Πώς ο Ομπάμα απέφυγε μια ακόμη στάση πληρωμών των ΗΠΑ

Το ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας αμερικανικό Κονγκρέσο υιοθέτησε συμβιβαστική πρόταση για τον προϋπολογισμό αυξάνοντας το πλαφόν του χρέους μέχρι το 2017 και αποκλείοντας έτσι κάθε κίνδυνο στάσης πληρωμών μέχρι το τέλος της θητείας του Μπαράκ Ομπάμα.

Ο νόμος εγκρίθηκε τη νύκτα από τη Γερουσία με 64 ψήφους υπέρ και 35 κατά. Είχε προηγηθεί η υιοθέτησή του μία ημέρα πριν από τη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Το κείμενο του νόμου αποτελεί προϊόν συμβιβασμού, έγινε αντικείμενο διακριτικής διαπραγμάτευσης λίγων εβδομάδων ανάμεσα στον Λευκό Οίκο και την ηγεσία του Κονγκρέσου και εγκρίθηκε χάρη στη συγκρότηση συνασπισμού από Δημοκρατικούς και μετριοπαθείς Ρεπουμπλικανούς. Οι περισσότεροι Ρεπουμπλικανοί ψήφισαν κατά, καταγγέλλοντας την εσπευσμένη διαδικασία και την χαλάρωση της λιτότητας.

“Συγκρότησαν μία παρά φύσιν συμμαχία για να προκαλέσουν έκρηξη του χρέους”, κατήγγειλε ο ρεπουμπλικανός γερουσιαστής και υποψήφιος για το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Ραντ Πολ.

Ομως για τον πρόεδρο Ομπάμα και τους δημοκρατικούς του συμμάχους, η συμφωνία αποτελεί νίκη και δίνει διετή “δημοσιονομική ορατότητα” στις Ηνωμένες Πολιτείες.

“Από κοινού Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί απέδειξαν ότι μπορούν, βάζοντας στην άκρη τις κομματικές τους ατζέντες, να βρουν κοινό τόπο συμφωνίας”, δήλωσε ο Χάρι Ρέιντ, επικεφαλής των Δημοκρατικών της Γερουσίας.

Ο νόμος έχει δύο όψεις. Από τη μία πλευρά ορίζει ελαφρά αυξημένους προϋπολογισμούς για τα οικονομικά έτη 2016 και 2017, και μέχρι τον Σεπτέμβριο 2017, σε σχέση με τα πλαφόν που είχαν τεθεί το 2011. Από την άλλη πλευρά, αυξάνει το πλαφόν του χρέους μέχρι τις 15 Μαρτίου 2017, δύο μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του διαδόχου του Μπαράκ Ομπάμα.

Ο συμβιβασμός θέτει πάντως απροσδόκητο τέλος σε πέντε χρόνια διαλόγου κωφών ανάμεσα στον πρόεδρο Ομπάμα και τους Ρεπουμπλικανούς. Η αντιπαράθεση επέτρεψε την μείωση του δημοσίου ελλείμματος στο χαμηλότερο ποσοστό του σε διάστημα οκτώ ετών, στο 2,5% του ΑΕΠ το 2015.

Ομως, η στρατηγική του τεντώματος του σκοινιού από τους Ρεπουμπλικανούς, υπό την πίεση της ακροδεξιάς τους πτέρυγας, οδήγησε τις ΗΠΑ στο χείλος της στάσης πληρωμών το 2011 και το 2013, όταν το Κονγκρέσο αρνιόταν μέχρι την τελευταία στιγμή να αποδεχθεί την αύξηση του πλαφόν του χρέους.

Ο σημερινός συμβιβασμός πέτυχε μόνο διότι ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Τζον Μπέινερ, εξαναγκάσθηκε σε παραίτηση υπό την πίεση του Tea Party. Και θεώρησε ζήτημα τιμής να διευθετήσει το ακανθώδες θέμα του προϋπολογισμού και του χρέους πριν από την αποχώρησή του και την αντικατάστασή του από τον Πολ Ράιαν, έναν νέας κοπής Ρεπουμπλικανό.

Το ομοσπονδιακό κράτος θα δαπανήσει 1.067 δισκεατομμύρια δολάρια το 2016 (50 περισσότερα από το αρχικό πλαφόν) και 1.070 δισεκατομμύρια δολάρια του 2017 (30 περισσότερα από το αρχικό πλαφόν), το ήμισυ των οποίων αφορά τον αμυντικό προϋπολογισμό, ο οποίος θα ενισχυθεί με το επιπλέον ποσόν των 31 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τις εκτός των ΗΠΑ επιχειρήσεις.

Ο προϋπολογισμός αυτός πάντως δεν περιλαμβάνει παρά το ενα τρίτο των δαπανών του ομοσπονδιακού κράτους, καθώς τα μεγάλα κοινωνικά προγράμματα (υγεία, συνταξιοδοτικός τομέας) λειτουργούν χωριστά.