Οι πιο τρομακτικές γεωπολιτικές «βόμβες» στον πλανήτη
Η κατάρριψη ενός ρωσικού βομβαρδιστικού αεροσκάφους από την Τουρκία υπενθυμίζει το πόσο σημαντική είναι η γεωπολιτική για τις χρηματοοικονομικές αγορές.
Οι παγκόσμιες αγορές υποχώρησαν στα μέσα αυτής της εβδομάδας, υπό τον φόβο ότι το συμβάν θα τροφοδοτήσει περαιτέρω εντάσεις μεταξύ της Μόσχας και της Δύσης.
Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, που σημαίνει ότι οι ΗΠΑ είναι υποχρεωμένες να την υπερασπιστούν έναντι οποιασδήποτε εν δυνάμει στρατιωτικής απάντησης από τη Ρωσία.
Ελάχιστοι προβλέπουν ότι το συμβάν θα οδηγήσει σε πόλεμο, αλλά και μόνο το γεγονός ότι μια χώρα του ΝΑΤΟ κατέρριψε ρωσικό πολεμικό αεροσκάφος ανησυχεί τους επενδυτές.
1. ISIS / τρομοκρατία
Ο ISIS αποτελεί τον μεγαλύτερο γεωπολιτικό κίνδυνο παγκοσμίως αυτή τη στιγμή.
Οι επιθέσεις στο Παρίσι, όπου σκοτώθηκαν 130 άτομα σε μια σειρά συντονισμένων, βίαιων ενεργειών σε όλη την πόλη, έδειξαν ότι η τρομοκρατική ομάδα συνιστά μια πιο εξελιγμένη απειλή σε σχέση με το τι θεωρείτο προηγουμένως.
Βέβαια, οι αγορές των ΗΠΑ δεν κάμφθηκαν από την τραγική απώλεια τόσων ανθρώπινων ζωών. Ο δείκτης S&P 500 αυξήθηκε κατά 3,3% σε εβδομαδιαίο επίπεδο.
«Η τρομοκρατία είναι κάτι τρομακτικό και σοκαριστικό, που οι αγορές όμως δέχονται με ψυχραιμία» λέει ο Εντ Γιαρντένι, πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων Yardeni Research.
Αν όμως στο στόχαστρο των επιθέσεων μπουν κι άλλες πόλεις, τότε το φαινόμενο θα μπορούσε να απειλήσει την παγκόσμια οικονομία και το εμπόριο, όπως κατέδειξε και ο πρόσφατος αποκλεισμός των Βρυξελλών λόγω μιας τρομοκρατικής απειλής.
2. Ρωσία
Τώρα τελευταία, μοιάζει σαν ο Ψυχρός Πόλεμος να μην τελείωσε ποτέ.
Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν συνεχίζει να έρχεται αντιμέτωπος με τη Δύση σε διάφορα μέτωπα, από την Ουκρανία ως τη Συρία.
Η αντίδραση των ΗΠΑ και των συμμάχων τους ήταν η επιβολή σκληρών κυρώσεων που ήρθαν να προστεθούν στην αρνητική επίδραση που έχουν οι πτωτικές τιμές πετρελαίου στη ρωσική οικονομία.
Η επέμβαση της Ρωσίας στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας καθιστά ακόμα πιο πολύπλοκες τις σχέσεις με τη Δύση.
«Η Ρωσία συνιστά την κυρίαρχη γεωπολιτική πρόκληση για τις ΗΠΑ και τη Δύση. Θα είναι δύσκολο να αναχαιτιστούν οι φιλοδοξίες της» λέει ο Σέντρικ Λέιτον, πρώην στέλεχος πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ.
3. Κίνα
Οι διεκδικήσεις του Πεκίνου στη Νότια Κινεζική Θάλασσα οδηγούν σε νέες εντάσεις.
Η διαμάχη φέρνει αντιμέτωπη την Κίνα με μια σειρά χωρών όπως οι Φιλιππίνες, η Ταϊβάν, το Βιετνάμ και άλλες που φοβούνται ότι θα χάσουν την πρόσβαση σε έναν βασικό κόμβο θαλασσίων μεταφορών και θα βρεθούν μπροστά σε τετελεσμένα λόγω της στρατιωτικοποίησης της περιοχής από την Κίνα.
Ευρύτερα, ύστερα από χρόνια εκρηκτικής ανάπτυξης, η οικονομία της Κίνας επιβραδύνει, κι αυτό απειλεί την παγκόσμια οικονομία.
4. Συρία και Μέση Ανατολή
Η Συρία βρίσκεται στο επίκεντρο του χάους που απλώνεται σε όλη τη Μέση Ανατολή και προκαλεί τριγμούς στον υπόλοιπο πλανήτη.
Ο εμφύλιος πόλεμος μαίνεται στη χώρα εδώ και πέντε χρόνια, με τίμημα την απώλεια εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπινων ζωών, τη δημιουργία εκατομμυρίων προσφύγων και την άνοδο του ISIS.
Το τέλος του εμφυλίου δεν βρίσκεται πουθενά στον ορίζοντα, ενώ πλέον η Ευρώπη προσπαθεί να βρει λύση στο πρόβλημα της εισροής χιλιάδων Σύρων προσφύγων, υπό το φως και των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι.
5. Κυβερνο-ασφάλεια
Η παραβίαση ηλεκτρονικών δεδομένων συνιστά μια εντεινόμενη απειλή, καθώς πλέον δεν αφορά απλώς μια σειρά παράνομων δραστηριοτήτων, αλλά ιδιαίτερα εξελιγμένες εγκληματικές οργανώσεις.
Παράλληλα, ακτιβιστές χάκερ με πολιτικά κίνητρα επιτίθενται στα δίκτυα των πάντων, από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και τη Wall Street ως τον ISIS.
Επίσης, χάκερ που χρηματοδοτούνται από τη Ρωσία, την Κίνα και άλλες χώρες δρουν ως οικονομικοί κατάσκοποι, κλέβοντας πολύτιμα εμπορικά και βιομηχανικά μυστικά.
Όσο για τους τρομοκράτες, χρησιμοποιούν ήδη το διαδίκτυο για την προπαγάνδα τους, αλλά τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν ακόμα χειρότερα. «Υπάρχει το ενδεχόμενο οι τρομοκράτες να χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο για καταστροφικούς σκοπούς» λέει ο Μάικλ Μόραν, διευθυντής ανάλυσης κινδύνου στην εταιρεία συμβούλων Control Risks.
6. Άγνωστος «Χ»
Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι για τις παγκόσμιες αγορές είναι αυτοί που δεν έχουν παγιωθεί ακόμα και παραμένουν άγνωστοι.
Θα μπορούσε π.χ. να είναι μια στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ του Πακιστάν και της Ινδίας, χώρες με παράδοση κακών σχέσεων οι οποίες όμως δεν βρίσκονται σήμερα σε πόλεμο.
Η Βόρεια Κορέα παραμένει, επίσης, μια απρόβλεπτη δύναμη, ιδιαίτερα καθώς παραμένει άγνωστη η ισχύς και η υγεία του Κιμ Γιονγκ-Ουν, του απομονωμένου ηγέτη αυτού του φτωχού κράτους.
Τέλος, οι επενδυτές έχουν στραμμένη την προσοχή τους και στην Αφρική όπου εκτός από τη διαφθορά, απειλή συνιστά και η τρομοκρατική οργάνωση Μπόκο Χαράμ. Η Κίνα, εντωμεταξύ, σπεύδει να εξασφαλίσει πρόσβαση στους τεράστιους φυσικούς πόρους της αφρικανικής ηπείρου.
Δεν συντρέχει λόγος πανικού
Πάντως, δεν υπάρχει λόγος να αντιδράτε υπερβολικά στις γεωπολιτικές εξελίξεις.
Η αγορά μετοχών εμφανίζει αντιστάσεις στις κρίσεις πανικού, ενώ οι τρομοκρατικές επιθέσεις και οι εντάσεις με Ρωσία και Κίνα δεν έχουν σταθεί ικανές να εκτροχιάσουν τις αγορές.
Ο λόγος; Οι τιμές των μετοχών ωθούνται από τα κέρδη, τα οποία με τη σειρά τους τροφοδοτούνται από την οικονομική ανάπτυξη. Ένα γεωπολιτικό γεγονός θα πρέπει να απειλήσει πραγματικά τα εταιρικά κέρδη προτού «σκοτώσει» την αγορά.
«Η εμπειρία μας διδάσκει ότι δεν είναι έξυπνο να αντιδράς υπερβολικά σε μια γεωπολιτική κρίση. Τις περισσότερες φορές, αυτές οι κρίσεις αποτελούν και ευκαιρίες για να αγοράσεις» λέει ο Γιαρντένι.
