωλητή. Παράλληλα, στην Έρευνα Προοπτικών Απασχόλησης της ManpowerGroup για το Δ’ Τρίμηνο 2015, οι προοπτικές προσλήψεων των εργοδοτών εμφανίζονται αποδυναμωμένες σε όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, τόσο σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, όσο και σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κυρίως το LinkedIn πιστεύετε ότι είναι αποδοτικά εργαλεία για κάποιον που ψάχνει δουλειά;

Οι άνθρωποι θα εμπιστεύονται πάντα περισσότερο τους ανθρώπους και ειδικότερα εκείνους που γνωρίζουν. Τα μέσα κοινωνική δικτύωσης όμως θα συνεχίσουν να φέρνουν τους ανθρώπους κοντύτερα, χωρίς όμως να υποβαθμίζεται ο σημαντικός ρόλος της σύστασης.

Δυστυχώς, με τον πολλαπλασιασμό και την ραγδαία ανάπτυξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, πολλαπλασιάστηκαν και τα ψέματα, η λανθασμένη πληροφόρηση και τα φανταστικά πτυχία και στοιχεία. Μπορεί τα μέσα αυτά να ένωσαν ανθρώπους και οργανισμούς, αλλά αν τα χρησιμοποιούμε χωρίς την σωστή αξιολόγηση και το φιλτράρισμα, θα κάνουμε λάθη στις επιλογές μας. Σε μία εποχή όπου υπάρχει πληθώρα πληροφόρησης και μηνυμάτων, κερδίζουν μόνον όσοι έχουν σωστή κρίση, σωστή δικτύωση, ικανότητα διάκρισης του της ουσίας από την επίφαση. Για να βρεις μια δουλειά δεν αρκεί να ξέρεις πολλούς, πρέπει και να σε ξέρουν εκείνοι που τους είσαι χρήσιμος.

Ποια θεωρείτε ότι είναι τα επαγγέλματα του μέλλοντος;

Υπάρχουν επαγγέλματα τα οποία θα παραμείνουν ως τίτλοι αλλά θα έχουν διαφορετικό περιεχόμενο, και άλλα επαγγέλματα τα οποία θα αλλάξουν όπως αλλάζει και ο τρόπος ζωής μας. Λόγω του τεράστιου δημογραφικού, και με το προσδόκιμο ζωής να αυξάνεται όπως και η ποιότητα της ζωής μας, είναι αναμενόμενο να υπάρχουν όλο και περισσότερα επαγγέλματα που θα σχετίζονται με την προσωπική υγεία και φροντίδα και την παροχή γενικότερα προσωπικών υπηρεσιών σε μεγαλύτερο ηλικιακό φάσμα.

Επίσης, με την τεχνολογία να αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, δεν θα υπάρχει μέλλον στην αγορά εργασίας για τους ανειδίκευτους, χωρίς να σημαίνει όμως ότι όλοι θα πρέπει να είναι απόφοιτοι πανεπιστημίων ή να έχουν μεταπτυχιακό. Θα έχουμε όλο και περισσότερους διαχειριστές, ταξινομητές, αναλυτές πληροφορίας, ενώ την ίδια στιγμή επαγγέλματα διοικητικά – όπως βοηθοί λογιστών και εργαζόμενοι σε τηλεφωνικά κέντρα – θα αντικατασταθούν από τις εφαρμογές νέων τεχνολογιών. Ας μην φοβηθούν όσοι εργάζονται σε αυτές τις εξειδικεύσεις, απλά ας φροντίσουν έγκαιρα να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία ως εργαλείο για να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους κι όχι ως κάτι που απλώς υποκαθιστά το μηχανικό μέρος της δουλειάς τους.

Ο τομέας των Ανανεώσιμων και Εναλλακτικών Πηγών Ενέργειας θα έχει και συνεχώς μεγαλύτερη ζήτηση για τα εργαστήρια του και την εφαρμογή των όποιων ερευνών.

Αυτό που θα κάνει την διαφορά είναι ο καθένας να βρει το μοναδικό θετικό και χρήσιμο χαρακτηριστικό του και να το προωθήσει στην συγκεκριμένη εταιρεία/τομέα που το χρειάζεται για να γίνει πιο ανταγωνιστική, ώστε να έχουμε αμοιβαία επωφελή σχέση.

Πού θα πρέπει να εστιάζουν οι νέοι που τώρα μπαίνουν στο πανεπιστήμιο;

Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες νέων που μπαίνουν στα πανεπιστήμια. Αρχικά, είναι οι νέοι που έχουν εξαιρετικές επιδόσεις και συγκεκριμένους στόχους και πέρασαν εκεί που ήθελαν, ακολουθώντας το όραμά τους. Αυτοί θα πρέπει απλά να συνεχίσουν να εστιάζουν σ’ αυτό που τους αρέσει αριστεύοντας.

Η δεύτερη κατηγορία αφορά τους νέους που μπήκαν στο πανεπιστήμιο επειδή το θεωρούν ένα απαραίτητο διαβατήριο για να μπορέσουν να βρουν δουλειά στο μέλλον. Οι συγκεκριμένοι θα πρέπει να φοιτήσουν στην σχολή τους και να ψάξουν να βρουν αυτό που τους αρέσει και να το κυνηγήσουν.

Η τρίτη κατηγορία αφορά όσους ήθελαν να μπουν σε μία συγκεκριμένη σχολή, αλλά δεν τους ευνόησε η βαθμολογία τους και κατέληξαν κάπου αλλού. Οι συγκεκριμένοι ξέρουν τι θέλουν, οπότε με την σειρά τους θα πρέπει να εστιάσουν στο να τελειώσουν γρήγορα την όποια σχολή τους ώστε με τα νέα τους εφόδια να κυνηγήσουν αυτό που πραγματικά θέλουν και να χαράξουν ένα νέο μονοπάτι.

Όλοι πρέπει να καταλάβουν ότι μπαίνοντας στο Πανεπιστήμιο ξεκινάει η ενήλικη εκπαίδευση και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπιστεί: με ωριμότητα, στόχο και μέτρηση σε διάφορα σταυροδρόμια που θα έχουν ορίσει κατά πόσον οδηγεί απολογιστικά προς μία ζωή όπου σταδιοδρομία και προσωπική ζωή αθροίζουν ευτυχισμένες στιγμές κι όχι απλά πτυχία βαθμούς και τικ σε check lists.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι η ηλικιακή κατηγορία που αντιμετωπίζει σοβαρότερα προβλήματα επανένταξης στην αγορά είναι 45 ετών και άνω. Ποια συμβουλή θα δίνατε σε αυτούς τους ανθρώπους προκειμένου να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικοί;

Ο όρος επανένταξη δεν είναι 100% ορθός, εάν αναλογιστούμε ότι πάνω από το 50% της συγκεκριμένης ηλικιακής κατηγορίας είναι γυναίκες οι οποίες δεν είναι ενταγμένες στον ενεργό πληθυσμό, είναι μη-δραστηριοποιούμενες, οπότε αυτή η ερώτηση αφορά κυρίως το πώς θα επανεντάξουμε τους άνδρες.

Πεποίθησή μου είναι ότι για να γίνουν πάλι ανταγωνιστικοί οι άνδρες άνω των 45 εκτός αγοράς εργασίας, θα πρέπει όχι μόνο να θυμηθούν και να επαναξιολογήσουν ό, τι έκαναν τα τελευταία χρόνια, ώστε μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα να δουν τί μπορούν να χτίσουν εκ νέου με πιο ευέλικτο τρόπο, με στόχο να διακριθούν και να κεφαλαιοποιήσουν τα προσόντα τους σε μία υποκριτική κοινωνία που τους θεωρεί ξεπερασμένους υπερήλικες. Παράλληλα όμως, θα πρέπει να αποβάλλουν τη νοοτροπία ότι είναι πολύ αργά για να μάθουν νέα πράγματα, και να οπλιστούν με πιο φρέσκια ματιά ώστε να δουν τον κόσμο διαφορετικά και να κυνηγήσουν νέους στόχους.

Όσον αφορά τις γυναίκες οι οποίες είτε δεν έχουν καταφέρει να εργαστούν είτε είχαν την πολυτέλεια να επιλέξουν να μην εργαστούν, θα πρέπει να καταλάβουν ότι η εργασία μετά τα 45 όχι μόνο δεν είναι ντροπή, αλλά θα τους δώσει και νέο λόγο ύπαρξης.

Πώς αναμένεται να επηρεάσουν οι επικείμενες εκλογές τον κόσμο του επιχειρείν και ποια η άποψή σας για τη διεξαγωγή τους τη δεδομένη χρονική συγκυρία;

Οι υποψήφιοι των εκλογών θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπ’ όψιν τους ότι απαιτείται ένας ριζικός εκσυγχρονισμός της αγοράς εργασίας αλλά και των κοινωνικών δομών. Θα πρέπει να αντιληφθούν ότι η κοινή πρόκληση δεν είναι η όποια πολιτική αντιπαράθεση, αλλά πώς θα αντιμετωπίσουμε επιτυχώς τις συνεχώς μεταβαλλόμενες διεθνείς τάσεις σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα και πιο ανταγωνιστικός. Η χώρα μας, οι άνθρωποι μας και οι επιχειρήσεις μας έχουν προοπτικές και χρειάζονται πολιτική σταθερότητα, σχέδιο και ηγεσία που να θελήσει να τις αναδείξει προς το συμφέρον των πολλών.