Η επίσκεψη Ερντογάν, εκκίνηση για ένα ρωσο-τουρκικό ειδύλιο;

Η επίσκεψη Ερντογάν, εκκίνηση για ένα ρωσο-τουρκικό ειδύλιο;
epa04796246 Russian President Vladimir Putin (L) and President of Turkey Recep Tayyip Erdogan (R) shake hands during their meeting in Baku, Azerbaijan, 13 June 2013. EPA/YURI KOCHETKOV

Η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου πραγματοποιείται λίγες εβδομάδες μετά τη συμφιλίωση Άγκυρας-Μόσχας.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ελπίζει να ξεκινήσει σήμερα στην Αγία Πετρούπολη μία νέα φάση στις σχέσεις του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, έπειτα από μήνες έντασης στις διπλωματικές σχέσεις της Αγκυρας με τη Μόσχα και αφού η Αγκυρα έχει περάσει σε ένα στάδιο ψύχρανσης των σχέσεων με τη Δύση.

Η επίσκεψη, η πρώτη του Ερντογάν στο εξωτερικό μετά την αποτυχημένη απόπειρα του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου, πραγματοποιείται λίγες εβδομάδες μετά τη συμφιλίωση Άγκυρας-Μόσχας, αφού ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας εξέφρασε τη λύπη του για την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους στη τουρκο-συριακή μεθόριο.

«Η επίσκεψη αυτή είναι για μένα μία νέα φάση στις διμερείς σχέσεις, μία εκκίνηση από το μηδέν», ανακοίνωσε ο Ερντογάν σε συνέντευξή του σε ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης.

«Οι χώρες μας είναι παράγοντες κλειδί στην περιοχή και έχουν πολλά πράγματα να κάνουν μαζί», είπε.
Αντίστοιχη ατμόσφαιρα επικρατεί στη Ρωσία, όπου σύμβουλος του Κρεμλίνου, ο Γιούρι Ουσάκοφ περιμένει μία «συνάντηση εξαιρετικής σημασίας», η ημερήσια διάταξη της οποίας περιλαμβάνει την αποκατάσταση «βήμα βήμα του συνόλου των ρωσο-τουρκικών σχέσεων», αλλά και την κατάσταση στη Συρία.

Το γεγονός ότι ο Ερντογάν πηγαίνει στην Αγία Πετρούπολη λίγες εβδομάδες μετά την απόπειρα του πραξικοπήματος «αποτελεί απόδειξη ότι οι Τούρκοι ενδιαφέρονται πραγματικά για την αποκατάσταση των σχέσεων με τη Ρωσία», δήλωσε ο ρώσος αξιωματούχος.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν ήταν ένας από τους πρώτους ξένους ηγέτες που τηλεφώνησε στον Ερντογάν για να καταδικάσει το πραξικόπημα και, φυσικά, δεν έδειξε και ιδιαίτερα ανήσυχος, όπως οι ευρωπαίοι ηγέτες, για το πογκρόμ και την καταστολή που ακολούθησε.

Ακόμη και αν οι σχέσεις ανάμεσα στη Μόσχα και την Αγκυρα «γνωρίζουν τις δικές τους αβεβαιότητες, η επιδείνωση των σχέσεων με τις δυτικές δυνάμεις μπορεί να επιταχύνει την ρωσο-τουρκική προσέγγιση», αναφέρεται σε ανάλυση του European Council on Foreign Relations.

Ρεαλιστική σχέση

Η κατάρριψη από την τουρκική πολεμική αεροπορία του ρωσικού αεροσκάφους στη μεθόριο της Τουρκίας με τη Συρία προκάλεσε τον Νοέμβριο σοβαρή κρίση στις σχέσεις ανάμεσα στη Μόσχα και την Αγκυρα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν τη δημοσιότητα από το Κρεμλίνο, οι εμπορικές ανταλλαγές υποχώρησαν κατά 43% στα 6,1 δισεκατομμύρια δολάρια (5,5 δισεκατομμύρια ευρώ) από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάιο του 2016.

Τα σχέδια του αγωγού φυσικού αερίου TurkStream, ο οποίος επρόκειτο να μεταφέρει 31,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Τουρκία μέσω της Μαύρης Θάλασσας και του πυρηνικού σταθμού του Άκουγιου αναμένεται να επιστρέψουν στην επικαιρότητα.

Ο Ερντογάν έχει δώσει την διαβεβαίωση ότι είναι έτοιμος να λάβει άμεσα μέτρα για την αναβίωση των σχεδίων.

«Αυτό που θα δούμε θα είναι μία περισσότερο διαρκής σχέση, αλλά πιο ρεαλιστικού τύπου, οικοδομημένη, όχι επί μίας προσωπικής ή ιδεολογικής σχέσης, αλλά επί κοινών πρακτικών συμφερόντων», σύμφωνα με τον Αλεξάντρ Μπαούνοφ, του Carnegie Center της Μόσχας.

«Είναι προφανές ότι η Ρωσία είναι αυτή τη στιγμή ένας σημαντικός εταίρος για την Τουρκία, τη στιγμή που οι σχέσεις της Αγκυρας με την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις ΗΠΑ έχουν σαφώς επιδεινωθεί…και οι προσδοκίες της για μία ταχεία αλλαγή καθεστώτος στη Συρία δεν έχουν πραγματοποιηθεί», λέει ο ρώσος αναλυτής Φιόντορ Λουκιάνοφ, πρόεδρος του Συμβουλίου για την Εξωτερική και Αμυντική Πολιτική.

Το ίδιο ισχύει για τη Ρωσία: «Οι δύο χώρες έχουν ανάγκη η μία την άλλη», κυρίως στην εξεύρεση μίας λύσης στη συριακή κρίση, λέει.

Εάν και ο Ερντογάν συνεχίζει να επιμένει στην αποχώρηση του προέδρου της Συρίας Μπασάρ αλ Ασαντ, επιλογή προς την οποία η Μόσχα είναι κατηγορηματικά αντίθετη, έχει αναγνωρίσει τον ρόλο των Ρώσων στη διευθέτηση της σύρραξης.

«Η Ρωσία αποτελεί παράγοντα κλειδί και μεγάλης σημασίας για την ειρήνευση στη Συρία», δήλωσε ο Ερντογάν τονίζοντας ότι «αυτό το πρόβλημα πρέπει να διευθετηθεί μέσω κοινών μέτρων που θα ληφθούν από τη Ρωσία και την Τουρκία».