Η απάντηση Ντράγκι για την Ελλάδα και την ποσοτική χαλάρωση

Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι βάλλεται πανταχόθεν μετά την απόφασή του να επεκτείνει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (QE) . Αρχικώς το πρόγραμμα επρόκειτο να «τρέξει» μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016, εντέλει όμως όπως ανακοίνωσε την Πέμπτη, παρατάθηκε για τουλάχιστον έξι μήνες, δηλαδή έως τον Μάρτιο του 2017.

«Η δραστηριότητα της ΕΚΤ είναι υπερβολική», σχολίασε ο Μάρτιν Βανσλέμπεν, γενικός διευθυντής του Γερμανικού Συνδέσμου Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων (DIHK). «Όσο περισσότερο συνηθίζουν οι χώρες (σσ. της ευρωζώνης) στη στήριξη της ΕΚΤ, τόσο θα λιγοστεύουν τα κίνητρα για υγιή δημοσιονομικά μεγέθη». Αυτή είναι η γερμανική αντίδραση, ενώ σήμερα έγινε γνωστό ότι ο επικεφαλής της Bundesbank, της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας, Γενς Βάιτμαν, έσπευσε να εκφράσει την αντίθεσή του στη νέα πολιτική χαλάρωση που ανακοινώθηκε χθες από την ΕΚΤ.

Από την άλλη επενδυτές ασκούν κριτική στον Μάριο Ντράγκι γιατί περίμεναν να ρίξει ακόμα περισσότερο χρήμα στις αγορές. Αρκετοί επενδυτές ήλπιζαν να αυξήσει ο επικεφαλής της ευρωτράπεζας τη «δύναμη πυρός» του προγράμματος, που παρέμεινε εν τέλει στα 60 δισ ευρώ το μήνα, παρά την παράταση. Επίσης προσδοκούσαν μεγαλύτερες μειώσεις του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων (μειώθηκε στο -0,30 από -0,20%).

Τους χειρισμούς Ντράγκι επαίνεσε, αντίθετα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. «Η ΕΚΤ θα πρέπει να συνεχίσει να στέλνει ισχυρά μηνύματα ότι είναι διατεθειμένη να αξιοποιήσει ποικίλα εργαλεία προκειμένου να επιτύχει το στόχο της, που είναι η διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών», ανέφερε εκπρόσωπος του Ταμείου.

Για μίνι «εμφύλιο» στην ΕΚΤ με πρωταγωνιστή τη Γερμανία κάνει λόγο η Bild

Απάντηση για την Ελλάδα
Λίγες ώρες πριν το χθεσινό Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ο Μάριο Ντράγκι, με απάντησή του σε ερώτηση του Δημήτρη Παπαδημούλη αναφορικά με το Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης και την Ελλάδα, προαναγγέλλει και νέες πρωτοβουλίες της ΕΚΤ πέραν την επέκτασης του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. Ο Μάριο Ντράγκι απαντώντας στον Έλληνα Ευρωβουλευτή, τονίζει η ΕΚΤ παραμένει ανοιχτεί σε ανάληψη δράσης «χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο της εντολής της», ενώ ταυτόχρονα κάνει λόγο και για το «πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων αποτελεί ένα ισχυρό και ευέλικτο μέσο, δεδομένου ότι μπορεί να προσαρμόζεται ως προς το μέγεθος, τη σύνθεση ή τη διάρκειά του ώστε να επιτυγχάνεται μια περισσότερο διευκολυντική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής».

Πιο συγκεκριμένα, σε ερώτηση ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ρωτάει τον Μάριο Ντράγκι αν «θα ήταν θετικός στην μεγαλύτερη αγορά ομολόγων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, ώστε η τελευταία να χρηματοδοτήσει έργα και χώρες με μεγαλύτερο επενδυτικό ρίσκο». Ταυτόχρονα, ζητούνται πληροφορίες από τον Πρόεδρο της ΕΚΤ σχετικά με ενδεχόμενη «χαλάρωση των κριτηρίων αναφορικά με την επιλεξιμότητα των ομολόγων, ώστε να επωφεληθούν και χώρες, όπως η Ελλάδα, που παρουσιάζει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης».

Ο Πρόεδρος της ΕΚΤ, ανακοίνωσε πως λαμβάνοντας υπ όψη τις συνεχιζόμενες ανησυχίες για τις προοπτικές ανάπτυξης στις οικονομίες με αναδυόμενες αγορές, η ΕΚΤ θα επανεξετάσει τον διευκολυντικό χαρακτήρα της νομισματικής πολιτικής.

Χαλάρωση υπό όρους μόνο για τις τράπεζες

Λειτουργεί η ποσοτική χαλάρωση;
Όπως αναφέρει η Deutsche Welle, η φόρμουλα Ντράγκι, που συνοψίζεται ως «παρεμβάσεις για όσο κρίνεται απαραίτητο», καταδεικνύει το δίλημμα της ευρωτράπεζας. Στόχος της είναι ο πληθωρισμός να κινείται ελαφρώς κάτω από το 2 %. Για την τρέχουσα χρονιά ωστόσο δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 0,1 % ενώ και για τις επόμενες χρονιές η ΕΚΤ έχει στο μεταξύ αναθεωρήσει προς τα κάτω τι εκτιμήσεις της και συγκεκριμένα στο 1 % για το 2016 και στο 1,6 % για το 2017.

Τι απέφερε λοιπόν μέχρι στιγμής η χαλαρή αυτή νομισματική πολιτική της ΕΚΤ; Παραπέμποντας σε στατιστικά στοιχεία, στη Φραγκφούρτη απαντούν πως έχει φέρει αποτέλεσμα. Σύμφωνα με την ίδια ανάγνωση, έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες δανειοδότησης νοικοκυριών και επιχειρήσεων στην ευρωζώνη.

Μολονότι ο πληθωρισμός παραμένει σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, ο Μ. Ντράγκι δεν φαίνεται να αμφιβάλλει για την αποτελεσματικότητα της συνταγής του. «Κάνουμε περισσότερα επειδή λειτουργεί και όχι επειδή έχει αποτύχει».Σε μια εμφανή προσπάθεια να υπεραμυνθεί της πολιτικής του, ο κεντρικός τραπεζίτης επισήμανε ότι το τελευταίο διάστημα η ιδιωτική κατανάλωση ενίσχυσε την ασθμαίνουσα οικονομική ανάπτυξη, σε αντίθεση με τις εξαγωγές που διαδραμάτισαν ελάσσονα ρόλο. Με άλλα λόγια: εν μέρει η ισχνή ανάπτυξη και ο χαμηλός πληθωρισμός δεν οφείλονται στην ίδια την ευρωζώνη και τις αδυναμίες της, αλλά στις κρίσεις των αναδυόμενων οικονομιών και την χαμηλή τιμή του πετρελαίου.

Γιατί όμως να αξιοποιήσουν οι επιχειρήσεις τις αναμφίβολα ευνοϊκές συνθήκες για επενδύσεις σε ένα περιβάλλον αναιμικής ανάπτυξης; Η χαμηλή ζήτηση δανείων στην ευρωζώνη δεν έγκειται σε προβλήματα που άπτονται της ρευστότητας ή των επιτοκίων, σχολίασε ο Μίχαελ Κέμερ, γενικός διευθυντής του Γερμανικού Συνδέσμου Τραπεζών, ασκώντας κριτική στην πολιτική της ΕΚΤ. «Όταν κάποιος κινείται με το αυτοκίνητό του σε έναν δύσβατο δρόμο, δεν μπορεί να κινηθεί γρηγορότερα εάν χρησιμοποιήσει πιο δυνατό αυτοκίνητο».

Παρόμοια είναι και η ανάγνωση του Κλέμενς Φουστ. Κανείς δεν θα επενδύσει περισσότερα λόγω του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, εκτίμησε ο διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Οικονομικών Ερευνών. «Εν μέσω χαμηλότερων επιτοκίων οι πιστωτές γίνονται όλο και πιο ανασφαλείς, με συνέπεια να επενδύουν και να καταναλώνουν επίσης λιγότερο». Τα ομόλογα δεν αγοράζονται από την ίδια την ΕΚΤ, αλλά από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες και δη στην δευτερογενή αγορά, δηλαδή όχι απευθείας από τον οφειλέτη.

Ο Ν. Ντράγκι τόνισε άλλωστε ότι οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της ευρωζώνης αποφασίζουν αυτοβούλως για τις αγορές ομολόγων. Κληθείς να σχολιάσει δημοσιεύματα ότι ορισμένες κεντρικές τράπεζες χρηματοδοτούν τρόπον τινά τις χώρες τους μέσω της αγοράς ομολόγων, κοινώς δηλαδή ότι τυπώνουν χρήμα, ο επικεφαλής της ευρωτράπεζας απάντησε: «Αυτό μπορώ σε κάθε περίπτωση να το αποκλείσω. Διότι αυτό θα έπρεπε να το αναφέρουν στην ΕΚΤ».

Η άμεση χρηματοδότηση κρατών απαγορεύεται στην ευρωζώνη. Και σε αυτό το ζήτημα όμως υπάρχουν δυο στρατόπεδα. Για τους μεν η έκδοση χρήματος θα ήταν η άμεση λύση των τωρινών προβλημάτων, για τους δε «μέγα αμάρτημα».

Πηγές: Deutsche Welle, ΑΠΕ – ΜΠΕ, Reuters