Ποια είναι τα περίφημα «funds της δυστυχίας» που έχουν έρθει ήδη στην Ελλάδα

Του Τάσου Ζάχου

Μεγάλο είναι το ενδιαφέρον που δείχνουν τα distress funds για την Ελλάδα. Ο τρόπος που λειτουργούν τα συγκεκριμένα funds έγινε γνωστός τις τελευταίες ημέρες, λόγω της συζήτησης για τα «κόκκινα δάνεια» των τραπεζών, αλλά και των δηλώσεων του πρωθυπουργού ότι δεν επιθυμεί την έλευσή τους στην ελληνική αγορά. Η πραγματικότητα είναι ότι τα συγκεκριμένα funds της «αγωνίας» και του «κινδύνου» βρίσκονται στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια και έχουν ήδη κάνει κινήσεις σε επιχειρήσεις τόσο της ναυτιλίας όσο και του τουρισμού.

Πώς λειτουργούν
Οι εταιρείες αυτές ειδικεύονται στην αναζήτηση και αγορά περιουσιακών στοιχείων και απαιτήσεων (δάνεια) από ιδιώτες και επιχειρήσεις που βρίσκονται υπό πίεση και αναγκάζονται, έτσι, να ξεπουλήσουν σε χαμηλότερη τιμή. Δεν είναι τυχαίο ότι η ονομασία τους είναι «distress funds» που σε κυριολεκτική μετάφραση σημαίνει «επενδυτικά κεφάλαια δυστυχίας». Εκπρόσωποι αυτών των funds βρίσκονται και πάλι στην Αθήνα και ψάχνουν να αγοράσουν ελληνικά δάνεια στο 20 – 30% της αξίας τους.

Οι τράπεζες θέλουν να πουλήσουν χαρτοφυλάκια δανείων πάσης φύσεως, δηλαδή στεγαστικά, καταναλωτικά, επιχειρηματικά, ακόμα και ναυτιλιακά. Με αυτό τον τρόπο θέλουν να πετύχουν την λεγόμενη απομόχλευση στα χαρτοφυλάκια τους, δηλαδή να μειώσουν τα «ανοίγματα» που έχουν, τα οποία στην προκειμένη περίπτωση είναι τα δάνεια που έχουν χορηγήσει. Με το ενδεχόμενο δημιουργίας bad bank να έχει αποκλειστεί, κάθε τράπεζα θα διαχειριστεί από μόνη της τα προβληματικά της δάνεια και εκτιμάται ότι με τη συμμετοχή επενδυτικών κεφαλαίων και hedge funds στην ανακεφαλαιοποίηση, τα distress funds μπορεί να παίξουν σημαντικό ρόλο στο πώς θα διαμορφωθεί ο επιχειρηματικός χάρτης της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια.

Ήδη η κυβέρνηση έχει κάνει πίσω από τα αρχικά λεγόμενά της και έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο πώλησης κόκκινων επιχειρηματικών δανείων σε distress funds, ενώ εμφανίζεται κάθετα αντίθετη στο ενδεχόμενο να γίνει αυτό και με τα στεγαστικά δάνεια. Η συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ με τους θεσμούς προβλέπει όμως τη δημιουργία νέας «αγοράς» για τα κόκκινα δάνεια. Το Μνημόνιο αναφέρει συγκεκριμένα:

Tο ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), θα παράσχει ανάλυση, με σκοπό τον προσδιορισμό των μη κανονιστικών περιορισμών και εμποδίων (π.χ. διοικητικά, οικονομικά, νομικά, κ.λπ.), για την ανάπτυξη μιας δυναμικής αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων. Έως την ίδια ημερομηνία, μια ομάδα εργασίας, με βάση την ανεξάρτητη πραγματογνωμοσύνη και τη διεθνή πείρα, θα εξετάσει και θα προτείνει ειδικές δράσεις, για να επιταχυνθεί η τακτοποίηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μεταξύ άλλων, με την εξάλειψη περιττών νομικών ή άλλων εμποδίων για την εξυπηρέτηση και τη διάθεση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με παράλληλη προστασία για τα ευάλωτα νοικοκυριά, σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας που έχει καταρτίσει η Τράπεζα της Ελλάδος.

Η συμμετοχή στην ανακεφαλαιοποίηση

Μιλώντας σε δημοσιογράφους ο πρόεδρος του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου Σίμος Αναστασόπουλος επιβεβαίωσε ότι τα επενδυτικά κεφάλαια που θα έρθουν πρώτα στην Ελλάδα είναι τα distress funds τα οποία ενδιαφέρονται για τα «κόκκινα» δάνεια, ενώ εμφανίσθηκε επιφυλακτικός να τοποθετηθεί για το ποια ξένα funds ενδιαφέρονται να τοποθετηθούν στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Εκτίμησε δε πως τα ξένα funds θα τοποθετηθούν στην ανακεφαλαιοποίηση με την προϋπόθεση ότι τα χρήματα που θα ζητηθούν από τους ιδιώτες δεν ξεπερνούν τα 10 δισ. ευρώ.

Τα «δείγματα γραφής» που περιμένουν οι επενδυτές για να έρθουν στη χώρα, όπως είπε, είναι ότι η Ελλάδα υλοποιεί τις υποχρεώσεις της προς τους δανειστές και στο αναπτυξιακό κομμάτι προχωράει με ταχείς ρυθμούς η απλοποίηση του επενδυτικού περιβάλλοντος, η διαμόρφωση σταθερού φορολογικού περιβάλλοντος, η διαφάνεια στις δημόσιες συμβάσεις αλλά και ο γενικότερος εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης. Και στα εργασιακά, συνέχισε ο ίδιος, θα πρέπει να υπάρχει η μεγαλύτερη δυνατή ευελιξία.

Ποια funds είναι ήδη στην Ελλάδα

Τους τελευταίους μήνες έχουν πυκνώσει οι επισκέψεις στην Αθήνα διαχειριστών και εκπροσώπων χαρτοφυλακίων που ειδικεύονται στις υψηλού κινδύνου επενδύσεις όπως: η Apollo Management, η Fortress, η Baubost, η Strategic Value, η Third Point, το KKR, η York Capital Management, η Cerberus, η Paulson & Co, η Dromeus Capital κ.α. Πολλές από αυτές ήδη έχουν πραγματοποιήσει κινήσεις τη χώρα μας. Τα παραπάνω χαρτοφυλάκια ενδιαφέρονται κυρίως για υπερχρεωμένες επιχειρήσεις . Η βασική ιδέα είναι οι επενδυτές να βάλουν «φρέσκα» κεφάλαια σε υπερχρεωμένες εταιρίες και σε αντάλλαγμα οι τράπεζες να αποδεχθούν ένα γενναίο «κούρεμα» των δανείων, ώστε να καταστούν βιώσιμες. Μεγάλο ενδιαφέρον υπάρχει για τον τομέα του τουρισμού, τόσο για ξενοδοχειακές επιχειρήσεις όσο και μεμονωμένα ξενοδοχεία.

Οι δύο μεγαλύτεροι παίχτες σε αυτή την αγορά είναι τα funds Oaktree Capital και Apollo Global.

Η Apollo Global Management διαχειρίζεται κεφάλαια ύψους 164 δισ. δολαρίων, και, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της, πρόκειται για μια επενδυτική εταιρεία «contrarian» με σημαντική εμπειρία σε distressed deals, ενώ οι τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται είναι το private equity, ο χρηματοπιστωτικός και το real estate. Η Apollo έχει πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στη Ν. Ευρώπη και κυρίως στην Ισπανία, όπου από το 2008 έχει αγοράσει χαρτοφυλάκια μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά και μία τράπεζα. Μιλώντας το 2014 σε επενδυτικό συνέδριο στο Παρίσι, ο Andres Rubio, partner της εταιρείας, επιβεβαίωσε το ενδιαφέρον για την Ελλάδα και εξήγησε ότι «τα άσχημα μακροοικονομικά στοιχεία είναι στην πραγματικότητα θετικά για εμάς, γιατί σημαίνει ότι μπορούμε να αγοράσουμε πράγματα. Υπάρχει μεγαλύτερη στρέβλωση στην αγορά, υπάρχουν περισσότερες μη βασικές δραστηριότητες που επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις και υπαγορεύουν την αναδιάρθρωσή τους. Τα μακροοικονομικά στοιχεία που πάνε πάνω-κάτω είναι στην πραγματικότητα επίσης καλά, γιατί δημιουργούν μεταβλητότητα».

Η Oaktree Capital έγινε γνωστή από την συνεργασία της με τον ξενοδοχειακό όμιλο Σάνη ΑΕ που οδήγησε στην αγορά του Gerakina Beach στη Χαλκιδική, που άνηκε στην Εθνική Τράπεζα.

Η Oaktree Capital Management είναι ένα αμερικανικό επενδυτικό fund-«κολοσσός», το οποίο διαχειρίζεται χρήματα ασφαλιστικών ταμείων σε ΗΠΑ και Καναδά και επενδύει όπου υπάρχει προοπτική. Ιδρύθηκε το 1995 και σήμερα διαχειρίζεται περίπου 80 δισ. δολάρια.