Τα ελληνικά νοικοκυριά ο μεγάλος χαμένων των Μνημονίων

Mια καταστροφική επταετία ήταν αυτή που βίωσαν τα ελληνικά νοικοκυριά την περίοδο από το 2008 μέχρι και σήμερα, καθώς σημείωσαν σημαντική απώλεια στα εισοδήματα και τις αποταμιεύσεις τους.  Σύμφωνα με την εβδομαδιαία ανάλυση της Alpha Bank, η οποία αποτυπώνει το επίπεδο ευημερίας στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια των χρόνων της οικονομικής κρίσης, στη χώρα μας καταγράφηκε ένα ακόμη ρεκόρ. Είναι η απώλεια του περίπου 29% του συνόλου των υλικών στοιχείων ενεργητικού τους, σωρευτικά στη χρονική περίοδο 2008-2015 (Ιούνιος).

Συγκεκριμένα από την ανάλυση τα πιο σημαντικά στοιχεία που προκύπτουν είναι:

• Εκτιμάται ότι τα ελληνικά νοικοκυριά έχουν απολέσει το 28,9% του συνόλου των υλικών στοιχείων ενεργητικού τους, σωρευτικά στην περίοδο 2008-2015. Η πτώση αυτή είναι η μεγαλύτερη ανάμεσα στις επιλεγμένες χώρες της Ευρωζώνης και ακολουθούν Πορτογαλία και Ισπανία, ενώ η Γερμανία σημειώνει τις μικρότερες απώλειες.

 

• Καταγράφεται δραματική υποχώρηση του χρηματο-οικονομικού πλούτου, δηλαδή ρευστά διαθέσιμα και κινητές αξίες (ομόλογα, μετοχικοί τίτλοι κ.λπ.), του μη χρηματο-οικονομικού πλούτου (αξίες ακινήτων) και τέλος το ανθρώπινο κεφάλαιο, που δύναται να προσεγγισθεί ως η παρούσα αξία των προσδοκώμενων αποδοχών σε όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του ατόμου.

Στο Γράφημα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι εκτιμήσεις για το επίπεδο και τη σύνθεση του πλούτου ανά ενήλικα το 2015 σε σχέση με το 2008 σε επιλεγμένες χώρες της Ευρωζώνης, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Credit Suisse για τον παγκόσμιο πλούτο. Συγκεκριμένα, ο καθαρός πλούτος των νοικοκυριών ορίζεται ως η διαφορά του συνόλου της τρέχουσας αξίας του χρηματοοικονομικού και μη χρηματοοικονομικού πλούτου από το σύνολο του ιδιωτικού χρέους τους.

• Η βουτιά στην αγορά ακινήτων είναι η βασική αιτία της «κατάρρευσης» του πλούτου. Η πτώση των οικιστικών ακινήτων φτάνει το 37,9% σωρευτικά στην περίοδο 2009 • 2015, μετά την μεγάλη αύξηση των τιμών που προηγήθηκε στην περίοδο 2004-2007 (33%).
Οι επιπτώσεις της κρίσης αποτυπώνονται και στο ανθρώπινο κεφάλαιο, κυρίως στην εκροή επιστημόνων και εξειδικευμένων στελεχών.
Μεταξύ του 2009 και του 2013 έχουν μεταναστεύσει συνολικά 228.000 Έλληνες, τάση η οποία συνεχίσθηκε και το 2014. Mόνο στην Ιρλανδία, τη Ρουμανία και την Πολωνία το ποσοστό των εξερχόμενων μεταναστών ως προς το εργατικό δυναμικό είναι υψηλότερο σε σχέση με την Ελλάδα.

Οι βασικοί λόγοι της εκροής του επιστημονικού και εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού από τη χώρα μας σχετίζονται με οικονομικούς αλλά και με άλλους μη-οικονομικούς παράγοντες.

Οι οικονομικοί παράγοντες αφορούν στην αλματώδη αύξηση του ποσοστού ανεργίας, πρωτίστως της ανεργίας των νέων, σε συνδυασμό με ταυτόχρονη σημαντική πτώση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών. Στην Ελλάδα, σε ορισμένες επαγγελματικές ειδικότητες, υπάρχει πληθώρα επιστημόνων που προ κρίσεως μπορούσε να απορροφηθεί, ενώ στην παρούσα συγκυρία πλεονάζουν. Ειδικότερα, το 2013 η Ελλάδα είχε τον υψηλότερο δείκτη ιατρών ανά 1.000 κατοίκους, ήτοι 6,3, καταλαμβάνοντας έτσι την πρώτη θέση ανάμεσα στις αναπτυγμένες χώρες, ενώ ο μέσος όρος του δείκτη στον ΟΟΣΑ ανερχόταν μόλις σε 3,3.

Τέλος, σύμφωνα με μελέτη του Economist Intelligence Unit, η Ελλάδα κατατάσσεται κάτω του μέσου όρου της κλίμακας ως προς τις πολιτικές που εφαρμόζει άλλα και τις συνθήκες που επικρατούν για την προσέλκυση, ανάδειξη και διατήρηση των «ταλέντων». Σύμφωνα με τον Global Talent Index 2015, η χώρα βρίσκεται στην 33η θέση ανάμεσα στις 60 χώρες και συγκεντρώνει 45,7 μονάδες στις 100.