Στον Μπομπ Ντίλαν το Νόμπελ Λογοτεχνίας
Η Σουηδική Ακαδημία έκανε την έκπληξη με τη φετινή επιλογή της.
Με το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2016 τιμήθηκε ο αμερικανός τραγουδοποιός Μπομπ Ντίλαν, ο οποίος έγινε ο πρώτος μουσικός που κερδίζει αυτό το βραβείο, ανακοίνωσε την Πέμπτη η Σουηδική Ακαδημία.
Τα ποιητικά κείμενα του Ντύλαν επηρέασαν πολλούς μουσικούς εδώ και περισσότερο από μισό αιώνα, σημειώνει το Γαλλικό Πρακτορείο, ενώ το Ρόιτερς επισημαίνει πως η απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας προκάλεσε έκπληξη, καθώς ο Ντίλαν μπαίνει τώρα ως νομπελίστας της Λογοτεχνίας στην χορεία των Ουίνστον Τσώρτσιλ, Τόμας Μαν και Ράντγιαρντ Κίπλινγκ.
Ο Μπομπ Ντύλαν, 75 ετών, βραβεύθηκε «επειδή δημιούργησε, μέσα στο πλαίσιο της μεγάλης αμερικανικής μουσικής παράδοσης, νέους τρόπους ποιητικής έκφρασης», ανακοίνωσε η γενική γραμματέας της Ακαδημίας Σάρα Ντάνιους.
Οι διαβουλεύσεις της επιτροπής του Νόμπλε παραμένουν μυστικές για 50 χρόνια.
Η ανακοίνωση έγινε δεκτή με επευφημίες από τους παριστάμενους στη μεγαλοπρεπή Αίθουσα του Χρηματιστηρίου της Στοκχόλμης και άφησε έκπληκτους τους σχολιαστές που ήταν μάλλον συνηθισμένοι στη βράβευση μεγάλων σύγχρονων πεζογράφων. Το Ρόιτερς σημειώνει πως ακούστηκαν κάποιες άναρθρες κραυγές όταν έγινε η ανακοίνωση και ακολούθησαν μερικά γέλια — κάτι ασυνήθιστο.
«Ο Μπομπ Ντίλαν γράφει μια ποίηση για το αυτί, που οφείλει να απαγγέλλεται. Αν σκεφτεί κανείς τους αρχαίους Έλληνες, την Σαπφώ, τον Όμηρο, έγραφαν επίσης ποίηση που μιλιέται, κατά προτίμηση με όργανα», είπε η Ντάνιους υπερασπιζόμενη την απόφαση και διαβεβαιώνοντας πως επικράτησε «μεγάλη ομοφωνία» στην επιλογή των σουηδών ακαδημαϊκών.
«Εντάσσεται σε μια μακρά παράδοση που ανάγεται στον Ουίλιαμ Μπλέικ», τον διάσημο άγγλο ποιητή που πέθανε το 1827, δήλωσε η γενική γραμματέας, επικαλούμενη τα τραγούδια «Visions of Johanna» και «Chimes of Freedom».
Το μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας Περ Βάστμπεργκ δήλωσε πως ο Ντίλαν «είναι ίσως ο μεγαλύτερος εν ζωή ποιητής».
Ερωτηθείς αν πιστεύει πως η παραδοσιακή διάλεξη που πρέπει να δώσει ο Ντίλαν κατά την απονομή του βραβείου αργότερα φέτος στη Στοκχόλμη θα είναι μια συναυλία, ο Βάστμπεργκ απάντησε: «Ας το ελπίσουμε».
Τραγούδια του Ντύλαν όπως τα «Blowin’ in the Wind», «The Times They Are a-Changin», «Subterranean Homesick Blues» και «Like a Rolling Stone» «έπιασαν» το πνεύμα της εξέγερσης, της διαφωνίας και της ανεξαρτησίας.
Εδώ και περισσότερο από 50 χρόνια, ο Ντίλαν εξακολουθεί να γράφει τραγούδια και κάνει συχνά περιοδείες, ερμηνεύοντας τους πυκνούς ποιητικούς στίχους του, τραγουδημένους με μια μερικές φορές τραχειά φωνή που επικριτές του έχουν περιγελάσει.
«Είναι εξαιρετικά προικισμένος στιχουργός. Μπορεί να παντρεύει με απολύτως νεωτεριστικό τρόπο μουσικές διαφορετικών ειδών, κείμενα διαφορετικών ειδών», πρόσθεσε η Σάρα Ντάνιους.
Ο τραγουδιστής είναι ένας ζωντανός θρύλος της αμερικανικής λαϊκής μουσικής του 20ού αιώνα.
Ωστόσο στη διάρκεια των ετών δεν ήταν όλοι σύμφωνοι πως ο Ντύλαν είναι ένας πρώτης τάξεως ποιητής. Ο μυθιστοριογράφος Νόρμαν Μέιλερ είχε πει: «Αν ο Ντίλαν είναι ποιητής, εγώ είμαι μπασκετμπολίστας».
Από τον λαϊκό τροβαδούρο των καμπαρέ του Γκρίνουιτς Βίλατζ στη Νέα Υόρκη, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, μέχρι τον σούπερ-σταρ που παρασημοφορήθηκε το 2012 από έναν από τους «φαν» του, τον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, ο Ρόμπερτ Άλαν Ζίμερμαν, όπως είναι το πραγματικό όνομα του Μπομπ Ντίλαν, πάντα ακολουθούσε τον δρόμο της μουσικής ιδιοφυΐας του, επαναστατικής και απρόβλεπτης.
«Like A Rolling Stone», «σαν μια πέτρα που κυλάει», αυτός ο εγγονός ρωσοεβραίων μεταναστών, που γεννήθηκε στο Ντουλούθ της Μινεσότα, συνεχίζει σήμερα, στα 75 του να περιφέρει τη φυσαρμόνικα και την κιθάρα του στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη για μια περιοδεία με τίτλο «Χωρίς Τέλος». Απόψε πρόκειται να εμφανιστεί στο Λας Βέγκας.
Τον Μάιο κυκλοφόρησε το 37ο ηχογραφημένο σε στούντιο άλμπουμ του, το «Fallen Angels», στο οποίο ερμηνεύει αμερικανικά τραγούδια που είχε κάνει δημοφιλή ο Φρανκ Σινάτρα.
Στα νιάτα του, όπως και οι περισσότεροι έφηβοι Αμερικανοί, είχε γοητευθεί από το ροκ του Έλβις Πρίσλεϊ και του Τζέρι Λι Λιούις, πριν σχηματίσει το δικό του συγκρότημα.
Το 1959, φοιτητής στο πανεπιστήμιο της Μινεάπολης, ανακαλύπτει τους πρωτοπόρους του μπλουζ, της κάντρι και της φολκ: Ρόμπερτ Τζόνσον, Χανκ Ουίλιαμς και κυρίως Γούντι Γκάθρι. Την εποχή εκείνη ήταν που υιοθέτησε το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Μπομπ Ντίλαν.
Εγκατέλειψε τις σπουδές του και το 1961 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για να συμμετάσχει στην εμβρυακή ακόμη μουσική σκηνή του Γκρίνουιτς Βίλατζ.
Το πρώτο άλμπουμ του, το 1962, με τίτλο «Bob Dylan» είναι ένα φιάσκο. Έγινε γνωστός το 1963 με το άλμπουμ «The Freewheelin’ Bob Dylan» και τα δύο λαϊκά τραγούδια του διαμαρτυρίας: «Blowin’ in the Wind», ειρηνιστικό τραγούδι που έμελλε να γίνει ένας από τους ύμνους του κινήματος της δεκαετίας του 1960 εναντίον του πολέμου του Βιετνάμ, και «A Hard Rain’s A-Gonna Fall».
Το 1963 συμμετείχε στην Πορεία στην Ουάσινγκτον του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ.
Στο τέλος της δεκαετίας του 1970 ανακαλύπτει τον χριστιανισμό και απογοητεύει ένα μέρος των θαυμαστών του. Αργότερα είπε πως δεν ακολουθεί καμια οργανωμένη θρησκεία.
Το Γαλλικό Πρακτορείο σημειώνει πως το όνομά του, όπως και αυτό του Καναδού Λίοναρντ Κοέν, επανερχόταν κατα καιρούς στις εικασίες για το Νόμπελ, χωρίς όμως η βράβευσή του να θεωρηθεί ποτέ σοβαρό ενδεχόμενο.
Ο εκπρόσωπος του Ντίλαν, ο Έλιοτ Μιντζ, αρνήθηκε να κάνει αμέσως σχόλιο για τη βράβευση, επικαλούμενος ότι, όταν ανακοινώθηκε το βραβείο, στο Λος Άντζελες ήταν 3 το πρωί.
