Το πολύτιμο δώρο της Χίου σε όλο τον κόσμο. Γνωρίστε τη μαστίχα
Με αφορμή τα εγκαίνια του εντυπωσιακού μουσείου μαστίχας στη Χίο, κάνουμε μια ιστορική, αλλά και πολιτισμική αναδρομή στο μοναδικό στον κόσμο προϊόν.
Λευτέρης Σαββίδης
Το μεσημέρι του Σαββάτου, 11 Ιουνίου, εγκαινιάστηκε στη Χίο από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο ένα ιδιαίτερο μουσείο. Η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου και το Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς συγκέντρωσαν σε ένα υπερσύγχρονο μουσείο την ιστορία ενός προϊόντος μοναδικού στον κόσμο, το οποίο και παράγεται και επεξεργάζεται αποκλειστικά στο νησί. Η μαστίχα, γνωστή από την αρχαιότητα για τις μοναδικές της ιδιότητες και κομβικό προϊόν στην ιστορία της Χίου, αποκτά το “σπίτι” που της αξίζει. Με αφορμή τα εγκαίνια του Μουσείου Μαστίχας, αναζητήσαμε περισσότερες πληροφορίες για το προϊόν που “τρέχει” από τους κορμούς του Σχίνου, την ιστορία, αλλά και τη διαδικασία συλλογής του.
Η μαστίχα της Χίου είναι η ρητινώδης έκκριση του μαστιχόδενδρου (Pistacia Lentiscus var. Chia). Πρόκειται για φυσική, αρωματική ρητίνη που εκκρίνεται από τον κορμό και τα μεγάλα κλαδιά του μαστιχόδενδρου, μέσω επιφανειακών τομών που προκαλούνται με αιχμηρά εργαλεία. Η μαστίχα εμφανίζεται σαν δάκρυ στα χαραγμένα σημεία και ρέει κατά σταγόνες στο χώμα. Κατά την έκκρισή της έχει τη μορφή κολλώδους και διαυγούς υγρού και στερεοποιείται σε ακανόνιστα σχήματα μετά την πάροδο 15-20 ημερών, υπό την επίδραση των καιρικών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή κατά την καλοκαιρινή περίοδο – έντονη ξηρασία και ηλιοφάνεια.
Από το 1997, έχει χαρακτηρισθεί ως Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.)
Η ιστορία της παραγωγής μαστίχας
Η μαστίχα της Χίου αναγνωρίστηκε από τα αρχαία χρόνια, τόσο για το ιδιαίτερο άρωμα της, όσο και για τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Έχει καταγραφεί ως η πρώτη φυσική τσίκλα του αρχαίου κόσμου, που χρησιμοποιούνταν για τον καθαρισμό των δοντιών και τη φρεσκάδα της αναπνοής.
Από την εποχή της παρακμής του Βυζαντίου, οι ανατολικοί λαοί διεκδίκησαν με πείσμα την κατοχή της Χίου για να εξασφαλίσουν το αποκλειστικό εμπόριο της μαστίχας. Αργότερα, επί τουρκικής κατοχής, οι κάτοικοι των χωριών της νότιας Χίου απολάμβαναν ειδικά προνόμια λόγω της μαστίχας.
Οι πρώτες πληροφορίες για την συστηματική οργάνωση της εμπορίας της μαστίχας ανάγονται στην περίοδο της κατοχής της Χίου από τους Γενουάτες. Συγκεκριμένα, το 1347 ιδρύθηκε στη Χίο η εμπορική, μετοχική εταιρεία «ΜΑΟΝΑ», σκοπός της οποίας ήταν η είσπραξη των φόρων καθώς και η αποκλειστική διαχείριση και η εμπορία της μαστίχας.
Η εμπορία της μαστίχας απελευθερώθηκε επί τουρκοκρατίας, αλλά σημαντικό μέρος της παραγωγής παρακρατούνταν από τις τουρκικές αρχές ως φόρος υποταγής που αποδίδονταν στον ειδικό απεσταλμένο του Σουλτάνου. Η ακμή του εμπορίου της μαστίχας διατηρήθηκε ως τις αρχές του 20ου αιώνα, οπότε ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος επέφερε κρίση και στη μαστίχα, γεγονός που ανάγκασε τους μαστιχοπαραγωγούς να αναστείλουν την καλλιέργεια του μαστιχόδεντρου.
Το τέλος του πολέμου και η αποκατάσταση της ομαλότητας οδήγησε τους παραγωγούς στην εκ νέου παραγωγή μαστίχας. Το προϊόν δεν μπόρεσε όμως να αποκτήσει την προηγούμενη προνομιούχο θέση του. Κατά συνέπεια, λόγω της αδυναμίας του εμπορίου να απορροφήσει ολόκληρη την παραγωγή, η Πολιτεία αναγκάστηκε να επιβάλλει μέτρα περιορισμού της παραγωγής.
Διαβάστε τη συνέχεια στο news247.gr
