Τα σενάρια του διαζυγίου Μ. Βρετανίας – Ε.Ε: Eννιά τρόποι για να χωρίσουν

Ο κύβος ερρίφθη, οι Βρετανοί πολίτες ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το διαζύγιο αυτό, δεν θα είναι εύκολη υπόθεση.

Εννέα από τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να χωρίσουν είναι οι εξής:

#1 By the book

Ο παραιτηθείς πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον συμφωνεί με την πρόταση της ΕΕ που θέλει ως μοναδικό και νόμιμο τρόπο αποχωρήσης της Μεγάλη Βρετανίας, την επίκληση στο άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας. Ο Κάμερον θέλει να αποφύγει να προχωρήσει τη διαδικασία μέχρι τον Οκτώβριο, όπου θα οριστεί ο διάδοχός του. Από την άλλη πλευρά οι ηγέτες της ΕΕ θέλουν να το κάνουν τώρα, ή τουλάχιστον όσο το δυνατόν συντομότερα. Όμως, δεν έχουν την νομική εξουσία.

Στο σενάριο για πιο «φιλικό» διαζύγιο, η Βρετανία θα εφαρμόσει το άρθρο 50 ενδεχομένως την Τρίτη στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών. Αυτό θέτει ένα χρονικό όριο δύο ετών για τη διαπραγμάτευση φιλικής αποχώρησης οπότε και θα διευθετηθούν όλες οι σχετικές παράμετροι, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις.

#2 Συγνώμη, δεν το εννοούσαμε

Η Βρετανία βρίσκεται στα όρια πολιτικής κατάρρευσης, με τα δύο βασικά κόμματα σε εμφύλιο πόλεμο και τη Σκωτία να απειλεί με έξοδο από το Ηνωμένο Βασίλειο για να παραμείνει στην ΕΕ. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν είναι συνταγματικά δεσμευτικό και η κυβέρνηση μετά από μια νέα εκλογή πρωθυπουργού θα μπορούσε απλώς να το αγνοήσει.

#3 Το εννοούμε, απλώς όχι ακόμη

Οι υπέρμαχοι του Brexit διατυμπανίζουν εδώ και καιρό ότι έχουν λάβει υπόψη το όριο των δύο ετών του άρθρου 50 και μερικοί από αυτούς έχουν δηλώσει ότι θα πρέπει να ενεργοποιηθεί μόνο τυπικά, εφόσον υπάχει μια ολοκληρωμένη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών και ανοικτής μετανάστευσης. Έτσι, οι Βρετανοί θα μπορούν για πέντε ή και περισσότερα χρόνια να προχωρούν σε εμπορικές συμφωνίες σε παγκόσμιο επίπεδο ως μέλος της ΕΕ.

Αυτό είναι ένα εφιαλτικό σενάριο για τους ηγέτες της ΕΕ, καθώς η ένωση θα βυθιστεί σε απ’ αόριστον διαπραγματεύσεις με τη δεύτερη μεγαλύτερη δύναμή της, κι αυτό ελοχεύει τον κίνδυνο να εμπνευστούν οι ευρωσκεπτικιστές από τις υπόλοιπες χώρες.

#4 Να το γυρίσουμε στα γρήγορα; 

Το Άρθρο 50 αποτελεί περισσότερο έναν μονόδρομο εξόδου, παρά μια “περιστρεφόμενη πόρτα”. Αξιωματούχοι της ΕΕ επιμένουν ότι μόλις ενεργοποιηθεί το άρθρο, ένα κράτος δεν μπορεί να κάνει πίσω και να παραμείνει μέλος. Ορισμένοι Βρετανοί ειδικοί πιστεύουν ότι η υπαγωγή στο άρθρο θα μπορούσε απλά να αποσυρθεί. Στις Βρυξέλλες ορισμένοι υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε αυτό να συμβεί, αλλά μόνο εάν συμφωνηθεί από όλους. Μια μελλοντική βρετανική κυβέρνηση θα μπορούσε να συμπαιράνει ότι ο καλύτερος τρόπος για να τελειώσει με τις διαδικασίες του διαζυγίου είναι απλά να συμφωνήσουν να παραμείνουν «παντρεμένοι».

#5 Μήπως να τα βρούμε στη μέση; 

Ορισμένοι υπερασπιστές του Brexit υποστηρίζουν ότι η απόφαση για αποχώρηση θα χρησιμεύσει ως μοχλός για την επαναδιαπραγμάτευση καλύτερων όρων με την Ε.Ε που θα καταστήσουν την Βρετανία ημι-ανεξάρτητη. Σκεφτείτε ένα είδος «συνδεδεμένου μέλους» ή  μιας «ειδικής εταιρικής σχέσης» που από την άλλη πλευρά θα προστατεύει τη ζώνη του ευρώ και θα ευνοεί τις συζητήσεις σχετικά με τη μετανάστευση.

#6 Όλα απ’την αρχή

Κάποιοι αναλυτές αναφέρουν ότι με αφορμή το Brexit, οι ηγέτες της ΕΕ θα δημιουργήσουν μια νέα Ένωση που θα περιελάμβανε τη Βρετανία. Έτσι θα εκφράζονταν οι διαφορετικές εθνικές φιλοδοξίες συγκερασμένες σε μια νέα δομή. Αυτό θα ήταν ένα κολοσσιαίο έργο, στον απόηχο της πικρίας που έχει επιφέρει η τρέχουσα οικονομική και μεταναστευτική κρίση.

#7 Μια δεύτερη ευκαιρία

Μερικοί που ψήφισαν υπέρ του Brexit έχουν δηλώσει ότι αν δεν λειτουργεί καλά η χώρα εκτός της Ε.Ε, τότε θα μπορούσε να ενταχθεί ξανά. Αυτό δεν είναι απαγορευτικό (η αποχώρηση δεν αποκλείει το ενδεχόμενο επανένταξης) αλλά η ενταξιακή διαδικασία θα ήταν πολύχρονη και θα απαιτούσε ομόφωνη αποδοχή από τα υπάρχοντα μέλη. Ακόμη, το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να αποδεχθεί μια σειρά από προϋποθέσεις που αποφεύγει τα τελευταία 43 του χρόνια.

#8 Ένα παραθυράκι για τους φίλους με τα Κίλτ

Ορισμένοι Σκωτσέζοι ελπίζουν ότι θα αποφύγουν το Brexit αν αποσχιστούν από την Αγγλία. Η ιδέα που θέλει την ανεξάρτητη Σκωτία να κάθεται στην κενή καρέκλα του Ηνωμένου Βασιλείου στις Βρυξέλλες, απορρίφθηκε από αξιωματούχους της ΕΕ.

Ωστόσο, ως ανεξάρτητη χώρα θα μπορούσε να διεκδικήσει την ένταξή της όμως θα ήταν αναγκασμένη να περιμένει στην «ουρά», πίσω από τη Σερβία και τις υπόλοιπες χώρες. Ωστόσο, όποια συμπάθεια και αν υπάρχει προς τους Σκωτσέζους, το σενάριο ένταξής τους μετά την απόσχιση θα βρει πολλούς αντιπάλους, ιδιαίτερα από πλευράς Ισπανίας, Ιταλίας και Βελγίου που έχουν τα δικά τους αυτονομιστικά προβλήματα και θα ασκήσουν βέτο.

#9 Να ρίξει μαύρη πέτρα

Μια νέα βρετανική κυβέρνηση θα μπορούσε να κλείσει απλά την πόρτα πίσω, να υπαχθεί στο άρθρο 50 και να αποχωρήσει καθόλα νόμιμα το 2019 χωρίς καμία διαπραγμάτευση. Θα μπορούσε επίσης να αγνοήσει τις συμβατικές υποχρεώσεις της και όλες οι σχέσεις να σταματήσουν αμέσως. Κάτι τέτοιο θα υπονόμευε την αξιοπιστία της, όμως η ΕΕ δεν θα έκανε κάτι για να το αποτρέψει. Η συγκεκριμένη εξέλιξη ίσως οδηγούσε σε εκατέρωθεν αντίποινα. Αυτό το σενάριο θα εξασφάλιζε τη συνέχιση της ύφεσης τουλάχιστον για τα επόμενα 20 χρόνια.