Από τα 350 στα 630 δισ. ευρώ: Το επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ μεγαλώνει

Η πιο σημαντική οικονομική είδηση που «βγήκε» από την ομιλία του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του για την «Κατάσταση της Ένωσης» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο, ήταν ο διπλασιασμός και η παράταση του λεγόμενου «επενδυτικού πακέτου Γιούνκερ», από τα 350 δις ευρώ στα 630 δις ευρώ ως το 2022.

Κατά την ομιλία του, ο Ζ. Κ. Γιούνκερ υπογράμμισε την ανάγκη να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή οικονομία μέσα από επενδύσεις σε θέσεις απασχόλησης και ανάπτυξης. «Η Ευρώπη πρέπει να πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις στη νεολαία της, σε όσους αναζητούν εργασία, στις νεοσύστατες επιχειρήσεις της. Το επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη, ύψους 315 δισ. ευρώ, οδήγησε ήδη σε επενδύσεις ύψους 116 δισ. ευρώ μέσα στο πρώτο έτος λειτουργίας του. Και τώρα θα του δώσουμε παγκόσμια διάσταση», δήλωσε ο Ζ.Κ. Γιύνκερ και συνέχισε λέγοντας: «Θα εξασφαλίσουμε ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων θα δώσει τουλάχιστον 500 δις ευρώ ως το 2020 και θα κάνουμε ακόμα μεγαλύτερες προσπάθειες για να φτάσουμε τα 630 δις ως το 2022. Με τη συνεισφορά των κρατών μελών μπορούμε να φτάσουμε αυτό το στόχο ακόμα πιο γρήγορα. Θα προσπαθήσουμε να ελκύσουμε ιδιωτικές επενδύσεις γι αυτό πρέπει να προσπαθήσουμε να φτιάξουμε το κατάλληλο περιβάλλον».

Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη το Νοέμβριο του 2014, λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων της. Λιγότερο από δύο χρόνια μετά, η Επιτροπή επισημαίνει ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) – το οποίο βρίσκεται στον πυρήνα του επενδυτικού σχεδίου – ήδη αναμένεται να κινητοποιήσει 116 δισ. ευρώ σε 26 κράτη μέλη, από τα οποία θα ωφεληθούν περισσότερες από 200.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ).

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή παρουσίασε σήμερα νομοθετική πρόταση παράτασης με την οποία η αρχική τριετής περίοδος (2015-2018), με στόχο τα 315 δισ. EUR, θα επιμηκυνθεί με επενδύσεις ύψους τουλάχιστον 500 τρισ. ευρώ έως το 2020, στο τέλος του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Για να ενισχυθεί η ικανότητα παρέμβασης του ΕΤΣΕ ακόμη περισσότερο και να επιτευχθεί ο στόχος του διπλασιασμού του επενδυτικού στόχου, η Επιτροπή καλεί και τα κράτη μέλη να συνεισφέρουν. Η δεύτερη φάση του ΕΤΣΕ θα επικεντρωθεί στη χρηματοδότηση περισσότερων διασυνοριακών και βιώσιμων έργων, μέσω της σύνδεσης του ΕΤΣΕ με τους φιλόδοξους στόχους της συμφωνίας για το κλίμα COP21. Και η Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί ακόμη περισσότερο η διαφάνεια εκθέτοντας λεπτομερώς και επακριβώς γιατί επελέγη κάθε έργο και πώς πληροί τα κριτήρια που ορίζονται στον κανονισμό για το ΕΤΣΕ.

Προκειμένου να βελτιωθεί περαιτέρω το ΕΤΣΕ, η Επιτροπή σκοπεύει να αντιμετωπίσει το ζήτημα της γεωγραφικής κάλυψης, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην παροχή τοπικής, τεχνικής βοήθειας σε όσα κράτη μέλη επιθυμούν να ζητήσουν χρηματοδότηση. Η Επιτροπή προτείνει επίσης να απλοποιηθεί περαιτέρω ο συνδυασμός των αιτήσεων χρηματοδότησης από το ΕΤΣΕ με άλλες πηγές χρηματοδότησης στην ΕΕ, όπως τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία (ΕΔΕΤ).

Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει να ενισχυθεί η κοινωνική διάσταση του ΕΤΣΕ με αύξηση του συνολικού ποσού των χρηματοδοτικών μέσων για τη στήριξη των κοινωνικών επιχειρήσεων και τη μικροχρηματοδότηση από 193 εκατ. ευρώ σε 1 δισ. ευρώ, γεγονός που αναμένεται να κινητοποιήσει σχεδόν 3 δισ. ευρώ συνολικών επενδύσεων.

Τέλος, η Επιτροπή ανακοίνωσε ένα νέο ευρωπαϊκό εξωτερικό επενδυτικό σχέδιο (ΕΕΣ). Το μέσο θα επιτρέψει την τόνωση των επενδύσεων στην Αφρική και τις γειτονικές χώρες της ΕΕ, ιδίως για την υποστήριξη των κοινωνικών και οικονομικών υποδομών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Με εισροές ύψους 3,35 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης, το ΕΕΣ θα στηρίξει καινοτόμες εγγυήσεις και παρόμοια μέσα για τη στήριξη των ιδιωτικών επενδύσεων, κινητοποιώντας έως και 44 δισ. ευρώ σε επενδύσεις. Εάν τα κράτη μέλη και άλλοι εταίροι καταβάλλουν συνεισφορά ανάλογη με εκείνη της ΕΕ, το συνολικό ποσό θα μπορούσε να ανέλθει σε 88 δισ. ευρώ.

Πώς σχολιάζει η κυβέρνηση την ομιλία Γιούνκερ
Εξαιρετικά θετικά σημεία που μπορεί να σηματοδοτήσουν μία νέα ευρωπαϊκή ατζέντα περιείχε η ετήσια ομιλία του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, σύμφωνα με την αποτίμηση που κάνουν κυβερνητικές πηγές, οι οποίες επισημαίνουν ότι οι θέσεις του κ. Γιούνκερ ανταποκρίνονται στον προβληματισμό που υπάρχει σήμερα για την κατάσταση και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επίσης, η κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι αυτές οι θέσεις κινούνται στην ίδια κατεύθυνση με τη Διακήρυξη των Αθηνών, η οποία υπεγράφη πριν από λίγες ημέρες, κατά την Ευρωμεσογειακή Σύνοδο και μάλιστα πρέπει να αποτελέσουν και αντικείμενο κατά την επικείμενο σύνοδο κορυφής στη Μπρατισλάβα.

Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ειδικότερα τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι «η Ευρώπη δεν είναι αρκετά κοινωνική και αυτό οφείλουμε να το αλλάξουμε», την ανακοίνωση για τον διπλασιασμού των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων, καθώς και την αναφορά του στην ανάγκη να υπάρξει «ευφυής ευελιξία» στην εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Ως εξίσου σημαντική αποτιμάται η δέσμευση της Επιτροπής να κάνει πρώτη προτεραιότητά της την αντιμετώπιση της φτώχειας και της ανεργίας, ιδίως της νεολαίας, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και του αθέμιτου φορολογικού ανταγωνισμού στην Ευρώπη.

Το σχέδιο Γιούνκερ για την ασφάλεια

Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του για την “κατάσταση της Ένωσης”, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο παρουσίασε επίσης το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ

«Η ανεκτικότητα δεν μπορεί να έχει ως τίμημα την ασφάλειά μας. Πρέπει να γνωρίζουμε ποιοι διασχίζουν τα σύνορά μας. Γι’ αυτό, θα προασπίσουμε τα σύνορά μας με τη νέα Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή. Επίσης, θα προφυλάξουμε τα σύνορά μας και με αυστηρούς ελέγχους όλων όσοι τα διασχίζουν.» δήλωσε ο Ζ.Κ Γiούνκερ.

Ειδικότερα, όσον αφορά τη Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, η Επιτροπή τονίζει ότι η νέα υπηρεσία θα εξασφαλίσει ισχυρότερη κοινή διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ απ’ ό,τι ο Frontex. Η Επιτροπή, ο Frontex και τα κράτη μέλη έχουν ήδη αναλάβει προπαρασκευαστικές εργασίες, οι οποίες θα επιταχυνθούν περαιτέρω για να διασφαλιστεί ότι η νέα υπηρεσία θα καταστεί λειτουργική κατεπειγόντως. Στα μέτρα που πρέπει να ληφθούν από την Επιτροπή περιλαμβάνεται η επεξεργασία συμφωνιών με τρίτες χώρες και η έγκριση δημοσιονομικών προτάσεων που απαιτούνται για να μπορέσει η υπηρεσία να προσλάβει άμεσα πρόσθετο προσωπικό. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι οι εθνικές συνεισφορές στις εφεδρείες συνοριοφυλάκων και εξοπλισμού θα είναι έτοιμες για άμεση χρήση, καθώς και για την κάλυψη των σημερινών αδυναμιών όσον αφορά την ανταπόκριση στις προσκλήσεις για εμπειρογνώμονες στις επιχειρήσεις του Frontex στην Ελλάδα, την Ιταλία και τη Βουλγαρία.

Εξάλλου, τον περασμένο Απρίλιο, η Επιτροπή πρότεινε ένα ενωσιακό σύστημα εισόδου-εξόδου (EES), μαζί με τη συνοδευτική τροποποίηση του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, το οποίο θα βελτιώσει τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων και θα μειώσει την παράνομη μετανάστευση προς την ΕΕ. Η Επιτροπή εκτιμά ότι το σύστημα ΕΕS θα συμβάλει στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του σοβαρού εγκλήματος και θα διασφαλίσει ένα υψηλό επίπεδο εσωτερικής ασφάλειας. Το σύστημα θα συλλέγει στοιχεία, όπως είναι τα στοιχεία ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά έγγραφα, καθώς και βιομετρικά στοιχεία, και θα τηρεί αρχεία εισόδων και εξόδων στο σημείο διέλευσης. Το σύστημα θα εφαρμόζεται για όλους τους υπηκόους τρίτων χωρών που γίνονται δεκτοί για σύντομη παραμονή εντός του χώρου Σένγκεν (έως και 90 ημέρες εντός οιασδήποτε περιόδου 180 ημερών). H Επιτροπή ζητεί την οριστική έγκριση των προτάσεων έως το τέλος του 2016, ώστε να μπορέσει να αρχίσει η λειτουργία του συστήματος στις αρχές του 2020.

Eπιπλέον, τον Απρίλιο δρομολογήθηκε από την Επιτροπή η ιδέα θέσπισης ενός ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και αδειοδότησης για ταξίδια (ETIAS), κάτι ανάλογο με το σύστημα ESTA των ΗΠΑ. Η δημιουργία ενός τέτοιου συστήματος παρέχει ένα επιπρόσθετο επίπεδο ελέγχου για ταξιδιώτες που δεν υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης. Το ETIAS θα καθορίζει την επιλεξιμότητα όλων των υπηκόων τρίτων χωρών που απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης για ταξίδια στον χώρο Σένγκεν και αν το ταξίδι θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια ή τη μετανάστευση. Οι πληροφορίες σχετικά με τους ταξιδιώτες θα συγκεντρώνονται πριν από το ταξίδι τους. Η Επιτροπή ξεκίνησε την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας για το ETIAS και τα αποτελέσματα αναμένονται τον Οκτώβριο του 2016. Βάσει των αποτελεσμάτων της μελέτης αλλά και των διαβουλεύσεων, η Επιτροπή προτίθεται να υποβάλει νομοθετική πρόταση έως τον Νοέμβριο του 2016 για τη θέσπιση του ETIAS.

Τέλος, η Επιτροπή προτείνει την ενίσχυση της Ευρωπόλ, ως βασικό εργαλείο για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών ασφαλείας. Η Επιτροπή προτείνει να ενισχυθεί η ικανότητα του Οργανισμού στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, αλλά και των προσπαθειών του για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών και της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο, για παράδειγμα μέσω της παροχής πρόσθετων πόρων και μέσω της πρόσβασης της Ευρωπόλ σε κύριες βάσεις δεδομένων.