Θα μπορούσε να γίνει η ελληνική μπύρα το «χρυσό κλειδί» των εξαγωγών;

Η Γερμανία κατά το διάστημα 2013-2015 αποτέλεσε τον σημαντικότερο προμηθευτή μπύρας της Ιταλίας, με συρρικνούμενο, όμως, μερίδιο αγοράς κατά 5,1%. Κατά το ίδιο διάστημα, ωστόσο, η Ελλάδα σημείωσε εντυπωσιακή πρόοδο, αφού το 2015 ανέβηκε στη 12η θέση στην εξαγωγή μπύρας στην Ιταλία ξεπερνώντας τόσο την Ισπανία όσο τις ΗΠΑ και την Κίνα, ενώ το 2013 βρισκόταν μόλις στην 26η θέση. Συγκεκριμένα την τριετία 2013-2015 η αύξηση των εξαγωγών της Ελλάδας προς την Ιταλία ήταν 3.505% καταλαμβάνοντας το 0,74% του μεριδίου αγοράς μπύρας της Ιταλίας. Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι οι εισαγωγές μπύρας της Ιταλίας αυξήθηκαν κατά 11,2%, δηλαδή αναμένεται μια περαιτέρω ανάπτυξη του ελληνο-ιταλικού διμερούς εμπορίου.

Αυτά αναφέρονται σε ενημερωτικό έγγραφο του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της πρεσβείας μας στη Ρώμη για την αγορά μπύρας στην Ιταλία την περίοδο 2013-2015. Στο σχετικό έγγραφο σημειώνεται επίσης ότι η Ελλάδα κατατάσσεται στην 21η θέση στην κατανάλωση μπύρας με μόλις 3.845.000 εκατόλιτρα μπύρας ενώ σχετικά με τον αριθμό ζυθοποιών στην Ευρώπη, το 2014 η Μεγάλη Βρετάνια αριθμεί 1700 επιχειρήσεις κατακτώντας την 1η θέση στην Ευρώπη, ενώ η Ιταλία πλησιάζει σε αριθμό τη Γαλλία με 593 έναντι 660 επιχειρήσεις και η Ελλάδα βρίσκεται στην 23η θέση με μόλις 19 ενεργές επιχειρήσεις.

Σταθερό αρνητικό το ισοζύγιο εμπορίου της Ιταλίας στον κλάδο της μπύρας

Η Ιταλία, παρόλο που δεν έχει μεγάλη παράδοση στην παρασκευή μπύρας, τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει έντονη δημιουργικότητα, με στόχο να συνδυασθεί η μπύρα με το φαγητό. Αυτή ακριβώς η αγάπη για συνδυασμό τον γεύσεων διακρίνει και πολλές ζυθοποιίες-εστιατόρια που τολμούν να πειραματιστούν.

Η συνολική ποσότητα μπύρας, που παράγεται στην Ιταλία την περίοδο 2010-2014, παρουσιάζει μια ανοδική τάση της τάξης του 5,5% ενώ σε ότι αφορά στην κατανάλωση μπύρας στην Ιταλία, όλο το διάστημα 2010-2014, παρουσιάζει σχετικά μικρή αυξητική τάση (+2,9%) και κυμαίνεται σταθερά άνω των 17.000 εκατόλιτρων ετησίως. Πάντως, η Ιταλία την τελευταία τριετία (2013-2015) διατηρεί ένα σταθερό αρνητικό ισοζύγιο εμπορίου στον κλάδο της μπύρας που ξεπερνά τα 300 εκ. ευρώ.

Παράλληλα, όμως, πρόκειται για μία διευρυνόμενη αγορά, καθώς ο όγκος εμπορίου αυξήθηκε αυτό το διάστημα κατά 16,8%, με τις εισαγωγές να έχουν αυξηθεί κατά 11,2% και τις εξαγωγές 37,5%. Δηλαδή, το διάστημα 2013-2014 οι εξαγωγές μπύρας της Ιταλίας στο σύνολο τους αυξήθηκαν, αφού η άνοδος των εξαγωγών προς την Ευρώπη υπερκάλυψε την πτώση των εξαγωγών σε χώρες εκτός Ευρώπης. Παρότι όμως οι εξαγωγές μπύρας κατά το υπό εξέταση διάστημα αυξήθηκαν 37,5%, αυτό δεν αναιρεί τη σημασία του καθόλου ευκαταφρόνητου ποσοστού αύξησης των εισαγωγών (11,2%).

Η παραγωγή μπύρας στην Ευρώπη

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το 2014 η Ιταλία βρισκόταν στη 10η θέση παραγωγής μπύρας, με κυρίαρχη τη Γερμανία, η οποία παρήγαγε 7 φορές περισσότερο από αυτή. Ακόμα, αξίζει να σημειωθεί ότι η Γαλλία ενώ το 2014 βρισκόταν στην 8η θέση, το 2016 ανελίχτηκε στην 6η θέση ως προς την παραγόμενη ποσότητα μπύρας στην Ευρώπη αυξάνοντας την κατά 20,8%. Παγκοσμίως, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, το 2014 πρώτη στην παραγωγή μπύρας ήταν η Ασία με ποσοστό 33,9% και αμέσως επόμενη η Ευρώπη με ποσοστό 27%.

Η χώρα με την μεγαλύτερη παραγωγή μπύρας είναι η Κίνα, η οποία το 2014 παρήγαγε σχεδόν 450 εκ. εκατόλιτρα μπύρας, ενώ αμέσως μετά ακολουθούν οι ΗΠΑ με 225 εκ. εκατόλιτρα μπύρας. Στις πιο παραγωγικές ευρωπαϊκές χώρες συμπεριλαμβάνονται η Γερμανία, η οποία είναι 4η σε κατάταξη, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Πολωνία, που είναι 8η και 9η αντίστοιχα καθώς και η Ισπανία, η οποία βρίσκεται στην 11η θέση. Η Ιταλία με ετήσια παραγωγή το 2014 μόλις 1,3 δις λίτρα βρίσκεται κάτω από την 26η θέση παγκοσμίως.

Η κατανάλωση μπύρας

Ως προς την συνολική κατανάλωση μπύρας πρώτη κατατάσσεται, για κάθε έτος της περιόδου 2009-2014, η Γερμανία με περισσότερο από 85 εκ. εκατόλιτρα μπύρας. Η Ιταλία το 2014 βρίσκεται στην 6η θέση με 17.729.000 εκατόλιτρα μπύρας, ενώ η Ελλάδα στην 21η θέση με μόλις 3.845.000 εκατόλιτρα μπύρας. Όσον αφορά την κατά κεφαλήν κατανάλωση μπύρας, το 2014 η Ιταλία τοποθετείται προτελευταία στην ευρωπαϊκή λίστα (29 λίτρα ανά κάτοικο), αμέσως μετά τη Γαλλία (30 λίτρα ανά κάτοικο), πιθανόν επειδή οι κάτοικοι των δύο αυτών χωρών προτιμούν να καταναλώνουν κρασί αντί για μπύρα. Στην κορυφή βρίσκονται η Τσεχία, όπου κατά μέσο όρο το 2014 ένα άτομο κατανάλωσε 144 λίτρα μπύρας καθώς και η Γερμανία με την Αυστρία, όπου και αυτές ξεπερνούν τα 100 λίτρα ανά άτομο. Συγκρίνοντας με το κρασί, αξίζει να σημειωθεί ότι η Ιταλία το 2014 κατανάλωσε συνολικά 20,4 εκ. εκατόλιτρα κατακτώντας την 3η θέση διεθνώς στην κατανάλωση κρασιού, ενώ η κατά κεφαλήν της κατανάλωση ήταν 34 λίτρα/ χρόνο φέρνοντας την πάλι στην 3η θέση παγκοσμίως (πηγή: OIV).

Αυτός είναι ίσως και ο λόγος που η μπύρα δεν προτιμάται από τους Ιταλούς τόσο πολύ σε σχέση με τους υπόλοιπους ευρωπαίους. Η χώρα με την μεγαλύτερη κατανάλωση μπύρας είναι η Κίνα, η οποία το 2014 κατανάλωσε σχεδόν 45 εκ. λίτρα μπύρας, ενώ αμέσως μετά ακολουθούν οι ΗΠΑ με 24 εκ. λίτρα μπύρας. Όσον αφορά την Ευρώπη, στις χώρες με την μεγαλύτερη κατανάλωση συμπεριλαμβάνονται η Γερμανία, η οποία είναι 5η σε κατάταξη, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Πολωνία, που είναι 8η και 9η αντίστοιχα καθώς και η Ισπανία, η οποία βρίσκεται στην 10η θέση. Η Ιταλία με ετήσια κατανάλωση το 2014 μόλις 1,6 εκ. λίτρα βρίσκεται στην 25η θέση παγκοσμίως.

Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αγορά μπύρας Τύποι μη μαζικών ζυθοποιιών

• μικροζυθοποιίες: Παράγει λιγότερο από 15.000 βαρέλια ετησίως και το 75% αυτών πωλείται εκτός.

• Brewpub: ένα εστιατόρια/ζυθοποιία που εμπορεύεται τουλ. Το 25% του προϊόντος της εσωτερικά. • Contract brewing pub: μια επιχείρηση που προσλαμβάνει μια άλλη ζυθοποιία να της παράγει μπύρα.

• Regional craft brewery: μια ανεξάρτητη τοπική ζυθοποιία, η οποία κυρίως παράγει ‘’παραδοσιακή’’ ή ‘’καινοτόμο’’ μπύρα. – Τοπική ζυθοποιία: μια ζυθοποιία με ελάχιστη ετήσια παραγωγή 15.000 και μέγιστη 6 εκ. βαρέλια. – Μεγάλη ζυθοποιία: μια ζυθοποιία με ετήσια παραγωγή μεγαλύτερη από 6 εκ. βαρέλια.

Η Heineken Italia SPA, το 2014, κατείχε την 3η θέση στην παγκόσμια αγορά μπύρας (9,1%) όπου ηγέτιδα είναι η Anheuser-Busch InBev NV(20,8%), ενώ στην ιταλική αγορά είναι η μεγαλύτερη ζυθοποιία με μερίδιο που πλησιάζει το 30%.

Σημειώνεται ότι υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση μονάδων παραγωγής τόσο στη βόρεια όσο και στη Νότια Ιταλία, ενώ εμφανής είναι η απουσία μονάδων στην κεντρική Ιταλία, όπου κυριαρχεί η παραγωγή οίνου. Όσον αφορά των αριθμό των μικροζυθοποιίων, σε ευρωπαϊκό επίπεδο η Ιταλία βρίσκεται στην 3η θέση (491), ενώ στην πρώτη θέση βρίσκεται το Ηνωμένο Βασίλειο με 1440 μικροπαραγωγούς, τους διπλάσιους δηλαδή από τη δεύτερη κατά σειρά Γερμανία, που αριθμεί 668.

Σχετικά με τον αριθμό ζυθοποιών στην Ευρώπη, το 2014 η Μεγάλη Βρετανία αριθμεί 1700 επιχειρήσεις κατακτώντας την 1η θέση στην Ευρώπη, ενώ η Ιταλία πλησιάζει σε αριθμό τη Γαλλία με 593 έναντι 660 επιχειρήσεις. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 23η θέση με μόλις 19 ενεργές επιχειρήσεις. Γενικότερα, όπως σημειώνεται στο σχετικό έγγραφο, το 2014 το 51,7% της παγκόσμιας αγοράς μπύρας ήταν συγκεντρωμένο σε μόλις 5 εταιρείες, ενώ δέκα χρόνια νωρίτερα 10 εταιρείες κατείχαν το 51% της αγοράς. Παρατηρούμε δηλαδή ότι μόλις μέσα σε μια δεκαετία ο βαθμός συγκέντρωσης διπλασιάστηκε.

Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ