Ο νέος κανόνας στις τιμές του πετρελαίου

Οι έντονες αναταράξεις ίσως αναδεικνύονται σε κανόνα για την αγορά πετρελαίου.

Αυτό είναι το μήνυμα που εκπέμπεται από τη Citigroup. Ο Έντουαρντ Μορς, ο «γκουρού» βασικών αγαθών της Citi, πιστεύει ότι οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να φτάσουν στα 61 δολάρια το βαρέλι του χρόνου, επειδή το περιβόητο πλεόνασμα προσφοράς πετρελαίου ίσως φτάνει στο τέλος του.

Την άποψη αυτή συμμερίζεται και η Goldman Sachs, όπως διαφάνηκε σε πρόσφατη έκθεσή της.

Όμως, ο Μορς έχει και μια προειδοποίηση για τους επενδυτές: οι τιμές του πετρελαίου θα έχουν την τάση να αυξομειώνονται πολύ περισσότερο απ’ ό,τι στο παρελθόν. Και πράγματι, δεν είναι ασύνηθες να βλέπουμε τις τιμές να αυξάνονται ή να μειώνονται κατά 3% ή 4% σε ημερήσια βάση.

«Ο νέος θαυμαστός κόσμος του πετρελαίου φαίνεται ότι θα είναι ασταθής» έγραψε σε ερευνητική έκθεση ο αναλυτής της Citi.

Οι λόγοι που είναι πιθανές περαιτέρω αναταράξεις στις τιμές του πετρελαίου είναι πολυποίκιλοι.

Καταρχήν, η Σαουδική Αραβία ανάγκασε τον ΟΠΕΚ να εγκαταλείψει τον παραδοσιακό του ρόλο ως …τροχονόμος της αγοράς πετρελαίου. Στο παρελθόν, το πετρελαϊκό καρτέλ θα αυξομείωνε την παραγωγή σε αντιστοιχία με τις μεταβολές στην προσφορά και τη ζήτηση. Και οι τιμές θα διαμορφώνονταν αντίστοιχα.

Όμως, πριν από δύο χρόνια, η Σαουδική Αραβία ξεκίνησε έναν πόλεμο εξασφάλισης επιπλέον μεριδίου αγοράς διατηρώντας αμείωτη την παραγωγή της. Άλλοι παραγωγοί, όπως το Ιράν, αντλούν πετρέλαιο επιθετικά, και όλη αυτή η κατάσταση αφήνει τον ΟΠΕΚ σε εμφανή αδυναμία να προσαρμόσει την παραγωγή στις όποιες ανισορροπίες στο μέλλον.

Απ’ την άλλη μεριά, η υποχώρηση του ΟΠΕΚ σημαίνει ότι οι παραγωγοί σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ θα μπορούσαν να παίξουν έναν ρόλο εξισορροπιστή της αγοράς. Όμως, τις αποφάσεις γύρω απ’ την παραγωγή στις ΗΠΑ δεν τις λαμβάνει ένας υπουργός πετρελαίου. Υπάρχουν μια σειρά ανεξάρτητων εταιρειών, των οποίων οι στρατηγικές καθορίζονται από μια ποικιλία διαφορετικών δυνάμεων της αγοράς.

Η Citi προειδοποιεί ότι η πρόσφατη αύξηση των τιμών θα μπορούσε να οδηγήσει σε ολοκλήρωση μιας σειράς νέων γεωτρήσεων, και αυτό με τη σειρά του θα πιέσει στο μέλλον τις τιμές προς τα κάτω.

Τέλος, σε πολλά πετρελαιοπαραγωγά κράτη κυριαρχεί το χάος. Η πολιτική κατάσταση και το επίπεδο ασφαλείας σε χώρες όπως η Λιβύη, το Ιράκ, η Νιγηρία και η Βενεζουέλα είναι σαφώς προβληματικά. Η Βενεζουέλα αντιμετωπίζει μεγάλα οικονομικά προβλήματα, ενώ οι επιθέσεις σε εγκαταστάσεις πετρελαίου στη Νιγηρία έχουν οδηγήσει σε πτώση της παραγωγής εκεί σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα 20ετίας.

«Η διακυβέρνηση σε πετρελαιοπαραγωγά κράτη γίνεται ολοένα και πιο εύθραυστη, προκαλώντας σε τακτική βάση μια αποδιοργάνωση της προσφοράς» σημειώνει ο Μορς.