Η εταιρεία που φέρνει το «car sharing» στη χώρα μας

Η «οικονομία του διαμοιρασμού», γνωστή και ως «sharing economy», βρίσκεται σε ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια και έχει γίνει αντικείμενο ενδιαφέροντος για αρκετούς επιχειρηματίες και φορείς χάραξης πολιτικής σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η τεχνολογία είναι ζωτικής σημασίας για την ραγδαίως αυξανόμενη ανάπτυξη του μοντέλου. Σήμερα, μια πληθώρα πλατφόρμων είναι διαθέσιμη για τους καταναλωτές που τους επιτρέπουν να μοιραστούν αγαθά και υπηρεσίες όπως αυτοκίνητα, σπίτια, οικιακά προϊόντα και υπηρεσίες.

Στην πραγματικότητα η έννοια της «οικονομίας διαμοιρασμού» δεν είναι εντελώς καινούργια, αφού κάποιες απ’ τις πρώτες μορφές των συναλλαγών αγαθών και των υπηρεσιών δεν περιελάμβαναν νομισματική ισοτιμία, παρόλο που ο όρος πρωτοεμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000, καθώς νέες επιχειρηματικές δομές προέκυψαν λόγω της Μεγάλης Ύφεσης.

Η ψηφιακή εξέλιξη που επέφερε η τεχνολογία συνέβαλε στην άνθηση του κλάδου δίνοντας την ευκαιρία στους καταναλωτές να μοιραστούν αγαθά και υπηρεσίες ευκολότερα, έχοντας παράλληλα ένα έξτρα εισόδημα.

Ο κλάδος στον οποίο η «οικονομία του διαμοιρασμού» είχε τη μεγαλύτερη αύξηση ήταν ο τουρισμός, χωρίς όμως να σταματά εκεί, με εταιρείες όπως οι Aibnb και Uber να είναι τα Νο1 case studies.

Ο Άκης Σταρκ φέρνει το μοντέλο του «διαμοιρασμού αυτοκινήτων» (car sharing) στην Ελλάδα, συστήνοντας τη Carky– μια startup, η οποία δίνει σε ιδιώτες τη δυνατότητα να καταχωρήσουν το αυτοκίνητό τους προς ενοικίαση από άλλους χρήστες.

«Σε όλο τον κόσμο, ένας μεγάλος αριθμός ιδιωτικών αυτοκινήτων παραμένουν αχρησιμοποίητα, χάνοντας συνεχώς την αξία τους. Στη σημερινή εποχή, με τη βοήθεια τεχνολογικών λύσεων που επιτρέπουν τον διαμοιρασμό των πόρων, αυτά τα αχρησιμοποίητα αυτοκίνητα μπορούν να γίνουν μια χρήσιμη πηγή εισοδήματος για τους ιδιοκτήτες τους».

Κάπως έτσι η εταιρεία παροτρύνει τους ιδιοκτήτες να καταχωρήσουν το όχημα τους και να βγάλουν έως και 400 ευρώ (κατά μέσο όρο) εισόδημα τον μήνα.

Η διαδικασία

Ο ιδιοκτήτης κάνει εγγραφή και εισάγει τα στοιχεία του αυτοκινήτου στη βάση της εταιρείας, επιλέγοντας τις διαθέσιμες μέρες. Η Carky διαχειρίζεται όλες τις κρατήσεις και ενημερώνει όταν υπάρχει κράτηση για το αυτοκίνητο και οδηγός της Carky έρχεται για να παραλάβει και να επιστρέψει το αυτοκίνητο στην αρχή και το τέλος της κράτησης, ενώ η προμήθεια του ιδιοκτήτη κατατίθεται στο λογαριασμό στο τέλος κάθε κράτησης.

Η εταιρεία προσφέρει ουσιαστικά στους ιδιοκτήτες δύο τρόπους συνεργασίας, τη “διάθεση” ή την “ανάθεση”. Στην πρώτη περίπτωση ο ιδιοκτήτης κρατά το αυτοκίνητο στην κατοχή του, στο πάρκινγκ ή το γκαράζ, και το παραδίδει όταν δεχθεί μια κράτηση μέσω του app της Carky, ενώ στη δεύτερη περίπτωση αναθέτει τη διαχείριση, τη φύλαξη και τις κρατήσεις στην εταιρεία για όσο διάστημα θέλει.

Η χρέωση προς τους ενοικιαστές γίνεται με δυναμική τιμολόγηση, ώστε η εταιρεία να παραμένει ανταγωνιστική προς τις εταιρείες ενοικίασης, και είναι ημερήσια. Οι ιδιοκτήτες λαμβάνουν μια μηνιαία αναφορά ώστε να γνωρίζουν πόσες φορές νοικιάστηκε το αυτοκίνητό τους και ποιο είναι το ποσό που τους αναλογεί.

Ο ιδρυτής της Carky εξηγεί στο Fortunegreece.com πώς γεννήθηκε η ιδέα, τη δυναμική του car sharing αλλά και τα περιθώρια εξέλιξης του «sharing economy».

Πώς γεννήθηκε η ιδέα της Carky και πώς ακριβώς λειτουργεί το μοντέλο; Υπήρχε κάποιο κενό στην αγορά που θέλατε να καλύψετε;
Η Carky είναι μια εταιρεία που βασίζεται στο μοντέλο της «οικονομίας διαμοιρασμού» (sharing economy), στο οποίο βασίζονται και εταιρείες όπως η Airbnb και η Uber. Συγκεκριμένα, το μοντέλο του carsharing λειτουργεί επιτυχημένα εδώ και χρόνια σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες του εξωτερικού και τελευταία βλέπουμε και συμμετοχή μεγάλων εταιρειών ενοικιάσεως όπως η Avis, αυτοκινητοβιομηχανιών όπως η Ford και ηMercedes, αλλά και εταιρείες ασφάλισης όπως η Allianz.

Σαν μοντέλο το μελετάμε εδώ και δύο χρόνια, και πιστεύουμε ότι υπάρχει ακόμα μεγάλο περιθώριο βελτίωσης σε συγκεκριμένα κομμάτια του car sharing puzzle, γι αυτό και αποφασίσαμε να εισέλθουμε στο χώρο με ένα διαφοροποιημένο μοντέλο που μπαίνει δυναμικά και στη διαχείριση.

Θεωρούμε ότι το μοντέλο αυτό θα δώσει στους Έλληνες ιδιοκτήτες μια πρόσθετη δυνατότητα να κερδίσουν εισόδημα από ένα αυτοκίνητο το οποίο πιθανώς δεν χρησιμοποιούν καθημερινά για τις μετακινήσεις τους ή το οποίο έχει πολλά έξοδα και δυσκολεύονται να τα καλύψουν.

Ποια η ανταπόκριση μέχρι στιγμής και πόσα αυτοκίνητα διαθέτει η πλατφόρμα προς διάθεση ή ανάθεση;
Ήδη, μέσα σε μερικούς μήνες από την ημέρα του επίσημου λανσαρίσματος της εταιρείας μας, έχουμε δει πολύ θετική ανταπόκριση από τη μεριά των Ελλήνων ιδιοκτητών και τα σημάδια είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά για το μέλλον Αν και κάποιοι ιδιοκτήτες ήταν διστακτικοί στην αρχή απέναντι σε ένα νέο μοντέλο που δεν είχαν ξανακούσει, πλέον έχουν καταλάβει καλά τον τρόπο που λειτουργεί η εταιρεία μας και έχουμε κερδίσει την εμπιστοσύνη τους, τόσο λόγω του εισοδήματος που τους βοηθάμε να κερδίσουν, όσο και λόγω του τρόπου λειτουργίας κατά τη διάρκεια του κύκλου που ξεκινάει από την πρώτη επαφή, τον τεχνικό έλεγχο, τα συμβόλαια, την παράδοση-παραλαβή και τις πληρωμές. Πρόσφατα σπάσαμε το φράγμα των 2.000 εγγεγραμμένων αυτοκινήτων και ο αριθμός αυξάνεται καθημερινά.

Στην ουσία είστε η εφαρμογή που ενώνει τους ιδιοκτήτες με τους ενοικιαστές. Γιατί οι ιδιοκτήτες να δώσουν το αυτοκίνητο τους και γιατί κάποιος να το νοικιάσει από εσάς;
Αυτό είναι το μοντέλο που έχει μέχρι σήμερα υπερισχύσει σε όλες τις χώρες. Εμείς πιστεύουμε ότι για να αναπτυχθεί ακόμα πιο γρήγορα η αγορά, και να το εμπιστευτούν όλοι, πρέπει να λυθούν τα δύο προβλήματα της μετάβασης και του ποιοτικού ελέγχου, που είναι τα βασικά προβλήματα του car sharing. Το πρώτο αφορά το πώς θα πάει το αυτοκίνητο από εκεί που βρίσκεται στο σημείο που είναι η ζήτηση, και το δεύτερο έχει να κάνει με έναν standard τρόπο ελέγχου, ώστε τα αυτοκίνητα να φτάνουν στους ενοικιαστές σε καλή κατάσταση.

Πιστεύουμε ότι όποιος καλύψει αυτές τις δύο ανάγκες θα κερδίσει το παιχνίδι, γι’αυτό κι εμείς με το μοντέλο μας πιστεύουμε ότι έχουμε τις λύσεις και ήδη τοποθετούμαστε αρκετά μπροστά από τον ανταγωνισμό, χτίζοντας ένα πάρα πολύ scalable και εξαγώγιμο μοντέλο.

Όσον αφορά τα οφέλη, οι ιδιοκτήτες μπορούν να κερδίσουν ένα έξτρα εισόδημα από κάτι το οποίο μέχρι τώρα θεωρούσαν ως ένα μόνιμο έξοδο και πρόβλημα. Ενδεικτικά να σας αναφέρω ότι ανάλογα με το μοντέλο του αυτοκινήτου, το εισόδημα αυτό μπορεί να κυμαίνεται από 700 έως 2.000 ευρώ το μήνα, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Από την άλλη μεριά, οι ενοικιαστές βρίσκουν στην Carky ποιοτικά αυτοκίνητα σε πολύ καλές τιμές, κατά μέσο όρο 30% φθηνότερα από τις ανταγωνιστικές εταιρείες ενοικιάσεων.

Ποιες ήταν οι προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά την έναρξη της εταιρείας και πώς τις ξεπεράσατε;
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε είχαν να κάνουν κυρίως με το νομικό και ασφαλιστικό πλαίσιο, αλλά και με τη σχέση εμπιστοσύνης που έπρεπε να αναπτύξουμε με τους ιδιοκτήτες των αυτοκινήτων, ώστε να αποχωριστούν το δεύτερο πιο πολύτιμο περιουσιακό τους στοιχείο (μετά το σπίτι τους).

Όσον αφορά το νομικό πλαίσιο, η λύση είναι σχετικά απλή αλλά μας πήρε αρκετό χρόνο, ώστε να βρούμε μια δομή που να καλύπτει και εμάς αλλά και τους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων. Το ασφαλιστικό κομμάτι είναι πολύ ενδιαφέρον γιατί βλέπουμε όλο και περισσότερες εταιρείες να το καταλαβαίνουν και να θέλουν να μπουν δυναμικά στο χώρο της ασφάλισης για car sharing εταιρείες, οπότε και υπάρχουν αρκετές λύσεις.

Με τους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων, βλέπουμε κάτι πολύ ενδιαφέρον αλλά είναι κάτι το οποίο απλά θέλει χρόνο. Κάθε καινοτόμα ιδέα που βασίζεται στην τεχνολογία ακολουθεί ένα πολύ συγκεκριμένο adoption curve και είναι πολύ ενδιαφέρον από ακαδημαϊκής άποψης να βλέπω τέτοιες θεωρίες στην πράξη.

Για παράδειγμα, τα καινούρια μοντέλα ενστερνίζονται περίπου το 2,5% του πληθυσμού, οι λεγόμενοι “innovators” που έχουν την περιέργεια να δοκιμάσουν καθετί καινούριο και ενδιαφέρον. Στη συνέχεια έρχονται οι early adopters, οι οποίοι αποτελούν το 13% περίπου των χρηστών, είναι αρκετά εξοικειωμένοι με την τεχνολογία και λειτουργούν ως μια κοινότητα χρηστών που τεστάρουν το μοντέλο για όλους τους άλλους. Με την Carky είμαστε τώρα σε αυτό το στάδιο. Στη συνέχεια ένα ποσοστό 35% των χρηστών έρχεται αφού το καταλάβουν και ακούσουν επιτυχημένα παραδείγματα χρηστών από φίλους ή γνωστούς. Και στη συνέχεια έρχονται άλλες δύο κατηγορίες χρηστών που απλά ακολουθούν τα trends της εποχής.

Η δραστηριότητα σας καλύπτεται απ’ το νομικό πλαίσιο της Ελλάδας; Λειτουργείτε με όρους rent a car εταιρείας; Κι αν όχι σε τι διαφέρετε;
Η τεχνολογία πάντα προηγείται της νομοθεσίας, και δυστυχώς κάποια πράγματα δεν έχουν προβλεφθεί ακόμα αλλά πιστεύουμε ότι δεν θα αργήσει να γίνει και αυτό, ώστε να υπάρχει διαφάνεια και να νιώσουν άνετα ακόμα περισσότεροι ιδιοκτήτες για να μας εμπιστευτούν. Για παράδειγμα, δεχόμαστε ερωτήσεις από ιδιοκτήτες σχετικά με το πού θα δηλωθούν τα εισοδήματα από τις ενοικιάσεις, μιας και δεν υπάρχει ξεκάθαρη πρόβλεψη για εισοδήματα τέτοιου τύπου, αλλά υπάρχει κάτι παρόμοιο στον κωδικό 409 της φορολογικής δήλωσης:Ακαθάριστα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα για μη-επιτηδευματίες.

Προς το παρόν εμείς λειτουργούμε με παρόμοιους όρους και άδεια που λειτουργούν και οι υπόλοιπες εταιρείες ενοικιάσεως, αν και στην ουσία είμαστε μια διαδικτυακή πλατφόρμα που δεν διαφέρει από μια ιστοσελίδα με μικρές αγγελίες, και περιοριζόμαστε στην προώθηση και σε επιλεγμένες περιπτώσεις διαχείρισης. Θα έλεγα ότι δείχνουμε ακόμα μεγαλύτερη αυστηρότητα όσον αφορά τα κριτήρια συγκριτικά με αυτά της νομοθεσίας, γιατί διαλέγουμε όσο μπορούμε πιο καινούρια αυτοκίνητα, ενώ ο νόμος επιτρέπει μέχρι 12 έτη.

Σκεφτήκατε ποτέ πως οι εταιρείες ενοικίασης οχημάτων μπορούν να ασκήσουν βέτο στην εταιρεία σας, όπως έγινε με την Uber και τους οδηγούς ταξί;
Στο εξωτερικό δεν ισχύει κάτι τέτοιο, απεναντίας οι μεγάλες εταιρείες ενοικιάσεως έχουν μπει και αυτές δυναμικά στο χώρο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Avis, η οποία εισχώρησε με μεγάλη επένδυση στη Zipcar, και της Hertz η οποία διαθέτει τον στόλο της μέσω διαφόρων car sharing platforms. Και οι υπόλοιπες εταιρείες πειραματίζονται με συμμετοχές σε διάφορες άλλες εταιρείες car sharing. Επομένως, βλέπουμε να αναπτύσσεται ένα μοντέλο συνεργασίας, το οποίο μπορώ να επιβεβαιώσω ότι συμβαίνει και με εμάς στην Ελλάδα.

Πολλές εταιρείες ενοικιάσεως, για παράδειγμα, ενδιαφέρονται να νοικιάσουν αυτοκίνητα από εμάς για να τα υπενοικιάσουν στους πελάτες τους λόγω των ανταγωνιστικών τιμών μας, και έχουμε ήδη αναπτύξει ένα αρκετά μεγάλο δίκτυο συνεργατών που είναι πολύ ευχαριστημένοι με το στόλο και τις τιμές μας.

Βλέπουμε όμως και το αντίθετο, με πολλούς να προσπαθούν να μας πολεμήσουν με διάφορους τρόπους, όπως διάφορες «καρφωτές» με ελέγχους, το οποίο δεν μας ενοχλεί ιδιαίτερα γιατί είμαστε απόλυτα νόμιμοι, αλλά είναι ενδεικτικό του ότι η εταιρεία μπορεί πολύ γρήγορα να συναγωνιστεί άλλες εταιρείες και ότι το μοντέλο μας δουλεύει αρκετά καλά. Θέλω να πιστεύω ότι αυτός ο τρόπος «ανταγωνισμού» δεν είναι αντιπροσωπευτικός της ελληνικής επιχειρηματικότητας και ότι αυτοί που ενοχλούνται θα επιλέξουν να σηκώσουν τα μανίκια και θα δουλέψουν πιο σκληρά ώστε να γίνουν καλύτεροι.

Κανένας δεν είναι προστατευμένος από τον ανταγωνισμό, ούτε εμείς ούτε οι άλλες εταιρείες. Ήδη γνωρίζουμε άλλες δύο δυνατές εταιρείες από το εξωτερικό που θα εισέλθουν στο χώρο του car sharing στην Ελλάδα, και το βλέπουμε σαν θετικό γιατί κι εμείς θα αναγκαστούμε να καλυτερεύσουμε τις υπηρεσίες μας, ώστε να βγαίνει πάντα κερδισμένος ο καταναλωτής.

Αρκετά άτομα νεαρής ηλικίας προτιμούν να μην έχουν δικό τους όχημα, καθώς το κόστος ανεβαίνει διαρκώς. Η κατοχή ενός οχήματος είναι περισσότερο «βάρος» απ’ ότι ένας εύκολος τρόπος μετακίνησης. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης όπως ride sharing, car sharing, electrical bikes, electrical skateboards κλπ. Μια πρόσφατη έρευνα του BCG έδειξε πώς η αγορά του car-share market θα αναπτυχθεί με ταχύτατους ρυθμούς την επόμενη δεκαετία. Ποια η δική σας άποψη;

Μπορώ με απόλυτη σιγουριά να επιβεβαιώσω ότι το κίνημα του car sharing είναι εδώ για να μείνει και θα αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι των μετακινήσεών μας στο μέλλον. Ένας από τους λόγους που αποφάσισα να επικεντρωθώ στο car sharing, ανάμεσα στις άλλες εταιρείες του portfolio μας, είναι και η παρότρυνση του ιδρυτή της Uber, Travis Kalanick, ο οποίος μετά από πολλές συζητήσεις που είχαμε με έπεισε ότι το μοντέλο θα αναπτυχθεί και θα τροποποιηθεί αρκετά από την τωρινή μορφή του, και πιστεύει ότι η Uber σιγά σιγά θα κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Συγκεκριμένα βλέπει και ένα μοντέλο συνεργασίας με εταιρείες car sharing, αφού ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της Uber είναι η διαθεσιμότητα του στόλου, πράγμα το οποίο λύνουμε εμείς.

Εταιρείες όπως η Carky έχουν τη δυνατότητα να αναλύσουν από πρώτο χέρι διάφορα στατιστικά στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, και βλέποντας το ρυθμό των καταχωρήσεων αλλά και την ισχυρή προτίμηση των ενοικιαστών στα αυτοκίνητά μας, είναι πολύ λογικό το συμπέρασμα ότι υπάρχει μεγάλη δυνατότητα ανάπτυξης.

Μας βοηθά επίσης και η υποστήριξη της ΕΕ, η οποία με εγκύκλιό της στηρίζει πλέον πολύ δυναμικά εταιρείες σαν τη δική μας, και παρέχει βοήθεια σε κυβερνήσεις ώστε να μας καταλάβουν καλύτερα και να μην μπλοκάρουν την ανάπτυξη, όπως έκαναν με εταιρείες σαν την Uber και την Airbnb στο παρελθόν.

Μπορεί μια εταιρεία sharing economy να “ανθίσει” στην Ελλάδα;
Το sharing economy είναι ένα κίνημα το οποίο ξεκίνησε στην Αμερική και γνωρίζει άνθιση παγκοσμίως, και δικαίως γιατί προσφέρει έναν πολύ εύκολο τρόπο να εξοικονομήσει κάποιος επιπλέον εισόδημα. Πιο απλά θα μπορούσε να εξηγηθεί ως εξής: ό,τι είναι δικό μου, μπορεί να είναι και δικό σου για κάποιο τίμημα. Αυτό μπορεί να είναι ένα σπίτι, ένα αυτοκίνητο, ένα ταξί, ένα γραφείο, και λοιπά.

Οι προϋποθέσεις για να ανθίσει και στην Ελλάδα είναι ίδιες με όλο τον κόσμο, και έχουν να κάνουν με την οικονομία και τα ποσοστά ανεργίας, αλλά και την εξοικοίωση και χρήση της τεχνολογίας (υπολογιστές και smartphone) και του Ίντερνετ. Η Ελλάδα έχει ένα ικανοποιητικό ποσοστό χρήσης Ίντερνετ περίπου στο 60%, όπως επίσης και καλή εξοικείωση με την τεχνολογία με πάνω από το 50% του πληθυσμού να έχει στην κατοχή του smartphones.

Τα υψηλά ποσοστά ανεργίας σίγουρα βοηθούν και καθιστούν πιο πιθανό κάποιος να προσπαθήσει να βρει τρόπους για να εξοικονομήσει επιπλέον εισόδημα, οπότε προβλέπουμε ότι στο χώρο των ακινήτων αλλά και στο χώρο των αυτοκινήτων, το κίνημα του car sharing θα συνεχίσει να αυξάνεται με τους ίδιους ρυθμούς.

Γιατί πιστεύετε πώς το sharing economy έχει δει τόσο μεγάλη ανάπτυξη και ποια είναι εκείνα τα σημεία στα οποία “νίκησε” τα παραδοσιακά μοντέλα;
Θα μπορούσα να συγκρίνω το car sharing με το online shopping που ξεκίνησε πριν από 15 χρόνια πάλι στην Αμερική. Στην αρχή ο κόσμος το φοβόταν για λόγους ασφαλείας, δίσταζαν να βάλουν τα στοιχεία της κάρτας τους σε ένα οποιδήποτε site και δεν πίστευαν ότι θα τους έρθουν τα προϊόντα στο σπίτι χωρίς κάποια προβλήματα. Τώρα όμως θεωρείται πολύ ασφαλής τρόπος αγοράς και είναι πολύ διαδεδομένο, αφού στην Αμερική για παράδειγμα το 70% του πληθυσμού ψωνίζει online.

Έτσι και το sharing economy ξεκίνησε κατά κάποιο τρόπο από εταιρείες σαν το Ebay, που ήταν η αρχική μορφή του sharing economy, με πολύ αργά βήματα, αλλά όσο το εμπιστευόταν ο κόσμος και δούλευε χωρίς προβλήματα τόσο μεγάλωνε. Αυτό μετά έγινε «μόδα» με το Airbnb και το Uber που δοκιμάστηκαν σε διάφορες χώρες, αλλά είναι πλέον άκρως πετυχημένες εταιρείες και έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν αρκετά μεγάλα εισοδήματα για πολύ κόσμο που πριν δεν το θεωρούσε εφικτό. Πιστεύω ότι το οικονομικό κίνητρο είναι αρκετά δυνατό, έτσι το sharing economy έχει εδραιωθεί σαν concept και αυτό το κάνει πιο εύκολο, για καινούριες εταιρείες σαν τη δική μας, να αναπτυχθούμε σχετικά γρήγορα σε μια καινούρια αγορά.

Διαβάστε ακόμα: Πώς τα site τύπου Airbnb απειλούν τους Έλληνες ξενοδόχους