Φάκελος Ελληνικό: Αλλάζοντας την Ελλάδα

Του Νίκου Χ. Ρουσάνογλου

Είναι αρχές καλοκαιριού και οι πρώτες ζέστες έχουν αρχίσει να κάνουν την εµφάνισή τους. Κατηφορίζω µε το αυτοκίνητο προς τη θάλασσα διασχίζοντας την παραλιακή λεωφόρο Ποσειδώνος. Κατεβάζω το παράθυρο για να µπει ο απογευµατινός αέρας, που όµως παραµένει ζεστός. Ξαφνικά, στο ύψος του παλιού αεροδροµίου, µε χτυπά ένα κρύο ρεύµα, σαν να λειτουργούν δεκάδες κλιµατιστικά µηχανήµατα ταυτόχρονα. Αυτό εννοούσαν όταν έλεγαν ότι το νέο µητροπολιτικό πάρκο των 2.000 στρεµµάτων θα δηµιουργήσει ένα νέο µικροκλίµα στην περιοχή, σκέφτηκα από µέσα µου. Η δροσιά είναι τόσο έντονη, που ασυναίσθητα ανεβάζω λίγο το παράθυρο. Λίγο παρακάτω αντικρίζω τον πύργο των διαµερισµάτων που ατενίζουν τον Αργοσαρωνικό. Ζηλεύω αυτόν που κάθεται να απολαύσει το δείπνο του µ’ αυτή τη θέα.

Αυτές είναι µερικές από τις εικόνες από το όχι και τόσο µακρινό µέλλον της Αθήνας, και ιδίως των νοτίων προαστίων, καθώς εντός του 2017 εκτιµάται ότι θα ξεκινήσει η υλοποίηση της µεγαλύτερης ιδιωτικής επένδυσης που έχει πραγµατοποιηθεί ποτέ στην Ελλάδα, µετά και την πρόσφατη κύρωση της σύµβασης από τη Βουλή. Ο λόγος για την ανάπλαση της έκτασης 6.200 στρεµµάτων του πρώην αεροδροµίου του Ελληνικού, που θα απαιτήσει κεφάλαια ύψους 7,2 δισεκατοµµύρια ευρώ, πλέον 915 εκατ. ευρώ, που είναι το κόστος απόκτησης της έκτασης από το ελληνικό Δηµόσιο.

Ο επενδυτικός όµιλος Global Investment Group (GIG) που έχει αναλάβει το έργο απαρτίζεται από τη Lamda Development, την κινεζική Fosun και την Eagle Hills από το Άµπου Ντάµπι.

Σύµφωνα µε τον διευθύνοντα σύµβουλο της Lamda Development Οδυσσέα Αθανασίου, το µέγεθος της επένδυσης είναι τέτοιο, που ουσιαστικά θα δηµιουργηθεί µια ιδιότυπη µικροοικονοµία γύρω από το έργο. «Με την έναρξη των εργασιών θα απαιτηθούν χιλιάδες εργαζόµενοι από δεκάδες διαφορετικούς κλάδους – όχι µόνο τον κατασκευαστικό. Σκεφτείτε µόνο τις εταιρείες που θα χρειαστούµε προκειµένου να µας προµηθεύσουν ό,τι θα χρειαστούµε για να δηµιουργήσουµε το πάρκο: από υλικά επίστρωσης των ποδηλατόδροµων συνολικού µήκους 50 χιλιοµέτρων, µέχρι τους κοινόχρηστους χώρους πρασίνου, τους φωτισµούς, τα συστήµατα άρδευσης κ.ο.κ. Παράλληλα, πλην των αρχιτεκτόνων, των µελετητών και των τεχνιτών, στα διάφορα στάδια της ανάπλασης θα απασχοληθούν σύµβουλοι κάθε είδους: γεωπόνοι, δικηγόροι, οικονοµολόγοι, επικοινωνιολόγοι και στελέχη marketing. Πρόκειται για τον ορισµό του πολλαπλασιαστικού οφέλους, καθώς, εκτός από τα επτά δισεκατοµµύρια ευρώ που θα επενδύσουµε εµείς, εκτιµούµε ότι θα επενδυθούν ακόµα τρία δισεκατοµµύρια ευρώ από τις εταιρείες που θα ασχοληθούν µε το έργο στα διάφορα στάδια ανάπτυξης και µετέπειτα λειτουργίας του».

«Το Ελληνικό µπορεί να αποτελέσει την ατµοµηχανή που θα οδηγήσει την οικονοµία της χώρας µας στον δρόµο της ανάπτυξης. Όσο πιο γρήγορα, λοιπόν, ξεκινήσει τόσο το καλύτερο» αναφέρει στο Fortune ο υφυπουργός Οικονοµίας και Ανάπτυξης Στέργιος Πιτσιόρλας. Σε πρόσφατες δηλώσεις του Βουλή, ο ίδιος είχε επισηµάνει τις σηµαντικές αλλαγές της νέας τροποποιηµένης σύµβασης που υπεγράφη µεταξύ της οµάδας των επενδυτών και του Δηµοσίου. Μεταξύ αυτών, περιλαµβάνονται η αύξηση της επένδυσης των έργων υποδοµής που θα υλοποιηθούν εντός των ορίων της έκτασης ύψους 1,5 δισεκατοµµυρίου ευρώ, η ανάληψη του βάρους για τη συντήρηση του Μητροπολιτικού Πάρκου, η µείωση της δόµησης κατά ένα εκατοµµύριο τετραγωνικά µέτρα, η µειωµένη κάλυψη στην περιοχή της παραλίας, όπου δεν θα ξεπερνά το 15%, και η ανάληψη ενός βάρους της τάξεως του 50% για την επίλυση του προβλήµατος των σκουπιδιών για τους όµορους δήµους.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΦΕΛΗ

Τα οικονοµικά οφέλη της επένδυσης είναι ανάλογα µε το ύψος της. Σύµφωνα µε τη σχετική µελέτη που πραγµατοποίησε το Ίδρυµα Οικονοµικών και Βιοµηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), τα έσοδα λειτουργίας που αναµένεται να δηµιουργήσει η αξιοποίηση των εγκαταστάσεων του Ελληνικού (κύκλος εργασιών των αναπτύξεων) ανέρχονται σε 2,4 δισεκατοµµύρια ευρώ ετησίως προς το τέλος της εξεταζόµενης περιόδου (2017-2041). Άµεσα οφέλη θα προκύψουν και από τα δηµοσιονοµικά έσοδα, τα οποία δεν περιορίζονται στο τίµηµα για την παραχώρηση της περιοχής, αλλά περιλαµβάνουν και πόρους από την άµεση και έµµεση φορολόγηση του πλούτου που αναµένεται να δηµιουργηθεί. Τα φορολογικά έσοδα από την κατασκευαστική δραστηριότητα και τη λειτουργία των επιµέρους επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων κατά την περίοδο της µελέτης αναµένεται να πλησιάσουν τα 14,1 δισεκατοµµύρια ευρώ (κατά µέσο όρο, 563 εκατ. ευρώ ετησίως). Το 2041 το ΑΕΠ αναµένεται να είναι κατά 7,42 δισεκατοµµύρια ευρώ (+2,4%) υψηλότερο από αυτό που θα ήταν στην περίπτωση που δεν είχε πραγµατοποιηθεί η επένδυση.

Εξίσου σηµαντικό είναι και το ότι η επένδυση στρέφεται σε µεγάλο βαθµό προς την κατεύθυνση της προσέλκυσης τουριστών. Το θεµατικό πάρκο, το καζίνο, τα κτίσµατα που φιλοδοξούν να αποτελέσουν αρχιτεκτονικά ορόσηµα, το ενυδρείο, η παραλία, το πάρκο, όλες οι επιµέρους αναπτύξεις έχουν προσανατολισµό προς το εξωτερικό. Δεν είναι τυχαίο που το ΙΟΒΕ προβλέπει αύξηση των ξένων επισκεπτών στην Αθήνα κατά ένα εκατοµµύριο, αριθµός σχεδόν διπλάσιος από τον σηµερινό. Η επίδραση µιας τέτοιας εξέλιξης θα είναι τεράστια για την οικονοµία.

Σε ό,τι αφορά την εµπορική δραστηριότητα, προβλέπεται να δηµιουργηθεί ένα εµπορικό κέντρο στη λεωφόρο Βουλιαγµένης και µια παραλιακή ανάπτυξη εµπορίου και αναψυχής στα πρότυπα της Μαρίνας Φλοίσβου. Όπως τονίζει ο Οδυσσέας Αθανασίου, το εµπορικό κέντρο θα είναι µιάµιση φορά µεγαλύτερο από το The Mall Athens, το οποίο είναι και το µεγαλύτερο εµπορικό κέντρο στην Ελλάδα, µε εκµισθώσιµη επιφάνεια 50.000 τετραγωνικά µέτρα. «Σήµερα τα νότια προάστια δεν εξυπηρετούνται από κάποιο ανάλογο κέντρο» επισηµαίνει. Εκτός από την εµπορική δραστηριότητα, στην περιοχή αναµένεται να κατασκευαστούν και γραφεία συνολικής δόµησης 280.000 τετραγωνικά µέτρα, που πρόκειται να φιλοξενήσουν διάφορες επιχειρηµατικές δραστηριότητες.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ

Πολλές φορές οι αριθµοί που σχετίζονται µε τα οικονοµικά οφέλη µιας επένδυσης «χάνονται στη µετάφραση», καθώς λίγοι είναι εκείνοι οι οποίοι δύνανται να αντιληφθούν τι ακριβώς µπορεί να σηµαίνουν για την καθηµερινότητά τους. Το κοινωνικό αποτύπωµα, ωστόσο, µιας επένδυσης τείνει να είναι πιο εύληπτο. Στην περίπτωση της ανάπλασης του Ελληνικού, αυτό είναι κεφαλαιώδες, αφού, πέρα από το προφανές όφελος που θα προκύψει από την τόνωση της απασχόλησης, τα οφέλη και οι θετικές επιδράσεις θα είναι άµεσα ορατά στη ζωή των πολιτών τόσο των νότιων προαστίων όσο και γενικότερα της Αττικής.

Η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της περιοχής θα είναι δεδοµένη, αφού αποδίδονται προς ελεύθερη χρήση στους κατοίκους σηµαντικές εκτάσεις κοινόχρηστων χώρων πρασίνου και ανοικτών χώρων, αλλά και κοινωφελείς λειτουργίες (π.χ. παιδικοί σταθµοί, εγκαταστάσεις πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, πολιτισµικοί χώροι και εγκαταστάσεις πρόνοιας/υγείας). Επίσης, πέρα από τους χώρους πρασίνου, στην έκταση προβλέπονται χώροι περιπάτου και 50 χιλιόµετρα ποδηλατοδρόµων.

Σε ό,τι αφορά την απασχόληση, εκτιµάται ότι η επενέργεια της ανάπλασης στην απασχόληση στο σύνολο της ελληνικής οικονοµίας θα ξεπεράσει τις 75.000 πρόσθετες θέσεις εργασίας το 2041. Παράλληλα, µε την παραχώρηση των µετοχών από την Ελληνικό Α.Ε. στην εταιρεία των επενδυτών, Hellinikon Global I S.A., αποφεύγεται η απώλεια 10.000 θέσεων εργασίας, αλλά και µια υποχώρηση του ΑΕΠ µέχρι 0,2% το πρώτο έτος εφαρµογής της συµφωνίας.

ΟΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΑΠΟΜΕΝΟΥΝ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΩΝ ΑΔΕΙΩΝ

Σε πρώτη φάση απαιτούνται ακόµα κάποιες τεχνικές µελέτες, µε σηµαντικότερη τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, οι οποίες, αφού ελεγχθούν απο τις αρµόδιες υπηρεσιές, θα κατατεθούν στο Συµβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) προς έγκριση. Εφόσον ολοκληρωθεί µε επιτυχία η σχετική διαδικασία, θα ανοίξει ο δρόµος για την έκδοση των αδειών. Από την πλευρά της, η πρόεδρος και CEO της Ελληνικό Α.Ε. Νανά Σπυροπούλου τονίζει ότι η εταιρεία λειτουργεί καθηµερινά προς την κατεύθυνση της ταχύτερης επίλυσης των προβληµάτων που προκύπτουν, «σε συνεχή συνεργασία µε όλους τους θεσµικούς φορείς και τις τοπικές κοινωνίες». Προσθέτει δε ότι, «στο στάδιο που βρισκόµαστε σήµερα και στο πλαίσιο της σύµβασης για την επένδυση, όπως επικυρώθηκε από το ελληνικό Κοινοβούλιο, προτεραιότητα είναι το θέµα των µετεγκαταστάσεων των φορέων του Δηµοσίου που εξυπηρετούνται προσωρινά στο ακίνητο. Από το σύνολο των 69 δηµόσιων και ιδιωτικών φορέων, µένει να ολοκληρωθούν οι απαιτούµενες διαδικασίες για έναν µικρό αριθµό. Αναφορικά µε τους πρόσφυγες που βρίσκονται στον χώρο, η πολιτεία δροµολογεί τη µετεγκατάστασή τους σε οργανωµένες δοµές εντός του προσεχούς διαστήµατος».

Προϋπόθεση είναι, βέβαια, η προκήρυξη και ολοκλήρωση του διαγωνισµού για τη δηµιουργία καζίνο. Στο σηµείο αυτό, ο CEO της Lamda Development αναφέρει ότι απώτερος στόχος των επενδυτών είναι η ανάπτυξη ενός ακινήτου που, εκτός απο καζίνο, θα προσφέρει επίσης εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο, ξενοδοχείο, ενώ θα αποτελεί αρχιτεκτονικό ορόσηµο, άρα και πόλο έλξης ξένων επισκεπτών. Ανάλογη είναι η φιλοσοφία και για το ενυδρείο, το οποίο θα είναι ένα από τα µεγαλύτερα στην Ευρώπη, τον οικιστικό πύργο, αλλά και το θεµατικό πάρκο.

Η ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ

Κατά τα πρώτα τέσσερα χρόνια της επένδυσης, «θα χρειαστούµε 2,5 δισεκατοµµύρια ευρώ, συµπεριλαµβανοµένης της πρώτης δόσης προς το Δηµόσιο. Στο πλαίσιο της πρώτης φάσης περιλαµβάνονται οι υποδοµές, το πάρκο και η αναβάθµιση της παραλιακής. Ήδη έχουµε δεσµεύσει τα πρώτα 500 εκατοµµύρια ευρώ, ενώ αναµένουµε την προσέλκυση άλλων 500 εκατοµµυρίων ευρώ, µέσω της δηµιουργίας ακόµα µίας οµάδας ενδιαφερόµενων επενδυτών, ανάµεσα στους οποίους προσδοκούµε να υπάρχουν και Έλληνες θεσµικοί. Επιπροσθέτως, 500 εκατοµµύρια ευρώ αναµένουµε από δανεισµό. Συνολικά στοχεύουµε στην άντληση περί τα 500 εκατοµµύρια ευρώ κατά µέσο όρο σε ετήσια βάση» καταλήγει ο Oδυσσέας Αθανασίου.

Μερικές φορές τα «κλισέ» είναι ο καλύτερος τρόπος για να περιγράψεις κάτι. Στην προκειµένη περίπτωση, η επένδυση στο Ελληνικό µπορεί να αλλάξει την Ελλάδα, βοηθώντας τη χώρα να ξεπεράσει τον φαύλο κύκλο της ύφεσης.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Fortune Νοεμβρίου που κυκλοφορεί